1. Эрүүл мэндийн үнэлгээ
Жирэмсний үеийн үнэлгээ
Ulaanbaatar University,
School of Nursing

2. Жирэмсний үеийн үнэлгээний
ерөнхий ойлголт
• Жирэмсэн эмэгтэй=ураг эхийн хэвлийд байх үе=жирэмсний
туршид
• Жирэмсний хугацаанд болон жирэмсний анхны үзлэг аль аль
нь эхийн эрүүл мэндийн үнэлгээний хамгийн чухал хэсэг юм.
• Эх хүүхэд хоёулаа эрүүл саруул байх.
• Эх хүүхэд 2 жирэмсний үед болон төрсний дараа адилхан
эрсдэлтэй байдаг.
• Нэмэлт эрсдлүүд гарч ирж болзошгүй байдаг.
• Тохирсон сувилахуйн тусламж, сувилгааны төлөвлөгөөг
боловсруулж гаргах хэрэгтэй.
• Эцэг эх болоход нь бэлдэх.

3. Үе шат
• Жирэмсэн эхийн анхны эрүүл мэндийн
үзлэг.
• 6 сар хүртэл сард 1 удаа
• 7-9 сар хүртэл сард 2 удаа
• 10 сард 7 хоногт 1 удаа
• Хэрэв ямар нэг хүндрэл гарвал шууд
эмнэлэгт үзүүлэх (цус алдалт, хэвлийгээр
өвдөх, ус гарах гэх мэт )

4. Жирэмсний үеийн аюултай шинж тэмдэгүүд
Нэн даруй эмнэлгийн тусламж авах хэрэгтэй.
1. Хараанд өөрчлөлт орох: бүрэлзэх, олон жижиг цэг
харагдах, 2 харах “солир”.
2. Үтрээний цус алдалт: шинэ, хуучин
3. Нүүр, ууц нуруу, хуруунууд хавагнах.
4. Толгой өвдөх: давтамжтай, хүчтэй, үргэлжилсэн.
5. Үтрээнээс ус гарах.
6. Хүчтэй хэвлийн өвдөлт.
7. Ханиад, халууралт, шээхэд хорсох.
8. Ходоод өвдөх “3сарын хугацаанд”.
9. Булчин татах.
10. Жирэмсний үеийн бөөлжилт болон бөөлжис
цутгах.

5. Жирэмсэн эхийн анхны эрүүл
мэндийн үзлэг
• Үзлэг болон өвчний түүхэд үнэлгээ хийх.
• Эрүүл мэндийн түүх:
- Сарын тэмдэг: анхны сарын тэмдэг хэдэн
настайд үзэгдсэн, тогтмол үзэгддэг эсэх,
үргэлжлэх хугацаа, сүүлийн сарын тэмдэг
хэзээ хэдий хэмжээгээр үзэгдсэн.

6. Эрүүл мэндийн түүх
Бэлгийн замаар дамжих халдвар
• Жирэмслэлтээс сэргийлдэг арга: эм,
бэлгэвч,IUD.
• Лабораторийн шинжилгээ: тэмбүү, ДОХ,
HPV, HSV ,гепатит B ба C.
• Цусны шинжилгээ: цусны ерөнхий
шинжилгээ, Hb, Ht, цусны бүлэг.
• Шээсний шинжилгээ
• Умайн хүзүүний хавдар, бусад хавдар:
умайн хүзүүний хавдрын эсийн шинжилгээ.

7. Өмнөх жирэмслэлтийн үе
Эх барихуйн түүх
• Primigravida; анхны жирэмслэлт
• Multigravida; хоёр дахь болон дараагийн
жирэмслэлт
• G(gravida); олон удаа жирэмслэж байгаа
эсэх

8. • Өмнөх жирэслэлтийн үед цус алдаж байсан
эсэх.
• Толгой өвдөх, даралт ихсэх, нүд бүрэлзэх.
• Хэвлийн болон бусад хэсгийн өвдөлт.
• Жирэмсний шижин.
• Хүүхдийн төрөх үеийн жин.
• Өмнөх төрөлтийн үеийн хэлбэр:

9. Эмнэлэг болон хагалгааны түүх
•
•
•
•
•
Зүрх судасны өвчин.
Амьсгалын замын өвчин.
Шээсний замын халдвар.
Бамбайн болон бусад дааврын эмгэг.
Хийлгэж байсан хагалгаа, нойрсуулалт,
судсаар шингэн сэлбэж байсан эсэх.
• Бусад хүүхэд насны өвчин.

10. Бусад түүх
• Гэр бүлийн түүх: Удамшлын өвчтэй хүн
байсан эсэх.
• Зуршил: тамхи, архи хэрэглэдэг эсэх.
• Хоол тэжээл: хоолны зуршил.
• Хэтрүүлэн хэрэглэдэг зүйлс: байнга
хэтрүүлэн хэрэглэдэг зүйлс.
• (refer assessment tool 12.1 Orshan
p 457-458)

11. Бодит үзлэг
• Ерөнхий судалгаа: хоол, арьсны цэвэр байдал,
гадаад төрх байдал, ааш зан, сэтгэл хөдлөл.
• Амин үзүүлэлт ба артерийн даралт Wt, Lt.
• Арьс: жирэмсний үеийн арьсны хүрэн нөсөө,
хэвлийн бор зураас, жирэмслэлтийн дараах
зураасан сорив, мэс заслын болон бусад
сорив, няцралт, судсаар хэрэглэдэг эм.
• Хөх: хөхны толгойны эргэн тойрны зураас
томорсон, хөхний толгой нөсөөтөж , хөхний
толгойн тойронд гүвдрүү гарна, хөхнөөс уураг
гарах.

13. • Зүрх ба уушиг: систолын шуугианы
цохилтоос зүрхний эзэлхүүн ихсэнэ.
• Хэвлий: жирэмсний дараах зураасан сорви
ба хэвлийн бор зураас, ургын өндөр,
леаполдын байрлал.
• Бэлэг эрхтэн: үтрээ болон умайн хүзүүний
өөрчлөлт, умайн хүзүүний хорт хавдрын
тархац.

16. Leopold Maneuvers
Лиополдын арга