мултиетнички клубови Klubet multietnike multietnikane kluboja cluburli multietnitsi
•
2 gostaram•1,099 visualizações
МУЛТИЕТНИЧКИ КЛУБОВИ KLUBET MULTIETNIKE MULTIETNIKANE KLUBOJA CLUBURLI MULTIETNITSI
Mais conteúdo relacionado
Semelhante a мултиетнички клубови Klubet multietnike multietnikane kluboja cluburli multietnitsi
Semelhante a мултиетнички клубови Klubet multietnike multietnikane kluboja cluburli multietnitsi (10)
Mais de FIRST CHILDREN'S EMBASSY IN THE WORLD MEGJASHI
Mais de FIRST CHILDREN'S EMBASSY IN THE WORLD MEGJASHI (20)
мултиетнички клубови Klubet multietnike multietnikane kluboja cluburli multietnitsi
- 1. MULTIETNI^KI KLUBOVI Klubet multietnike multietnikANE KlubOJA Çoketnikli kulubler MULTIETNI^KI KLUBOVI Multietnički klubovi Cluburli multietnitsi THE DELEGATION OF THE EUROPEAN COMMISSION
- 2. N ë Januar të vitit 2005. Ambasada e parë në botë për fëmijë Megjashi fil- loi me realizimin e proektit “Shoqërimi ndërmjet bashkimit ndëretnik” me të cilat janë të përfshira 5 shkolla multietnike: SHMSH “Nikolla Karev”, SHMSH “Cvetan Dimov”, SHMSHM “Dr. Pançe Karagjozov”- në Shkup, SHM- SHM “Nikolla Shtejn”- Tetovë, dhe SHMSH “Nace Bugjoni”-në Kumanovë. Proekti filloi si rrjedhojë logjike e aktiviteteve pilote të mëparshme prej dy vitesh në shkollën e mesme shtetërore të mjeksisë në Shkup. Proekti është i finansuar nga Unioni Evropian nëpërmjet delegates në Komis- ionin Evropian në Shkup në kornizë të programit “Iniciativa Evropiane për demokra- ci dhe të drejatve të njeriut”, është e përkrahur nga OBSE, UNICEF, Këshilli Evro- pian dhe Ministria e arsimit dhe shkencës- Drejtoria për zhvillimin dhe përparimin e arsimit dhe gjuhës së minoriteteve. Qëllimi i proektit është që të jepet kontribut në realizimin e komunikimit, bashkëpunim dhe dialog ndërmjet profesorëve dhe nxënësve të nacionaliteteve të ndryshme nëpër shkollat e mesme. Klubet multietnike janë të formuara në vitin 2004 nga ana e Ministris së ar- simit dhe shkencës dhe Këshillit Evropian, për shkak të problemeve dhe kacafitjeve të shpeshta në baza ndëretnike… K o angluno maseko ( Januari ) 2005 berš . Angluni ambasada e čhavenge ko sas- to sumnal “ Medžaši “ šurarkeras o buci keribe ko projekti “ Amalipe andar o maškaretnikano barabarutno bucikeribe “ ko savo sine astarde 5 multietnikane siklame : R.M.S “Nikola Karev “ , R.M.S “ Cvetan Dimov“, thaj R.M.M.S. “D-r Panče Karadžozov“ kotar o Skopje , R.M.M.S.”Nikola Štein “ –Tetovo thaj R.M.S “Nace Budžoni“ kotar i Kumanova . O proekti avilo sar logikano palalpalunipe e aktivitetiengere kerde anglal o 2 berš ki maškaruni medicinakeri siklama ko Skopje . O proekti si finansirimo kotar i Evropakeri Unija andar i Delegacija ki Evrop- sko Komisija ko Skopje kotar i programa: “ Evropakeri Inicijativa baš i demokratija thaj manušikane nijamija “ a si dendo dumo kotar o OPSE , UNICEF, o Konsili e Evropak- oro thaj kotar o Ministerstvo baš i Edukacija thaj Rodlipe – Vastalipe baš o Anglaldžaibe e čhibjengere kotar o džene so avena kotar o minoritetia. I resarin e proekteskeri si te del pes dumo ko keribe e komunikacijakoro, barabarutno buci keribe thaj lafi keribe- dijalogo maškar o sikavne /i thaj o sikle /i kotar o aver mi- noritetija ko maškarune sikavne. O multietnikane kluboja si formirime Ko 2004 berš , kotar i rig e Ministerstvoskeri baš i Edukacija thaj Rodlipe thaj e Konsileskoro e Evropakoro, uzal e problemiengoro thaj maribengoro save pobut drom sine kerde ki maškaretnikani funda. V o januari 2005 god. Prvata detska ambasada vo svetot Me|a{i zapo~na so realizacija na proektot “Prijatelstvo preku me|uetni~ka sorabotka” so koj se opfateni 5 multietni~ki u~ili{ta: DSU “Nikola Karev”, DSU “Cvetan Dimov” i DSMU “D-r Pan~e Kara|ozev” od Skopje, DSMU “Niko- la [tein” od Tetovo i DSU “Nace Bu|oni” od Kumanovo. Proektot dojde kako logi~na posledovatelnost na prethodnite pilot aktivnosti od dve godini vo srednoto medicinsko u~ili{te vo Skopje. Proektot e Finansiran od Evropskata unija preku Delegacijata na Ev- ropskata Komisija vo Skopje vo ramkite na programata “Evropska inicijativa za demokratija i ~ovekovi prava”, a e poddr`an od OBSE, UNICEF, Sovet na Evropa i Ministerstvoto za obrazovanie i nauka - Uprava za unapreduvawe na jazicite na pripadnicite na malcinstvata. Multietni~kite klubovi se formirani vo 2004. od strana na Minister- stvoto za obrazovanie i nauka i Sovetot na Evropa, poradi ~estite problemi i tepa~ki na me|uetni~ka osnova...
- 3. O cak 2005 yılında, ,,Megaşi’’ ilk dünya büyük elçiliği ,,Etniklerarsı İşbirlikle Dostluğa Doğru’’ projeyi başlattı. Projeye beş çoket- nikli olmak üzere Üsküp’ten ,,Nikola Karev’’ D.O.U. ,,Cvetan Dimov’’ D.O.U. ve ,,Dr. Pance Karagozov’’ T.O.U. Kalkandelenden ,,Nikola Ştein’’ T.D.O.U. ve Kumanovadan ,,Natse Bugoni’’ D.O.U. katıldı. Proje Üsküp orta tıp okulunda iki yıl zarfında deneme olarak gerçekleşen etkinliklerin mantıklı devamı olarak izledi. Proje Avrupa komisiyonu Üsküp misyonu aracılıyla A.B. tarafından Avrupa Demokrasi ve insan hakları inisiyativi programı dahilinde finansman ed- ilmektedir. Proje AGIT,UNICEF, Avrupa komisiyonu ve Eğtim ve Bilim Bakanlığı-Azınlıkların eğtimini ilerletmek idaresi tarafından desteklenmektedir. Projenin amacı farklı etniklere mensup orta okul öğretmen ve öğrencilerin komunikasiyon, işbirlik ve diyalog kurma gayretleri dahilinde katkıda bulunmaktadır. Çoketnikli kulubler 2004 yılında farklı et- nik mensuplar arasındaki kavga ve sorunlar nede- nini Eğtim ve Bilim Bakanlığı ve Avrupa konseyi tarafından kurulmuştur. U januaru 2005 godine. Prva dečja ambasada u svjetu “Međaši” otpočela je realizaciju projekta “ Prijateljstvo preko međuetničke saradnje” kojim su obuhvaćeni pet multietničkih škola: DSŠ “ Nikola Karev” , DSŠ “Cvetan Dimov” i DSMŠ D-r “Panče Karagozov” iz Skoplja, DSMŠ “Nikola Štein” iz Tetova i DSŠ “NaceBugoni” iz Kumanova. Projekt dolazi kao logična posljedica prethodnih pilot aktivnosti , dvije godine u srednjoj medicinskoj školi u Skoplju. Projekat je finansiran od Evropske unije preko Delegacije Evropske Komisije u Skoplju u okvirima programa “Evropska inicijativa za demokratiju i čovekova prava” podržan od OBSE-a i UNICEF-a, Savjeta Evrope i Mini- starstva za obrazovanje i nauku- Uprave za razvoj i unapređenje obrazovanja na jezik pripadnika zajednica. Cilj projekta je dati doprinos u ostvarivanju komunikacije, saradnje i dijaloga između profesora i učenika različitih nacionalnosti u srednjim školama. Multietnički klubovi osnovani su 2004 godine od strane Ministarstva za obrazovanje i nauku i Savjeta Evrope, radi učestalih problema i fizičkih obračuna na međuetničkoj osnovi. T u meslu Yinar, tu-anlu 2005 Prota-ambasadã ti ficiurits dit lumi “Megheashi” ahurhi cu realizarea-a proiectlui “Uspitsãlji pit colaborari multietnicã” tu cari suntu- acãtsati 5 sculii multietnitsi: SMS “Nicola Carev”, SMS “Tsvetan Dimov” shi SMMS “Dr. Pance Caraghozov” di Scopia, SMMS “Nicola Shtein” di Tetuva shi SMS “Natse Bughioni” di Cumanuva. Proectul vini ca un rezultat loghic a activitàtslor-pilot di ninti di doi anji tu sculia di mesi ti meditsinã di Scopia. Proectul easti finantsat di Unia Ivrupeascã pit Delegatsia-a Comisiiljei Ivrupeascã di Scopia tu cadrul a programlui “Initsiativã ivrupeascã ti democratsii shi-ndrepturli-a omlui” a easti sustsãnut di OSCI, UNICEF, Consiliùlu-ali Ivropi shi Ministerlu ti educatsii shi shti- intsã – Directsia ti developari-a limbilor a minoritãtslor. Scupolu-a proectlui easti s-agiutã ti realizarea-a comunicatsiiljei, a colaborariljei shi- a dialoglui anamisa di profesorlji/profesoarili shi elevlji/elevili di ma multi natsionalitàts tu sculiili di mesi. Cluburli multietnitsi suntu-adrati tu-anlu 2004 di partea-a Ministerlui ti educatsii shi shtiintsã shi Consiliùlu-ali Ivropi, di furnjia cà di-aradã-avea problemi shi bãteri pi bazã interetnicã. U januaru 2005 godine. Prva de~ja ambasada u svjetu “Me|a{i” otpo~ela je realizaciju projekta “Pri- jateqstvo preko me|uetni~ke saradwe” kojim su obuhva}eni pet multietni~kih {kola: DS[ “ Nikola Karev” , DS[ “Cvetan Dimov” i DSM[ D-r“Pan~e Karagozov” iz Skopqa, DSM[ “Nikola [tein” iz Tetova i DS[ “Nace Bu|oni” iz Kumanova. Projekt dolazi kao logi~na posqedica prethodnih pilot aktivnosti , dvije godine u sredwoj medicinskoj {koli u Skopqu. Projekat je finansiran od Evropske unije preko Delegacije Evropske Komisije u Skopqu u okvirima programa “Evropska inicijativa za de- mokratiju i ~ovekova prava” podr`an od OBSE-a i UNICEF-a, Savjeta Evrope i Ministarstva za obra- zovawe i nauku- Uprave za razvoj i unapre|ewe obrazovawa na jezik pripadnika zajednica. Ciq projekta je dati doprinos u ostvarivawu komu- nikacije, saradwe i dijaloga izme|u profesora i u~enika razli~itih nacionalnosti u sredwim {kolama. Multietni~ki klubovi osnovani su 2004 godine od strane Ministarstva za obrazovawe i nauku i Savjeta Evrope, radi u~estalih problema i fizi~kih obra~una na me|uetni~koj osnovi.
- 4. N.I.E. Ghimnazia-a noastã “Nicola Carev” lo parti tu-aestu proec- tu. Fu loatã-apofasea numa-a clublui a nostu s-hibã N.I.E. (Natsii, Identitati, Etnicum). Mentori ali N.I.E. suntu Nada Iankovici shi Pavlina Bojinova. Tu-ahurhitã clublu-avea 14 di elevi, a tora numirlu-a nostu criscu. Dit anlu-aestu scular apruchem nài membri dit ghimnazia-a noastã. Ma, tut ashi ahurhim s-colaboràm cu ghimnazia “Zef Ljush Marcu” shi cu mãrilji putem sã spunem cà-avem 4 membri dit at- sea ghimnazii, a him cu umutea cà va s-avem sh-nica ma multsã. Tu momentul aestu clublu-a nostu-ari 21 di membru. Club- lu-ari ma multi-activitàts. Avem atelieri di lucru tu cari s-lucreadzã len-turlii di temi, vizitàm obiecti culturali, nã-agiucàm gioacãri pit cari-nvitsàm multi lucri cari va nã-agiutã s-nã formàm ca inshi cu unjizi. Ca rezultat a lucurlui a nostu activ, u-avum tinjiea s-him prezentsã la campuslu di vearã di Ohãrda. Tomas Coicinovschi, Maria Matovsca, Ilinca Iliesca, SMS “Nicola Carev” – Scopia M.K.E. ,,Nikola Karev’’ lisemiz bu projeye aktif bir şekilde bulunmaktadır. Kulubumuzun isimi M.K.E. (Milliyet, Kimlik, Etnik) olarak adlandırılması kararlaştırıldı. M.K.E’nin hocaları Nada Yankoviç ve Pavlina Bojinovadır. Başlangıçta kulubumuzun üye sayısı on dört idi ancak şu anda bu sayı artmış bulunmaktadır. Bu eğtim yılında lisemizden yeni üyeler kabul ettik.Aynı zaman ,,Zef Luş Marku’’ lisesiyle de işbirliği başlatık ve memnuniyetle belirletmeliyiz ki o liseden dört üyemiz oldu bu sayının artacağına da ümit edi- yoruz. Şu anda kulubumuzun yirmi bir üyesi vardır. Kulubu- muzun pek çok aktiviteleri vardır. Değişik konularda çalışma toplantıları oluyor, kültür tesislerini ziyaret ediyoruz ve istikrarlı ve doğru kimlik kurmamıza yardımcı olacak oyunlar oynuyor- uz. Faal aktivitelerimiz sayesinde Ohri yaz kampına katılmakla onurlandırıldık. N.I.E. Gjimnazi ynë “Nikolla Karev” mori pjesë në këtë proekt. Emri i klubit tonë ishte i shkëlqye- shëm “N.I.E” (Nacionaliteti. Identite, Etnikumi). Mentorë të “N.I.E” janë Nada Jankoviq dhe Pavllina Bozhinova. Në fillim klubi numëronte 14 nxënës, kurse tani ky numër është ritur. Në fillim të këtijë viti shkollorë pranuam edhe disa nxënës të rrinjë të gjimnazit tone. Por, gjidhashtu filluam të bashkëpuno- jmë edhe me gjimnazin “Zef Lush Marku”dhe me krenari mund të deklarojmë se kemi 4 pjestarë nga ky gjimnaz dhe në të ardhmen shpresojmë për më shumë. Për momentin klubi ynë numëron 21 pjestarë. Klubi përfshinë shumë aktivitete. Kemi punë- tori në të cilat përpunohen tema të ndryshme, vizitojmë objekte kulturore, lujmë lojra nëpërmjet të cilave furnizohemi me shum dituri të cilat do të na ndihmojnë të zhvillojmë personalit të dre- jtë. Si rezultat i punës sonë aktive, kishim nderin të marim pjesë në kampin veror në Ohër.
- 5. N.I.E. Na{a gimnazija Nikola Karev uzima u~e{}e u ovom projektu. Bilo je odlu~eno ime na{ega kluba da bude N.I.E. (Nacija, Identitet, Etnikum). Mentori kluba N.I.E. su Nada Jankovi} i Pavlina Bo`inova. U po~etku klub je brojio 14 u~enika, a sada se na{ broj pove}ao. Od ove {kolske godine primili smo nove ~lanove iz na{e gimnazije. No isto tako po~eli smo sura|ivati sa gimnazijom “Zef Qu{ Marku” i sa ponosom mo`emo izjaviti da imamo ~etiri ~lana iz te gimnazije, i nadamo se na jo{ vi{e. U momentu na{ klub broji 21 ~lan. Klub ima u izobiqu mnogo aktivnosti. Imamo radionice u kojima se razra|uju najrazli~itije teme, posje}ujemo kulturne objekte, igramo igre gdje se sti~emo sa mnogo znawa koji }e nam pomagati da se izgradimo kao pravilne li~nosti. Kao rezultat na{eg aktivnog rada, imali smo ~ast da prisustvujemo letwem kampu u Ohridu. Tomas Koj~inovski, Marija Matovska, Ilinka Ilieska, DSU “Nikola Karev” – Skopje N. I. E. Amari gimnazija “ Nikola Karev “ lijas than ko akava proekti . Sine andardo o alav e klubeskoro te ovel N.I.E (Nacija, Identiteto , Etniciteto ) . O mentoria ko N.I.E si Nada Janković thaj Pavlina Božinova . Ko anglunipe o klubo genola sine 14 sikle , numa akava amaro numero si barjardo. Kotar o akava siklo berš lijam neve džene kotar i amari gimnazija . Numa ko jek lijas te thavdol o barabarutno bucikeribe e gimnazijasa – Zef Ljuš Marko thaj vazdle šereja šaj te vakeras kaj si amen 4 džene kotar i akaja gimnazija , a amen gindinaja kaj ka oven pobuter. Ko akava momenti ko amaro klubi si 21 džene . Ko klubo kerena pes but aktivitetija . Si amen bućarne thana-workšopija ko save kerela pes buti averčhande pučhiba , keraja vizite ko kulturno objektija . kelaja keliba andar o save laja bare džaniba save ka šajdisaren amenge te barjas amen sar čačutno personi. Sar sukcesi e amare aktivno bucake , sine amen šajdipe te las than ko nilajeskoro kampi ko Ohrid. N.I.E. Na{ata gimnazija „Nikola Karev” zema u~estvo vo ovoj proekt. Be{e odlu~eno imeto na na{iot klub da bide N.I.E. (Nacija, Identitet, Etni- kum). Mentori na N.I.E. se Nada Janko- vi} i Pavlina Bo`inova. Na po~etokot klubot broe{e 14 u~enici, a sega na{iot broj se zgolemi. Od ovaa u~ebna godina primivme novi ~lenovi od na{ata gimnazija. No, isto taka po~navme da sor- abotuvame so gimnazijata „Zef Qu{ Marku” i so gordost mo`eme da izjavime deka imame 4 ~lena od taa gimnazija, a se nadevame na u{te pove}e. Vo momentov na{iot klub broi 21 ~len. Klubot izobiluva so mnogu aktivnosti. Imame rabotilnici na koi se razrabotuvaat najrazli~ni temi, posetuvame kulturni objekti, igrame igri preku koi se steknuvame so mnogu znaewa koi }e ni pomognat da se izgradime kako pravilna li~nost. Kako rezultat na na{ata ak- tivna rabota, imavme ~est da prisustvuvame na letniot kamp vo Ohrid. N.I.E. Naša gimnazija Nikola Karev uzima učešće u ovom projektu. Bilo je odlučeno ime našega kluba da bude N.I.E.(Nacija, Identitet, Etnikum). Mentori kluba N.I.E. su Nada Janković i Pavlina Božinova. U početku klub je brojio 14 učenika, a sada se naš broj povećao. Od ove školske godine primili smo nove članove iz naše gimnazije. No isto tako počeli smo surađivati sa gimnazijom “Zef Ljuš Marku” i sa ponosom možemo izjaviti da imamo četiri člana iz te gimnazije, i nadamo se na još više. U momentu naš klub broji 21 član. Klub ima u izobilju mnogo aktivnosti. Imamo radionice u kojima se razrađuju najrazličitije teme, posjećujemo kulturne objekte, igramo igre gdje se stičemo sa mnogo znanja koji će nam pomagati da se izgradimo kao pravilne ličnosti. Kao rezultat našeg aktivnog rada, imali smo čast da prisustvujemo letnjem kampu u Ohridu.
- 6. Koga me informiraa deka }e se odr`at rabotilnici od strana na Prvata detska ambasada vo svetot Me|a{i so temi za mirna razrabotka na konflikti bev radoznala i imav `elba da u~estvuvam, pa zatoa aplicirav i imav sre}a da prisustvuvam. Rabotilnicite prvpat se odr`aa vo Mavrovo so grupa profesori od DSMU “D-r Pan~e Kara|ozov” od razli~ni nacionalnosti. Mene mi se dopa|a{e na~inot na odrazuvawe i izveduvawe na tie rabotilnici i sodr`inite na temite koi se obrabotija, bidej}i bea va`ni za sekojdnevniot `ivot vo na{eto multietni~ko op{testvo, odnosno za na{iot kolektiv – {koloto. Koga se zbo- gativ so mnogu idei i razli~ni iskustva bidej}i site imavme mo`nost slobodno da gi izrazime na{ite idei, mislewa, emocii i iskustva koi {to mene li~no me izmenija vo pozitivna smisla, istotaka mi pomognaa da gi sfa}am drugite. Ovaa promena ja zabele`av i ja ~uvstvuvam kaj mnogu moi drugi kolegi koi u~estvuvaa, a seto toa vlijae{e voop{to i kaj u~enicite i drugiot kadar vo {koloto.Poradi ova, imav golema `elba seto toa iskustvo da go prenesam na drugite bidej}i be{e posebno zadovolstvo da komunicira{ i sorabotuva{ so tie {to raboti{ i `ivee{. Mojata li~na satisfakcija be{e koga ja ~uvstvuvav harmonijata vo so rabotka vo dru`eweto me|u site prisutni, nivnoto ~uvstvo na zadovolstvo. Kada su me obavjestili da će se održati radionice od strane prve dečje ambasade “Međaši”, temama o mirnoj razradi sukoba bijo sam radoznao i imao želju da učestvujem, zato sam aplicirao i imao sreću da učestvujem. Radionice prvi put su se održale u Mavrovo sa grupom profesora iz DSMŠ “D-r Panče Karagozov” različitih nacionalnosti. Meni se dopao način održavanja i izvođenja tih radionica i sadržaj tema koje su se obradile,jer su bile važne za svakodnevni život u našem multietničkom društvu, uostalom za naš kolektiv –školu. Ovu promena primjećujem i osjećam kod mnogo mojih kolega koji učestvuju, a sve to utiče uopće i kod učenika i kod drugog kadra u školi. Radi ovoga imam veliku želju sve to iskustvo da prenesem na druge jer je posebno zadovoljstvo da komuniciraš i sarađuješ sa onima što radiš i živiš. Moja lična satisfakcija bila je kada sam osjećao harmoniju u saradnju i u druženju među svim prisutnium, njihov osjećaj zadovoljstva. Jakupi Zumrete Ibraimi DSMŠ“ D-r Panče Karagozov” Skopje Kur më informuan se do të mbahen punëtori nga ana e Ambasadës së parë në botë për fëmijë Megjashi me tema për përpunimin e qetë të konflikteve, isha kureshtare dhe kisha dëshirë të marë pjesë, për atë shkak aplikova dhe pata fat që të marr pjesë. Punëtoritë së pari u mbajtën në Mavrovë me grupë profesorësh nga SHMSHM “Dr. Pançe Karagjozov” nga nacionalitetet e ndryshme. Mua më pëlqente mënyra e mbajtjes dhe shfaqjes të këtyre puntorive dhe tematikat e temave që u zhvilluan, sepse ishin të rëndë- sishme për jetën e përditëshme në shoqërinë tonë multietnike, respektivisht për kolektivin tonë-shkollën. Pasurimi me shum ide dhe përvoja të ndryshme, përshkak se të gjith kishim mundësi që në mënyrë të lirë ti shprehin idetë, mendimet, emocionet dhe përvojat tona, mua personalisht në kuptimin pozitiv më ndryshoj, por gjithashtu më ndihmoj që ti kuptoj të tjerët. Këtë ndryshim e vërej dhe e ndjej te shumica e kolegëve të mi që morën pjesë, në përgjithësi e gjithë kjo ndikon te nxënësit dhe te kuadri tjetër i shkollës. Për shkak të kësaj kam dëshirë të madhe që gjith këtë përvojë tua përcjellë të tjerëve, sepse kënaqësi e veçantë është të komunikosh dhe bashkëpunosh me ata që punon dhe jeton. Kënaqësia e ime personale ishte kur e ndjeva harmoninë në bashkëpunim dhe në shoqirimin ndërmjet të pranishmëve,ndjenja e tyre e kënaqësisë.
- 7. Kada su me obavjestili da }e se odr`ati radionice od strane prve de~je ambasade “Me|a{i”, temama o mirnoj razradi sukoba bio sam ra- doznao i imao `equ da u~estvujem, zato sam aplicirao i imao sre}u da u~estvujem. Radionice prvi put su se odr`ale u Mavrovo sa grupom profesora iz DSM[ “D-r Pan~e Kara|ozov” razli~itih nacionalno sti.Meni se dopao na~in odr`avawa i izvo|ewa tih radionica i sadr`aj tema koje su se obradile, jer su bile va`ne za svakodnevni `ivot u na{em multietni~kom dru{tvu, uos- talom za na{ kolektiv –{kolu. Ovu promenu primje}ujem i osje}am kod mnogo mojih kolega koji u~estvuju, a sve to uti~e i kod u~enika i kod drugog kadra u {koli. Radi ovoga imam veliku `equ sve to iskustvo da prenesem na druge jer je poseb- no zadovoqstvo da komunicira{ i sara|uje{ sa onima {to radi{ i `ivi{. Moja li~na satisfakcija bila je kada sam osje}ao harmoniju u sarad- wu i u dru`ewu me|u svim prisut- nium, wihov osje}aj zadovoqstva. Cãndu nji spusirã cà va s-tsãnã atelieri di lucru di partea-a Protãljei ambasa- dã ti ficiurits dit lumi “Megheashi” cu temi ti rezolvari isihã di conflicti fui cu- rioasã shi-aveam mirachi s-ljeaù parti sh- ti-atsea cãftai shi fui aclotsi. Atelierili di lucru prota oarã s- tsãnurã Mavruva cu un grup di profesori di la SMSM “Pance Caraghiozov” di ma multi natsionalitàts. A njeia nji-avea hari cum s-tsãnea atseali-atelieri di lucru shi contsãnirea-a temilor tsi s-lucra, ti-atsea cà eara importanti ti bana di cafi dzuùã tu sotsiitatea-a noastã multietnicã , icà ti colectivlu-a nostu – sculia. Atsea tsi mi feciu ma-avutã cu multi idei shi experi- entsã diferiti, cà tuts pãtum s-li spunem liber ideili, minduerli, emotsiili shi ex- perientsili-a noasti, mini insu mi-alãxi tu sensu pozitiv, ma tut ashi mi-agiutà ta s-lji- achicãsescu shi-alantsã. Aestã-alãxeari u ved shi-ù duchescu la multsã coleganji di-a melji cari partitsiparã, a tutã-aestã ari influ- entsã gheneralã shi la elevlji shi la-alntsã oaminji dit sculii. Ti-atsea am mari mirachi tutã-aestã experientsã s-lã-ù daù shi-a lãn- tor cà easti unã harauùã mari s-comunits shi s-colaboredz cu-atselji cu cari lucredz shi bãnedz. Satisfactsia-a mea personalã eara cãndu-ù ducheam armonia tu colabo- rarea shi sutsata-anamisa di tuts cari eara prezentsã, duchearea-a lor di harauùã. Kana vakerde mange kaj ka ikerel pes bućarno than-workšopo kotar i An- gluni Čhavrikani Ambasada ko sumnal „Medžaši” e saoikeribaja baš o sansares- koro nakhavibe e konfliktiengoro, mangav sine te dikhav thaj sine man mangin te lav than em odoleske dijam aplikacija thaj sine man bah te lav than. O bucarne thana jekhto drom sine ikerde ko Mavrovo disave sikavnencar kotar o „D-r Panče Karadžozov” – Skopje kotar o turlije nacionalitetija. Mange sine laćhe sar ikerzile thaj arakhine pes o ak- tivitetija thaj o saikeribe e aktivitetiengoro save kerde pes buti , soske sine kotar o baro džanlipa baš o saikh diveskoro dživdipe ko amaro multietnikano saositnipe, ja palem ko amaro kolektiv- siklama. O barjaripe e neve gindimnaja thaj avarčhandutno zu- madipe, odoleske so saoren sines amen šajdipe tromale te vakeras amaro plesutno gindipe, dikhibe, hošibe thaj o zumadipe, man korkore man trampiskerde man ko pozitivno ahaibe, numa ko jek da kerde polkeste te ahajav e averen. Akava trampi- be dikhav ole thaj haljovav ko but mere amala ki buti save sine mancar ko bućarno than, a so odova sine ole hasari thaj ko sikavne thaj ko avera bućarne sikavne ki siklama. Uzal akava siman bari mangin, moro zumadipe te dav ole averenge soske but lačeste haljove tut kana si tut šajdipe te kere lafi thaj te kere barabarutni buti olen- car, savenca dživdineja thaj kereja buti. Moro personalno ćhajlipe sine kana ka dikhav i harmonija - maškarutno ahaibe ko barabarutno bucikeribe thaj ko am- alipe maškar o sa o džene, thaj o lengoro čhajlipe. Megaşi ilk çocuk büyük elçiliğin tarafından çatışmaların barışçıl çözümü konusunda eğtim toplantıları düzenleye ceğini anladığımda merak ettim ve içimde katılma hevesi uyandı. Adaylama göster- dim ve katılma fırsatım oldu. Tolantılar değişik etnik toluluklar- dan olan bir grub Dr. Pançe Karagozov orta okul profesörler ilk toplantılarına Mav- rovada düzenlediler. Çalışma toplantılarını düzenlenişi ve gerçekleşmesi beni işlenen konularla beraber beni memnun ettirdi. Çünkü konular hakkikatan okulumu- kolektivimiz için önemli idi. Oradan bir takım fikir ve tecrübeler kazanıp döndük, çünkü tümümüz o toplantılarda şahsi, fikir, düşünce, duygu ve tecrübelerimizi anlatmakta birlikte başkalarına anlamakta yardımcı oldu ve beni olumlu yönde et- kiledi. Bu değişmeyi toplantıya katılan pek çok meslektaşımda görüyorum ve his- setiyorum, tüm bunların ise öğrencilere ve okuldaki diğer personele tesiri oldu. Bu nedenle edindiğim tecrübelerimi diğer leriyle paylaşmak istiyorum. Ogünlerdekampakatılanalararasın daki işbirlik ve uygun atmosferini çok iyi hatırlıyorum. Yakupi Zumrete İbrahimi ,,D-r Pançe Karagozov’’-Üsküp T.D.O.U.
- 8. Në vitin shkollor 2003/2004 , pas stërvitjeve për zgjedhjen e konflikteve pa dhunë e organizuar nga Ambasada për fëmijë Megjashi fillova me punë në klubin multi-etnik . Motivi për të cilën fillova ishte situata e atëhershme në shkollën time, shkollë në të cilën arsimo- hen Maqedonët, Shqiptarët dhe nacionalitete tjera ndërmjet të cilëve nuk kishte shoqëri ku gjithashtu konfliktet ishin të shpeshta. Për mua me rëndësi është të punoj me fëmijë të nacionaliteteve të ndryshme dhe të ndikoj tek ata , njerëzit t΄i shohin si njerëz , e jo si pjestarë të këtij apo atij nacionaliteti. Për mua shum e rëndë- sishme është që t΄i detyroj nxënësit të kuptojn se shoqërimi për momentin është më e nevojshme se kurë, komunikimi i ndërsjelltë dhe ndihmesa e ndërsjelltë dhe grupa me të cilën punojmë të shërbejë si shembull për të tjerët dhe shoqërimi i ndërsjelltë sa më shumë të përhapet, si ndërmjet nxënësve ashtu edhe ndërmjet të riturve. Kur punoj me nxënësit ndjehem e vlefshme, e plotësuar, e kënaqur, i respektoj dhe përshëndes të gjithë nxënësit dhe kolegët dhe nëpërmjet shembullit personal dua të tregoj si duhet të sillemi ndaj njerëzve dhe të mos na interesojë kush cilit nacionalitet apo fe i takon, d.m.th të lirohemi nga paragjykimet etnike dhe të tjera. Punëtoritë i mbajmë të shtunave, por interesi nga ana e nxënësve ishte i madh, edhe pse ata mba- heshin gjat vikendeve, rregullisht të gjithë mernin pjesë dhe shprehnin kënaqësinë nga puna, temat dhe mënyra në të cilën i punuam. Aleksova Lubica, Kultura qytetare pranë shkollës së mesme shtetërore e mjeksisë “Pançe Karagjozov” Shkup Po~ela sam sa radom u multietni~ki klub u {kolskoj 2003/2004 godini nakon obuke za nenasilno re{avawe sukoba, organizovano od De~je Ambasade Me|a{i. Razlog zbog ~ega sam po~ela je tada{we stawe u mojoj {koli u kojoj se {koluju Makedonci, Albanci i druge nacionalnosti me|u kojima nije imalo dru`ewe,a isto tako ~esto su se javqale i konfliktne situacije. Va`no mi je da radim sa djecom razli~itih nacionalnosti i da uti~em na wih, na qude da gledaju kao qudi, a ne kao pripadnike ove ili one nacionalnosti. Veoma mi je va`no da privolim u~enike da shvate da dru`ewe u momentu nam je potrebno vi{e od bilo kada, uzajamna komunikacija i me|usebno pomagawe i grupa sa kojom radimo da slu`i kao primjer drugima i da me|usebno dru`ewe sve vi{e se {iri, kako me|u djecom tako i me|u odraslima. Kada radim sa u~enicima osje}am se korisna, ispuwena, zadovqjna, po{tujem i pozdravqam sve u~enike i kolege i preko li~nog primjera `elim da poka`em kako se treba odnositi prema qudima i da nam nije va`no ko kojoj nacionalnosti ili vjeri pripada t.j da se oslobodimo od etni~kih i drugih predrasuda. Radionice odr`avamo u subotama, ali interes za u~e{}e od strane u~enika bijo je velik, iako su se odr`avali u vrjeme vikenda, svi su redovno pose}ivali i iskazuju zadovoqstvo od rada, tema i na~ina na koji smo radili. Lijum te kerav buti ko multietnikano klubi ko siklo 2003/4 berš palal o sikljovipe baš o bi- zoreskoro arakhibe čhani baš o nakhavibe e konflik- tiengoro hazirikerdo kotar i Čhavrikani Ambasada „Medžaši” I karana soske lijum te kerav buti sine koda vaktutno hali ki meri siklama ki savi sikl- jovena o Makedoncija, Al- bancija thaj avera nacional- nostija maškar o save nasine nisavo amalipe, a ko jek sine but drom konfliktoja maškar olende. Me mangava te kerav buti e čhavenca kotar o aver naconal- nostija thaj te kerav hasari upral o lende e manušen te dikhen sar manuš, a na sar e dženen save avena kotar o akava ja okova minoriteti . Mange si kotar o baro džanlipa te sikavav e siklen te aha- jon kaj ko akava vakti o amalipe si amenge majzarurutno se kana te ovel, maškar pesutni komunikacija thaj maškar pesutno deibe dumo thaj i kupa e savonasa kerasa buti te ovel misal averenge thaj o maškar pesutno amalipe so pobut te buvljol , sar maškar ko čhave khidijal thaj maškar ko bare. Kana kerava buti e čhavenca ahajava man lačhe , pherdi , čhajli kerava pakjin thaj ašakerava sa e siklen thaj e sikavnen thaj andar o moro personalno misali man- gava te sikavav sar si zaruri te ovel amaro vjavahari e manušenca thaj te na ovel amenge kotar o baro džanlipa savo si kotar o savo minoriteti ja palem ko savo pakjavipe pakjala, kodova si te mu- kas amen kotar o etnikane thaj avera preujdiciripa.
- 9. Po~nav so rabota vo multietni~kiot klub vo u~ebnata 2003/2004 godina posle obukata za nenasilno re{avawe na konflikti organizirana od Detskata Ambasada “Me|a{i”. Motivot porado koj {to po~nav e toga{nata sostojba vo moeto u~ili{te vo koe se {koluvaat Makedonci, Albanci i drugi nacionalnosti pome|u koi nema{e dru`ewe, a isto taka ~esto se javuvaa i konfliktni situacii. Va`no mi e da rabotam so deca od razli~ni nacionalnosti i da vlijaam vrz niv da lu|eto gi gledaat kako lu|e, a ne kako pripadnici na ovaa ili onaa nacionalnost. Mnogu mi e va`no da gi nateram u~enicite da sfatat deka dru`eweto vo momentot ni e potrebno pove}e od bilo koga, vzaemnata komunikacija i me|usebnoto pomagawe i grupata so koja rabotime da slu`i kako primer na drugite i da me|usebnoto dru`ewe se pove}e se {iri, kako me|u decata taka i me|u vozrasnite. Koga rabo- tam so u~enicite se ~uvstvuvam korisna, ispolneta, zadovolna, gi po~ituvam i pozdravuvam site u~enici i kolegi i preku li~en primer sakam da poka`am kako treba da se odnesuvame kon lu|eto i da ne ni e va`no koj na koja nacionalnost ili vera pripa|a t.e. da se oslobodime od etni~kite i drugi predrasudi. Rabotilnicite gi odr`uvame vo sabotite, no interesot za u~estvo od stra- na na u~enicite be{e golem, iako tie se odr`uvaa za vreme na vikendite, site redovno prisustvuvaa i izrazuvaa zadovolstvo od rabotata i temite i na~inot na koj gi rabotevme. Aleksova Qubica, profesor po Gra|ansko obrazovanie pri DSMU „Pan~e Kara|ozov” Skopje Megaşiçocukbüyükelçiliğinçatışmalarınşiddetsizçözümükonulupderseğtiminden sonra çoketnikli kulubun üyesi olarak 2003-2004 yılında çalışmalarıma başladım. Bu tür çalışmalarıma başlamanın temel sebeplerinden biri Makedon, Arnavut ve diğer etnik topluluklara mensup öğrencilerin eğtim gördüğü okulumdaki durumdu. Okulumuzda sık sık çatşmalı vakalar oldu. Kanınca değişik etnik topluluklara men- sup fertlerle çalişmak önemlidir. İnsanlar birbirlerine bu ve ya şu topluluğun mensubu olarak değil de birbirlerine isnan mamelesi gösterilmesi önemlidir. Öğrencilere şu an her- zamankinden fazla beraberliğimize ihtiyaç duyduğumuzu anlatmak istiyorum. Etnikler arası komunukasiyon ve yardımlaşmanın önemini vurgulamakla birlikte, beraber olarak calıştığımız grubun diğerleri tatafından örnek olarak kabul edilmesi ve bu- nunla birlikte beraberliğin her geçen gün genişletip güçlendirilmesine çalışıyorum. Öğrencilerle çalıştığımda kendimi yararlı memnun hisediyorum. Tüm öğrencileri ve meslekdaşlarımı selamlayıp kendimi insanların başkalarıyla nasıl davranmaları konusun- da örnek olarak göstermek istiyorum. Aynı zamanda kimin hangi etnik topluluğa ve ya dini topluluğa mensup olmanın önemli olmadığını belirtmekle birlikte muhafaza etmeleri çağrısında bulunuyorum. Çalışmalarımız Cumartesi yapılmasına rağmen öğrencilerin ilgisi büyüktü ve tümü devamlı olarak toplantılara devamlı katılamakla birlikte konuların işlenmesi tarzından memnun kaldıklarına belirtmektedirler. Ahurhii cu lucru tu clublu multietnic tu-anlu scular 2003/2004 dupã instructsia ti rezolvari fãrã zurbãlãch-a conflictilor, organizatã di-Ambasada ti ficiurits “Megheashi”. Motivlu ti cari-ahurhii easti situatsia di-atumtsea tu sculia-a mea tu cari-nveatsã Ma- chedonji, Arbineshi shi-alti natsionalitàts anamisa di cari nu-avea sutsatã, a di multi ori yinea shi pãnã di situatsii di conflictu. Nj-easti importantu s-lucredz cu ficiori di natsionalitàts difer- iti shi s-lji influentsedz sã-lji veadã oaminjlji ca oaminji, shi nu ca inshi cari pricad tu-aestã icà tu-alantã natsionalitati. Nj-easti multu importantu s-lji-adar partitsipantsãlji s-achicãseascã, cà sutsata tu-aestu momentu nã easti lipsitã ma multu di cãndu s-hibã, comunicarea shi-agiutarea un-alantã shi gruplu cu cari lucrãm s-hibã mustrã ti-alantsã shi ma multu s-lãrdzascã-aestã adrari di sutsatã, cum anamisa di ficiorlji ashitsi shi-anamisa di-atselji màrlji. Cãndu lucredz cu elevlji mi duchescu cu hãiri, ãmplinã, hãristusitã, lj-tinjisescu shi-lji ghiunuescu tuts elevlji shi coleganjlji shi pit exemplul personal voi sã spun cum lipseashti s-nã purtàm cu oaminjlji shi s-nu nã hibã importantu cari tu cari natsionalitati icà pisti pricadi, tsi s-cljeamã s-ascãpàm di prigiudicãtsli etnitsli shi-altili. Atelierili di lucru li tsãnem Sãmbãtli, ma intereslu ti partitsipari di partea-a elevlor eara mari, tsicara cà eali s-tsãnea Sãmbãtli sh-Dumãnitsli, tuts partitsipa di-aradã shi spunea harauùã di lucurlu shi temili sh-di moduslu tu cari lucram. Počela sam sa radom u multietnički klub u školskoj 2003/2004 godini nakon obuke za nenasilno rešavanje sukoba, organizovano od Dečje Ambasade Međaši. Ra- zlog zbog čega sam počela je tadašnje stanje u mojoj školi u kojoj se školuju Make- donci, Albanci i druge nacionalnosti među kojima nije imalo druženje, a isto tako često su se javljale i konfliktne situacije. Važno mi je da radim sa djecom različitih nacionalnosti i da utičem na njih, na ljude da gledaju kao ljudi, a ne kao pripadnike ove ili one nacionalnosti. Veoma mi je važno da privolim učenike da shvate da druženje u momentu nam je potrebno više od bilo kada, uzajamna komunikacija i međusebno pomaganje i grupa sa kojom radimo da služi kao primjer drugima i da međusebno druženje sve više se širi, kako među djecom tako i među odraslima. Kada radim sa učenicima osjećam se korisna, ispunjena, zadovoljna, poštujem i pozdravljam sve učenike i ko- lege i preko ličnog primjera želim da pokažem kako se treba odnositi prema ljudima i da nam nije važno ko kojoj nacionalnosti ili vjeri pripada t.j. da se oslobodimo od etničkih i drugih predrasuda. Radionice održavamo u subotama, ali interes za učešće od strane učenika bijo je velik, iako su se održavali u vrjeme vikenda, svi su redovno pohađali i iskazuju zadovoljstvo od rada, tema i načina na koji smo radili.
- 10. 10 Na{a o~ekivawa od ovog kluba Do{li smo u ovaj klub da bi se izbavili ~asova, ali kad smo do{li, vidjeli smo da je super i odli~no smo pro{li. Uvjerili smo se zaista da je dobro da si dijo wega. Mi na ovaj na~in razvijamo i pro{irujemo drugarstvo izme|u vi{e nacija. Super je. Ima smeha, {ala, zezancija, pa naravno i rada. Tako do|osmo do zakqu~ka da treba da produ`imo i alal onome kome je sinula ideja da osnuje klubove. Na{a o~ekivawa od radnih zadataka ovoga kluba u budu}nosti su prevelike. Trebalo bi svi da se ispune. Kao prvo `eleli bi da se pove}a broj ~lanova, da ne bi bili mi jedini koji u`ivaju u ovom radu. Na ovaj na~in do{lo bi do ve}e i {ire komunikacije me|u svima nama, a to dovodi do ve}eg drugarstva na sve strane. Tako|e trebalo bi da se organizuje vi{e aktivnosti, a dobro bi bilo da malo mrdnemo iz {kole i grada na taj na~in {to }emo i}i na ekskurziju izlet i sl. Mogu se raditi razli~iti projekti i da se predla`u teme koje su aktuelne u cjelome svetu. Od kluba jo{ o~ekujemo da se izradi anketa i da se uradi prezent- acija na nivou {kola, pa i {ire. Treba da se kompjuteriziramo t.j da koristimo vi{e internet, da u~imo preko interneta i da pokazemo na{e kvalitete i ciqeve. To bi bilo u najve}em djelu na{ih o~ekivawa za ovu organizaciju u budu}nosti. Ashtiptàrli-a nosti di la-aestu club Vinim tu clublu-aestu ta s-ascãpàm di ceasuri, ma-anda vinim vidzum cà easti super shi multu ghini nã tricum. Vidzum cà easti dealihea ghini s-fats parti di el. Ashi noi u developãm shi lãrdzim sutsata-a nostã anamisa di ma multi natsionalitàts. Easti super. Ari arãsuri, shicai, cãrteri, ma fãr di-altu shi lucru. Ashi cà, vinim la concluzia cà lipseashti s-u dutsem ninti shi halali sã-lji hibã-a tsliui tsi-lji ticni s-lu-adarã-aestu club. Ashtiptàrli-anosti di lucurlu-a lushtui club tu yinitor suntu multi. Lipseashti tuti ashtiptàrli s-realizeadzã. Prota-chi-prota vrem s-creascã numirlu-a membrilor ta s-nu him mash noi atselji tsi va s-hãrseascã tu-aestu lucru. Ashi va s-yinã pãnã di-unã ma mari shi ma largã comunicatsii-anamisa di noi tuts tsi-adutsi la ma mari sutsatã cãtã tut. Tut ashi lipseashti s-hibã organizati ma multi-activitàts a ghini va s-hibã shi s-na dàm niheam di la loc, di la sculii tu cãsãbà cu-atsea tsi va s-nidzem la excurzii, picnicuri etc. Pot s-hibã-adrati len-turlii di proecti shi s-hibã propusi temi cari suntu-actueli tu lumea tutã. Di la clublu nica-ashtiptàm sã si facã-ancheti shi s-hibã-adrati prezentàri pi nivel di sculii shi ma largu. Lipseashti s-nã computerizàm, icà s-ufilisim ma multu internet, sã-nvitsàm prit internet shi s-li scutem tu migdani hàrli shi scopurli-a nasti. Aestã easti nai ma marea parti di-ashtiptàrli-a noasti di la aestã organizatsii tu yinitor. Amaro ašudžardipe kotar o akava klubi Aviljem ko akava klubo ki te našas kotar o siklamakere arija, numa kana aviljem dićham kaj si lačhe thaj but šukar nakljam amenge. Dikhljam kaj čače si šuže te ove kotor olestar. Amen ko asavko čhani barjovaja thaj buvljovaja o amalipe maškar o pubut nacie. But si lačhe si asaibe, khelibe , thaj ko jek da em bucikeribe khidijal ajam dži ko phanlo lafi kaj si zaruri te lel te thavdel akaja inicijativa thaj halali te ovel odoleske kaske alo ki gozi te kerel akava klubi. Amaro ašudžardipe kotar o bukjarne dende bukja ko avutnipe si but bare. I si zaruri sa ola te pheren pes. Majanglal mangaja te barjol o numero e dženengoro, te na ovas numa amen odola so ka dikha o lačhipe e akale bucakoro. Kidijal šaj te avel dži ki pobari thaj pobuvlji ko- munkacija maškar amen saoren, a odova ka anel dži o jek pobaro amalipe kotar o sa o riga. Ko jek si zaruri te keren pes pobuter aktivitetia , a ka ovel šukar hari te crda amen kotar o siklame thaj kotar i zis, kidijal so ka dža ko ekskurzie – phiravipe, ki prakrita thaj kidijal čhipota. Si zaruri te keren pes buteder proektia thaj te del pes gindipe te keren pes o aktivitetia save si aktuelna – kerela pe lafi baš olende ko sasto sumnal . Kotar o klubo panda adžaraja te kerel pes anketa thaj te kerel pes prezentacija ki siklama, thaj em pobuvleste. I si zaruri te ovas kompjuterizirime, pobut te istemalkeras o internet, te siklja kotar o internet thaj te sika- vas amaro phirnipa thaj o resarinja. Akala si o najbaro kotor amare ašudžardipa kotar i akaja organizacija ko avutnipe. Mario Krsteski-Lipkovski, Mileva Mimkovska, Blagica Ilieska, Ivana Dodeska, R.M.S „Nace Budžoni”-Kumanovo
- 11. 11 Na{i o~ekuvawa od ov’j klub Dojdemo u ov’j klub za da se izvadimo od ~asovi, ali k’d dojdemo, vodemo deka e super i odli~no si projdemo. Uverimo se deka stvarno e dobro da si del od wega. Mi na ov’j na~in ga razvivamo i pro{iruemo drugarstvo me|u povi{e nacije. Super e. Ime sme{ka, {ala, zafrkancija, pa naravno i rabota. Takoj dojdesmo do zakqu~ak deka treba da produ`imo i alal da mu e na onoga na koga mu teknalo da ga formira klub. Na{i o~ekuvawa od rabotni zada~e na ov’j klub u idninu su previ{e. Bi trebalo svi da se ispuniv. Kako prvo bi sakale da se zgolemi broj na ~lanovi za da ne bidemo samo mi edinstveni koi }e u`ivav u ovuj rabotu. Na ov’j na~in do{lo bi do pogolemu i po{iroku komunikaciju me|u svi nas, a {to dovedue do povi{e dru- garstva na svi strane. Isto takoj bi trebalo da se organizirav povi{e aktivnosti, a dobro bi bilo i da mrdnemo malko od {kolu i grad na t’j na~in {to }e idemo na ekskurzije, izleti i sl. Bi mogalo da se praviv najrazli~ni proekti i da se predlagav teme koi su ak- tuelni u cel svet. Od klub jo{ o~ekuemo da se praviv ankete i da se vr{iv prezent- acije na nivo na {kolo, pa i po{iroko. Treba da se kompjuteriziramo T.E. da koris- timo povi{e internet, da u~imo preko internet i da gi istaknemo na{i kvaliteti i celi. Toj be{e najgolem del od na{i o~ekuvawa za ovuj organizaciju u idninu. Naša očekivanja od ovog kluba Došli smo u ovaj klub da bi se izbavili časova, ali kad smo došli, vidjeli smo da je super i odlično smo prošli. Uvjerili smo se zaista da je dobro da si dijo njega. Mi na ovaj način razvijamo i proširujemo drugarstvo između više nacija. Super je. Ima smeha, šala, zezancija, pa naravno i rada. Tako dođosmo do zaključka da treba da produžimo i halal onome kome je sinula ideja da osnuje klubove. Naša očekivanja od radnih zadaća ovoga kluba u budućnosti su prevelike. Trebalo bi svi da se ispune. Kao prvo željeli bi da se poveća broj članova, da nebi bili mi jedini koji uživaju u ovom radu. Na ovaj način došlo bi do veće i šire komunikacije među svima nama, a to dovodi do većeg drugarstva na sve strane. Takođe trebalo bi da se organizuje više aktivnosti, a dobro bi bilo da malo mrdnemo iz škole i grada na taj način što ćemo ići na ekskurziju izlet i sl. Mogu se raditi različiti projekti i da se predlažu teme koje su aktuelne u cjelome svjetu. Od kluba još očekujemo da se izradi anketa i da se uradi prezentacija na nivou škola, pa i šire. Treba da se kompjuteriziramo t.j da koristimo više internet, da učimo preko interneta i da poka- zemo naše kvalitete i ciljeve. To bi bilo u najvećem djelu naših očekivanja za ovu organizaciju u budućnosti. Shpresat tona nga ky klub Erdhëm në këtë klub për të mos hyrë në orët mësimore, por kur erdhëm, pamë se është shum mirë dhe shum mirë kaluam. U vërtetuam se me të vërtetë është mirë të jeshë pjesëtarë i këtijë klubi. Ne në këtë mënyrë e zhvillojmë dhe e përhapim shoqërinë ndërmjet më shum nacionaliteteve. Super është. Ka të qeshura, shaka, tal- lje, por me siguri edhe punë. Ashtu erdhëm në përfundim se duhet të vazhdojmë dhe hallall i qoftë atij që ju tek të formojë këtë klub. Ne shpresojmë se detyrat dhe punët në këtë klub në të ardhmen do të jenë të shumta. Duhet që të gjitha të plotësohen. Si fillim do të dëshironim që të ritet numri i pjesëtarëve që të mos jemi ne të vetmit që do të kënaqen në këtë punë. Në këtë mënyrë do të vijë deri në komunikim më të madh dhe më të gjërë ndërmjet nesh, e cila sjell më shumë shoqëri nga të gjitha anët. Gjithashtu duhet të organizohen më shumë aktivitete, më mirë do të jetë të lëvizim nga shkolla dhe qyteti në atë mënyrë që do të shkonim në ekskurzione, dalje në natyrë etj. Mund të bëhen projekte të ndryshme dhe të propozohen tema që janë aktuale në tërë botën. Nga klubi gjithashtu presim që të bëhen anketa dhe të kryhen prezen- time në nivel të shkollës, por edhe më gjërë. Duhet të kompjuterizohemi d.m.th. të përdorim më shum internetin, të mësojmë nëpërmjet internetit dhe ti shprehim qëllimet dhe kualitetet tona. Kjo ishte pjesa më e madhe e shpresave tona për këtë organizatë në të ardhmen. Kulübelerimizden Beklentilerimiz Kulübe geldiğimizde esasen derslerden uzaklaşıyorduk, ancak buraya geldiğimizde herşey mükkemel olduğunu gördük ve çok iyi gördük. Bu şekilde farklı etnikler arasındaki beraberli genişletirip geliştirdik. Herşey süper. Gülmeler oluyor, şakalaşmalar ve tabii ki iş. Tümümüz bunu devam etirmeyi kanatine vardık ve hak- kikaten bu tür kulübleri kurma teklifinde bulunana helal olsun. Beklentilerimiz çok fazla. Bunların tamamı gerçekleşmesi öncelikle üye sayısı artsın ve daha çok arkadaşımızla sevincimizi paylaşalım. Çünkü bu şekilde aramızdaki komunikasyon artmış olur ve yeni yeni dostluklar kurulmuş olur. Aktivitelerimizi artırmalıyız, diye düşünüyorum biraz da mekan değiştirip kendimizi gezilere verelim. Değişik projeler yapılıp dünyada güncel olan konular ele alınabilir. Kulüpten anket yapmasına istiyoruz. Bilgisayar ağına bağlanıp daha fazla internet kulanmakla kendi kalite ve hedeflerimizi internet vasıtasıyla gösterelim. Tüm bunlar gelecekteki bu tür organizasyonlardan beklentilerimizdir. Mario Krstevski – Lipkovski, Milena Mişkovska, Blagitsa İlievski, İvana Dodevska, „Natse Bugoni”- Kumanova D.O.U.
- 12. 12 Razre{uvawe {kolski problemi - najprvo se obrativme kaj klasnite rakovoditeli koi ni ovozmo`ija sos- tanok so direktorot i psihologot; - na sostanokot razgovaravme za nenoseweto uniformi, za koe se sogla- sija i tie so nas i vo noviot ku}en red na u~ili{teto, vovedoa zadol`itelno nosewe na uniformi; - na po~etokot ima{e pote{kotii so oddelni u~enici, no bea soodvetno kazneti. Sega problemot e re{en. Kako vtor problem koj se zafativme da go re{avame be{e problemot so pu{eweto i higienata vo WC-to i u~ilnicite. Prvo razgovaravme so profe- sorite od multietni~kiot klub. Nim im se dopadna idejata i zaedno se obra- tivme vo upravata. Idejata izgleda{e super i gi vovedoa slednive merki: - zgolemena kontrola na de`urnite profesori; - sekoe prekr{uvawe na praviloto }e bide soodvetno kazneto i toa: - pri prv prekr{ik sleduva opomena; - pri vtor, namaluvawe na povedenie; - a tretiot bi bil i posleden, odnosno brkawe od {kolo. Okul Sorumlarının Çözümü - öncelikle bize müdür ve psihologlar randevu sağlayan sınıf öğretmelerimize baş vurduk; - toplantıda uniformların taşımaması konuşuldu ve tümü uniformların taşınmasına zorumlu olduğuna uzlaştılar ve okulun yeni düzeni konusunda anlaştık; - başlangıçta bazı öğrencilerle sorumlar oldu ancak kendilerine uygun cezalar verildi; Şu anda sorum çözülmüştür. Çözüme bağlamak istediğimiz ikinci konu- muz sigara kulanımı ve okul ile tuvaletlerde temizlik oldu. Başta çok etnikli kulübün profesörleriyle konuştuk. Kendileri fikrimizi benimseyip okul idaresine başvurdup. Fikir çok iyi bulundu ve şu önlemler uygulanmaya konuldu. Nöbetçi profesörlerin denetimi artırıldı; - her kuralın ihlali uygun şekilde cezalındırılacaktır; - ilk ihlal uyarı ikinci ihlala davranış konusunda kırık not üçüncü ve son ihlal okuldan dışı edilmek. Nataşa ve Akif, ,,Nikola Ştein’’-Kalkandelen D.O.U. O nakhavibe e problemiengoro ko siklama - majanglal keram lafi e vastalipnaskere šerutnenca kotar e amare sikle sobe , save šajdiskerde amange te ovel amen khedin e šerutneja thaj psihologeja ki siklama: - ki khedin keram lafi soske na phiravena pes e siklamakere bućarne šehija-uni- forme , ačhal soske em olen sine olen jekutno gindipe ,thaj ko nevo kherskoro nijamno lil andarde sa o sikle te phiraven e siklamakere šehija –uniforme: - disave siklenca sine phareste ko anglunipe , numa sine lende karing o lende e khereskere nijameja dikhle aktivitetija . Akana o problemi si nakhavdo Sar o dujto problemi upral osavo astaram amen te keras buti sine o phabaribe e duhaneskoro thaj i higiena – melalipe ko W.C thaj ko sikle sobe . Majanglal keram lafi e sikavnenca kotar o multietnikano klubi . Olenge dićhas pes sar lačhi inicijativa thaj barabar keram lafi e vastalipnaskere šerutnipaja ki siklama . I inicijativa em olenge dikhlja pe šukar thja si kerde akala bukja : - barini kontrola kotar o dežurna sikavne : - upral o saoren so nane te keren respekti karing o ando khereskoro nijamno lil ka keren pes sankcije thaj odola ka oven: - angluno drom numa hramono riporti - dujto drom vjavahareskoro tikniribe - trito ka ovel thaj paluno soske ka len pes palal kotar i siklama 12
- 13. 13 Razrešivanje školskih problema -najpre obratili smo se razrednim rukovodiocima koji su nam omogućili sastanak kod direktora i psihologa; - na sastanku razgovarali smo o nenošenju uniformi, o čemu su se suglasili i oni sa nama i o novom kućnom redu škole, ujedno i obavezno nosenje uniformi; - na početku imalo je poteškoća sa pojedinim učenicima, no bili su odgovarajuće kažnjeni . Sada je problem rešen. Kao drugi problem sa kojima smo se zauzeli da ga rešavamo bijo je problem sa pušenjem i higijenom u toa- letima i učionicama. Prvo smo razgovarali sa profesorima iz multietničkog kluba. Njima se dopala ideja i zajedno smo se obratili u upravi. Ideja je bila super i uveli smo sledeđe mjere: -povećana kontrola dežurnih profesora; -svako nepoštovanje pravilnika biće odgovarajuće kažnjeno, i to: -kod prvog prekšaja sledi opomena: -kod drugog, smanjivanje vladanja; - a treći bi bijo i poslednji, uostalom i isterivanje iz škole Zgjedhja e problemit shkollorë - Së pari u drejtuam te kujdestarët e klasave të cilët na mundësuan takim me drejtorin dhe psihologun; - Në mbledhje biseduam për mosmbajtjen e uniformës, për të cilën u pajtuan edhe ata dhe në rregullën e rre të shtëpisë së shkollës e shtuan edhe mbajtjen e uniformës; - Në fillim kishte vështirësi me nxënës të caktuar, por fituan dënim përkatës. Tani problemi është i zgjedhur. Si problem i dytë të cilin ndërmorëm që ta zgjedhim ishte edhe problemi me pierjen e duhanit dhe higjienës në WC dhe klasa. Së pari biseduam me profesorët e klubit multietnik. Atyre u pëlqeu idea dhe së bashku u drejtuam te drejtoria. Idea u duk super dhe i sollën masat që vijojnë: - kontrollë e zmadhuar e profesorëve kujdestarë; - çdo thyerje e rregullës do të jetë përkatësisht e dënuar dhe atë: - me thyerjen e parë rrjedh vërejtje; - e dyta, thyerja e sjelljes; - i treti, do të jetë edhe i fundit, respektivisht përjash- timi nga shkolla. Natasha dhe Aqifi, SHMSH “Nikolla Shtejn”-Tetovë Razre{ivawe {kolskih problema -najpre obratili smo se razrednim rukovodio- cima koji su nam omogu}ili sastanak kod direktora i psihologa; - na sastanku razgovarali smo o neno{ewu unifor- mi, o ~emu su se suglasili i oni sa nama i o novom ku}nom redu {kole, ujedno i obavezno nosewe uniformi; - na po~etku imalo je pote{ko}a sa pojedinim u~enicima, no bili su odgovaraju}e ka`weni . Sada je problem re{en. Kao drugi problem sa kojima smo se zauzeli da ga re{avamo bio je problem sa pu{ewem i higijenom u toaletima i u~ionicama. Prvo smo razgovarali sa profesorima iz multietni~kog kluba. Wima se dopala ideja i zajedno smo se obratili u upravi. Ideja je bila super i uveli smo slede|e mjere: -pove}ana kontrola de`urnih profesora; -svako nepo{tovawe pravilnika bi}e odgovaraju}e ka`weno, i to: -kod prvog prek{aja sledi opomena: -kod drugog, smawivawe vladawa; - a tre}i bi bio i posledwi, uostalom i isterivawe iz {kole Rezolvarea-a problemilor di sculii - prota zburãm cu profesorlji-conducãtori di clasi cari nã-ndreapsirã shedintsã cu directorlu shi psihologlu; - la shedintsã ti nipurtarea di uniformi, ti tsi shi elji furã sinfunji cu noi shi ti nauùa-aradã nicuchireascã tu sculii u-adrarã obligatoarã purtarea-a uniformilor; - tu-ahurhitã-avea problemi cu niscãntsã elevi, ma elji furã cãznits cum lipseashti. Tora problema easti nãstricutã Deftura problemã cari nã-acãtsàm s-u-ndridzem eara bearea tsigarã shi ighiena tu toaletili shi clasili ti-nvit- sari. Prota zburãm cu profesorlji dit clublu multietnic. Elji lji-arisi ideia shi dedun zburãm la directsii. Ideia s-pãrea super shi li loarã-aesti metri: - ma mari controlã di partea a profesorlor cari vea- glji; - cafi cãlcari-a regulilor va s-hibã cãznitã cum lipseashti shi-atsea: - la prota cãlcari va s-aibã vãrgheari; - ti deftura cãlcari va sã scadã nota ti distsiplina; - a treia oara va s-hibã sh-tu soni oarã, tsi va s- dzãcã avinari di la sculii. 13
- 14. 14 Dosega prezemeni aktivnost Podobruvawe na higienata vo u~ili{teto koja ja ostvarivme prvo so razgovor so direktorot, a potoa i so razgovor so profesorite za toa kolku sme nezadovolni so u~ili{niot inventar. Toa se zede vo predvid i se prezedoa odredeni merki kon otstranuvawe na toj problem. Se popravi inventarot vo WC. Se smeni inventarot vo u~ili{teto. Smeneti se vratite kako i celosno e renovirana salata. Julija, Elena, Ajnurka, Tamara, Lejla, Fatmire DSU “Cvetan Dimov” - Skopje Dosada preuzete aktivnosti Poboljšanje higijene u školi koju smo ostvarili prvo u razgovoru sa di- rektorom, a zatim i u razgovoru sa profesorima o tome koliko smo nezadovoljni sa školskim inventarom. Bilo je uzeto u obzir i preuzele su se određene mjere ka otstranjivanje tog problema. Popravio se inventar u toaletima. Promjenio se inventar u školi. Promjenila se vrata i cjelosno se renovirala sala. Julija, Elena, Ajnurka, Tamara, Lejla, Fatmire DSŠ “Cvetan Dimov” Skopje Şimdiye Kadar Gerçekleşen Etkinlikler Okul müdürü ve profesörlerle olan görüşmemizden sonra okulumuzdaki temizliği iyileştirdi. Okulun temizliği dikate alınıp sorumun çözümü yönünden bazı enlemler alındı tuvaletler bakımdan geçirildi. Dershanelerin donanımı değiştirildi kapılar değiştirildi ve spor salonu tamamen yenilendi. Yuliya, Elena, Aynurka, Tamara, Leyla, Fatmire ,,Tsvetan Dimov’’-Üsküp D.O.U. Dži akanutne kerde aktivitetija Polačhi higiena ki siklama savi si kerzi ko lafi keribe profesorencar baš o odova kibor nasijam čhajle kotar o sikla- makoro inventari. Koda sine lendo o dikhibe thaj sine kerde disave aktivitetija baš o nakhavibe e akale problemeskoro. Sine lačhardo o inventari ki siklama . Sine trampime o vudara thaj i sala sine renovirime. Julija, Elena, Ajnurka, Tamara, Lejla, Fatmire R.M.S „ Cvetan Dimov“ Skopje Aktivitete e ndërmara gjer më tani Përmirësimi i higjienës në shkollë që e realizuam së pari duke biseduar me drejtorin, e pastaj edhe me profesorët për atë se sa jemi të pakënaqur me inventarin e shkollës. Ajo u mur parasyshë dhe u ndërmorën masa të caktuara kah zgjithja e atij problemi. U përmirësua inventari në WC. U ndërua in- ventari në shkollë. Janë ndëruar dyert dhe krejtësisht është e renovuar salla. Juli, Elena, Ajnurka, Tamara, Lejla, Fatmire SHMSH “Cvetan Dimov”-Shkup Dosada preuzete aktivnosti Poboq{awe higijene u {koli koju smo ostvarili prvo u razgovoru sa direkto- rom, a zatim i u razgovoru sa profesorima o tome koliko smo nezadovoqni sa {kolskim inventarom. Bilo je uzeto u obzir i preuzele su se odre|ene mjere ka otstrawivawu tog problema. Popravio se inventar u toaletima. Promjenio se inventar u {koli. Promjen- ila se vrata i cjelosno se renovirala sala. Julija, Elena, Ajnurka, Tamara, Lejla, Fatmire DS[ “Cvetan Dimov” Skopje Activitàts adrati pãnã tora Ma bunã chischineatsã tu sculii cari-ù realizàm prota cu discutsii cu directorlu a deapoaia shi cu discutsii cu profesorlji ti-atsea cãt him nihãristisits cu inventarlu di sculii. Aestã s-avu tu videari shi s-loarã niscãnti metri ti-ndrid- zearea-a problemlui. Sã-ndreapsi inventarlu tu WC. S-alãxi inventarlu tu sculii. Suntu-alãxiti ushili cum shi sala easti complet renovatã. Iulia, Elena, Ainurca, Tamara, Leila, Fatmire, SMS “Tsvetan Dimov” – Scopia
- 15. 15 [to me motivira{e da ~lenuvam vo klubot • Dru`eweto; • Sloboda vo izrazuvaweto; • Izrazuvawe na svoite misli; • Re{avawe na problemi koi gi opkru`uvaat mladite; • Re{avawe na me|uetni~ki konflikti; • @elbata da staneme ~len na nekoj multietni~ki klub. Jovanka, Senad, Sabahudin, Xejlan DSMU “D-r Pan~e Kara|ozov” - Skopje Šta nas je motiviralo da članujemo u klubu -Druženje; -Sloboda izražavanja; -Izražavanje svojih misli; -Rešavanje problema koji opkružuju omladinu; -Rešavanje međuetničkih sukoba; -Želja da postanem član nekog multietničkog kluba. Jovanka, Senad, Sabahudin, Džejlan DSMŠ “D-r Panče Karagozov” –Skopje Kulübe Üye Olmamızın Motıivleri • Arkadaşlık; • Fikir özgürliği • Kendi düşünceleri aktarma özgürlüğü • Gençleri yoran sorumların çözümü • Etnikler arası çatışmalarının çözümü • Çok etniklik kulübün üye olma isteği Yovanka, Senad, Sabahudin, Ceylan ,,D-r.Pançe Karagozov’’- Üsküp T.D.O.U. So sines amenge motivacija te ovas džene ko klubi - Amalipe - Tromalo vakeripe - Sikavipe e gindimaskoro - Nakhavibe e problemiengoro save si trujal o terne - Nakhavibe e konfliktengoro ki maškaretnikani funda - Mangin te ovav dženo ko disavo multietnikano klubi. Jovanka, Senad, Sabahudin, Đejljan R.M.M.S „D.r Panče Kardžozov” – Skopje Çka na motivonte të marim pjesë në klub • shoqërimi; • lirija e të shprehurit; • shprehja e mendimeve të veta; • zgjedhja e problemeve që i rrethojnë të rinjët; • zgjedhja e konflikteve ndëretnike; • dëshira të bëhemi pjesëtarë të ndonjë klubi multietnik. Jovanka, Senad, Sabahudin, Xhejlan SHMSHM “Dr. Pançe Karagjozov” [ta nas je motiviralo da ~lanujemo u klubu -Dru`ewe; -Sloboda izra`avawa; -Izra`avawe svojih misli; -Re{avawe problema koji opkru`uju omladinu; -Re{avawe me|uetni~kih sukoba; -`eqa da postanem ~lan nekog multietni~kog kluba. Jovanka, Senad, Sabahudin, Xejlan, DSM[ “D-r Pan~e Kara|ozov”–Skopje Tsi nã motivà s-him membri tu club - sutsata; - libertatea tu zburari; - spunearea a minduierlor; - rezolvarea-a problemilor cu cari s-astãvrãsescu tinirlji; - rezolvarea-a conflictilor interetnitsi - mirachea ta s-nã fãtsem membri tu vãrã club multietnic. Iovanca, Senad, Sabahudin, Geilan, SMS “Dr. Pance Caraghiozov” – Scopia
- 16. 16 Me privle~e najmnogu toa {to ima u~estvo od u~enici od razli~na etni~ka pripadnost. Elena Debatirawe okolu problemite vo u~ili{teto i nivno ostvaruvawe. Jule Kulüpte birbirlerini nasıl konuşalım aktivelerinde bulundu. Rihit Aktivilerin serbest olması bizi sınırlandırmamakla birlikte şahsi fikir ve yapıcılığımız dile gelebilmekte. Elena Tempo rada, druženje i raspoznavanje sa drugima. Robert Došo sam zbog toga što se bave problemima djece. Haziz Sad zasad dopada mi se na~in rada, a za daqe vide}emo. Tamara To {to mo`e{ slobodno da misli{ i ima{ mnogo dru`ewa. Sakit Sebastion Si fillim nuk pata informata të sakta se çka do të punoja, vendosëse ishte epiteti i tij “Klubi Multietnik”. Thjesht dua njerëz. Elena Kavrakova-Morkovçe E mësuar nga e kaluara, e dinja se proektet e këtij lloji janë shum interesantë. Së pari vëmendjen ma tërhoqën temat e aplikimit. Marija Šundžum kotar me amala ki šaj te keras amalipe, te keras lafi thaj ki ola lačhe nakhena peske, thaj vakerum te avav. Đimi Mangin te kerav amalipe e avere etnikane kupenca thaj mangava te džav ponaodoringa e akale amalimnasa. Bije Mi motivã sutsata cu grupurli di ma multi etnicumi shi voi s-continuedz cu-aestã. Sabahudin Di-anlu tricut tuts dzãsirã cà tricurã super, cà eara interesantu shi feci naeti s-yin. Mi-arisescu gioacãrli shi exertsitsiili, atsea tsi earam la teatru shi la chinematograflu, tsi nu nã dispãrtsam shi earam deadun shi deadun nidzeam la priimnari, bunãoarã Ohãrda. Negimie –Mie
- 17. 17 Jazi^ni rabotilnici Po barawe na u~enicite i profesorite bea organizirani kursevi po albanski jazik vo medicinskite u~ili{ta vo Skopje i Tetovo, i vo “Nace Bu|oni” - Kumanovo. Čibjakoro čeripe Palorodibekotarsikavengothajsikavno,kerđape kursi te sikavelpe Albanikano čib ko medicinsko sikljo- vni ki Skopja, Tetova thaj ko sikljovni Nace Buđoni ki Kumanova. Jezična radionica Na zahtjev učenika i profesora bili su organizovani kursevi albanskog jezika u medicinskoj školi u Skoplju i Tetovu, i u “Nace Buđoni” - Kumanovo DIL DERSHANELERI Oyrencilerin ve oyretmenlerin istegiyle Uskupte ve Kalkandelende ve “Nace Bugoni”- Kumanovo, tip liseler- inde, arnavutca dil kursunu duzenlendi Jezi^na radionica Na zahtjev u~enika i profesora bili su organizovani kursevi albanskog jezika u medicinskoj {koli u Skopqu i Tetovu, i u “Nace Bu|oni” - Kumanovo Atelieri di lucru ti limbã Dupã cãftarea-a scularlor shi-a profesorlor eara organizati cursuri ti limba arbisheascã tu sculii di meditsinã di Scopia shi Tetuva shi tu sculia “Natse Bughioni” di Cumanuva. Punëtoritë gjuhësore Sipas kërkesave të nxënësve dhe profesorëve ishin të organiyuar kurse në gjuhën shqipe në shkollat e mjeksisë në Shkup, Tetovë dhe në “Nace Bugjoni” – Kumanovë.
- 18. 18 Leten kamp – Ohrid U~esnicite na klubot „N.I.E.”, ova leto imaa mo`nost da u~estvuvaat vo sedumdnevniot raboten kamp, odr`an vo Ohrid od 07.08.2005 do 14.08.2005 kade mo`ea da se dru`at, da rabotat i sekako, da se zapoznaat so u~esnicite od ostanatite klubovi vo na{ata zemja, so {to se sozdade mre`a na sorabotka. Sekoj den be{e organiziran so odredena programa, vo koja bea odredeni 5 rabotni saati za rabotilnici, po koi imaa ru~ek i poseta na pla`a. Dva dena bea odredeni za orga- nizirana poseta na Sv.Naum i na xamijata vo Ohrid. Za ve~ernite ~asovi bea organizirani kvizovi na znaewe i teatarski nastapi na grupite kako i pretstavuvawe na u~ili{tata. U~esnicite vo nivnite rabotilnici obrabotuvaa nekolku interesni temi: 1. Zapoznavawe i dogovor za rabota 2. Komunikacija 3. Problemi vo u~ili{te (2 dena) 4. Pretpriemni{tvo U~esnicite od na{iot klub zemaa aktivno u~estvo vo rabotilnicite, za {to dobija i sertifikati, no sepak posebno vnimanie posvetija na temata – Problemi vo u~ili{te – kade odli~no se poka`aa i vo otkrivaweto i vo organizacija za podelba na ulogi vo iz- vedbata na re{enie za istite. Letnji kamp Ohrid Učesnici kluba “N.I.E” ovoga ljeta imali su mogućnost da učestvuju u sedmodjevnom radnom kampu, održanom u Ohridu od 07.08.2005 do 14.08.2005 gdje su mogli da se druže, da rade i svakako, i da se upoznaju sa učesnicima ostalih klubova u našoj zemlji, čime se stvorila mreža saradnje. Svaki dan je bio organizovan određenim programom, gdje je bilo određeno pet radnih sati za radijonicu, nakon toga bio je ručak i posjeta plaži. Dva dana su bila određena za organiziranu posjetu Sv Nauma i džamija u Ohrid. Za večernje sati bili su organizovani kvizovi znanja i pozorišni nastupi grupa kao predstavljanje škola. Učesnici u njihovim radionicama obrađivali su nekoliko interesant- nih tema:upoznavanje i dogovor za rad, komunikacija, problemi u školu(2 dana), preduzimaštvo. Sudionici našega kluba uzeli su aktivno sudjelovanje u radionicama, za što su dobili i sertifikate, no ipak osobna pažnju posvećena je temi “Problemi u školi” Gdje su se odlično pokazali u otkrivanju i organizaciji o podjeli uloga u izvođenju rešenja za iste Nataša Tasevska, Arzim Jakupi, Marijan Burazer DSŠ “ Nikola Karev ” Skopje Campuslu di vearã – Ohãrda Partitsipantsãlji-a clublui N.I.E., aestã vearã u-avea posibilitatea s-ljea parti la campuslu di lucru di sheapti dzãli, tsãnut Ohãrda di pi 07. 08. 2005 pãnã pi 14. 08. 2005, iu putea s-facã sutsatã, s-lucreadzã shi fãr di-altu, s-cãnoascã cu partitsipantsãlji di la-alanti cluburi dit statlu-a nostu, cu tsi s-featsi unã coalitsii di colaborari. Cafi dzuùã eara organizatã cu-un program dat, tu cari eara sta- biliti tsintsi sãhàts di lucru tu-atelierili ti lucru, dupã tsi eara prãndzul shi nidzeari la plajã. Dauùã dzãli eara stabiliti ti vizitã la Ia-Nauni shi la giumiea di Ohãrda. Tu sãhàtsli di dixearã eara organizati cvizuri di shteari shi teatru-a grupurlor cum shi prezentarea-a sculiilor. Partitsipantsãlji tu-atelierili-a lor ti lucru lucra niscãnti temi inte- resanti: cãnushteari shi stabilirea tsi va s-lucreadzã, comunicatsii, prob- lemili dit sculii (2 dzãli). Partitsipantsãlji di la clublu-a nostu furã-activi tu-atelierili ti lu- cru, ti tsi loarã shi tsertificati, ma sh-piningã tuti-aesti ma mari-atentsii bãgarã pi tema “Problemili di la sculii” iu sã spusirã bunji tu organizarea ti-mpãrtsarea-a rolilor ti spunearea-a solutsiilor ti-atseali problemi.
- 19. 19 Ohri Yaz Kampı M.K.E kampın öğrencileri bu yaz yedi günlük çalışmak kampına katıldılar. Kamp Ohride 07.08.2005’ten 14.08.2005’e kadar Ohride düzenlendi. Kamp öğrencilerin dostluklar kurması diğer kulübün üyeleri ile tanışması ve işbirlik ağının genişletirmesi için iyi bir fırsat. Her gün belli programla geçti çalışma toplantıları için 5 saatlik program bellirlendi ondan sonra öğlen yemeği daha sonra plaja gitmeleri oldu. İki gün Aziz Naum kilisesi ve Ohri camiinin ziyareti için ayrıldı. Akşam saatlerinde bilgi yarışmaları, tiyatro temsileri oldu, öğrenciler birbirini tanıtılar. Öğrenciler çalışma toplantılarında birkaç ilginç konuları işlediler: tanışma ve iş anlaşması, komunikasyon, okullarda sorunlar (iki gün), mütehaitlik. Kulübümüzün öğrencileri çalışma toplantılarına aktiv şeklinde katıldı kendilerine bunu için diplomalar verildi ancak en çok „Okullarda problemler” konusunda önem veriler, kendilerini çok iyi gösterdiler. Nataşa Tasevska, Arzim Yakupi, Maryan Burazar ,,Nikola Karev’’- Üsküp D.O.U. O nilaeskoro kampi ko Ohrid O džene so line than ko klubo N.I.E., akava nilaj sine olen šajsarin te len than ko efta diveskoro bućarno kampi, ikerdo ko Ohrid kotar o 07-08-2005 dži ko 14-08-2005 kote sine olen šajdipe te keren amalipe, te keren buti thaj te pendžaren pes e dženencar kotar o okola klubija ki amari them, sosa sine kerdo o network baš i barabarutni bući. O divesa sine haziri kerde e kerde programasa ki savi sine dikhle 5 bućarne arija baš o bućarno than, palal odova sine o diveskoro haibe-kušluko thaj džaibe ki plaža . Duj dive sine dikhle baš i vizita ko Sv. Naum thaj ki džamija ko Ohrid . Baš o irateskere arija sine kerde kvizoja kotar o džanlipe thaj teatarsko sikavipe e grupengoro thaj prezentacija e siklamengoro. O džene so line than ki olengere bućarne thana kerde buti ko nekobor interesantno saoikeriba: Pendžaribe thaj ahaibe baš i buti, komunikacija, o problemija ki siklama ( 2 dive ), menadžiribe. O džene kotar o amaro klubi aktivno line than ko bućarne thana, odoleske lije thaj sertifikatia numa specijalno sama sine ikerdi baš o pučhibe: Problemija ki siklama kote sikavde pes but lačhe thaj ko pučharibe thaj ki organizacija – lačharibe baš o ulavipe e roliengoro ko sikavipe sar te nakhaven pes odola. Kampi veror-Ohër Pjesëtarët e klubit “N.I.E” , këtë vrë kishin mundësi të marin pjesë në punën kampore shtatë ditëshe, që u mbajt në Ohër nga 07.08.2005 deri më 14.08.2005 ku mundën të shoqërohen, të puno- jnë dhe gjithashtu të njoftohen me pjesëtarët e klubeve tjera të vendit tonë, me të cilën u bë një mrezhë bashkëpunuese. Çdo ditë ishte e organizuar me një program të posaçëm, në të cilën ishin caktuar 5 orë punë në puntori, pas të cilës kishim drekë dhe vizitën e plazhit. Dy ditë ishin të caktuara për vizitë të organizuar në Letwi kamp Ohrid U~esnicikluba“N.I.E”ovogaletaimalisumogu}nost da u~estvuju u sedmodjevnom radnom kampu, odr`anom u Ohridu od 07.08.2005 do 14.08.2005 gdje su mogli da se dru`e, da rade i svakako, i da se upoznaju sa u~esnicima ostalih klubova u na{oj zemqi, ~ime se stvorila mre`a saradwe. Svaki dan je bio organizovan odre|enim programom, gdje je bilo odre|eno pet radnih sati za radijonicu, nakon toga bio je ru~ak i posjeta pla`i. Dva dana su bila odre|ena za organiziranu posjetu Sv Nauma i xamija u Ohrid. Za ve~erwe sati bili su organizovani kvizovi znawa i pozori~ni nastupi grupa kao predstavqawe {kola. U~esnici u wihovim radionicama obra|ivali su nekoliko interesantnih tema: upoznavawe i dogovor za rad, komunikacija, problemi u {kolu(2 dana), preduzima{tvo. Sudionicina{egaklubauzelisuaktivnosudjelovawe u radionicama, za {to su dobili i sertifikate, no ipak os- obna pa`wu posve}ena je temi “Problemi u {koli” Gdje su se odli~no pokazali u otkrivawu i orga- nizaciji o podjeli uloga u izvo|ewu re{ewa za iste. Shën Naum dhe në Xhaminë në Ohër. Për orët e mbrëmjes ishin të orga- nizuar kvize të diturisë dhe shfaqje teatrale të grupeve si dhe prezentimin e shkollave. Pjesëtarët në puntoritë e tyre përpunuan disa tema interesante: njoftime dhe marëveshje për punë, komunikim, probleme në shkollë (2ditë), parapërgaditje. Pjesëtarët nga klubi ynë morën pjesë aktive në puntoritë, me të cilën fituan diplomë, por përsëri vëmendje të veçant i kushtuan temës- Problemet në shkollë-ku të shkëlqyeshëm u treguan edhe në zbulime dhe organizime për ndarjen e roleve në realizimin e vendimeve për të njejtat.
- 20. 20 O khelibe thaj o teatri O khelibe thaj o teatri kerena sikavibe e pozitivno mesažengoro bi te na kerel pes verbalno komunikacija, istemalker- indoj o vakeribe e badaneskoro so džala jek e muzikaja savi arakhelape amare hošibaja thaj odoleja so mangasa te vakeras. Ko sa o amare khedinja, majanglal keraja sine o kheliba baš i relaksacija savencar polačhes mukasas amen, thaj pendžarasas amen. Palal odova lasas te keras buti upral i amari nokta, savi so kotar i khedin ki khedin ovela sine sa polačhi thaj polačhi . Bezehaske amaro vakti sine but harno thaj šaj sine te keras numa kelibaskeri drama, anadar i savi vakeram amaro mesaži kaj o manuš na dikhela pes uzal o phiro ekonomikano hali, numa uzal oleskoro džieskoro barvalipe. Joco, Bušura, Tanja, Marija R.M.M.S „D-r Panče Karadžozov” – Skopje Vallëzimi – Teatri Vallëzim-teatër paraqet shprehje të porosive poz- itive pa nevojën e komunikimit verbal duke u shërbyer me gjuhën e trupit e përcjellur me muzikë e cila për- shtatet me ndjenjat tona dhe me atë të cilën ne duam ta shprehim. Në secilin takim tonin, më së pari paraqitëm edhe lojra relaksuese me të cilat më mirë relaksoheshim, njoftoheshim. Pastaj filluam me ushtrimin e njësisë tonë, e cila në secilin takim bëhej gjithnjë më e mirë. Koha jonë për fat të keqë ishte shum e shkurtër dhe aritëm të përgadisim vetëm 1 vallëzim dramë, nëpërmjet të cilës e shprehëm porosinë se njëriu nuk vlerësohet sipas gjen- djes ekonomike por sipas pasuris së tij shpirtërore. Ples – pozori{te Tanc pozori{te predstavlqa prezentaci- ju pozitivnih poruka bez upotrebe verbalne ko- munikacije slu`e}i se govorom tjela podr`ana muzikom koja se podudara na{im osje}ajima i sa onim {to mi `elimo prezentovati. Na svakom na{em susretu, najpre izvodi- mo relaksira~ke igre kojima se boqe opu{tamo, i upoznajemo. Nakon toga po~iwemo vje`bawem na{e ta~ke, koja je na svakom na{em susretu bila sve boqa i boqa. Na{e vrjeme na `alost bilo je mnogo kratko i uspjeli smo pripremiti samo je- dan pozori{ni ples, preko koga kazujemo poruku da se ~ovjek ne ocjewuje preko ekonomskog stawa ve} prema wegovom du{evnom bogastvu.
- 21. 21 Tanc – teatar Tanc – teatarot pretstavuva iska`uvawe na pozitivni poraki bez upotreba na verbalna komunikacija slu`ej}i se so govorot na teloto pro- sledeno so muzika koja se sovpa|a so na{ite ~uvstva i so ona {to nie sakame da go iska`eme. Na sekoja na{a sredba, najprvo izveduvavme i relaksira~ki igri so koi podobro se opu{tavme, se zapoznavavme. Potoa po~nuvavme so ve`baweto na na{ata to~ka, koja {to na sekoja sredba stanuva{e se podobra i podobra. Na{eto vreme be{e za `al mnogu kratko i uspeavme da spremime samo 1 tanc drama, preku koja {to ja iska`avme porakata deka ~ovekot ne se ocenuva preku ekonomskata sostojba tuku spored negovoto du{evno bogatstvo. Dan ve tiyatro Dans ve tiyatro sözlü komunikasyon olmadan müzik eşliğinde ve vücudun götürmüş olduğu mesajlara sözlü komunikasyon olmadan olumlu mesajların iletilmesine sağlamaktadır. Tüm bunları duygularımızla paylaşmaktayız. Her karşılaşmamızda ilk önce insanı rahatlatan ve tanışmamızı sağlayan oyunlarla oynuyoruz.Daha sonra bizim parçamızı tekrarlıyoruz. Maalesef zamanımız oldukça kısıklıydı ve ancak insanın ekonomik durumu değil ruhi zenginliğine göre değerlendirilmesine gerekli olduğunu mesajını veren 1.Dans-dram hazırlayabildik. Yotso,Buşra,Tanya,Marşya ,,Pançe Karagozov’’-Üsküp T.D.O.U. Ples – pozorište Tanc pozorište predstavlja prezentaciju pozitivnih poruka bez upotrebe ver- balne komunikacije služeći se govorom tjela podržana muzikom koja se podudara našim osjećajima i sa onim što mi želimo prezentovati. Na svakom našem susretu, najpre izvodimo relaksiračke igre kojima se bolje opuštamo, i upoznajemo. Nakon toga počinjemo vježbanjem naše tačke, koja je na svakom našem susretu bila sve bolja i bolja. Naše vrjeme na žalost bilo je mnogo kratko i uspjeli smo pripremiti samo jedan pozorišni ples, preko koga kazujemo poruku da se čovjek ne ocjenjuje preko ekonomskog stanja već prema njegovom duševnom bogastvu. Dansu shi teatru Dansul shi teatrul suntu spuneri di hãbãri pozitivi fãrã ufiliseari di comu- nicatsii verbalã, cu ufiliseari-a zburariljei a truplui shi cu muzicã tsi-i tu sinfunilji cu ducherli-a noasti shi cu-atsea tsi noi vrem s-u spunem. La cafi-andamasi-a noastã, prota-adram gioacãri relaxati cu cari nã relaxam ghini, nã cãnushteam. Deapoaia-ahurheam di nã-dridzeam ti-a no- astã stsenetã, cari la cafi-andamasi eara tut ma bunã. Chirolu-a nostu ti jali eara multu shcurtu shi pãtum sã-ndridzem mash un dansu-dramã, pit cari-ù spusim dãmãndarea cà omlu nu s-tinjiseashti pit situatsia economica, ma pit avearea-a lui sufliteascã.
- 22. 22 Urbano umetnost =Grafitija= O grafitija ko anglederibe sine istemalkerde baš i reklama thaj kotar o lokalno bande te markirin i teritoria. Numa avdive ola si kotor amendar, ola so mangena olen, save sikavena po hošipe, bilačhipe thaj pakjin uzal o disavo ja diso. Uzal o dikhibe e makleskoro ola šaj te sikaven mesaži, te ovel olen estetsko lačhipe, thaj kombinacija kotar i estetika thaj mesaži. E grafitiencar lijam te keras buti bikamindor. Sijam sine but astarde kotar o phandipa e bukvengoro thaj e gendengoro, kotar o nevipe, filmoja thaj kotar o buteder naistemalkerde du- varia. O makle istemalkerena psevdonimia- garavde alava telal o save si pendžarde ki publika. Ki te arakhel pes o psevdonimi kotar i kopija čhivela pes e makleskoro bijando berš Pobut drom o grafitija si čhivde telal o phageribe, kosibe kotar o manuša so na hal- jovena o lengoro džanlipa. Kaj drom korkore o makle šaj te oven atakkerde . Disave si marde, disave pokinena lovencar a disave agorkerde ko adalati-kriso. Numa «ašakerindor« odolenge so makena kote ka resen amen sijam telal o baro pharipa. O holjamne makle e grafitiengere rodena čuče duvarija kote so ka šaj te sikaven pes. Urbana umetnost =Grafiti= Grafiti u pro{lo{}u bili su upotrebqavani od strane politi~kih partija i od lokalnih bandi za markirawe teritorija. No danas oni su dijo nas, oni koji u`ivaju u wima, koji ispoqavaju osje}awa, nezadovoqstvo i po{tovawe prema nekom ili ne~em. Prema ideji crta~a oni mogu ispqavati poruke, da budu es- tetski lijepe, i kombinacija lepote i poruka. Grafitima po~eli smo se baviti sasvim slu~ajno. Bili smo opsjednuti preklapawem slova i brojeva, od ~asopisa, filmova i od suvi{e neiskori{}enih zidova. Crta~i koriste pseudonim po kojim su poznati javno{}u. Radi za{tite pseudonima od kopirawa stavqa se godina ra|awa crta~a. No grafiti su ~esto izlo`eni o{te}ivawima nekih qudi koji nerazumu wihovo zna~ewe. Ponekada i sami crta~i izla`u se napadima. Neki se tu~u, neki nov~ano ka`wavaju, a neki zavr{avaju i na sudu. No “zahvaqu}i” onima koji crtaju gdje mogu mi se izla`emo takvim maltretirawima. Revoltirani crta~i grafita tra`e slobodne zidove gde se mogu iskazati. Borislav, Zlatko, Bojan DS[ “Nace Bu|oni” - Kumanovo Arta urbanã =Grafitili= Grafitili un chiro s-ufilisea di pãrtiili polititsi ti reclama-a lor ma sh-di bandili locali ti marcatsiea (simnarea)-a teritoriilor. Ama, azã eali suntu partea di noi, atselji cari s-hãrsescu cu eali, cari spun sentimenti, chefi nifaptã shi tinjii ti vãrã icà tsiva. Dupã ideia-a desena- torlui eali pot sã spunã unã dimãndari, s-aibã unã mushuteatsã esteticã, shi combinatsii di esteticã shi dimãndari. Cu graffiti-ahurhim di nã-avem lucru dip ashitsi razghilé. Earam opsedats cu uidis- earea di bucvi shi tsifri, di revisit, filmuri, ama shi multili stiznji tsi eara goali. Desenator- lji simneadzã cu-un pseudonym cu cari lji shtiù dunjeai. Di ispetea cà s-hibã-apãnghisit pseudonimlu di copiari s-bagã-anlu di-aflari-a desenatorlui. Ama, ca di-aradã, grafitili pat ashtirdzeari di niscãntsãlji oaminji cari nu li-acãchises- cu noimili-a lor. Niscãntili ori shi insushi desenatorlji suntu-agudits. Niscãntsã suntu bãtuts, altsãlji glubãits cu pãradz, a niscãntsã bitisirã cu giudicari pi la tribunali. Ama, “hristusin- da”-lã-a tsilor cari deseneadzã aclo iu-agiungu noi him sum ahtàri maltratàri. Revoltatslji desenatori di graffiti caftan stiznji goali iu-a s-poatã shi-u spunã minduearea.
- 23. 23 Urbana umetnost =Grafiti= Grafitite vo minatoto bea upotrebuvani od politi~ki parii za reklama i od lokalni bandi za markirawe(obele`uvawe) na teritorii. No denes tie se del od nas, onie koi u`ivaat vo niv, koi iska`uvaat ~uvstva, nezadovolstvo i po~it sprema nekogo ili ne{to. Spored idejata na crta~ot tie mo`at da iska`uvaat poraka, da bidat so estetska ubavina, i kombinacija od este- tika i poraka. So grafiti po~navme da se zanimavame sosem slu~ajno. Bevme opsednati so preklopuvawe na bukvi i broevi, od spisanija, filmovi, a i od premnogu neiskoristeni zidovi. Crta~ite koristat psevdonim pod koj se poznati vo javnosta. Poradi za{tita na psevdonimot od kopirawe se stava godina na ragaweto na crta~ot. No ~esto grafitite se izlo`eni na o{tetuvawe od nekoi luge koi ne gi razbiraat nivnite zna~ewa. Ponekoga{ i samite crta~i se zlo`eni na napadi. Nekoi se tepani, nekoi pari~no kazneti, a nekoi i zavr{uvale duri i na sud. No *blagodarenie* na onie koi crtaat kade {to }e mo`at nie sme izlo`eni na takvi maltretira- wa. Izrevolitrani crta~i na grafiti baraat slobodni zidovi kade {to }e mo`at da se iska`uvaat. Borislav; Zlatko; Bojan DSU “Nace Bu|oni” - Kumanovo Urbana umetnost =Grafiti= Grafiti u prošlošću bili su upotrebljavani od strane političkih partija i od lokalnih bandi za markiranje terito- rija. No danas oni su dijo nas, oni koji uživaju u njima, koji ispoljavaju osjećanja, nezadovoljstvo i poštovanje prema nekom ili nečem. Prema ideji crtača oni mogu ispoljavati poruke, da budu estetski lijepe, i kombinacija ljepote i poruka. Grafitima počeli smo se baviti sasvim slučajno. Bili smo opsjednuti preklapanjem slova i brojeva, od časopisa, filmova i od suviše neiskorišćenih zidova. Crtači koriste pseudonim po kojim su poznati javnošću. Radi zaštite pseudonima od kopiranja stavlja se godina rađanja crtača. No grafiti su često izloženi oštećivanjima nekih ljudi koji nerazumu njihovo značenje. Ponekada i sami crtači izlažu se napadima. Neki se tuču, neki novčano kažnjavaju, a neki završavaju i na sudu. No “zahvaljujući” onima koji crtaju gdje mogu mi se izlažemo takvim maltretiranjima. Revoltirani crtači grafita traže slobodne zidove gde se mogu iskazati. Bayındırlık sanatı =Garfitler= Grafıtler yakın zamana kadar siyası partiler tarafından reklam için ve yerel mafya grupları tarafından kullanılıyordu. Bugün bunlar hayatımızın bir bölümü, duyguları iafde etmektedir, bazen belli şahis olaylara karsı olan saygı veya memnuniyetsi- zligi ifade ettmektedir. Çizicinin fi- krine göre onlar mesaj içermektedir, estetik güzeliği olabilir, bazan da estetik ve mesaj kombinasyonu oluşmaktadır. Grafıtlerle tes- adüfen uğraşmaya başladım. Bazı harf veya rakamları örtmekle meşgül olduk gazete film aynı zaman kullanılmamış duvarlar- dan ilham aldık.Çiziciler kendi adı kısıltmalarıyla kamuoyu be- raberinde bilinmektedir. Çizicil- er kendilerini kopya çekilmesini muhafaza etmeleri için kendi doğum tarihini yazmaktadır. Grafıtler bazan onlar- dan anlam çıkaramayanlar zarara uğramaktadır bazan bizzat çizicil- er de saldırıya marus kalmaktadır. Bazıları dövülmekte kimileri para cezası kesilmiş bazıları da yargı önünde çıkarılmıştır. Bu nedenle memnun kalma- yan çiziciler kendini ifade edebilmeleri için grafitler için musait duvarlar aramaktadırlar. Arti urban =Grafiti= Grafitet në të kalu- arën ishin të përdorura nga partitë politike për reklama dhe bandat lokale për nënviz- imin e teritoreve. Por sot ata janë pjesë e jona, ata të cilët kënaqen në ato, të cilët shprehin ndjenja, pakënaqësi dhe re- spekt ndaj dikujt ose diçkaje. Sipas idesë së piktorit ato mund të paraqesin porosi, të jenë me bukuri estetike dhe kombinim i estetikës dhe porosisë. Me grafit filluam të meremi krejt rastësisht. Ishim të pasionuar me mbështjelljen e shkronjave dhe numrave, nga revistat, filmat por edhe nga shumë mure të papërdorura. Piktorët shfrytëzojnë dysheme me pseudonime të cilat janë të njohura për pub- likun. Për shkak të mbrojtjes së pseudonimit nga kopijimi vihet viti i lindjes së piktorit. Por shpesh grafitet janë të ekspozuara në rrezik prej disa njerëzve të cilët nuk i kuptojnë rëndësitë e tyre. Ndonjëher edhe vetë piktorët janë të sulmuar. Disa janë të rahur, disa të dënuar me të holla, kurse disa mbarojn edhe në gjygj. Por duke ju “falenderuar” atyre që vizatojnë ku të munden, ne jemi të eksponuar me ata maltretime. Piktorët e revoltuar të grafitit kërkojnë mure të lira ku do të mund të tregohen.
- 24. 24 This is our time Prvata detska ambasada vo svetot Me|a{i ve}e 8 godini, so svo- ja ekipa na ~lenovi sredno{kolci, u~estvuva vo proektot na UNESKO “This is our time”. Isto kako i prethodnite godini , taka i ovaa timot od 10 sredno{kolci ~lenovi na Me|a{i kako i na multietni~kite klubovi od Skopje i Kumanovo na 18 noemvri 2006 god., postavuvaa i odgovaraa na pra{awata od cel svet od oblasta na kulturata, istorijata, sportot, geo- grafijata i drugi zanimlivosti od zemjite u~esni~ki. Celta na ovoj proekt e u~esnicite da se zapoznaat so sovremenite komunikaciski sistemi: elek- tronska po{ta, internet, video komunikacija i multimedijalen softver, da im ovozmo`ime na mladite komunikacija, natprevar, proverka na znaewata kako i da steknat novi znaewa. Ovaa godina ne se plasiravme me|u prvite, no sepak, najva`no e dru`eweto na mladite. Pove}e za ovoj proekt mo`ete da poglednete na slednava sajt adresa: www.timeproject.org This is our time 18.kasim 2005 yilinda, klublerin uyeleri “BUDUR BIZIM ZAMANIMIZ” UN- ESKO hazirlamis projesine katildilar. Kendileri Makedoya icin sorular soyuyordular ve cevap veriyordular tum sunyadan sorulara, konular sunlardi: kultur, tarih, spor, ceografi ve dier ilgili sorular. Bu yarismanin hedefi yarismacilarin cok daha iyi tanisinlar komu- nikasiyon sistemleriyle: elektronik postasiyla, internet, video komunikasiyon, ve ayni zamanda kendilerine yarisma, yeni arkardas, tanitiyor. Bu projeyle ilgili bilgi almak icin su adreste bakabilirsiniz: www.timeproject.org This is our time Pjesëtarët e klubit më 18 Nëntorë të vitit 2005, morën pjesë në proektin e UN- ESKO “Kjo është koha jonë”. Ata parashtruan pyetje për Maqedoninë dhe u përgjigjën në pyetjet nga e gjithë bota nga sfera e kulturës, historisë, sportit, gjeografisë dhe gjëra tjera nga vendet pjesëmarëse. Qëllimi i kësaj gare është që nxënësit të njoftohen me sistemin komunikativ bashkëkohorë: poshtë elektronike, internet, komunikm me video dhe sofdver multimedial, duke u mundësuar komunikim, gara, të kontrolluarit e diturive dhe maraja e diturive të reja. Për këtë proekt më shum mund të shihni në veb-faqen: www.timeproject.org
- 25. 25 This is our time But džene kotar o klubja ko 18.noemvri.2005 berš lile tan ko UNESKOro proekti “This is our time”. Ola pučle aso Makedonija thaj vakerde ko pučibe aso kultura,naklipe,sporti,geografija thaj aver džanlibe tharo puvja so inene adari. Ko akava kjelibe, resibe si,te pendžarenpe akanutne komu- nikaciengere sistemja: Elektronikani pošta, internet, video komuni- kacija thaj multimedijalen softver te šaj te naken ko komunikacie, kjelipe, te dikelpe o džandipe thaj te arakhen neve džandipe. Akava proekti, šaj te dikhen ko sajti: www.timeproject.org This is our time Članovi klubova 18 novembra 2005 go- dine., učestvovali su u projekat UNESKO “This is our time”. Oni su postavljali pitanje o Makedoniji i odgovarali na pitanja iz cjeloga svjeta iz oblasti kulture, historije, sporta geografije i drugih zanim- ljivosti od zemalja učesnika. Cilj ovoga takmičenja je sudijonici da se upoznaju sa savremenim komu- nikaciskim sistemima: elektronska pošta, inter- net video komunikacija i multimedijalni softver, omogućujući im komunikaciju, takmičenje, pro- vera znanja i sticanje novih znanja. Više o ovom projektu mošete vidjeti na sledećoj sajt adresi: www. timeproject.org This is our time ^lanovi klubova 18 novembra 2005 godine., u~estvovali su u projekat UNESKO “This is your thime”. Oni su postavqali pitawe o Makedoniji i odgovarali na pitawa iz cjeloga svjeta iz oblasti kulture, istorije, sporta geografije i drugih zanimqivosti od zemaqa u~esnika. Ciq ovoga takmi~ewa je sudijonici da se upoznaju sa savremenim komunikaciskim sistemima: elektronska po{ta, internet video komunikacija i multimedijalni softver, omogu}uju}i im komunikaciju, takmi~ewe, provera znawa i sticawe novih znawa. Vi{e o ovom projektu mo`ete vidjeti na slede}oj sajt adresi: www.timeproject.org This is our time Membrilji-a cluburlor pi 18 di brumar anlu 2005, par- titsiparã la proiectul UNESCO „This is our time” („Aestu- i chirolu-a nostu”). Elji bãga ãntribãri ti Machedonia shi apãndãsea pi-ntribãri dit lumea tutã dit sfera-a culturãljei, istoriiljei, sportului, gheografiiljei shi alti lucri interesanti dit statili partitsipanti. Scupolu-a lishtei competitsii easti partit- sipantsãlji s-cãnoascã cu sistemili moderni di comunicatsii: poshta electronicã, internet, video comunicari shi software multimedial, cu tsi lã si da posibilitatea ti comunicatsii, com- petitsii, evaluarea-a cãnushterlor shi loari di alti cãnushteri. Ma multu ti-aestu proiectu putets s-videts pi-aestã site adresã: www.timeproject.org
- 26. 26 IMPRESII OD NOVITE ^LENOVI NA KLUBOT „NIE” • Jas sum Rista}ovska Biljana, nov ~len na klubot. Za nego deka postoi, t.e. funkcionira doznav od postar ~len na klubot. Voedno toj mi gi predade svoite impresii i del od iskustva koi {to ve}e gi ima. Me informira za del od aktivnostite svojstveni za minatata godina. Poradi site po- falbi, koi stignaa do mene za klubot, bev prinude- na da apliciram. Za rabotata vo klubot seu{te nemav celosna pretstava, no bev sigurna deka ima pozitivna cel. Apliciraweto be{e izvr{eno po pat na pra{awa na temi od redot na: toleranci- jata, etikata, percepcijata, nasilstvoto, mirot i t.n.. O~ekuvam rabotna atmosfera, drugaruvawe i gradewe na svoj stil t.e. mislewe. • Jas sum Katerina Bogoevska. Ovaa godina prv pat se za~leniv vo me|uetni~kiot klub „NIE”. Informacijata ja dobiv od eden od starite ~le- novi koi ~lenuvaat vo klubot. Toj me iz- vesti za temite i za rabotilnicite. Mene mi se dopadna i sakav i jas da se za~lenam vo klubot. Mi gi dadoa potrebnite infor- macii, napi{av a p l i k a c i j a koja be{e pro~itanaod ~lenovite na klubot koi re{ija da me primat i jas da stanam ~len. Neve dženengere impresije • Me sijum Ristoska Biljana, nevo dženo ko klubi . Baš o leskoro dživdipe thaj funkcioniribe lijum kan kotar o popuro dženo ko klubi . Ko jek ov dijas man pere impresije thaj o kotor e eksperiencakoro savo sine ole astardo / lendo . Vakerde mange baš o kotor e ak- tivitetiengoro kherdo naklo berš . Uzal o sa o ašakeriba save šungjum olen baš o klubi, sijum sine zorardi te dav i aplikacija . Na sine man džanlipe so ka kerav buti ko klubi, numa sijum sine ko gindipe kaj si olen pozitivno resarin . I aplikacija sine kerdi pučhibaja kotar i : Toler- ancija, Etika, Percepcija, Zoraripe, Sansari thaj avera, Ašudžarav bućarni atmosfera, amalipe thaj keribe e phire stileskoro ja gindimaskoro . • Me sijum Katarina Bogoevska. Akave berš an- gluno drom ujum dženo ko multietnikano klubi N.I.E. I informacija ljeljum kotar o jek popurano dženo savo si dženo ko klubi. Ov vakeras mange baš o saoikeribe thaj baš o bućarne thana. Mange dikle pe lačhe thaj mangljem em me te ovav dženo ko klubi. Dine man zarurutne in- formacie, hramoskerum i aplikacija savi sine drabardi kotar o džene ko klubi save ande panlo- lafi te len man te ovav dženo ko klubi. Impresije od novih članova kluba “Nie” • Ja sam Ristakovska Biljana, novi član kluba. Za njega da postoji, t.j da funkcionira doznala sam od starijih članova kluba. Ujedno on mi je preneo svojae impresije i dijo iskustva koje je već imao. Izvjestio me za deo iskustva što ih već ima. Informirao me za dijo aktivnosti koje su bile u prošloj godini. Radi svih pohvala, koje su stigle do mene od kluba, bila sam prinuđena da apliciram. Za rad u klubu još uvjek nemam cjelosano saznanje, no bila sam sigurna da ima pozitivnu cilj.Apliciranje bilo je izvršeno putem pitanja na teme iz oblasti: tolerancije, etike, percepcije, nasilje, mir i.t.d..Očekujem radnu atmosferu, druženje i izgradnje svog stila t.j. mišljenja. • Ja sam Katerina Bogoevska. Od ove godine po prvi put sam se učlanila u međuetnički klub. On me obavjestio o temama i radionicama. Meni se dopalo i želela sam i ja da se učlanim u klubu. Dali su mi potrebne informacije, napisala sam aplikaciju koja je bila pročitana od članova kluba koji su rešili da me prime i da postanem član.
- 27. 27 M.K.E kulübünün üyelerinin intibahları İsmim Ristakovska Bilyana kulübün yeni üyesiyim.Kulübunun varoluşu hakında kulübün eski üyelerinden öğrendim. Aynı zaman o kendi tecrubelerini ve intibalarımı benimle paylaştı geçen yılki aktivitelerle tanıştı bu durum karşısına adaylığımı gösterdim aslında kulüb hakkında fıkrim henüz kesinleşmemiş ancak olumlu hedefı olduğuna inancım tamdı. Adaylığım şu konulardaki soru- lara cevap verdikten sonra karara bağlandı: hoşgörü, etik, görüş, siddet, barış ve diğerleri. Çalışma atmosferi bekliyo- rum arkadaşlıklar ve kendi stilimiz doğrusu kendi fikirlerimizi ortaya koyabilmekti. İsmim Katerina Bogovs- ka. Bu yıl etnikler arası kulübün üyesi oldum. Bu konuda eski bir kulüb üyesinden haberdar oldum kendisi konular ve der- sler konusunda beni aydınlatı. Bunu beğendim ve üye olmayı istedim. Gerekli bilgileri aldıktan sonra adaylığımı yaptırdım ve adaylığım üyeler tarafından okun- duktan sonra beni üye olarak kabul etmeye karar verdiler. Impresije od novih ~lanova kluba “Nie” Ja sam Ristakovska Biqana, novi ~lan kluba. Za wega da postoji, t.j da funkcionira doznala sam od starijih ~lanova kluba. Ujedno on mi je preneo svojae impresije i dijo iskustva koje je ve} imao. Izvjestio me za deo iskustva {to ih ve} ima. Informirao me za dijo aktivnos- ti koje su bile u pro{loj godini. Radi svih pohvala, koje su stigle do mene od kluba, bila sam prinu|ena da apliciram. Za rad u klubu jo{ uvjek nemam cjelosano saznawe, no bila sam sigurna da ima pozitivnu ciq. Aplicirawe bilo je izvr{eno putem pitawa na teme iz oblas- ti: tolerancije, etike, percepcije, nasiqe, mir i.t.d..O~ekujem radnu atmosferu, dru`ewe i izgradwe svog stila t.j. miqewa. Ja sam Katerina Bogoevska. Od ove godine po prvi put sam se u~lanila u me|uetni~ki klub. On me obavjestio o temama i radionicama. Meni se dopalo i `elela sam i ja da se u~lanim u klubu. Dali su mi potrebne informacije, napisala sam aplikaciju koja je bila pro~itana od ~lanova kluba koji su re{ili da me prime i da postanem ~lan. Impresiili-a nàilor membri-a clublui “NIE” Mini escu Rastachovsca Biljana, un nàù membru-a clublui. Ti el cà easti, icà cà functsioneadzã-nvitsai di la un ma veclju membru-a clublui. Tu idghul chiro el nj-li spusi impresiili-a lui shi-unã parti di experientsa tsi li-ari gaire. Nji spusi ti-una parti-a activitàtslor caracteristitsi ti-anlu tricut. Di ispetea-a multilor alãvdàri, cari-agiumsirã pãnã di mini ti clublu, fui pimtã s-aplichedz shi mini. Ti-atsea cum lucreadzã clublu nica nu-aveam un cadur complet, ama earam sigurã cà ari un scop pozitiv. Aplicatsiea eara faptã pi calea di- ntribàri pi tema dit arada-a: tolerantsiiljei, etica, pertseptsiea, zurbãlã- chea, irinjea etc. Ashteptu unã-atmosferã ti lucru, sutsatã shi-asdrari un stil a meù di idei. Mini escu Caterina Bogoevsca. Tu-anlu-aestu ti prota oarã mi feci membru-a clublui interethnic “NIE”. Informatsiea u loai di unlu di vecljilji membri cari-a clublui. El nji spusi ti temili sh-ti labora- torili. Mini mi-arisi-atsel lucru shi vrui s-mi fac membru-a clublui. Nj-li deadirã informatsiili tsi nj-eara lipsiti, ãngrãpsii aplicatsii, cari fu dghivãsitã di membrilji-a clublui shi elji adusirã detsizii s-mi-aproachi shi io s-mi fac membru. Impresionet nga pjesëtarët e rinjë të klubit “N.I.E“ Unë jamë Biljana Risteviq, pjesëtare e re e klubit. Për këtë se egziston d.m.th funk- cionon kuptova nga një pjestar më i vjetër i klubit. Njëkohësisht ai mi përcjelli impresionet e veta dhe një pjesë të përvojës të cilën tani e ka. Më informoi për një pjesë të aktiviteteve të posaçëm të vitit të kaluar. Për shkak të gjitha lëvdatave, të cilat aritën te unë për klubin, isha e detyruar të aplikoj. Për punën në klub ende nuk kisha shfaqje të plotë , por isha e sigurtë se ka qëllime positive. Alikimi ishte i kryer sipas pyetjeve të temave nga rendi i: tolerimi, etiket- imi, percepcionimi, dhuna, paqa etj. pres atmosferë punuese, shoqërim dhe ndërtim në stilin persaonal d.m.th. mendim. Unë jamë Katerina Bogoevska. Këtë vit për here të parë u regjistrova në klubin ndëretnik “N.I.E“ . In- formatën e mora nga njëri prej pjesëtarëve të vjetër të cilët marin pjesë në klubin. Ai më informoi për temat dhe për punëtoritë. Mua më pëlqeu dhe deshta edhe unë të anëtarësohem në klub. Mi dhanë infor- matat e nevojshme, e shkruajta aplikimin e cila ishte e lexuar nga pjesëtarët e klubit të cilët vendosën të më pranojnë që edhe un të bëhem anëtarë.
- 28. 28 Aktivnosti koi sakame da gi rabotime ponatamu • Plakat i razgovarawe za sidata; • Proekt za zloupotreba i iskoristuvawe na decata; • Odnos pome|u u~enik-profesor i obratno; • Nasilstvo vo u~ili{teto; • Proekt protiv pu{eweto; • Jazi~en klub (u~ewe na albanski jazik i dr.); • Igrawe i dru`ewe preku igri O aktivitetija so mangasa te keras olen ponaodoringa -Plakati thaj lafikeribe baš i sida -Proekti baš o bilačho istemalkeribe thaj bilačho vjava- hari karing o čhave -Relacija maškar o siklo-sikavno thaj prapi -Zoraripe ki siklama -Proekti baš o phabaribe-istemalkeribe e duvaneskoro -Čhibjakoro klubi (sikljovipe ki albanikani čhip thaj avera čhibja) -Khelibe thaj amalipe andar o kheliba Stojkoska Tatjana, Arzim Jakupi, Melčeska Sanja, Aleksić Lorena Karla, Radosavljević Vladimir R.M.S « Cvetan Dimov « Skopje Aktivnosti koje želimo raditi nadalje - Plakat i razgovori o sidi; - Projekt o zloupotrebi i iskorišćavanje djece; - Odnos između učenika- profesora i obrnuto; - Nasilje u školama; - Projekat protiv pušenja; - Jezički klub (učenje alban- skog jezika i dr ); - Igranje i druženje preko igre; Gelecekte çalışmak istediğim konular: • AIDS (sida) muhabbetleri ve plakat • Çocuklarım kötu kullanımı ve istifade edilmesi • Öğrenci hoca arasındaki ilişkisi ve bunun tersi • Okuldaki şiddet • Sigara kullanımına karşı projesi • Dil kulübü (Arnavutca kurslar v.b.) • Oyun oynamak Aktivnosti koje `elimo raditi nadaqe - Plakat i razgovori o sidi; - Projekt o zloupotrebi i iskori{}avawe djece; - Odnos izme|u u~enika- profesora i obrnuto; - Nasiqe u {kolama; - Projekat protiv pu{ewa; - Jezi~ki klub (u~ewe albanskog jezika i dr ); - Igrawe i dru`ewe preko igre; Activitàts cari vrem s-li lucràm ti ma-nclo • Afish shi discutsii ti sida; • Proectu ti manipularea shi exploatar- ea-a ficiorlor; • relatsiea-anamisa di elev-profesor shi inverse. • Zurbãlãchea tu sculii; • Proectu contra tsigara; •Clublingvistic(ãnvitsari-arbisheashti etc.) • Agioc shi sutsatã cu-agioclu. Aktivitetet që duam ti punojmë më tutje • Pllakata dhe biseda për sidën; • Proekt për keqpërdorimin dhe shfrytëzimin e fëmijëve; • Sjellja ndërmjet nxënës-profesor dhe e kundërta; • Dhuna në shkollë; • Proekt kundër pierjes së duhanit; • Klub gjuhësor (të mësuarit në gjuhën Shqipe etj.) • Të lozim dhe të shoqërohemi nëpërmjet lojrave.
- 29. 29 Plan za idnina Polni so entuzijazam o~ekuvame do zavr{uvawe na proektot, da gi realizirame zadadenite celi i uspe{no da gi re{ime problemite. Se nadevame deka proektot }e prodol`i i po Dekemvri, za na krajot da dr`ime prezentacija za site realizirani proekti. Maca, Ane, Elena DSU “Nikola Karev” – Skopje Plani e avutnipaske Pherde e mangimasa te keras buti ašudžaraja dži ko agorkeribe e proekteskoro te resaras o dende resarinja thaj kamjakerdo te nakhavas o problemija . Ašudžaraja kaj o pro- ekti ka lel te thavdel em palal o dekemvri 2005 berš, ki te šaj ko agor te keras i prezentacija baš o sa o kerde proektija. Gelecek planlar Azimledoluprojeninbitmesinibekliyoruz.Hedefle- rimizi gerçekleştirip sorunları aşmayı bekliyoruz. Umit ediyorum proje Aralık 2005 yılından sonra da devam edecek. Planlu ti ma-nclo Agno entusiazmu ashtiptàm cà pãnã tu bitimea- a proectlui s-li realizàm scopurli tu plan shi ghini s-li nãstritsem problemili. U-avem umutea cà proectlu va s-continueadzã shi dupã-Andreùlu 2005, shi tu bitimi s-fãtsem prezentari ti tuti proectili cari furã realizati. PLANI PËR TË ARDHMEN Plot me entuziazëm presim deri në përfundimin e proektit, ti realizojmë qëllimet e dhanuna dhe me suk- ses ti zgjedhim problemet. Shpresojmë se proekti do të zgjasë edhe pas Dh- jetorit të vitit 2005, që në fund të mbajmë prezentim për të gjitha proektet e realizuara. Plan za budu]nost Puni entuzijazma o~ekujemo do zavr{etka projekta, da realizujemo za- date ciqeve i sa uspjehom da razre{imo probleme. Nadam se da |e projekat produ`ite i nakon decembra 2005 godini, da na kraju odr`imo prezentaciju o svim realizovanim projektima.
- 30. 30 Kako da se podobri rabotata na Multietni~kiot klub • Da se obezbedi materijal za rabota; • Prostorija za funkcionirawe na klubot; • Oprema za realizirawe na zada~ite; • Knigi; • Redovnost i disciplina; • Pogolem broj na novi za~lenuvawa; • Organizirawe ekskurzii, sportski aktivnosti i sl.; • Enciklopedii, kompjuteri i drugo za dobivawe na informacii. Kako poboljšati rad Multietničkog kluba - Obezbjediti materijal za rad; - Prostorije za funkcionisanje kluba; - Oprema za realizaciju zadaća; - Knjige; - Redeovnost i disciplina; - Veći broj novih učlanjivanja; - Organizovanje ekskurzija, sportskih aktivnosti i dr; - Enciklopedije, kompjuteri i drugo za dobivanje informacija. Sar te kerelpes polačhi buti ko multietnikano klubi -te arakhel pes materijali baš o aktivitetia -than baš o bucikeribe e klubeskoro -oprema baš o resaribe e dende bukjengoro -ila aibe sekodive thaj disciplina -pobaro gendo e neve dženengoro -hazrikeribe e phiraimaskoro, sportskere aktivitetija -enciklopedie, kompjuterija thaj avera bukja baš o leibe informacie Šenol, Rustem, Sekoski Ilija, Ibiši Rifat, Sakip Sebastijan, Dripnjanin Eldin, Rahian Binjali, Robert Pančeski R.M S « Cvetan Dimov « Skopje