WordPress is een content management systeem (cms) dat vooral gericht is op het maken van blogs. Maar met de gratis dienst zijn ook eenvoudig andere soorten websites te maken. Hoe je WordPress gebruikt, bepaal je grotendeels door middel van thema’s en plug-ins. In een driedelige workshop laten we zien hoe je WordPress op je eigen webserver installeert en ziet je hoe je binnen een paar uur een complete website bouwt. In dit eerste deel leggen we uit wat je nodig hebt en hoe het installatieproces verloopt.

1. Aan de slag met WordPress
Deel 1

2. Inleiding
WordPress is een content management systeem (cms) dat vooral gericht is
op het maken van blogs. Maar met de gratis dienst zijn ook eenvoudig
andere soorten websites te maken. Hoe je WordPress gebruikt, bepaal je
grotendeels door middel van thema’s en plug-ins. In een driedelige
workshop laten we zien hoe je WordPress op je eigen webserver installeert
en ziet je hoe we binnen een paar uur een complete website bouwen. In
dit eerste deel leggen we uit wat je nodig hebt en hoe het installatieproces
verloopt.

3. 01 Blogs en websites
We leggen eerst de basis van WordPress uit. WordPress is een een content
management systeem (cms) waarbij je zelf weinig hoeft te programmeren. Enige
voorkennis van het bouwen van websites is wenselijk maar niet noodzakelijk. Met
WordPress bouw je dynamische websites, de achterliggende techniek is de scripttaal
PHP. Je installeert WordPress op je eigen webruimte die je inkoopt bij een provider of
webhosting-bedrijf. Nadat je bent ingelogd bij WordPress op de webserver, maak je
pagina’s en berichten aan. Deze pagina’s en berichten worden door WordPress omgezet
in mooi vormgegeven webpagina’s.

5. 02 Thema’s
Hoe de pagina’s en berichten eruit zien, bepaal je door middel van thema’s.
Voor WordPress zijn duizenden gratis en betaalde thema’s te vinden. Installatie
van een thema is eenvoudig en je kunt meerdere thema’s op je webserver
installeren. Slechts één thema kan uiteindelijk in WordPress geactiveerd worden
en dit bepaalt de vormgeving van de website of blog. Naderhand kan je nog
veranderingen aanbrengen in de vormgeving, bij de meeste betaalde thema’s
kan dat meteen in WordPress, bij sommige gratis thema’s zal je HTML- en CSS-
code moeten veranderen.

7. 03 Plug-ins
Met behulp van plug-ins voeg je functies aan de site toe. Wil je een
tweetalige website of een geavanceerd contactformulier? Geen
probleem. Voor WordPress zijn duizenden plug-ins te vinden, het
grootste deel hiervan is gratis beschikbaar. Plug-ins zoek, installeer en
activeer je gemakkelijk vanuit WordPress. Denk er wel om dat sommige
plug-ins kunnen conflicteren met andere plug-ins. Draai je veel plug-ins
van verschillende aanbieders, dan is de kans aanwezig dat je website
traag of instabiel wordt.

9. 04 Webruimte
Om WordPress te installeren heb je webruimte nodig. Deze ruimte koop
je in bij een provider en is meestal gekoppeld aan een domeinnaam. In
deze workshop gebruiken we webruimte van provider SoHosted, maar je
kunt net zo goed een andere provider gebruiken. Sommige providers zijn
niet ingericht voor WordPress en moeten bepaalde instellingen op hun
servers aanpassen, soms moet je hiervoor een mailtje sturen naar de
helpdesk. Een installatie van WordPress heeft weinig ruimte nodig, maar
zodra je veel foto’s en video’s uploadt naar de website kies je het beste
genoeg webruimte.

11. 05 MySQL-database
WordPress schrijft zijn gegevens – de pagina’s en berichten
die je binnen WordPress aanmaakt – naar een MySQL-
database. Je zult met de instellingen die je van de provider
krijgt, zelf een MySQL-database moeten creëren. Vraag bij
de provider na of deze dit ondersteunt. Een goede provider
weet waarover het gaat en zal je hierbij helpen. Nadat je
een MySQL-database hebt aangemaakt, heb je hier verder
niet veel mee te maken. Het maken van een back-up van de
database op gezette tijden is wel aan te raden. Vraag bij je
provider na hoe je een back-up kunt maken.

13. 06 Ftp-programma
Om bestanden van de harde schijf naar de webruimte te kopiëren, heb je een
ftp-programma nodig. Zowel voor Windows-pc’s als Macs heb je hier een ruime
keuze. Na installatie van het ftp-programma op je computer, fungeert het
programma als een soort externe verkenner. Je kopieert, knipt en plakt
bestanden van en naar mappen op de webserver, net als je dat zou doen bij
mappen op de harde schijf. Met een goed ftp-programma kan je eveneens
rechten van mappen en bestanden veranderen. Wij kiezen voor FileZilla.

15. 07 Downloaden
Ga naar http://nl.wordpress.org en klik op de rode knop Downloaden
WordPress, gevolgd door het serienummer. Zo nu en dan worden er
nieuwe versies uitgebracht, vaak met bugfixes en kleine verbeteringen.
Nadat je de website hebt gemaakt, krijg je regelmatig een melding in
WordPress dat er een nieuwere versie beschikbaar is. Je hoeft hier niet per
se iets mee te doen, maar eens in de zoveel tijd updaten is wel verstandig.
Het updaten van WordPress betekent soms wel dat je de plug-ins ook moet
updaten omdat anders sommige functies op de website niet meer werken.

17. 08 Database aanmaken
Log via je browser in op de webserver met de gegevens die je van de provider
hebt gekregen. Waar je precies een MySQL-database kunt aanmaken, is per
provider verschillend. Bij SoHosted klik je onder Databases op Database
Manager. Op de volgende site klik je op Voeg Nieuw Toe om een nieuwe
database aan te maken, vaak kan je kiezen wat voor soort database. Kies voor
MySQL 5 en geef de database een naam. Onthoud de naam van de database
goed. SoHosted geeft ons aan dat MySQL 5 bij hun op poort 3351 draait. Dit
geven we later tijdens de installatie aan.

19. 09 Gebruiker aanmaken
Nadat je een database aangemaakt hebt, moet je een gebruiker creëren. Ook dit
werkt bij iedere provider net even anders, raadpleeg bij twijfel de helpdesk of de
helpfunctie. Onder Database gebruikers klik je bij SoHosted op Voeg Nieuw
Toe, hier moet je een gebruikersnaam en een wachtwoord voor die gebruiker
opgeven. Wij kiezen even voor de gebruiker computer en het wachtwoord
w0rdpr3ss. Kies een goede gebruikersnaam en wachtwoord zodat anderen niet
makkelijk toegang krijgen tot uw database.

21. 10 PHP- en MySQL-versies
Bij sommige providers moet je de PHP-versie handmatig aanpassen.
WordPress heeft PHP 5 nodig, mocht de provider standaard PHP 4
aanbieden dan moet je dit in de instellingen aanpassen. Bij SoHosted vind je
dit bijvoorbeeld bij Website Instellingen / Ga naar Scripttalen / PHP. Hier
zie je dat PHP5.2 is geselecteerd, dit is voldoende voor WordPress.
SoHosted biedt ook PHP5.3 of PHP5.4 aan, maar dit is niet per se
noodzakelijk. Het kan zijn dat een bepaalde plug-in dit wel nodig heeft, je
dient dit dan naderhand te wijzigen bij de instellingen van je provider.

23. 11 Configureren
Voordat je de installatiebestanden van WordPress kunt uploaden naar de
webruimte, moet je in een bestand jouw databasegegevens invoegen. Pak het
zip-bestand uit dat je in stap 7 hebt gedownload. Open het bestand wp-config-
sample.php in Kladblok of een andere tekstverwerker voor onopgemaakte
tekst. Verwijder de tekst database_name_here en vul hier de ingegeven naam
uit stap 8 in. In plaats van username_here vul je computer in en
password_here vervang je door w0rdpr3ss. Als je WordPress liever in het
Engels wilt installeren, vervang je nl_NL door en_US.

25. 12 Configuratie opslaan
Omdat SoHosted ons in stap 8 een poortwaarschuwing gaf, moeten we dit ook
nog in het bestand wijzigen. Achter localhost onder MySQL hostname vul je
:3351 in zodat er define(‘DB_HOST’, ‘localhost:3351’); komt te staan. Andere
providers kunnen je andere waarschuwingen met instructies geven, meestal
betreft dit wijzigingen die je in het wp-config-sample.php bestand moet doen.
Als je klaar bent, sla je het bestand als onopgemaakt tekstbestand op, geef het
de naam wp-config.php.

27. 13 Ftp-account aanmaken
Ga terug naar de instellingen van de provider en zoek naar een functie waar
je een ftp-account kunt aanmaken. Bij SoHosted vind je dit bij
Bestandsbeheer / FTP Accounts. Klik op Voeg Nieuw Toe en vul op de
volgende pagina een paar gegevens in. Achter Gebruikersnaam typ je
ftpaccount, achter Wachtwoord en Bevestig Wachtwoord vul je een nieuw
wachtwoord in. Selecteer wwwroot als je met het ftp-account toegang wilt
hebben tot de gehele webruimte, de zogenaamde root van jouw server. Bij
de provider kan wwwroot anders heten, bijvoorbeeld public_html of
httpdocs.

29. 14 Bestanden uploaden
Open het ftp-programma, wij gebruiken het programma FileZilla in deze
workshop. Achter Host vul je jouw domeinnaam in, maar je vervangt
www door ftp, bijvoorbeeld ftp.uwdomeinnaam.nl. Achter
Gebruikersnaam vul je ftpaccount in en achter Wachtwoord voer je
het wachtwoord in. Het veld achter Poort kun je open laten. Klik op
Snelverbinden. Links zie je nu de mappen op je harde schijf, rechts de
mappen op de webserver. Navigeer naar de locatie van de WordPress-
map en sleep de inhoud naar het rechtervenster.

31. 15 Uploaden naar submap
Als je al een bestaande website op je domeinnaam hebt
staan en je deze niet wilt overschrijven, kies er dan voor om
de map wordpress in zijn geheel naar de root van de
webserver te slepen, in plaats van alleen de inhoud. Op deze
manier kan je de WordPress-website straks raadplegen op
www.<uwdomeinnaam>.nl/wordpress, terwijl je huidige site
nog gewoon bereikbaar is op www.<uwdomeinnaam>.nl.
Nadat je tevreden bent met de WordPress-site kan je in
WordPress ervoor kiezen dat de WordPress site wordt
weergegeven als mensen naar www.<uwdomeinnnaam>.nl
surfen.

33. 16 Installeren
WordPress is nu klaar om geïnstalleerd te worden. Als je de
bestanden naar de root hebt gekopieerd, geef je in de browser
http://www.<uwdomeinnaam>.nl/wp-admin/install.php in. Heb je
ervoor gekozen om de bestanden én de map te uploaden, kies dan
voor http://www.<uwdomeinnaam>.nl/wordpress/wp-
admin/install.php. In de rest van de workshop gaan we uit van de
eerste optie, we laten je in het laatste deel van de workshopreeks
zien hoe je de tweede optie zichtbaar krijgt op
www.<uwdomeinnaam>.nl.

35. 17 Installatieopties
Geef achter Websitetitel de naam van je blog of website op, je kunt
deze overigens altijd later nog veranderen. Achter Gebruikersnaam
kies je een eigen gebruikersnaam, wij kiezen hier voor beheerder. Bij
Wachtwoord, tweemaal vul je een sterk wachtwoord in, zodat je jouw
WordPress-installatie beschermt. Wij gaan even voor !wachtw00rd. Vul
je e-mailadres in achter Je e-mailadres en haal het vinkje voor Sta
zoekmachines toe deze site te indexeren weg. Dit veranderen we
weer zodra onze site af is. Klik op WordPress installeren.

37. 18 Inloggen
WordPress is nu geïnstalleerd, klik op Inloggen om naar
het inlogscherm te gaan. Dit venster is het centrale
inlogscherm van waaruit je pagina’s, berichten of andere
zaken gaat invoeren in WordPress. Noteer het webadres
dan ook goed, je zult hier telkens weer naartoe moeten
navigeren om aanpassingen aan de website te doen of
nieuwe berichten toe te voegen. Handig is om er een
bladwijzer/favoriet van te maken, in IE, Firefox en Chrome
doe je dit met Ctrl+D. Onder Gebruikersnaam voer je
beheerder in, onder Wachtwoord typ je !wachtw00rd. Klik
op Inloggen.

39. 19 Dashboard
Gefeliciteerd, je eerste WordPress-website is een feit! Althans, de
installatie is gelukt en de standaardthema’s en plug-ins zijn
geïnstalleerd. Je bent terechtgekomen bij het Dashboard, de centrale
webpagina van WordPress op je eigen server. Links vind je een aantal
menu’s, klik erop en er ontvouwen zich submenu’s. Klik op Berichten en
je ziet dat er alvast één testbericht is geplaatst op je website, getiteld
Hallo wereld! Onder Pagina’s vind je de testpagina Voorbeeld pagina
weer.

41. 20 Site bekijken
Dashboard fungeert als de zogenaamde back-end van de website,
hier voer je gegevens in en verander je de vormgeving. De front-end
is hoe de pagina er daadwerkelijk uitziet voor mensen die naar de
website navigeren. Klik linksboven op De eerste website / Site
bekijken om de front-end van de nieuwe website te bekijken. Dit is
de echte weergave van de site op dit moment, het is dus geen
simulatie. Wees ervan bewust dat alles wat je in Dashboard
verandert, direct online is te zien. De grijze balk bovenin krijgen de
bezoekers niet te zien.

43. 21 Deel 2
In deel twee van de WordPress-workshop (binnenkort op deze
website) leren we je hoe je pagina’s en berichten aanmaakt en welke
opties je daarbij hebt. Ook laten we zien hoe je de vormgeving
verandert door een ander thema te kiezen en hoe je een plug-in
installeert. Ten slotte leer je hoe je een tweede gebruiker aanmaakt
zodat meerdere mensen aan de content van één website kunnen
werken.

45. Deze presentatie wordt je aangeboden in samenwerking met de redactie van
Computer!Totaal, het grootste computermagazine van de Benelux. Kijk voor meer
informatie over abonnementen op onderstaande url.
www.computertotaal.nl/abonneren
www.facebook.com/computertotaal
www.twitter.com/computertotaal