Teks tersebut memberikan penjelasan mengenai empat jenis utama tisu dalam tubuh manusia yaitu tisu epitelium, tisu penghubung, tisu otot, dan tisu saraf beserta ciri-ciri yang membedakan setiap jenis tisu. Diikuti dengan soalan-soalan tambahan mengenai perbandingan dan penjelasan lebih lanjut mengenai ketiga jenis tisu tersebut.

1. JENRY BIN SAIPARUDIN
SUBJEK
; TV20003 (STRUKTUR DAN FUNGSI)
LATIHAN CHECKPOINT 2
SOALAN 1: SENARAIKAN EMPAT JENIS TISU UTAMA DAN BERIKAN CIRI-CIRI YANG
MEMBEZAKAN SETIAP JENIS TISU TERSEBUT.
JAWAPAN;
JENIS-JENIS TISU;
1. TISU EPITELIUM
2. TISU PENGHUBUNG
3. TISU OTOT
4. TISU SARAF
CIRI-CIRI;
1. TISU EPITELIUM
- bertindak sebagai satu penghalang bersifat pelindung yang mengasingkan sel-sel di bawahnya
daripada medium luar.
- sebarang bahan yang keluar atau masuk ke dalam badan harus melintas sekurang-kurangnya
satu lapisan sel epitelium.
- ketelapan sel memainkan peranan yang penting dalam pengawalan pertukaran bahan diantara
pelbagai bahagian badan dan juga antara badan dan persekitaran luar.
- epitelium biasanya diasingkan dariada tisu di bawahnya oleh membran asas yang bersifat
gentian
-terbahagi kepada 3 iaitu epitelium skuama,sepitelium kuboid dan epitelim turus
2. TISU PENGHUBUNG
- bertindak untuk menghubungkan dua tisu,melindungi,dan menyokong organ-organ dan badan
- mengandungi banyak bahan ekstrasel di antara sel-selnya yang juga dikenali sebagai matriks
ekstrasel.
- berdasarkan kepada matriks ekstraksel,tisu penghubung diklasifikasikan kepada empat jenis;
iaitu tisu penghubung sebenar, rawan, tulang, darah.
- tisu penghubung sebenar diklasifikasikan lagi kepada tisu penghubung longgar dan tisu
penghubung bergentian, tisu adipos adalah tergolong dalam tisu penghubung longgar.
3. TISU OTOT
- tisu yang ditugaskan untuk menggerakkan bahagian-bahagian badan melalui penguncupan
- sel-sel otot terdiri daripada filamen protein(aktin dan miosin), filamen ini membentuk gentian
otot.
- dibahagikan kepada 3 jenis berdasarkan struktur dan ciri-cirinya iaitu; otot licin,kardium,dan
otot rangka.
- otot licin dan otot kardium(jantung) ialah otot luar kawal kerana pengecutannya tidak boleh
dikawal walaupun dalam keadaan sedar.
- otot rangka pula dikenali sebagai otot terkawal kerana pengencutan dirangsangkan secara
sedar dan dikawal oleh sistem saraf.
4. TISU SARAF

2. - pengkhususan sel ini boleh dikatakan paling kompleks
- setiap neuron terdiri daripada badan sel, dendrit dan akson
- badan sel bernukleus dan bertindak sebagai pusat sel,dendrit adalah unjuran sitoplasma dari
badan sel; ia menerima utusan impuls dari reseptor.
- akson adalah satu unjuran sitoplasma yang panjang dari badan sel.
- berfungsi untuk menghantar impuls dari badan sel ke neuron lain atau ke sel efektor
- terdapat juga sel neuroglia pada neuron; berfungsi untuk memberi sokongan kepada sistem
saraf dengan memautkan neuron bersama,mengubahsuai persekitaran luar sel sistem saraf,
membekalkan nutrien dan mengawal aktviti elektrik.
- ia juga berfungsi sebagai transmisi neuro-kimia,dan berperanan dalam proses fisiologi otak
dan saraf tunjang.
- tisu saraf adalah sensitif terhada rangsangan seperti sakit, panas, sejuk, sentuhan, dan tekanan.
- tisu saraf secara umumnya, berfungsi sebagai penyelaras sel badan dan aktiviti-aktiviti badan
dengan cara menghantar dan menerima impuls.
SOALAN 2 : BANDING DAN BEZAKAN KETIGA-TIGA JENIS TISU OTOT
JAWAPAN ;
KRITERIA
TISU OTOT LICIN
TISU OTOT
KARDIUM
LOKASI
Terdapat pada organ
yang berongga seperti
perut,usus kecil,pundi
kencing, salur
pernafasan dan salur
darah.
Terdapat
jantung
GENTIAN
Merupakan sel
berbentuk gelendong
yang mempunyai satu
nukleus tunggal
Mempunyai satu
nukleus,berjalur dan
bercabang;
membolehkan getian
saling berjalin bagi
pengencutan merebak di
seluruh aurikel dan
ventrikel
FUNGSI
Memudahkan
pergerakan dalam
dinding kebanyakkan
organ berongga.
Mengepam darah keluar Memudahkan
dari jantung
pergerakan terutama
kawalan pergerakkan
yang jitu
KAWALAN
Otot luar kawal
Otot luar kawal
di
TISU OTOT RANGKA
bahagian Melekat pada
melalui tendon
tulang
Terdiri dari gentian otot
yang berjalur yang
dihasilkan oleh sejenis
unsur iaitu sel miofibril.
Gentian otot rangka
bergabung membentuk
berkas otot yang
membentuk 40%
daripada berat tubuh
Otot terkawal
SOALAN 3 ; PERIHALKAN JENIS-JENIS TISU EPITELIUM DAN NYATAKAN DI MANA
TISU INI DIDAPATI

3. Tisu epitelim diklasifikasi berdasarkan pada bentuk sel lapisan atas dan juga bilangan lapisan
sel. Terdapat 3 jenis epitelium yang asas iaitu;
1. epitelium skuama (squamous)
2. epitelium kuboid (cuboidal)
3. epitelium turus (columnar)
JENIS TISU
CIRI-CIRI
FUNGSI
Sel tersusun rapat
Khusus untuk
melapisi organ.
TISU EPITELIUM
melindungi
dan
Membentuk satu atau lebih lapisan.
Selalunya dijumpai pada permukaan
luar seperti kulit, rongga mulut dan
hidung dan pada rongga badan
seperti trakea, salur penghadaman,
salur darah, ginjal dan
paru-paru.
Tisu Epitelium Skuama Sel yang licin,nipis dan kuat.
Khusus untuk melapisi rongga
badan seperti mulut, espfagus dan
vagina
Tisu Epitelium Kuboid
Bertindak sebagai alat untuk
mengelakkan tisu dari kekeringan,
kecederaan mekanikal dan jangkitan
bakteria.
Membenarkan
pergerakan
resapan beberapa sebatian.
atau
Merembeskan bahan kumuh seperti
peluh, minyak, mucus dan jus
penghadaman.
Sel berbentuk kiub
Khusus untuk melapisi tubul ginjal
dan kelenjar
Tisu Epitelium
Kolumnar
Sel yang tinggi dan berbentuk turus
Khusus
untuk
melapisi
alimentary dala organ
seperti perut dan
usus.
salur
SOALAN 4 : JELASKAN MENGAPA KELENJAR EKSOKRIN DAN ENDOKRIN
DIKATEGORIKAN SEBAGAI TISU EPITELIUM DAN BEZAKAN KEDUA-DUA JENIS

4. KELENJAR INI
JAWAPAN :
Di dalam kelenjar-kelenjar yang lebih kompleks, lapisan epitelium mungkin berlipat-lipat
dengan keadaan sel-sel rembesan tersusun padat, dalam keadaan tersebut kemungkinan kelenjar yang
terbentuk adalah sama ada kelenjar eksokrin atau kelenjar endokrin.
KELENJAR EKSOKRIN
KELENJAR ENDOKRIN
Kelenjar eksokrin iaitu kelenjar yang mempunyai Kelenjar endokrin pula ialah kelenjar yang tanpa
salur atau duktus seperti sebum pada kulit salur atau duktus iaitu kelenjar pituitari,kelenjar
manusia,kelenjar air liur dan kelenjar peluh.
adrenal dan kelenjar tiroid.
Manakala pankreas, hati, ovari dan testis pula boleh bertindak sebagai kelenjar eksokrin atau
endokrin.
SOALAN 5 : PERIHALKAN JENIS-JENIS TISU PENGHUBUNG DAN JELASKAN
PERBEZAAN TISU-TISU INI DARI SEGI KANDUNGAN BAHAN EKSTRAKSELNYA
JAWAPAN:
TISU
TISU PENGHUBUNG
CIRI-CIRI
FUNGSI
Terbina dari sel yang berbeza
yang terampai di dalam matriks.
Matriks boleh jadi:
 Bahan yang keras (tulang)
 Lembut, bahan bergelatin
(Rawan)
 Cecair (plasma darah)
TULANG
Tulang :
Tulang – untuk menyokong
Membentuk sistem rangka
badan.
Melindungi
organ
dalaman
digunakan untuk pergerakan
DARAH
Darah: -Sel darah merah( RBC) Darah – fungsi untuk sel darah
mengangkut oksigen dan karbon merah dan sel darah putih,
dioksida.
platlet.
Sel
darah
putih
(WBC)
membantu dalam system
pertahanan badan.
Platelet bahan untuk pembekuan
darah.
-Plasma
Darah
mengangkut nutrient dan bahan
buangan.
RAWAN
Rawan - Membentuk permukaan Rawan- untuk melapisi tulang.

5. yang licin dan fleksibel.
Bertindak sebagai kusyen di
antara
tulang
vertebra,
membentuk hidung dan telinga.
SOALAN 6 : BERIKAN CONTOH-CONTOH SEL INDUK MATANG (ADULT STEM CELLS).
MENGAPAKAH SEL INI DIPERLUKAN DALAM BADAN HAIWAN?
JAWAPAN:
Contoh-contoh sel induk matang yang lain ialah seperti;
• gigi
• kulit
• pembuluh darah
• epitelium ovari
• testis.
Sebab sel ini diperlukan dalam badan haiwan adalah kerana sel induk matang ini berfungsi
sebagai “Multipotent' yang berperanan menggantikan sel-sel mati atau rosak di dalam tisu.
LATIHAN CHECKPOINT 3
SOALAN : SEL-SEL PADA LAPISAN KULIT MEMBAHAGI DAN MENGGANTIKAN SELSEL MATI PADA PERMUKAAN KULIT. ADAKAH ZON PEMBAHAGIAN SEL PADA
KULIT MEMPUNYAI PERANAN YANG SAMA DENGAN TISU MERISTEM PADA
TUMBUHAN? JELASKAN JAWAPAN ANDA
JAWAPAN :
Tisu meristem pada tumbuhan adalah berbeza dengan zon pembahagian sel kerana pembahagian sel
berlaku dalam seluruh badan embrio, berikut adalah tisu meristem;
1. Proses pertumbuhan pada tumbuhan adalah terhad kepada kawasan tertentu yang dinamai
meristem.
2. Terdapat dua jenis meristem, iaitu meristem apeks dan meristem lateral.
3. Meristem apeks bertanggungjawab terhadap pertumbuhan primer manakala meristem lateral
terhadap pertumbuhan sekunder.
4. Pertumbuhan primer di meristem apeks ialah di kawasan hujung pucuk dan hujung akar.
5. Sel meristem di hujung pucuk dan hujung akar boleh dibahagikan kepada tiga zon, iaitu:
(a) zon pembahagian sel.
(b) zon pemanjangan sel.
(c) zon pembezaan sel.