SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 27
Baixar para ler offline
Integrale veiligheid
Rampen en crisisbeheersing




                                             Dit werk wordt, met uitzondering van het fotomateriaal,  uitgegeven onder creative commons licentie: BY‐NC‐ND
                                             Voor licentie voorwaarden zie http://creativecommons.org/licenses/by‐nc‐nd/3.0/
                                             De rechten van de foto’s in dit werk zijn gereserveerd aan de rechtmatige eigenaar
Instituut voor Toekomstontwikkeling
Bezoek ons op www.ivto.org

Open Educational Resource    Nederlandse editie – versie 1.0    Onderdeel van Handboek Scenarioplanning – druk 1
© ISTOCKPHOTO 
Today’s Storyboard


                                     
      Toekomstige
                     Scenario’s   Scenario-
      gebeurtenis-
      sen
                                  planning




                                                        

                                   Proces         Afronding




                        Vragen? Gelijk stellen!
Gebeurtenissen
|   Toekomst |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces   |   Afronding   |


                   Tijd                                      Context                     Verandering            Onzekerheid




                 dichtbij                                  belangrijk                        weinig                  zeker
                    –                                           –                              –                       –
                 ver weg                                 niet belangrijk                      veel                  onzeker

        vaak vast gegeven                                context is vast              trend=weinig            pre‐determined=zeker
                                                           gegeven                    discontinuïteit=veel    controversie=onzeker

                                                                                      geleidelijke/abrupte    relatie met 
                                                                                      discontinuïteit         informatie‐
                                                                                                              betrouwbaarheid
                                                                                      Early warning signal
                                                                                      Wildcard
Verandering ‐ trends
|   Toekomst |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces   | Afronding |


Trends
‘Een patroon wat ontstaat als een lange termijn van historische data in beschouwing wordt genomen.’


  Individualisering 




                                                                                  Veiligheidsincidenten 
BuZZ‐sessie



     2 min:

     Denk in tweetallen na over trends die 
     nu spelen i.r.t. veiligheid.
Verandering ‐ discontinuïteiten
|   Toekomst |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces   | Afronding |

Discontinuïteit
 ‘Een, mogelijk onverwachte, tijdelijke of permanente, breuk in een dominante conditie/trend in een 
systeem.


           Geleidelijk                                                            Abrupt  (Wildcard)
           Een discontinuïteit waarbij de verschuiving                            Een discontinuïteit die zeer plotseling 
           van een paradigma naar een ander                                       optreedt. Dit gebeurt zo snel dat het 
           paradigma geleidelijk verloopt.                                        systeem niet meer kan stabiliseren. 

                 Platte wereld‐> Ronde wereld
                                                                                    Vulkaanuitbarsting IJsland ‐ 2010
Onzekerheid ‐ controversies
|   Toekomst |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces   | Afronding |

Controversies
Absolute onzekerheid: een trend/discontinuïteit die 50/50 verdeeld is.
Het kan wel gebeuren, maar net zo goed niet.




         Genetische manipulatie                                                   Nieuwe financiële crisis?
Zekerheid ‐ pre‐determined elements
|   Toekomst |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces   | Afronding |

Pre‐determined elements (onoverkomelijke zaken)
Gebeurtenissen, als uitwerking van trends en discontinuïteiten, die onvermijdelijk zijn. Wanneer 
de gebeurtenissen plaats vinden en welke consequentie ze met zich meebrengen blijft onzeker.




   Regenval                                                          Verontreiniging   Virussen
Je eigen wereldbeeld
|   Toekomst |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces   | Afronding |




                                                                       Global Warming?
                                                                       Trend / discontinuïteit (geleidelijk/abrupt)?
                                                                        Klimaatverandering?
                                                                        Controversie / pre‐determined / 
                                                                        ergens tussen zeker en onzeker in?


                                         Aanslag 9/11?
                                         Trend/discontinuïteit?
                                         Controversie/pre‐determined/tussen zeker en onzeker in?
                                                                                       Effect van je eigen perceptie
Scenario’s uitvloeisels van onzekerheid
|   Toekomst   |   Scenario’s |   Scenarioplanning   |   Proces   | Afronding |




                                Wij gaan ons richten op zuivere ‘what‐if’ scenario’s
                                i.h.k.v. veiligheid (m.a.w. dus géén verkenningen)




                                                  http://www.ivto.org/publicaties/toekomstscenario‐s‐defensie‐2030
                                                           http://www.youtube.com/watch?v=Vdh4TqWFfX4
                                     http://dsc.discovery.com/videos/worst‐case‐scenario‐panicked‐crowd‐stampede.html
Scenarioplanning
|   Toekomst   |   Scenario’s |   Scenarioplanning |   Proces   | Afronding |


Scenarioplanning een korte definitie…
Een instrument waarbij je scenario’s ontwikkelt om de toekomst te verkennen. 
Dit met als doel om strategische beslissingen effectiever en efficiënter te kunnen nemen. Zo kun je 
robuuste keuzes maken in het daglicht van de toekomst.

Scenario’s kun je gebruiken voor jezelf, voor de eigen organisatie of overheid

Wij gebruiken nu scenario’s vanuit de invalshoek integrale veiligheid (what‐if)
De scenario’s zijn uitwerkingen van abrupte discontinuïteiten. Trends worden in de uitwerkingen als rode 
draad meegenomen.
Scenarioplanning
|   Toekomst   |   Scenario’s |   Scenarioplanning |   Proces   | Afronding |


   Wargames
   Game theory




                                                                                Yom Kippur oorlog




               Herman Kahn




               Koude oorlog
Praktisch: wat als… er te veel water is?
Twee miljoen Nigerianen vluchten voor water               Doden door overstroming in België
25 september 2010                                         14 november 2010 

Watersnood Pakistan grotere ramp dan tsunami'   
13,8 miljoen mensen op de vlucht
9 augustus 2010


                                                          200.000 Australiërs op de vlucht
                                                          voor water
                                                          31 december 2010 

Tienduizenden Chinezen vluchten voor water
21 augustus 2010


                                                          Kwart Thailand is overstroomd
                                                          20 oktober 2010 




Duizend vermisten na overstromingen Brazilië
22 juni 2010 


                                                          Overstromingen Polen bedreigen 
                                                          hoofdstad 
                                                          20 mei 2010 
                                 Bron: www.destentor.nl
 http://www.youtube.com/watch?v=skFrR3g4BRQ
http://www.youtube.com/watch?v=O8qmaAMK4cM
Bron: AFP
Praktisch: wat als … terrorisme dichtbij echt wordt?
   Al‐Qaeda plande aanslag in Noorwegen       Terreurverdachten planden massa‐aanslag 
   12 juli 2010                               NAVO
                                              4 december 2010 




   Zweden en Denemarken 'verijdelen           Steeds grotere dreiging aanslag Frankrijk
                                              22 september 2010
   aanslag'
   29 december 2010 
                                              Doden door aanslag op Egyptische kerk
                                              1 januari 2011




   Taliban dreigen met aanslag in Nederland
   18 oktober 2010 



                                              Veel doden door aanslag op trein in India
                                              28 mei 2010




Bron: AFP
Praktisch: wat als … feesten uit de hand lopen
  Zeker negentien doden bij Love parade Duisburg   Dode en gewonden door vechtpartij 
  24 juli 2010                                     strandfeest
                                                   29 augustus 2009




  Feestgangers keren zich tegen politie
  (windschoten) 
 16 oktober 2010




Bron: AFP
Praktisch: … andere “verrassingen”
  Mega brand Moerdijk                     Aanslag op rijtoer koningin 
  5 januari 2011                          30 april 2009




                                          Meer doden Mexicaanse griep verwacht
 Mogelijk twintig doden door              4 januari 2011
 explosie Luik
  28 januari 2010




                    Zouden ‘what‐if’ scenario’s geholpen kunnen hebben?

                    Hoe bij de brand in Moerdijk?


Bron: AFP
BuZZ‐sessie



     2 min: 

     Wat zijn mogelijke what‐if scenario’s bij 
     de voetbalwedstrijd PSV‐NAC 22 feb a.s.
Proces
|   Toekomst   |   Scenario’s |   Scenarioplanning   |   Proces | Afronding |



         Scenariotraject                                Scenario’s                   Scenario’s              Scenariotraject 
          voorbereiden                                 ontwikkelen                   toepassen                  borgen




                                                 Toekomstanalyse uitvoeren      Strategische awareness      Herijking
                                                 Scenarioraamwerk               Strategische evaluatie      Toekomstbewustzijn
      Businesscase
                                                 Ontwikkelen scenario’s         Strategische ontwikkeling   S‐EWS
      Organisatie en draagvlak
      Plan van aanpak
                                                 Bij what‐if scenario’s 
                                                 ontwikkelen we geen 
      Vanmiddag gegeven 
                                                 raamwerk.
      praktijkcase
Proces: essenties van voorbereiding
|   Toekomst   |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces | Afronding |




       Wat is de scenariovraag?
       Wie zijn de stakeholders?
       Wat zijn de keyfactors? (bv vervoer, vluchtwegen, etc…)
       Wat is de scenariotoepassing?
       Wat is de tijdshorizon?
       Wat is de informatiescoop?
       Wat is het scenariokarakter? 
       Dit is bij IV voornamelijk wildcard denken!
       Trends als rode draad bij alle scenario’s
Proces: ontwikkelen scenario’s what‐if
|   Toekomst   |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces | Afronding |




          Vormen van een macro‐analyse
          • PEST/STEP Politiek, Economisch, Sociaal en Technologisch
          • STEPJE Sociaal, Technologisch, Economisch, Politiek, Juridisch en Milieu (Environment)
          • STEEP Sociaal, Technologisch, Milieu, Economisch en Politiek
          • STEEPLED Sociaal, Technologisch, Economisch, Milieu, Politiek, Wettelijk (Legal), Onderwijs 
             (Education) en Demografisch
          Meso‐analyse:
          • Wat zijn gebeurtenissen gericht op de bedrijfstak: festivals;
              • Toeleveranciers (catering);
              • Vervoer (trein, bussen etc.);
              • In en uitstroom van mensen;
              • Etc.
Proces: ontwikkelen scenario’s what‐if
|   Toekomst   |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces | Afronding |




         Drijvende krachten analyseren
         • Alle losse gebeurtenissen omvormen tot drijvende krachten (trends/discontinuïteiten);

         •     Nog iets meer stilstaan bij abrupte discontinuïteiten (paragraaf 8.3.2):
                • Denken vanuit het systeem;
                • Denk het ondenkbare.
hoog                                                                         Selecteren
                                                                                     Abrupte disc = what‐if
                                                        D                            Trends = rode draad
‘kan leiden tot veiligheidsissue’




                                            K
                                                                                E             J
      mate van relevantie :




                                                            G
                                                    I
                                                                                        H



                                                A                                                 F
                                                                      C
                                                            B

               niet
                                    zeker                                                     onzeker
                                                            mate van (on)zekerheid
Proces: ontwikkelen scenario’s what‐if
|   Toekomst   |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces | Afronding |




           What‐if scenario ontwikkelen
           • Beschrijven (storytelling) van de scenario’s door:
               • Tijd;
               • Stakeholders;
               • Keyfactors.



           Dit is de focus voor blok 3
Scenario’s verbeelden
|   Toekomst   |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces | Afronding |


    Focus voor blok 4


‐     Verbeelden, bijvoorbeeld:
         ‐     Positionering
         ‐     Film
         ‐     Experience




‐     Ontwikkelen/evalueren van integraal veiligheidsbeleid o.b.v. de what‐if scenario’s
Afronding
|   Toekomst   |   Scenario’s   |   Scenarioplanning   |   Proces |   Afronding |




                                                        Wat is nu het meest belangrijke dat je is 
                                                               bijgebleven van dit college?


                                                             Verdere uitleg over praktijkcase
Instituut voor Toekomstontwikkeling



                        Bezoek ons op www.ivto.org




Dit werk wordt, met uitzondering van het fotomateriaal, uitgegeven onder creative commons licentie: BY‐NC‐ND
              Voor licentie voorwaarden zie http://creativecommons.org/licenses/by‐nc‐nd/3.0/
              De rechten van de foto’s in dit werk zijn gereserveerd aan de rechtmatige eigenaar

Mais conteúdo relacionado

Mais de IVTO, Toekomstontwikkeling

Mais de IVTO, Toekomstontwikkeling (10)

Het opstellen van een actieplan (workshop)
Het opstellen van een actieplan (workshop)Het opstellen van een actieplan (workshop)
Het opstellen van een actieplan (workshop)
 
Grenzeloos innoveren, Trends (Workshop)
Grenzeloos innoveren, Trends (Workshop)Grenzeloos innoveren, Trends (Workshop)
Grenzeloos innoveren, Trends (Workshop)
 
Workshop Storytelling Scenario Planning
Workshop Storytelling Scenario PlanningWorkshop Storytelling Scenario Planning
Workshop Storytelling Scenario Planning
 
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 3
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 3HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 3
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 3
 
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 7
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 7HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 7
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 7
 
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 6
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 6HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 6
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 6
 
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 5
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 5HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 5
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 5
 
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 4
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 4HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 4
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 4
 
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 2
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 2HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 2
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 2
 
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 1
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 1HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 1
HBSP - HBO module 1 - bijeenkomst 1
 

HBSP - HBO module Rampen en Crisisbeheersing - College 1 - Integrale Veiligheid