Traballo de curso: Relacións literarias no espazo galego-portugués

1. Traballo realizado por :
Isabel Vigo
Maria do Mar López

2. Vázquez Cuesta:

3. M. Curros
Enríquez
“trazada por el dedo de la codicia sobre un
territorio que hizo indivisible la naturaleza, y
cuando tuvo que aceptarla por virtud de
tratados y de pactos solemnemente acordados
en ese monasterio entre los reyes de Castilla y
Portugal, hubo de sentir un estremecimiento
semejante al que sentiría si de un tajo le
partieran el corazón”.
(El Correo de Celanova, 24/09/1893)

4. Eduardo
Pondal
[…]tal ti, nobre e comprida,
boa raza lanzal,
nos días da futura,
boa edade, serás
atamento garrido,
forte noo sin rival,
ponte de ledos arcos
qu’é doce contemprar,
e os bos fillos do luso
e os fortes irmáns,
nun só noo, fortemente,
os dous constrinxirás.
Tal é a somellanza sonorosa
do garrido falar!
[QP 45, vv. 85-98]

5. A. Vilar Ponte
Pangaleguismo
“Galicia que, de momento pol-o menos, debe o seu despertar
ao exempro e a infruenza de Cataluña, escomenza xa a
decatarse de que máis alá do Miño eisiste un pobo no que
bulen algo máis qu’as semellanzas d’unha vecindade moi
preta. Galicia empeza a sabere que n-aquelas terras mora un
pobo d’irmáns que soio o capricho e as fatales ironías da sorte,
puideron faguer eistranxeiros sin selo. E sabendo todo isto, e
decatándose de todo isto é pol-o que o galeguismo vai orientando
a su[a] autuazón coa mirada posta en Portugal.
Y-eisí o galeguismo pensa, non solamente en facer
unha obra de reivindicazón e de xustiza, sinón tamén na minsión
trascendental qu’a Galicia lle está encomendada pol-a
poderosísima razón da sua innegabre irmandade coa veciña
Lusitania.
A nosa patria, pois, ten antre todal-as terras ibéricas a
minsión mais outa, mais escollida, mais honrosa qu’exercer.
Ela, e soio ela, é a chamada a servir de base d’acoplamento,
de vertebrazón do Estado portugués ós difrentes estados
peninsuares, antre eles Galicia, que teñen de compór o futuro
Super-estado (Estado de estados) Ibérico”.

6. Propostas á Academia das Ciencias de
Portugal:
A consideración da efectiva independencia política portuguesa como
baluarte da independencia espiritual do pobo galego
(“Namentras Portugal exista como nazón independente, Galicia non perderá
endexamais as esencias dunha persoalidade propia, que, esvaída ou
non, sempre terán [sic] virtude xermoladora dun senso irredentista”);
A consideración do idioma portugués “como o galego nazonalizado e
modernizado” e o compromiso de difusión e coñecemento entre os
propios galegos da literatura portuguesa,( “prova suprema e fecunda de
que no noso idioma pode e debe facerse nosa cultura”);
A consideración da Galiza como peza clave na unión ibérica, baixo a
fórmula republicano-federal, partindo da base de que (“con Portugal
forma nazón compreta, tallada pol-o fata- lismo histórico”);
A reivindicación dun réxime de autonomía integral para Galiza (“tan
fonda que reuna todas as características de verdadeira independenza”) no
seo do Estado español, réxime que supuxese a entrada en vigor de
determinados artigos do Código civil luso entre nós,
A posibilidade de establecemento de tratados comerciais bilaterais
galaico-portugueses,
A creación dun organismo cultural común,
A reciprocidade dos títulos académicos obtidos a ambas marxes do
Miño, etc.;

7. Vicente Risco
Grupo
Renascença
Portuguesa
Raúl Brandão Leonardo Coimbra Teixeira de Pascoaes

8. A. Daniel R.
Castelao
1º. "É seguro que Galicia e Portugal se axuntarán algún día, pero a
nosa ilusión non se basea en derrubamentos inesperados nin en
catástrofes anunciadas".
2º. "O problema da reintegración peninsular. En Hespaña sempre
se acolleu con sorna ou con aparente desinterese, cicais porque os
hespañois abrigaban a esperanza de tomaren á forza o que
perderan en 1640 por necedade".
3º. "En Hespaña endexamais se estimaron as posibilidades de
chegar a unha Confederación Ibérica. O día en que se establecese
en España un réxime federativo, Portugal non tería inconveniente
en confederarse co estado hespañol".
4º. "Portugal conquistou violentamente a súa independencia, máis que por tronzar a unidade
hispana, por non someterse á tiranía centralista. Portugal non quería morrer asimilado por Castela e, nun rapto
de carraxe, rompeu os vencellos familiares e foise vivir a súa vida na mellor fachada do fogar común, na gran
fachada do Atlántico. En realidade, Portugal separouse de Castela, pero non se separaría de Hespaña. Cómpre
crear unha organización estatal capaz de atraer Portugal ó seo da familia hispánica".
5º. "O primeiro paso que os hespañois darían cara a Portugal, abolindo o sistema unitario e recoñecendo o
dereito de autodeterminación das nacionalidades, especialmente de Galicia".
6º. "Os galeguistas sempre soñamos coa Confederación e a prol do caso teño falado con moitos portugueses.
Velaí o que me dixo un ex ministro: Unha Confederación é un casamento e neste caso a noiva sería Portugal".
7º. "Os galeguistas arelabamos que Portugal se confederase con Hespaña para consagrarmos
a irmandade galaico-portuguesa e restablecermos os vencellos culturais da nosa antiga
comunidade, da nosa vella nación".

9. E. Correa
Calderón
José Osório recordaba o colega galego Correa
Calderón no texto “Galisa e Portugal” :
“[…] num artigo publicado em El Liberal, de Madrid, e a que
imprensa diária de Lisboa já se referiu, o poeta galego Correa-
Calderón advogou a idea de se realizar na Galisa uma semana
portuguesa. Não nos surpreendeu essa manifestação de lusofilia
da parte de Correa-Calderón porque falámos, em Madrid, com esse
poeta, e ouvimos, da sua boca, as mais entusiásticas palavras de
simpatia e de admiração por Portugal. […]”
(Seara Nova, 1/11/1928)

10. Os Anos 70

11. Johán Vicente
Viqueira
Reintegracionismo:
O galego, não sendo uma língua irmã do Português senão uma forma do
português (como o andaluz do castelhano), tem-se que escrever pois como
português. Viver no seu seio é viver no mundo; é viver sendo nós mesmos!
Insisto muito nisto da ortografia, porque ela terá, unida á purificação da língua,
uma virtude mágica: fará da nossa fala campesina, isolada, uma língua
universal, de valor internacional e instrumento de cultura. Ademais, capacitará a
todos os galegos para lerem o português, o que, diga-se o que se queira, hoje
não podem fazer.

12. Actual