Sociolingüística 1(as funcións da lingua. conflito e diglosia. estereotipos e prexuízos lingüísticos a súa repercusión nos usos.)
1. SOCIOLINGÜÍSTICA (tema 1)
1
1. AS FUNCIÓNS SOCIAIS DA LINGUA. CONFLITO E
DIGLOSIA. ESTEREOTIPOS E PREXUÍZOS LINGÜÍSTICOS: A
SÚA REPERCUSIÓN NOS USOS.
1. FUNCIÓNSSOCIAISDA LÍNGUA
1.1. INTRODUCIÓN
1.2. FUNCIONALIDADE
1.3. FUNCIÓNS
1.3.1. IDENTIDADE
1.3.2. FAMILIAR
1.3.3. LABORAL
1.3.4. LOCAL
1.3.5. INSTITUCIONAL
1.3.6. CULTURAL
1.3.7. INTERNACIONAL
2. BILINGÜISMOE DIGLOSIA
2.1. DEFINICIÓN
2.2. CONFLITO LINGÜÍSTICO
2.3. CONSECUENCIASDO CONFLITO (DIGLOSIA)
2.4. PREXUIZOS SOCIAIS
2. SOCIOLINGÜÍSTICA (tema 1)
2
1. AS FUNCIÓNS SOCIAIS DA LINGUA. CONFLITO E
DIGLOSIA. ESTEREOTIPOS E PREXUÍZOS LINGÜÍSTICOS: A
SÚA REPERCUSIÓN NOS USOS
1. FUNCIÓNSSOCIAISDA LÍNGUA
1.1. INTRODUCIÓN:
As linguassonvehículosde comunicación,maisnonestándistribuídos
uniformementeentodasasfunciónsdasociedade.Por exemplo,ogalegotenfunciónidentidade,
a funciónmínima,maiscarece de funcióninternacional,que é afunciónmáximaque pode posuír
unhalingua.
1.2. FUNCIONALIDADE:
De todasas linguasdoEstado español,ogalegoé a únicaque mantivounha
vixenciamaioritarianoseuterritorioatacomezosdoséculoXXI.Mais,a pesardestesesforzosa
prol da normalizaciónlingüísticaousodo galegoestáenclaro retrocesoentre asxeraciónsmáis
novas,sobre todonos ámbitosurbanos.
1.3. FUNCIÓNS
1.3.1. IDENTIDADE:
A linguaé o elementofundamental daarticulacióndopensamentoe dá
identidadecomomembrodunhacomunidade.Naúltimadécada,ogalegodeixade sera
linguamaternamaioritaria,producíndoseunprocesodesgaleguizadordamocidade.
1.3.2. FAMILIAR:
A linguadoámbitointerpersoal máiselemental,servindoparaformar
lingüisticamente ósindividuosmáisnovos.Dependendodohábitate da clase social,
percíbese enmaioroumenormedidaa perdada transmisiónxeracional dalinguapropia.
1.3.3. LABORAL:
Maniféstase nasrelaciónslingüísticasentre individuosnoámbitodo
traballo.Hoxe porhoxe,ogalegoé máis comúnnostraballadoresdedicadosáagricultura,
á pesca ouá industria;e é minoritarionosectorservizose entre osprofesionaisliberais.
1.3.4. LOCAL:
A linguacomovehículode comunicaciónentre persoasdomesmo
contornocotián.A presenzadogalegoestáestreitamente relacionadacotipode hábitat:
reflíctese unpredominiodogalegonorural e en vilasde menosde 10 000 habitantes.
3. SOCIOLINGÜÍSTICA (tema 1)
3
Nestafuncióné na que inflúenconmaiorforzaascondutas diglósicas,deixandoo
galegopara relaciónsinformais.
1.3.5. INSTITUCIONAL:
Relaciónslingüísticasentre oindividuoe osestamentosadministrativos.O
galegoé a linguadosórganosadministrativose taméné naque se expresaopoder
político.Nosistemaeducativoasúapresenzamedroumoito,poréno castelánsegue aser
maioritario.Osistemade xustizapresentaunhagaleguizaciónmoi escasa,óigual que nos
mediosde comunicación,ogalegoaíndaé minoritario.
1.3.6. CULTURAL:
Esta funcióné na que expresamosconceptose mensaxesdavidacultural.
Un dos maioreslogrosacadadospara a normalizaciónlingüísticaé que ogalegononserve
só para expresaracultura popular,senóntaménparaexpresarnos noeidoacultura
formalizada.
1.3.7. INTERNACIONAL
É a que habilitaósindividuosparaacomunicaciónconoutros de linguas
orixinaisdiferentes.Naactualidade estafunciónrealízaaoinglés,e nonosocasa taméno
castelán.Porénalinguagalegatengran importanciaparaa comunicaciónnoámbitoda
lusofonía.
2. BILINGÜISMOE DIGLOSIA
2.1. DEFINICIÓN:
A diglosiaprodúcesecandonunhacomunidade existe unhavariante dunhalingua
A,no nosocaso é o castelán,que se opóna un conxuntode variantesdunhalinguaB,o galego.A
linguaA relaciónase coasfunciónssuperiores,consideradade máisprestixio,e aB coas funcións
lingüísticasinferiores,empregándoanasrelaciónscotiáse informais.
2.2. CONFLITO LINGÜÍSTICO:
Candodúas linguascoexistennuncontextode desequilibrioestamosante unha
situaciónde conflitolingüístico.Estatensiónlingüísticaé unprocesotransitorioe dinámicoque
determinaráasupervivenciadundoscódigoslingüísticos.A situacióntendúassaídas:o
uniformismolingüísticoouglotofaxiaque consiste nasubstituciónlingüísticadalingua
desprestixiada;ouoecoloxismolingüísticoque defende apropialinguadacomunidade,paraisto
é precisounproceso de normalizaciónlingüística.
4. SOCIOLINGÜÍSTICA (tema 1)
4
2.3. CONSECUENCIASDO CONFLITO (DIGLOSIA):
Comoconsecuenciadaconvivenciadanse interferenciascoasque ocastelán
contaminatodosos niveisdalinguapoñendoenperigoaintegridadedogalego.Como
consecuenciasmáis visiblesdadiglosiatemosarestricióndosusosdogalegopor presióndo
castelán,cunempregominoritarionasfunciónscultas.
Prodúcese entónoasentamentode prexuízoslingüísticos,creandounhaidentificacióndo
galegocoa faltade cultura e co atrasoe do castelánco progreso,modernizacióne modernidade.
Estesprexuízosdanlugar ó autoodio,unsentimentode minusvalorizaciónporparte dosgalegos
cara a súa propialingua.
2.4. PREXUIZOS SOCIAIS:
Os prexuízosmáissalientablessonasupostafalta de utilidade dogalego, ogalego
como sinal de descortesíacara os foráneos,ogalegocomomarca de pobrezas e atraso,o galego
como marca ideolóxica,acaracterizaciónpexorativadogalegonormativocomoartificial…Estes
prexuízossonxeradose potenciadosdende osámbitosdopodernaprocura da uniformidade
lingüística.
É moi importante poró descubertoestesprexuízosparacombatelose evitarque se
continúentransmitindo.