4. 1.1. Het misbruik. Definitie= “Situatie waarin een kind van -16 jaar door iemand anders tot het uitvoeren en/of ondergaan van seksuele handelingen wordt geacht, terwijl het kind dit niet wenst. Seksuele handelingen waarbij geen lichamelijk contact plaatsvindt vallen niet onder de definitie.” (Van Outsem, 1992) Belang van duidelijkheid Voor hulpverlening: De diagnose. Behandeling. Houding van hulpverlener. Welke groep cliënten toegelaten.
5. 1.1. Het misbruik. Omvang van seksueel misbruik: In Nederland = 33% v. slachtoffers mannelijk Achtergronden en risicofactoren: Probleemgezinnen (verwaarlozing, gescheiden, mishandeling,…) Meestal kinderen en jongeren (-16j) Ook volwassen mannen ( bv. Leger, zeevaart, gevangenissen,…) Macht en afhankelijkheid spelen grote rol
6. 1.1. Het misbruik. Factoren bij bepalen v/d ernst Manier waarop Leeftijd slachtoffer + ontwikkelingniveau Frequentie van misbruik Relatie tussen slachtoffer en pleger
7. 1.1. Het misbruik.1.1.1. Gevolgen. Op korte termijn Op langere termijn Tot 2 jaar na laatste misbruik Internaliseren: Agressie en frustratie naar binnen gericht Derpessie, hulpeloos, schuw, zelfbeschuldigend, zelfhatend, suïcidaal,… Externaliseren: Agressie en frustratie naar buiten gericht (Seksueel) agressief, dreigend, crimineel, gewelddadig,… Vanaf 2 jaar na laatste misbruik Depressiviteit, angst, chronisch neerslachtig, machteloos, moedeloos, hulpeloos,… Negatief zelfbeeld, passief, zelfdestructief, fobische klachten, chronische angst,… Alcohol en drugsgebruik Psychosomatische klachten,…
8. 1.1. Het misbruik.1.1.1. Gevolgen. Trauma’s: Flashbacks Altijd ‘op scherp’ staan Gevolgen v. trauma’s: Gedetailleerd herinneren Verlies vertrouwen Slaapproblemen, angst, concentratieproblemen,… Afhankelijk van hulpverlening
10. 1.2. Hulpverlening Therapeutische technieken: Psychotherapie: In brede context (gezin/familie,…) Langdurig proces Lichaamsgerichte hulp: Aandacht voor lichaam Gevoel in je lichaam, wat het je zegt,… Groepshulpverlening/lotgenotencontact: Ervaringen delen met lotgenoten
12. 2. Preventie 3 verschillende vormen van preventie: Primaire preventie Secundaire preventie Tertiaire preventie
13. 2.1. Primaire preventie Voorkomen van seksueel misbruik Bevorderen van weerbaarheid, emacipatie,… Invloed beschermende factoren vergroten: Hoog zelfvertrouwen; weerbaarheid Warme gezinsomgeving; vertrouwen Sociale ondersteuning van andere milieus; signalering
14. 2.1. Primaire preventie Doelstellingen: Voorkomen Vroegtijdig signaleren Hulp bieden Verbeteren van hulp aan slachtoffer en plegers Bestemd voor: Lichamelijk/verstandelijke mindervalide mensen Kinderen, jongeren, allochtonen
15. 2.2. Secundaire preventie Verminderen van effecten van seksueel misbruik Tijdig signaleren Bespreekbaar maken Ouders, hulpverleners, leerkrachten in vertrouwen kunnen nemen Professionelen: inzicht in context seksueel misbruik , herkennen v/d signalen
16. 2.2. Secundaire preventie Onervaren hulpverlening is moeilijk door: Taboes Onwennigheid Klachtenpatronen niet herkend
17. 2.3. Tertiaire preventie Voorkomen van herhaling Gericht op plegers (niet veroordeeld) Taakstraffen (terugval)preventieprogramma’s
18. 2.2 Bespreekbaar maken Hangt af van: Doel van gesprek Stijl van hulpverlener … Manier van vragen: Niet verplichten om te antwoorden Aantonen dat seksueel misbruik nog voorkomt Rustige, open houding Noem het bij naam
19. 2.2 Bespreekbaar maken Aandachtspunten: Goedpraten v/h misbruik Provoceren van hulpverlener door cliënt Erotiserend aandacht vragen Slachtoffergedrag Trauma-addictie ( verslaving aan misbruiksituaties) Aangeven van grenzen
20. 2.2. bespreekbaar maken Voorwaarden: Eerlijkheid van hulpverlener Inzicht in eigen normen en waarden op seksueel vlak Veel oefenen van vragen stellen Duidelijkheid in wat je te bieden hebt
21. Bron: Scriptie: ‘Je mág slachtoffer zijn’ Geertje Kleine Schaars Nadja Dijk Mei 2007 Foto’s: internet google