Ana van Meegen Silva werkt bij de Universiteitsbibliotheek van de Vrije universiteit Amsterdam. Wat zijn eigenlijk onderzoeksdata? Wat is datamanagement en hoe stel je een goed datamanagementplan op? Verder aandacht voor de Gedragscode Wetenschappelijke Beoefening van de VSNU en de rol van de onderzoeksinstelling. Presentatie van de Masterclass ondersteuning onderzoek bij Avans Hogeschool op 20 juni 2013.

1. ANA VAN MEEGEN SILVA
RESEARCH DATA

2. Universiteitsbibliotheek VU
Wat is onderzoeksdata?
2 www.ub.vu.nl
“The data, records, files or other
evidence, irrespective of their content or
form (e.g. in print, digital, physical or
other forms), that comprise research
observations, findings or
outcomes, including primary materials
and analysed data.”
Monash University Research Data Management Procedures: HDR candidates

3. Universiteitsbibliotheek VU
Wat is onderzoeksdata?
3 www.ub.vu.nl
Voorbeelden:
• Metingen en statistieke gegevens
• Resultaten van experimenten
• Veldwerk observaties
• Enquête uitslagen – papier of online
• (Opgenomen) interviews
• Afbeeldingen
• Beeldmateriaal
• …

4. Universiteitsbibliotheek VU
Twee soorten databronnen
4www.ub.vu.nl
Afbeelding: eMarketing: The Essential Guide to Online Marketing

5. Universiteitsbibliotheek VU
Wat is datamanagement?
5
www.ub
.vu.nl
“Data management refers to all aspects of
creating, housing, delivering, maintaining, archiving and
preserving data. It is one of the essential areas of
responsible conduct of research. Managing your data
effectively across its lifecycle is very important for the
success of your research project.”

6. Universiteitsbibliotheek VU
Waarom onderzoeksdata beheren?
6www.ub.vu.nl
Afbeelding: The economist, 2010

7. Universiteitsbibliotheek VU
Voordelen van goed datamanagement
7 www.ub.vu.nl
 Verhoogt efficiëntie
 Bespaart tijd en middelen op de lange termijn
Optimaliseert databeveiliging en minimaliseert risico’s op
dataverlies
 Zorgt dat onderzoeksgegevens en verslaglegging
juist, volledig, authentiek en betrouwbaar zijn
 Maakt overdracht makkelijker
 Bevordert goede samenwerking
 Voorkomt dubbelwerk door hergebruik
 Biedt inzicht in de kosten
 Voldoet aan eisen subsidiegevers

8. Universiteitsbibliotheek VU
Ervaring Avans Hogeschool
8 www.ub.vu.nl

9. Universiteitsbibliotheek VU
Een datamanagementplan opstellen
9 www.ub.vu.nl
Bevat:
• een beschrijving van de data set (hoe is de data
gegenereerd, wanneer, voor welk doeleinde)
• format(ten) van de data set
• statische/dynamische data?
• eigenaarschap
• codering van data/standaarden
• vertrouwelijke informatie?
• wordt de data gedeeld en zo ja, met wie?
• waar wordt de data gearchiveerd en voor hoe
lang?
• welke tools heb je nodig om de data te kunnen
gebruiken?

10. Universiteitsbibliotheek VU
Van databeheer naar data-archief
10 www.ub.vu.nl
Bron: DDI Structural Reform Group. “DDI Version 3.0 Conceptual Model."

11. Universiteitsbibliotheek VU
Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke
Beoefening - VSNU
11 www.ub.vu.nl
I. Zorgvuldigheid
II. Betrouwbaarheid
III. Controleerbaarheid
IV. Onpartijdigheid
V. Onafhankelijkheid
III. Controleerbaarheid
Principe
Gepresenteerde informatie is controleerbaar. Als
onderzoeksresultaten openbaar worden
gemaakt, blijkt duidelijk waar de gegevens en de
conclusies op zijn gebaseerd, waaraan ze zijn
ontleend en waar ze te controleren zijn.
© anp

12. Universiteitsbibliotheek VU
Controleerbaarheid - Uitwerking
12
www.ub
.vu.nl
Uitwerking
III.1 Onderzoek moet gerepliceerd kunnen worden om de juistheid ervan te testen.
De keuze van de onderzoeksvraag, de opzet van het onderzoek, de keuze van de
gehanteerde methode en verwijzing naar geraadpleegde bronnen is nauwkeurig
gedocumenteerd.
III.2 De kwaliteit van dataverzameling, data-invoer, dataopslag en dataverwerking
wordt goed bewaakt. Goede verslaglegging van alle stappen en controle op de
uitvoering is noodzakelijk (labjournaals, voortgangsrapportages, documentatie van
afspraken en beslissingen enz.).
III.3 De bewaartermijn van ruwe onderzoeksgegevens is minimaal 5 jaar. Deze
gegevens worden op aanvraag ter beschikking gesteld aan andere
wetenschapsbeoefenaren.
III.4 Ruwe onderzoeksgegevens worden zodanig gearchiveerd dat deze te allen tijde
met een minimum aan tijd en handelen kunnen worden geraadpleegd.
III.5 Bij al het onderwijsmateriaal, ook bij mondelinge informatieoverdracht, wordt de
herkomst of de bron daarvan vermeld.
Uit: http://www.vsnu.nl/Subsites/Wetenschappelijke-integriteit.htm

13. Universiteitsbibliotheek VU
NWO subsidieregeling
13 www.ub.vu.nl
NWO subsidieregeling, mei 2011:
Databanken met bijbehorende toelichting worden in
elk geval op door NWO aan te geven wijze
beschikbaar gesteld voor gebruik ten behoeve van
verder wetenschappelijk onderzoek. De binnen een
onderzoeksproject verzamelde gegevens dienen
daarom goed en toegankelijk te worden
gedocumenteerd en opgeslagen.
Databank: een verzameling van data, op
gestructureerde wijze bijeengebracht, ongeacht
waaruit deze bestaan,zoals cijfers, ingevulde
enquêtelijsten, beeld- en
geluidsmateriaal, lichaamsmateriaal.

14. Universiteitsbibliotheek VU
Excuses om onderzoeksdata niet te
archiveren
14
www.ub
.vu.nl
Afbeelding: Nature.com
• Mijn data is alleen voor mij relevant
• Ik wil eerst mijn artikel publiceren voordat
iemand mijn data ziet
• Ik heb geen tijd of budget om mijn data te
archiveren
• Ik heb toestemming van mijn respondenten
nodig
• Mijn data bevat vertrouwde informatie
• Andere onderzoekers kunnen mijn data niet
begrijpen

15. Universiteitsbibliotheek VU
Rol van de onderzoeksinstelling
15 www.ub.vu.nl
Ondersteuning
bieden aan
onderzoekers
VOORBEREIDING UITVOERING ARCHIEVERING

16. Universiteitsbibliotheek VU
Rol van de onderzoeksinstelling
16 www.ub.vu.nl
Ondersteuning
bieden aan
onderzoekers
VOORBEREIDING UITVOERING ARCHIEVERING
ADVIES/
VOORLICHTING:
data management
plan, beleid,
richtlijnen,
metadatering,
samenwerkings-
omgevingen,
infrastructuur,
hergebruik van
data,
inkoop van data,
data archievering
ONDERSTEUNING:
metadatering,
digitalisering,
data acquisitie,
interoperability,
data-analyses, data
visualisatie,
kwaliteitsbewaking
INFRASTRUCTUUR:
dataopslag
maatwerk
ONDERSTEUNING/
ADVIES:
data curation,
archievering,
data
publiceren, toega
ng tot data

17. Universiteitsbibliotheek VU
Relevante links
17 www.ub.vu.nl
RDM for librarians
http://www.dcc.ac.uk/training/rdm-librarians
MANTRA research data management training
http://datalib.edina.ac.uk/mantra/
DANS
http://www.dans.knaw.nl/
3TU Datacentrum
http://datacentrum.3tu.nl/
SIG Research Data
https://www.surfspace.nl/sig/28-research-data/

18. Universiteitsbibliotheek VU
Dank je wel!
18
Ana van Meegen
a.e.van.meegensilva@vu.nl
@anawisdom