1. 7 Asetet fikse dhe të paprekshme

2. Natyra e aseteve fikse Asetet fikse janë asete afatgjata apo relativisht të përhershme. Asetet fikse janë asete t ë prekshme s epse ato ekzistojnë fizikisht. Ato janë në pronësi dhe të shfrytëzuara nga biznesi dhe nuk mbahen për shitje.

3. Klasifikimi i kostos A është artikulli i blerë afat gjatë? Po A shfrytëzohet aseti për qëllime prodhimi ? Jo Shpenzim Po Aset fiks Jo Invest im

5. Ndërtesat dhe pajisjet Çmimi blerës Pagesat arkitektonike Kostot e lejeve Kostot e gërmimit dhe ndërtimit Kostot e instalimit Kostot e transportit

6. Kosto e ndërtesave Kosto e përvetësimit Të gjitha shpenzimet e nevojshme për përgatitjen e asetit për shfrytëzimin e menduar Çmimi blerës

9. Shembull 1:

10. Shembull 1:

11. Blerja e aseteve fikse me para “ Global Consulting” ka blerë një pirunor për përdorim në aktivitetin e saj të shitjes me shumicë. Kompania për këtë ka paguar €12,000 në p ara. Kryej regjistrimet e nevojshme për këtë blerje . Pajisja, pirunori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12,000 Paraja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12,000 Blerja e pirunorit për €12,000.

12. Blerja e s set eve përmes huazimit të parasë “ Global Consulting” ka blerë një pirunor për përdorim gjatë shitjes me shumicë. Kompania ka paguar €12,000 për këtë pirunor . Çfarë regjistrimesh janë të nevojshme nëse kompania paguan €3,000 në p ara dhe pjesën tjetër prej €9,000 e huazon ? Pirunori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12,000 Paraja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,000 Huaja bankare . . . . . . . . . . . . . . . . 9,000 Blerja e pirunorit për €12,000; paguar €3,000 në para dhe marrja e një huaje prej €9,000 nga BpB-ja.

14. Blerja në shportë 162.500 100 € 20 0,000 Aset et VRT % e vl. totale K ost o Toka € 87.500 35 % 0. 3 5 x € 2 00,000 = € 70.000 Ndërtesa 6 5 0. 6 5 x € 2 00,000 = 13 0,000 Total i € 250.000 % Kur dy apo më tepër asete sigurohen me një çmim të vetëm, çmimet janë të alokuara sipas metodës së “vlerës relative reale të tregut”. Në këtë s hembull, “Global Consulting” ka blerë tokë dhe një ndërtesë të re me kosto totale prej € 200 ,000. Toka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 0,000 Ndërtesa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 0,000 Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 00,000

16. Kompania ka vendosur të ndërtojë një qendër trajnimi në tokën e saj. Kostoja e materialit është 556.000 €, kostoja totale e punës 220.000 € , shpenzimet indirekte të kompanisë 119.000 €. Gjatë kësaj kohe kompania ka qenë e detyruar të marrë një kredi bankare për të cilën ka paguar interesin vjetor prej 55.000 €. Çfarë janë regjistrimet? dd mm Ndërtesa 950.000 00 Kredia bankare 950.000 00 Vetëndërtimi i ndërtesës Asetet e siguruara nga vetë-ndërtimi

19. Faktori i shpenzimeve të zhvlerësimit Kosto iniciale Vlera e mbetur - = Kosto e zhvlerësuar Jetëzgjatja 1 Shpenzimet periodike të zhvlerësimit 2 3 4 5

20. Zhvlerësimi Raporti i të ardhurave Shpenzimet e zhvlerësimit Zhvlerësimi për vitin vijues Bilanci i gjendjes Zhvlerësimi i akumuluar Zhvlerësimi total në datën e bilancit të gjendjes

21. Shembull Kosto fillestare .....………….. €24,000 Jetëzgjatja në vite …… ............ 5 vite Vlera e mbetur ... ...................... €2,000

22. Metoda lineare (vijëdrejtë) Kosto – Vlera e mbetur Jetëzgjatja = Zhvlerësimi vjetor

23. € 24,000 – €2,000 5 vite = €4,400 zhvlerësim vjetor Metoda lineare (vijëdrejtë)

24. €24,000 – €2,000 5 vite = €4,400 € 4,400 € 24,000 = 18 , 3% Metoda lineare (vijëdrejtë)

25. Metoda vijëdrejtë shfrytëzohet shumë nga firmat sepse është më e thjeshtë dhe ofron një transferim të arsyeshëm të kostos në shpenzime të periudhës nëse aseti shfrytëzohet njëjtë në të gjitha periudhat . Metoda lineare (vijëdrejtë)

27. Metoda për njësi të produktit Hapi 1: Hapi 2: Exh. 8.9 Zhvlerësimi Për njësi = Kosto - Vlera e mbetur Njësitë totale të produktit Shpenzimet e zhvlerësimit = Zhvlerësimi Për njësi × Numri i njësive të prodhuara brenda periudhës

29. Metoda për njësi të produktit Hapi 2: Shpenzimet e zhvlerësimit = € 0, 45 për njësi × 22 . 000 njësi = €9 . 900 Hapi 1: Zhvlerësimi për njësi = € 50,000 - €5,000 100,000 units = € 0, 45 për njësi

30. Metoda për njësi të produktit Nuk ka shpenzime të zhvlersëimit nëse pajisja nuk punon . Vlera e mbetur

33. Metoda e tepricës rënëse Shpenzimet Zhvlerësimi e zhvlerësimit i akumuluar Vitet e para Të larta I ulët Vitet e mëvonshme Të ulëta I lartë Shpenzimet totale në vitet e para i përafërohen shpenzimeve totale në vitet e mëvonshme.

34. Metoda e tepricës rënëse Hapi 2: Hapi 3: Hapi 1: % e tepricës rënëse = 2 × % e zhvlerësimit vijëdrejtë Shpenzimet e zhvlerësimit = % e tepricës rënëse × Vlera kontabël në fillim të periudhës % e zhvlerësimit vijëdrejtë = 100 % Jetëzgjatja në periudha Injoron vlerën e mbetur

36. Metoda e tepricës rënëse Hapi 2: % e tepricës rënëse = 2 × 20% = 40% Hapi 3: Shpenzimet e zhvlerësimit = 40% × €50,000 = €20,000 (2002) Hapi 1: % e zhvlerësimit vijëdrejtë = 100 % 5 vite = 20%

37. Metoda e tepricës rënëse Zhvlerësimi për 2007: 40% × €50 . 000 = €20 . 000 Zhvlerësimi për 200 8 : 40% × (€50 . 000 - €20 . 000 ) = €12 . 000

38. Metoda e tepricës rënëse (€50,000 – €43,520) × 40% = €2,592 Vlera e mbetur

39. Metoda e tepricës rënëse Ne zakonisht duhet të forcojmë shpenzimet e zhvlerësimit në vitet e fundit deri te vlera e cila sjellë vlerën kontabël te vlera e mbetur.

44. Burimet natyrore Kosto totale , duke përfshirë eksplorimin dhe zhvillimin , është ngarkuar të boshatiset (zbrazet) gjatë tërë periudhës përfituese . Shembull : nafta , thëngjilli , ari E nxjerrur nga mjediset natyrale dhe e raportuar si kosto minus zbrazja e akumuluar.

45. Boshatisja (zbrazja) e burimeve natyrore Boshatisja kalkulohet duke shfrytëzuar metodën për njësi të produktit . Shkalla e boshatisjes për njësi kalkulohet si vijon : Njësitë totale të kapacitetit Kosto – Vlera e mbetur

47. Shembull : Boshatisja (zbrazja) Mihja sipërfaqësore ...nxjerrë përafërsisht 200,000 ton thëngjill . Shpenzimet e zbrazjes (boshatisjes) për secilin ton të thëngjillit janë €6. Përcakto regjistrimet në ditar nëse janë minuar 12,000 ton. Shpenzimet e zbrazjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72,000 Zbazja (boshatisja) e akumuluar,Min. e thëngj. 72,000 Regjistrimi i boshatisjes për tërë vitin : €12,000 me €6 p ë r ton.

48. Hedhja e aseteve fikse Update depreciation to the date of disposal. Journalize disposal by: Duke regjistruar paranë e pranuar (debi) apo të paguar (kredi). Bartja e zhvlerësimit të akumuluar në debi Bartja e kostos së aseteve në kredi Duke regjistruar fitimin ( kredi ) apo humbjen ( debi ). Nëse P araja > VL, regjistro fitim ( kredi ). Nëse P araja < VL, regjistro humbjen (debi) . Nëse P araja = VL, s’ka fitim apo humbje .

49. Një pjesë e pajisjes e siguruar me kosto prej 25.000 € është zhvlerësuar në tërësi . Më 14 shkurt pajisja është hedhur . Hedhja e aseteve fikse

50. 14 shk. Zhvlerësimi i akumuluar-pajisjet 25 000 00 Shlyerja e tërësishme e pajisjes së zhvlerësuar . Pajisjet 25 000 00 Hedhja e aseteve fikse

51. Pajisja që kushton 13 ,000 € është zhvlerësuar në baza vjetore prej 10 %. Pas regjistrimeve rregulluese , Zhvlerësimi i akumuluar-pajisja ka balancë kreditore prej 13.000 €. Kompania në emër të çmontimit ka paguar 500 €. Çfarë janë regjistrimet? 24 Mar Zhvlerësimi i akumuluar-pajisja 13.000 00 Humbja në hedhjen e asetit fiks 5 00 00 Shlyerja e asetit të hedhur Pajisja 13.000 00 Paraja 500 00 Hedhja e aseteve fikse

52. Pajisja që kushton 13 ,000 € është zhvlerësuar në baza vjetore prej 10 %. Kompania ka vendosur që këtë pajisje ta hudhë pas vitit të tetë, me ç’rast në emër të çmontimit ka paguar 500 €. Pas regjistrimeve rregulluese , Zhvlerësimi i akumuluar-pajisja ka balancë kreditore prej 10.400 € . 24 Mar Zhvlerësimi i akumuluar-pajisja 10.400 00 Humbja në hedhjen e asetit fiks 3 1 00 00 Shlyerja e asetit të hedhur Pajisja 13.000 00 Paraja 500 00 Hedhja e aseteve fikse

54. Shitja e aseteve fikse Standard Benz ka blerë një sistem transportues për €15,000. Kjo pajisje ka një afat shfrytëzimi prej 5 v it eve , pa vlerë të mbetur dhe me zhvlerësim sipas metodës lineare. Nëse Standard h e dhë në mbeturinë sistemin pas 4 viteve të shfrytëzimit , ajo do të ketë humbje për €3,300. Çfarë është regjistrimi i përshtatshëm në ditar ? Zhvlerësimi i akumuluar , Sistemi transp. . . . 12,000 Humbja nga heqja e transport. . . . . . . . . . 3,300 Sistemi transp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000 Paraja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300

55. Shitja e aseteve fikse Standard Benz ka blerë një sistem transportues për €15,000. Kjo pajisje ka një afat shfrytëzimi prej 5 v it eve , pa vlerë të mbetur dhe me zhvlerësim sipas metodës lineare. Nëse transportuesi shitet për € 600 pas vitit të 5 të shfrytëzimit, çfarë janë regjistrimet në ditar ? Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 Zhvlerësimi i akumuluar , Transportuesi . . . 15,000 Transportuesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000 Fitimi nga shitja e transportuesit . . . . . . . . 600

56. Shitja e aseteve fikse Standard Benz ka blerë një sistem transportimi për €15,000. Kjo pajisje ka jetë zgjatje prej 5- v it eve, pa vlerë të mbetur dhe zhvlerësim sipas metodës lineare. Nëse sistemi transportues shitet për €600 pas vetëm 4 viteve të shfrytëzimit , Standard do të krijoj humbje për €2,400. Kryeni regjistrimet e nevojshme . Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 Zhvlerësimi i akumuluar , Transportuesi . . . 12,000 Humbja nga shitja e transp. . . . . . . . . . . . . . 2,400 Transportuesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000 Shitja për €15,000 e transp. me humbje për €2,400.

57. Asetet e paprekshme Asete jo rrjedhëse pa substancë fizike Jetëzgjatja zakonisht është vështirë të përcaktohet Zakonisht sigurohet për shfrytëzim operacional Asetet e paprekshme Zakonisht ofrojnë të drejtë apo priviliegje ekskluzive

63. Amortizimi i Patentës Patenta prej €200,000 me jetë zgjatje prej 8 viteve : PATENT A Kalkulo amortizimin për secilin prej 8 viteve. Përfitimi Viti 1 — €25,000 Viti 2 — €25,000 Viti 3 — €25,000 Viti 4 — €25,000 Viti 5 — €25,000 Viti 6 — €25,000 Viti 7 — €25,000 Viti 8 — €25,000

67. Lajm ё rohet kur nj ё kompani blenë nj ё kompani tjet ё r Shuma me t ё cil ё n çmimi shitёs tejkalon vlerёn reale tё tregut nё asetit tё siguruar Good w ill Vet ё m goodwill I bler ё ё sht ё aset i papreksh ё m Goodwill nuk amortizohet

68. Shembull: Good w ill Standard Benz ka blerë Ardi Corp. për €1,200,000. Në momentin e blerjes Standard regjistron sipas vlerës së tregut asetet dhe detyrimet e saj : Invent a r i €750,000 Asetet operative afat gjata 220,000 Asetet tjera 25,000 Detyrimet (18,000 ) Gjithsej n et o asetet €977,000

69. Shembull: Good w ill Standard Benz ka blerë Ardi Corporation për €1,200,000. Kryej regjistrimet në ditar në librat Standard Benz . Invent a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 750,000 Asetet operative afat gjata . . . . 220,000 Asetet tjera s. . . . . . . . . . . . . . . . . . 25,000 Good w ill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223,000 Detyrimet . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18,000 Paraja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,200,000 Blerja e Ardi Corp. për €1,200,000.

70. F u n d Ligjërata 7