1. EDCAMP
De kunst van het nieuwe
‘helpen’
lifestylecoaching
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 1
2. 18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 2
3. 18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 3
4. 18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 4
5. Goede coaching: haalt het beste uit mensen
– Introspectie: wie? Identiteit
• wie ben je?
– Directie: wat? Effectiviteit
• waarnaar je leven richten, visie op de
toekomst, referentiekaders
– Actie: hoe?
• welke stappen nemen?
– Evaluatie: checken
• hoe het gaat en bijstellen
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 5
6. Je bent niet de som van je gedragingen
• Je kunt reflecteren over vaardigheden en gedrag
maar wat het met je doet, kun je alleen zelf
checken.
• Meeste mensen doen
– Dingen die ze niet willen
– Dingen die niet bij hun karakter passen
– Dingen die boven of onder competentieniveau liggen
Kost allemaal energie.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 6
7. Emotie versus energie (human resources)
Hoe leef ik ergens naartoe? Voor
Hoe voel ik me tijdens de activiteit? Tijdens
Hoe voel ik me achteraf? Na
Waarom voel ik dat? En wat zegt dat over mij?
Emoties weerspiegelen de mate van
zelfvertrouwen: bij individuen maar
ook bij samenlevingen.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 7
8. Voel, denk en doe of laat
Ontwikkelen
Voordenken
Nadenken
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 8
9. Van Ik naar Wij
• Je hebt de ander nodig om te bereiken wat je
wil.
• Persoonlijke ontwikkeling en persoonlijk geluk
via de ander.
• Groei en geluk liggen niet in je comfortzone.
Vragen inspanning.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 9
10. Personal Branding
• In het tijdperk van globalisering is de relatie tot de
ander fundamenteler dan ooit
– 20ste eeuw = strijd om de ideologie
– 21ste eeuw = strijd om de identiteit
Oefening: personal branding – vergelijk je met een sterk
merk en waarom. Vb. Ik ben Google, vol mogelijkheden, af
en toe creatief, antwoord op al je vragen.
Ben je slappe thee voor iedereen of een glas champagne
Waarden, passies, talenten, doelen en hoe we ze zelf
verknoeien
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 10
11. WEBA-proces
• Bijna alles wat mensen voor elkaar doen,
is het resultaat van iets wel of niet gunnen.
• Ziet
• Hoort
• Ruikt Emotie evalueren =
• Proeft Actie = gedrag
oerinstinct overleven • Impulsief
• Voelt • Creatief • Doen
• Laten
• Fijn (genot)
Beslissen =
Waarnemen • Pijn (angst)
keuze maken
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 11
12. Psychologie van het gunnen
5 regels
1. Gunnen gaat om veranderen
2. Veranderen is primair emotioneel
3. Onze invloed op de ander is indirect
4. Creëer consequent positieve lading
5. Ons ego zit meestal in de weg
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 12
13. 1. Gunnen gaat om veranderen
• Mensen willen en kunnen veranderen, maar
willen niet veranderd worden!
Kennis
(wat)
Kunde Keuze
(hoe) (willen)
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 13
14. What’s in it for me?
• Iedereen die jij niet mag,
mag jou ook niet.
• De ‘ik’-factor heerst alom.
• De overdreven aandacht voor het ‘zelf’:
zelfontplooiing, zelfactualisatie, zelfevaluatie…
• We zijn een beetje ontspoord in het voor
elkaar zorgen.
• Alles mag en niets meer moet.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 14
15. G7
zelfbeschikking
Gebruiker:
van onderwijs: Gebruiker
leerling-leraar,
van zorg: Generatie
Geslacht -
gender
zorgvrager– zorgverlener,
van dienstverlening:
klant/consument- Gelijk-
verkoper/producent waardigheid in
van …. Geld & de relatie Geaard-
goed heid
Geloof – Gebrek–
gods- beper-
dienst king
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 15
16. Psychologie van het gunnen
5 regels
1. Gunnen gaat om veranderen
2. Veranderen is primair emotioneel
3. Onze invloed op de ander is indirect
4. Creëer consequent positieve lading
5. Ons ego zit meestal in de weg
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 16
17. 2. Veranderen is primair emotioneel
• Doorgaans teveel bezig om de ander via
kennis en kunde tot verandering te brengen.
• Als iemand er niets voor voelt, gebeurt er
niets.
• Kennis kan je overdragen, kunde kan je
aanleren, maar de keuze (het willen) ligt bij de
ander.
• Hoe krijg je dus de ander gemotiveerd? Ervoor
zorgen dat de ander iets voor jou wil doen.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 17
18. Iemands keuze = fijn-pijn overweging
• Wordt bepaald door 2 krachten:
– Welk fijn gevoel/genot/geluk/baten… hou ik er aan
over?
– Hoeveel pijn/verdriet/angst/kosten… kan ik erdoor
vermijden?
= kosten-baten analyse.
De ander associeert ‘fijn’ of ‘pijn’ met ons of met ons
veranderingsvoorstel, dan pas met het resultaat.
Als je andermans drijfveren genoeg ‘voeding’ (feed-
back/forward) geeft (fijn) of in gevaar brengt (pijn), kan
je ze tot alles toe bewegen.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 18
19. De paradox van de keuze
• Hoe meer opties, hoe hoger de verwachtingen.
• Hoe meer mogelijkheden, hoe meer spijt over
een of meerdere aspecten van je keuze.
• Het laat de mens altijd onbevredigd achter met
wat hij uiteindelijk uitpikt.
• Hoe meer er af te wegen valt, hoe meer uitstel en
hoe meer afstel.
• Kortom: keuzevrijheid verlamt, keuzestress neemt
toe. Het grote ‘teveel’ willen.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 19
20. Psychologie van het gunnen
5 regels
1. Gunnen gaat om veranderen
2. Veranderen is primair emotioneel
3. Onze invloed op de ander is indirect
4. Creëer consequent positieve lading
5. Ons ego zit meestal in de weg
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 20
21. 3. Onze invloed op de ander is
indirect
• Opbouwen , groei en verbetering kunnen
alleen indirect = kost tijd/ruimte: effectiviTIJD
• Kapot maken kan altijd rechtstreeks en direct
(cfr. angst en vernedering).
Het enige in de wereld dat je rechtstreeks en
direct kan beïnvloeden is je eigen gedrag.
• De knoppen tot verandering van de ander,
zitten bij jezelf.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 21
22. Het Wij-bewustzijn
• Hoe mooi je het ook zegt, jouw echte mening
geef je door toon, volume en houding.
• 3 V-opties als reactie
– Vechten: moedig, strijdbaar maar constructief en
gepassioneerd
– Vluchten: uit de weg gaan
– Vriezen: accepteren – zich schikken
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 22
23. Geopolitiek van de emotie
• Hoe culturen van angst, vernedering en hoop
de wereld veranderen (Dominique Moïsi)
– Angst voor de ander, voor verandering, voor
verlies controle, …
– Vernedering is onmacht , gebrek aan vertrouwen
– Hoop en vertrouwen zijn vitaal: stellen iemand in
staat zich in de toekomst te verplaatsen en zijn
talenten te benutten
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 23
24. Emotie is een virus
• De paradox van de westerse samenleving is
dat die nog nooit zo vreedzaam en veilig was,
en dat we toch in een angstcultuur leven.
• Kritische acties van burgers en consumenten
op sociale netwerken vallen amper in de hand
te houden.
(Jaap van Ginneken – massapsycholoog)
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 24
25. Onze harde schijf (hersenen)
slaat niet de realiteit op
(hoofdweg – sluipweg)
Waarnemen Interpretatie Eigen versie,
Betekenis
van de van de mening
geven aan
realiteit realiteit vormen
terzelfdertijd
Emotie Connotatie
Connotatie = gevoelswaarde
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 25
26. Psychologie van het gunnen
5 regels
1. Gunnen gaat om veranderen
2. Veranderen is primair emotioneel
3. Onze invloed op de ander is indirect
4. Creëer consequent positieve lading
5. Ons ego zit meestal in de weg
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 26
27. 4. Creëer consequent positieve lading
• Een positieve lading heeft effect als je er bij
bent of ter sprake komt.
• Een negatieve lading verspreidt zich ook
zonder jou.
“Met een open toekomst en een aan vrijheid
gekoppelde verantwoordelijkheid is optimisme
onze morele plicht.”
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 27
28. Het spel van plussen en minnen
• Is het hoogste goed het verlangen om te
groeien (zelfontwikkeling)? (Maslow)
• Is het wondermiddel om te groeien evaluatie?
• Wat moet er in godsnaam dan maar altijd
blijven groeien?
• “Luister eerst naar wat mijn gedrag verzwijgt”
– Lieven Jonckheere
• Behaviorisme = permanente vorm van
evaluatie van het gedrag
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 28
29. Gelukzoekers
• Word gelukkig! Het nieuwe mantra! Alle
mogelijkheden zijn er, alleen de juiste kiezen.
• Mis kozen, eigen schuld, dikke bult!
• Meest verwende generatie met alle
mogelijkheden om te worden wie ze willen, is
daarom niet gelukkiger dan de voorgaande.
• Alles wat moeite waard is, kost MOEite en is
MOEilijk!
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 29
30. • De evaluatie als ‘verlangen om het genot (fijn)
te meten’, daarna te beheersen door het te
becijferen. (versus controle industriële
maatschappij)
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 30
31. Gevaren van evaluatie
• Focus van evaluatie wordt de wijze waarop de
imput, waaronder onze eigen ‘resources’
(energie) wordt aangewend om een bepaalde
output te realiseren.
• Leiden tot identificatie van ‘groeibehoeften’ of
‘verbeterpunten’.
• Behoeftepiramide van Maslow: top ‘zichzelf
ontplooien’ ontpopt zich tot vulkaan: burn-out
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 31
32. Maakbaarheid van de mens heeft
grenzen
• Instrument, standaardeenheden, dezelfde
maat meetbaar, iedereen onderling
vergelijkbaar
• Beschaafd instrument van uitsluiting
• Zelfevaluatie enige manier om weerstand
tegen evaluatie te overwinnen
• Inventaris van eigen doen en laten,
‘development plan’ (POP) die iemand zichzelf
moet opleggen, liefst SMART-geformuleerd.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 32
33. Feedback = meest overschatte
interventievorm
• Meestal opgevat als ‘de ander helpen met
jouw mening’ leidt meestal tot negatief gevoel
bij de ander.
• Bereid zijn je te vinden in de woorden van de
ander die alles kan benoemen…??!!
• De 3 regels van feedback
– Oordeelloos beschrijven wat je constateert
– Aangeven welke emotie bij jou ontstaat
– Vraag wat de ander hiervan vindt.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 33
34. Je verdraagt maar feedback
• soms van je partner,
• altijd van je ouders,
• bijna altijd van je allerbeste vriend,
• meestal van iemand met geaccepteerde
coachrelatie.
• Sta je als leraar in deze laatste rol?
– Voorzichtig mee omgaan en niet teveel groei in één
keer aangeven.
– Werk met gedragsindicatoren.
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 34
35. “samen voor ons eigen” (Draulans)
• Voorbereiden op een toekomst die even gevaarlijk als
opwindend is: er is een bestemming maar geen weg
ernaartoe (Kafka) – de weg is zelf de bestemming (cfr. Ithaca)
Missionstatement voor leraren:
• Cultiveer de ‘hoop’
• Overwin de ‘angst’
• Vermijd de ‘vernedering’
• Schep het ‘vertrouwen’
• Straal ‘optimisme’ uit
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 35
36. L.E.F.
Liberté Egalité Fraternité
Vrijheid Gelijkheid Broederlijkheid
Liberale democratie Sociaal-democratie Christen-democratie
maar ook
Leren Evalueren Feedback
• Niet jezelf maar samenleving centraal stellen
• Duurzame ontwikkeling
• Moeilijkheden en keuzemogelijkheden in kaart
brengen
• Leren beslissen in situaties van onzekerheid
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 36
37. Missionstatement voor leraren:
• Cultiveer de ‘hoop’
• Overwin de ‘angst’
• Vermijd de ‘vernedering’
• Schep het ‘vertrouwen’
• Straal ‘optimisme’ uit
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 37
38. Bronmateriaal
• De schaar van duurzaam coachen. Veranderen?
Oké. Persoonlijke ontwikkeling … eindelijk! Annick
Noyens gecertificeerde coach, Zaakvoerder
Coaching You
• Elkaar gebruiken in positieve zin. Mie Baert
Trainer, vzw Vorm
• Surfen op de golven van vergrijzing: van
individuele naar globale aanpak van
dienstverlening aan bewoners, cliënten en
patiënten. Patrick Laisnez en Pascal Debbaut
Senior adviseurs consulting, Probis Corporate nv
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent
39. • Op zoek naar 6 Maria's: aan de slag met
competenties in de zorg. Ilse Janssens
Coördinator HR, Emmaüs vzw
• Waarderend werken met competenties en
talenten. Energie van mensen verbinden tot
teamkracht. Arno Vansichen
Adviseur, Evenwicht
• Van weinig competenties naar talent. Ellie
Rijks Jobcoach, Stichting Wende
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent
40. Aan te raden boeken
• Geopolitiek van de emotie – Dominique Moïsi -
ISBN: 9789046805763
• Iedereen coach – Jef Clement – Lannoo ISBN
9789077445273
• Identiteit - Paul Verhaeghe - De Bezige Bij
ISBN13: 9789023473039
• Samen voor ons eigen – Dirk Draulans - De Bezige
Bij ISBN 9789085423829
• Absurde overvloed – Michael Foley - Atlas
Contact, Uitgeverij ISBN 9789020412420
18/11/2012 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 40