SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 29
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Die Pariser Orgelszene im 19. Jahrhunderts
1) Instrumente
• Von der französischen Barockorgel zur
romantisch/symphonischen Orgel
• Werkaufbau, Registergruppen, „Mélanges“
• Orgue expressif/Harmonium
2) Kirchen, Orgeln, Organisten
3) Ausbildung, Lehrer-Schüler-Beziehungen
4) Fazit zur Entwicklung im 19. Jh.
5) Anhang Disposition Olten Friedenskirche
1
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Französische Barockorgel
Typische Disposition (nach Busch) 40/IV/P
2
Positif (de dos) Grand-Orgue Récit Écho Pédale
Fonds Montre+Bourdon 16’ (Flûte 16’)
Montre+Bourdon 8’ Montre+Bourdon 8’ Flûte 8’
Prestant 4’ Prestant 4’
(Flûte 4’) (Flûte 4’) Flûte 4’
Doublette 2’ Doublette 2’
Cornets Tierce 3 1/5’ Cornet 5 f. Cornet 5 f.
Nasard 2 2/3’ Nasard 2 2/3’
Quarte de nasard 2’ Quarte de nasard 2’
Tierce 1 3/5’ Tierce 1 3/5’
Larigot 1 1/3’ Cornet 5f. ab c’
Plein Jeux Fourniture Fourniture
Cymbale Cymbale
Anches Cromorne 8’ Trompette 8’ Trompette 8’ (Bombarde 16’)
(Trompette 8’) Clairon 4’ Trompette 8’
(Clairon 4’) Voix humaine 8’ Clairon 4’
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.20143
Nicolas Séjan (1745–1819)
Organist an der Chapelle royale
erster Lehrer am Conservatoire
Premier Noël
Instrumente | Französische Barockorgel
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.20144
Instrumente | Paris Saint Roche
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Übergangsorgeln
Paris Saint-Roch (Dallery 1805) 46/V/P
5
Positif Grand-Orgue Bombarde Récit Écho Pédale
Fonds Montre+Bd 16’ Flûte 16’
Montre+Bd 8’ Montre+Bd 8’ Bourdon 8’ Flûte 8’
1e+2e Flûte 8’ 1e+2e Flûte 8’ Flûte 8’ Flûte 8’
Prestant 4’ Prestant 4’ Flûte 4’
Doublette 2’ Galoubet 2’
Cornets Nasard 2 2/3’ Nasard 2 2/3’ Cornet V Cornet IV Gros Nazard
Tierce 1 3/5’
Plein
Jeux
Fourniture IV
Cymbale III
Plein jeu II
Anches Trompette 8’ Trompette 8’ Bombarde 16’ Trompette 8’ Trompette 8’ Bombarde 16’
Clairon 4’ Clairon 4’ Trompette 8’ Hautbois 8’ Clairon 4’ Trompette 8’
Cromorne 8’ Voix humaine 8’ Clairon 4’ Clairon 4’
Hautbois 8’
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.20146
Guillaume Lasceux (1740–
1831)
Magnificat en Ré Mineur 1812
Instrumente | Übergangsorgeln
3. Flûte
4. Dialogue de Voix humaine
et de Hautbois
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Übergangsorgeln
Paris Saint-Roch (Cavaillé-Coll 1842) 53/IV/P
7
Positif Grand-Orgue Bombarde Récit expressif Pédale
Fonds Montre+Bd. 16’ Flûte 16’
Montre+Bd. 8’ Montre+Bd. 8’ Bourdon 8’
Flûte harm. 8’ 1e+2e Flûte hm. 8’ Flûte harm. 8’ Flûte 8’
Prestant 4’ Salicional 8’
Dulciane 4’ Prestant 4’ Flûte octav. 4’ Flûte 4’
Doublette 2’ Doublette 2’ Octavin 2’
Cornets Nasard+Tierce Nasard 2 2/3’ Cornet V Cornet IV Gros Nazard
Cornet Cornet
Plein Jeux Fourniture IV
Cymbale+Plein jeu Basson 16’
Anches Trompette 8’ Trompette 8’ Bombarde 16’ Clair.+Hautb 8’ Bombarde 16’
Clairon 4’ Clairon 4’ 2xTrompette 8’ Clarinette 8’ Trompette 8’
Cromorne 8’ Voix humaine 8’ Clairon 4’ Trompette 8’ Clairon 4’
Hautbois 8’ Clairon-Db. 2’ Voix humaine 8’ Clairon-Db. 2’
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.20148
Instrumente | Paris St. Denis
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Übergangsorgeln
Paris Saint-Denis (Cavaillé-Coll 1841) 69/III/P
9
I Positif II Orgue II Bombarde III Récit expr. Pédale
Fonds Montre 32’ Flûte 32’
Bourdon 16’ Montre+Bd. 16’ Bourdon 16’ Flûte 16’
Montre+Bd. 8’ Montre+Bd. 8’ Bourdon 8’ Bourdon 8’ Flûte 8’
Flûte harm. 8’ Fl. trav.+cônique 8’ Flûte harm. 8’ Flûte harm. 8’ Violoncelle 8’
Prestant+Bd 4’ Viole 8’ Flûte octav. 4’ Flûte octav. 4’ Flûte 4’
Flûte octav. 4’ Prestant 4’ Bourdon 16’ Octavin 2’
Doublette 2’ Flûte octaviante 4’ Bourdon 16’
Octavin 2’ Doublette 2’
Cornets Nasard+Tierce Nasard 2 2/3’ Naz.+Cornet V Nazard Quinte 5 1/3’
Plein Jeux Fourn+Cymb IV Grosse Four+Cym III Tierce
Fourn+Cymb III Bombarde 16’ Contrebom. 32’
Anches Trompette 8’ 1e Trompette 8’ 1e Trompette 8’ Trompette 8’ Bombarde 16’
Cromorne 8’ 2e Trompette 8’ 2e Trompette 8’ Voix humaine 8’ Trompette 8’
Hautbois 8’ Cor anglais 8’ 1e Clairon 4’ Clairon 4’ Basson 8’
Clairon 4’ Clairon 4’ 2e Clairon 4’ Clairon 4’
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201410
Instrumente | Paris St. Denis
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201411
Instrumente | Paris La Madeleine
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Symphonische Orgeln
Paris La Madeleine (Cavaillé-Coll 1846) 48/IV/P
12
Grand-Orgue Positif Bombarde Récit expressif Pédale
Fonds Montre 16’ Soubasse 16’ Flûte 16’
Gambe 16’ Montre 8’ Basse 8’
Montre 8’ Gambe 8’ Flûte harm. 8’ Bourdon 8’
Bourdon 8’
Flûte harm. 8’ Flûte 8’ Flûte trav. 8’ Flûte harm. 8’ Flûte 8’
Salicional 8’ Voix céleste 8’ Flûte octav. 4’ Flûte octav. 4’
Prestant 4’ Octavine 4’ Octavin 2’ Octavin 2’ Flûte 4’
Quinte 2 2/3’ Dulciane 4’
Doublette 2’
Plein Jeux Fourniture V
Cymbale V Bombarde 16’ Trompette 8’ Bombarde 32’
Anches Trompette 8’ Trompette 8’ 1e Trompette 8’ Voix humaine 8’ Basson 16’
Cor Anglais 8’ Basson-Hautbois 8’ 2e Trompette 8’ Musette 8’ Trompette 8’
Voix humaine 8’ Clairon 4’ Clairon 4’ Clairon 4’ Clairon 4’
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201413
Instrumente | Paris La Madeleine
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201414
Louis-James-Alfred Lefébure-Wély
L‘Office Catholique 1861
87 Communion (Hautbois et Flûte 4 |
Montre ou Flûte 8)
101 Élévation (Jeux doux du Récit)
102 Sortie (Grand Choeur)
105 Communion (Voix Humaine, Bd
8, Tremblant | Gambe)
108 Verset (Flûte harmonique | Bd 8)
Instrumente | Symphonische Orgel
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Symphonische Orgeln
Disposition St. Clothilde, Cavaillé-Coll 1858 45/III/P
15
Grand-Orgue Positif Récit Pédale
Fonds Montre 16’ Sousbasse 32’
Bourdon 16’ Bourdon 16’ Contrebass 16’
Montre 8’ Montre 8’ Flûte harmonique 8’ Basse 8’
Flûte harmonique 8’ Gambe 8’ Bourdon 8’
Gambe 8’ Flûte 8’ Viole de Gambe 8’
Bourdon 8’ Unda maris 8’ Voix céleste 8’
Prestant 4’ Prestant 4’ Flûte octaviante 4’ Octave 4’
Octave 4’ Flûte octaviante 4’
Quinte 2 2/3’ Quinte 2 2/3’
Doublette 2’ Doublette 2’ Octavine 2’
Plein Jeux Plein Jeu VII 1 1/3’ Plein jeux harm. III-IV
Anches Bombarde 16’ Trompette 8’ Trompette harm. 8’ Bombarde 16’
Trompette 8’ Clairon 4’ Basson-Hautbois 8’ Basson 16’
Clairon 4’ Clarinette 8’ Voix humaine 8’ Trompette 8’
Clairon 4’ Clairon 4’
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201416
Instrumente | Paris Ste Clothilde
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Symphonische Orgeln
Zweimanualige Orgel, Katalog Cavaillé-Coll 1889
17
Grand-Orgue Récit Pédale
Fonds Bourdon 16’ Contrebass 16’
Montre 8’ Sousbasse16’
Flûte harmonique 8’ Flûte traversière 8’ Basse 8’
Salicional 8’ Viole de Gambe 8’
Bourdon 8’ Voix céleste 8’
Prestant 4’ Flûte octaviante 4’
Flûte douce 4’
Doublette 2’ Octavine 2’
Plein Jeux Plein Jeu
Anches Basson 16’ Trompette 8’ Bombarde 16’
Trompette 8’ Basson-Hautbois 8’
Clairon 4’ Voix humaine 8’
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Werkaufbau der franz. Orgeln
Werkaufbau der klassischen Barockorgel
• Positif de dos – Grand Orgue – Récit (– Echo)
Récit und Echo sind schwach besetzt, teils nur mit Cornet,
Tonumfang oft nur Diskant
Werkaufbau der symphonischen Orgel
• Grand Orgue (– Bombarde) – Positif (expressif) – Récit
expressif
Récit ist schwellbar und typischerweise stark besetzt mit
Zungen
• Mit „Appels d’anches“ verfügt jedes Manual über zwei
dynamische Grundstufen, die mit einem Fusstritt
umschaltbar sind: Fonds bzw. Fonds+Anches. Bei drei
Werken ergeben sich sechs Stufen, durch Koppelung noch18
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Werkaufbau der franz. Orgeln
Gebrauch des Récit expressif (und Positif expressif)
• Ausdruck von p bis ppp in sehr zarten Registrierungen (z. B.
Voix céleste + Gambe), ähnlich wie bei der deutsch-
romantischen Orgel.
• Ausdruck von pp bis ff mit Grand Choeur (Fonds + Anches)
auch gekoppelt zu Fonds G. O. Das Schwellwerk soll einen
soliden Grundklang kraftvoll verstärken.
• Dynamische Angaben in der Literatur beziehen sich oftmals
nur auf die Öffnung des Schwellwerks, der Grundklang bleibt
unverändert.
• Feinstufige Register-Crescendos sind selten anzutreffen (z. B.
Dubois: Fiat lux).
19
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Symphonische Orgel
Registergruppen
• Jeux de fonds: Alle Labialen16’/8’ und Prestants 4’
• Jeux de combinaisons: Alle labialen Register ab Oktave 4’, Mixturen und Zungen
• Appels d’anches: Fusstritt für starke Zungen inkl. Grundstimmen höher als 4’
Typische Klangfarben
• Fonds: Montre 8’, Bourdon 8’, Gambe 8’, Prestant 4’
• Grand Choeur: Tutti ohne hohe Mixturen, ohne Schwebungen, ohne Voix
humaine
• Flûte harmonique: (auch Flûte octaviante) überblasende Soloflöte (Querflöte),
kann u. U. mit Gedackt 8’ und/oder Flöten 8’, 4’ imitiert werden
• Voix céleste: starke Schwebung zusammen mit Gambe 8’ (im Récit)
• Flûte céleste: Schwebung mit Flûte harmonique 8’ (G.O., selten)
• Voix humaine: Regal-artig, zusammen mit Bourdon 8’ und Schwebung
20
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201421
Verset 1 GO: Principaux 8 + 4 |
Péd: Principal 16, Tirasse du GO
Verset 2 GO: Fonds doux 8 |
Récit: Gambe et Flûte 4 ou Voix h.
Verset 3 „Duo pastoral“
Récit: Hautbois | GO: Flûte harm.
Verset 4 Récit: Gambe et Voix cél.
|
Péd: Bourdon 16
Verset 5 GO: Fonds 8 + 4,
Mixtures |
Péd: Fonds 16 + 8, Tirasse GO
Verset 6 Récit: Flûtes 8+4 |
Péd: Bourdons 16 + 8
Instrumente | Symphonische Orgel
Alexandre Guilmant
L‘Organiste pratique Vol 2, op
41.2
Magnificat G-Dur (1874)
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Instrumente | Harmonium
Standarddisposition des Harmoniums
22
Bass Diskant
Grundstimmen 1 Cor anglais 8’ 1 Flûte 8’
2 Bourdon 16’ 2 Clarinette 16’
Zungen 3 Clairon 4’ 3 Fifre 4’
4 Basson 8’ 4 Hautbois 8’
nicht immer vorhanden:
Streicher 5 Harpe éolienne 5 Musette 16’
Schwebung 6 (VC) Voix céleste 16’
Spielhilfen:
E Expression: schaltet den Magazinbalg aus, direktes Verändern der Lautstärke
G Grand Jeu: Alle Register (evtl. ohne Schwebung)
O Ouvert: öffnet ein Loch über den Zungen 3/4 zur Verstärkung, Bass/Diskant
getrennt
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Die Organistenszene in Paris
Kirchen, Orgeln und Organisten
23
Notre-Dame St Sulpice La Madeleine St Eustache
1802–1806 Antoine
Desprez
1783–1819 Nicolas
Séjan
1842–1846 A.-Ch. Fessy 1854–1876 Antoine
Batiste
1806–1834 Fr. Lacodre
„Blin“
1819–1849 Louis-N.
Séjan
1847–1857 Lefébure-
Wély
1876–1879 (keine Orgel)
1834–1840 Joseph Pollet 1850–1863 Georg
Schmitt
1857–1877 Saint-Saëns 1879–1904 Henri Dallier
1840–1847 Félix Danjou 1863–1869 Lefébure-
Wély
1877–1896 Théod.
Dubois
1905 Alex. Périlhou
1847–1900 Eugène Sergent 1870–1934 Ch.-M. Widor 1896–1905 Gabriel
Fauré
1906–1944 Joseph
Bonnet
1900–1937 Louis Vierne 1905–1934 Henri Dallier
1730 Thierrys
1863/68 Cavaillé-Coll
86/V/P
1781 Clicquot
1862 Cavaillé-Coll
100/V/P
1846 Cavaillé-Coll
48/IV/P
ca. 1855 Ducroquet, zur
Zeit von Bonnet
umgebaut
Heute 110/V/P Heute 102/V/P Heute 58/IV/P 1989 Neubau 101/V/P
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Die Organistenszene in Paris
Kirchen, Orgeln und Organisten
24
St Germain-l’Auxerrois Ste Clotilde St Augustin La Trinité
ab 1738 Louis-Claude
Daquin
1859–1890 César Franck
1863–1925 Eugène
Gigout
1867–1871 Alexis
Chauvet
Orgel zeitweise nicht
spielbar
1890–1897 Gabriel
Pierné
1871–1901 Alex.
Guilmant
1840–1851 Alexandre
Boëly
1897–1939 Ch.
Tournemire
1901–1931 Charles Quef
1851–1909 Eugène Vast
1771 Clicquot ??/IV/P
(gebaut für Sainte-
Chappelle)
1791 hier aufgestellt
1838/40 Dallerey Revision
1850 Ducroquet 36/III/P
Récit expressif, deutsches
Pedal
1864 Merklin Revision
35/III/P
1859 Cavaillé-Coll
46/III/P
Barker-Hebel für
G.O.+Pos.
1868 Peschard 42/III/P
el. Wartung durch Barker
1889 Cavaillé-Coll
Revision
1897 Cavaillé-Coll mech.
1871 Cavaillé-Coll
46/III/P
1901 Merklin Revision
Heute 32/III/P Heute 73/III/P Heute 53/III/P Heute 61/III/P
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Ausbildungsstätten und Lehrer
Institute mit Orgelklassen in Paris
25
Conservatoire École Niedermeyer
1800–1802 Nicolas Séjan
1819–1872 François Benoits 1853–1856 F. X. Wackenthaler
1872–1890 César Franck 1856–1858 Georges Schmitt
1890–1896 Charles-Marie Widor 1857–1909 Clément Loret
1896–1911 Alexandre Guilmant 1909–1911 Eugène Gigout
1911–1925 Eugène Gigout
Schola Cantorum Institut National des Jeunes Aveugles
1896–1911 Alexandre Guilmant 1887–1924 Albert Mahaut
1911–1937 Louis Vierne 1888–1930 Adolphe Marty
1906–1915 Augustin Barié
1917–1959 André Marchal
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Fazit
• Die Entwicklung der kirchlichen und konzertanten
Orgelmusik in diesen hundert Jahren war enorm
• Die Revolution hinterliess eine chaotische
Kirchenmusik, kaputte Orgeln, unbenutzbare Kirchen,
geschlossene Musikschulen und aufgelöste Chöre
• Am Endes des Jahrhunderts waren die viele Kirchen
mit weltberühmten Orgeln ausgestattet und wurden
von brillanten Künstlern gespielt
• Die Ausbildungsmöglichkeiten für Kirchenmusiker in
Paris waren auch im internationalen Vergleich
hervorragend
28
Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
Disposition Friedenskirche Olten 48/III/P
29
I Grand Orgue II Pos (schwellbar) III Récit (schwellbar) Pedal
Fonds Principal 16’ Salicional 16’ Liebl. Bourdon 16’ Principal Bass 16’
Principal 8’ Hornprincipal 8’ Geigenprincipal 8’ Violonbass 16’
Bourdon 8’ Jubalflöte 8’ Flûte harmonique 8’ Subbass 16’
Flauto major 8’ Liebl. Gedeckt 8’ Dolce 8’ Echobass 16’
Gemshorn 8’ Flûte pastorale 4’ (Nachthorn 8’) Quintbass 10 2/3’
Octave 4’ Suavial 4’ Viola di Gamba 8’ Oktavbass 8’
Rohrflöte 4’ Gemsquinte 2 2/3’ Voix céleste 8’ Gedecktbass 8’
Ged. Quinte 2 2/3’ Flautino 2’ Traversflöte 4’ (Dolcebass 8’)
Oktav 2’ Gemshorn 4’ Principal 4’
Violine 4’ Octavflöte 2’
Waldflöte 2’
Cornetts Cornett 8’ Sesquialter 2 2/3’
Plein Jeux Mixtur IV 2 2/3’ Zimbel III 2’ Mixtur III–V 2 2/3’
Anches Trompete 8’ Englisch Horn 8’ Trompette harm. 8’ Posaune 16’
Basson-Hautbois 8’ Trompetbass 8’
Anhang | Disposition Olten

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Bečki klasičari - Andrijana Petrović - Svetlana Stojanović
Bečki klasičari - Andrijana Petrović - Svetlana StojanovićBečki klasičari - Andrijana Petrović - Svetlana Stojanović
Bečki klasičari - Andrijana Petrović - Svetlana StojanovićNašaŠkola.Net
 
Die Musik des Barock
Die Musik des BarockDie Musik des Barock
Die Musik des BarockCHeimbucher
 
Barock power point
Barock power pointBarock power point
Barock power point---------
 
Ludwig van Beethoven
Ludwig van BeethovenLudwig van Beethoven
Ludwig van BeethovenAlina Oliynyk
 
Programmheft_10-05-25_Academy of St Martin, Perahia.pdf
Programmheft_10-05-25_Academy of St Martin, Perahia.pdfProgrammheft_10-05-25_Academy of St Martin, Perahia.pdf
Programmheft_10-05-25_Academy of St Martin, Perahia.pdfunn | UNITED NEWS NETWORK GmbH
 
Fauré - Andreas Brantelid & Bengt Forsberg
Fauré - Andreas Brantelid & Bengt ForsbergFauré - Andreas Brantelid & Bengt Forsberg
Fauré - Andreas Brantelid & Bengt ForsbergalfeuRIO
 
CD-SonderVÖ-Neuheiten Juni 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
CD-SonderVÖ-Neuheiten Juni 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)CD-SonderVÖ-Neuheiten Juni 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
CD-SonderVÖ-Neuheiten Juni 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)NAXOS Deutschland GmbH
 
CD-Neuheiten September 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
CD-Neuheiten September 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)CD-Neuheiten September 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
CD-Neuheiten September 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)NAXOS Deutschland GmbH
 
Antonio vivaldi
Antonio vivaldiAntonio vivaldi
Antonio vivaldiregios99
 
PM 10-11-09_Improvisation, vertrackt virtuos, Orgelstunde, Fassang.pdf
PM 10-11-09_Improvisation, vertrackt virtuos, Orgelstunde, Fassang.pdfPM 10-11-09_Improvisation, vertrackt virtuos, Orgelstunde, Fassang.pdf
PM 10-11-09_Improvisation, vertrackt virtuos, Orgelstunde, Fassang.pdfunn | UNITED NEWS NETWORK GmbH
 
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten Oktober 2013 Nr. 1 (Im Vertrieb der NAXOS Deut...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten Oktober 2013 Nr. 1 (Im Vertrieb der NAXOS Deut...Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten Oktober 2013 Nr. 1 (Im Vertrieb der NAXOS Deut...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten Oktober 2013 Nr. 1 (Im Vertrieb der NAXOS Deut...NAXOS Deutschland GmbH
 

Was ist angesagt? (20)

Bečki klasičari - Andrijana Petrović - Svetlana Stojanović
Bečki klasičari - Andrijana Petrović - Svetlana StojanovićBečki klasičari - Andrijana Petrović - Svetlana Stojanović
Bečki klasičari - Andrijana Petrović - Svetlana Stojanović
 
Die Musik des Barock
Die Musik des BarockDie Musik des Barock
Die Musik des Barock
 
Barock power point
Barock power pointBarock power point
Barock power point
 
JAHRESPRESSEKONFERENZ 2010.11.pdf
JAHRESPRESSEKONFERENZ 2010.11.pdfJAHRESPRESSEKONFERENZ 2010.11.pdf
JAHRESPRESSEKONFERENZ 2010.11.pdf
 
Ludwig van Beethoven
Ludwig van BeethovenLudwig van Beethoven
Ludwig van Beethoven
 
NAXOS-Neuheiten im Oktober 2013
NAXOS-Neuheiten im Oktober 2013NAXOS-Neuheiten im Oktober 2013
NAXOS-Neuheiten im Oktober 2013
 
Programmheft_10-05-25_Academy of St Martin, Perahia.pdf
Programmheft_10-05-25_Academy of St Martin, Perahia.pdfProgrammheft_10-05-25_Academy of St Martin, Perahia.pdf
Programmheft_10-05-25_Academy of St Martin, Perahia.pdf
 
Fauré - Andreas Brantelid & Bengt Forsberg
Fauré - Andreas Brantelid & Bengt ForsbergFauré - Andreas Brantelid & Bengt Forsberg
Fauré - Andreas Brantelid & Bengt Forsberg
 
CD-SonderVÖ-Neuheiten Juni 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
CD-SonderVÖ-Neuheiten Juni 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)CD-SonderVÖ-Neuheiten Juni 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
CD-SonderVÖ-Neuheiten Juni 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
 
NAXOS-Neuheiten im Dezember 2012
NAXOS-Neuheiten im Dezember 2012NAXOS-Neuheiten im Dezember 2012
NAXOS-Neuheiten im Dezember 2012
 
Barock1
Barock1Barock1
Barock1
 
CD-Neuheiten September 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
CD-Neuheiten September 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)CD-Neuheiten September 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
CD-Neuheiten September 2011 (Im Vertrieb der NAXOS Deutschland GmbH)
 
Antonio Vivaldi
Antonio VivaldiAntonio Vivaldi
Antonio Vivaldi
 
Antonio vivaldi
Antonio vivaldiAntonio vivaldi
Antonio vivaldi
 
Programmheft_Quintett Chantily_27.12.09.pdf
Programmheft_Quintett Chantily_27.12.09.pdfProgrammheft_Quintett Chantily_27.12.09.pdf
Programmheft_Quintett Chantily_27.12.09.pdf
 
Programmheft_10-05-04, NordNote.pdf
Programmheft_10-05-04, NordNote.pdfProgrammheft_10-05-04, NordNote.pdf
Programmheft_10-05-04, NordNote.pdf
 
PM 10-11-09_Improvisation, vertrackt virtuos, Orgelstunde, Fassang.pdf
PM 10-11-09_Improvisation, vertrackt virtuos, Orgelstunde, Fassang.pdfPM 10-11-09_Improvisation, vertrackt virtuos, Orgelstunde, Fassang.pdf
PM 10-11-09_Improvisation, vertrackt virtuos, Orgelstunde, Fassang.pdf
 
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten Oktober 2013 Nr. 1 (Im Vertrieb der NAXOS Deut...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten Oktober 2013 Nr. 1 (Im Vertrieb der NAXOS Deut...Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten Oktober 2013 Nr. 1 (Im Vertrieb der NAXOS Deut...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten Oktober 2013 Nr. 1 (Im Vertrieb der NAXOS Deut...
 
DRESDNER PHILHARMONIE ERÖFFNET DIE 140.pdf
DRESDNER PHILHARMONIE ERÖFFNET DIE 140.pdfDRESDNER PHILHARMONIE ERÖFFNET DIE 140.pdf
DRESDNER PHILHARMONIE ERÖFFNET DIE 140.pdf
 
NAXOS-Neuheiten im Februar 2014
NAXOS-Neuheiten im Februar 2014NAXOS-Neuheiten im Februar 2014
NAXOS-Neuheiten im Februar 2014
 

Andere mochten auch

Tecnología e informática
Tecnología e informáticaTecnología e informática
Tecnología e informáticamechascj
 
Tema 3 alimentacion y digestion
Tema 3 alimentacion y digestionTema 3 alimentacion y digestion
Tema 3 alimentacion y digestionirenitabernal
 
Navegadores bueno
Navegadores buenoNavegadores bueno
Navegadores buenojuanjoramon
 
Parcial2 nicolas plaz
Parcial2 nicolas plazParcial2 nicolas plaz
Parcial2 nicolas plaznicoplaz_py
 
6 rhyme challenge
6 rhyme challenge6 rhyme challenge
6 rhyme challengewheatltn01
 
Wir lernen Modalverben
Wir lernen ModalverbenWir lernen Modalverben
Wir lernen Modalverbendeutschonline
 
Atlas Copco Energieeffizienz Instandhaltung 2011
Atlas Copco  Energieeffizienz  Instandhaltung 2011Atlas Copco  Energieeffizienz  Instandhaltung 2011
Atlas Copco Energieeffizienz Instandhaltung 2011Marketing CTS
 
Testgetriebene Entwicklung mit JavaScript - webtech 2010
Testgetriebene Entwicklung mit JavaScript - webtech 2010Testgetriebene Entwicklung mit JavaScript - webtech 2010
Testgetriebene Entwicklung mit JavaScript - webtech 2010Sebastian Sanitz
 
25 KMUs die nicht mehr über Wissensmanagement reden, SFG 2006
25 KMUs die nicht mehr über Wissensmanagement reden, SFG 200625 KMUs die nicht mehr über Wissensmanagement reden, SFG 2006
25 KMUs die nicht mehr über Wissensmanagement reden, SFG 2006ISN - Innovation Service Network
 
Medien im Wandel - Zukunftsmodell Journalismus
Medien im Wandel - Zukunftsmodell JournalismusMedien im Wandel - Zukunftsmodell Journalismus
Medien im Wandel - Zukunftsmodell JournalismusAnika Erdmann
 
Sansibear bei der "Arbeit"
Sansibear bei der "Arbeit"Sansibear bei der "Arbeit"
Sansibear bei der "Arbeit"Sansibear
 
Buchvorstellung Twittern für Manager
Buchvorstellung Twittern für ManagerBuchvorstellung Twittern für Manager
Buchvorstellung Twittern für ManagerNorbert Schuster
 
Die geschichtevonjackeline1
Die geschichtevonjackeline1Die geschichtevonjackeline1
Die geschichtevonjackeline1Olly206
 

Andere mochten auch (20)

Taller # 3
Taller # 3Taller # 3
Taller # 3
 
Tecnología e informática
Tecnología e informáticaTecnología e informática
Tecnología e informática
 
Tema 3 alimentacion y digestion
Tema 3 alimentacion y digestionTema 3 alimentacion y digestion
Tema 3 alimentacion y digestion
 
Navegadores bueno
Navegadores buenoNavegadores bueno
Navegadores bueno
 
Portfolio conectar igualdad
Portfolio conectar igualdadPortfolio conectar igualdad
Portfolio conectar igualdad
 
Parcial2 nicolas plaz
Parcial2 nicolas plazParcial2 nicolas plaz
Parcial2 nicolas plaz
 
6 rhyme challenge
6 rhyme challenge6 rhyme challenge
6 rhyme challenge
 
Basis einer neuen Kommunikationskultur
Basis einer neuen KommunikationskulturBasis einer neuen Kommunikationskultur
Basis einer neuen Kommunikationskultur
 
Allemand complet
Allemand completAllemand complet
Allemand complet
 
Rekorde
RekordeRekorde
Rekorde
 
Wir lernen Modalverben
Wir lernen ModalverbenWir lernen Modalverben
Wir lernen Modalverben
 
Atlas Copco Energieeffizienz Instandhaltung 2011
Atlas Copco  Energieeffizienz  Instandhaltung 2011Atlas Copco  Energieeffizienz  Instandhaltung 2011
Atlas Copco Energieeffizienz Instandhaltung 2011
 
Testgetriebene Entwicklung mit JavaScript - webtech 2010
Testgetriebene Entwicklung mit JavaScript - webtech 2010Testgetriebene Entwicklung mit JavaScript - webtech 2010
Testgetriebene Entwicklung mit JavaScript - webtech 2010
 
25 KMUs die nicht mehr über Wissensmanagement reden, SFG 2006
25 KMUs die nicht mehr über Wissensmanagement reden, SFG 200625 KMUs die nicht mehr über Wissensmanagement reden, SFG 2006
25 KMUs die nicht mehr über Wissensmanagement reden, SFG 2006
 
Voxopop Gruppe
Voxopop Gruppe Voxopop Gruppe
Voxopop Gruppe
 
Zur Infrastruktur glaubwürdiger PR
Zur Infrastruktur glaubwürdiger PR Zur Infrastruktur glaubwürdiger PR
Zur Infrastruktur glaubwürdiger PR
 
Medien im Wandel - Zukunftsmodell Journalismus
Medien im Wandel - Zukunftsmodell JournalismusMedien im Wandel - Zukunftsmodell Journalismus
Medien im Wandel - Zukunftsmodell Journalismus
 
Sansibear bei der "Arbeit"
Sansibear bei der "Arbeit"Sansibear bei der "Arbeit"
Sansibear bei der "Arbeit"
 
Buchvorstellung Twittern für Manager
Buchvorstellung Twittern für ManagerBuchvorstellung Twittern für Manager
Buchvorstellung Twittern für Manager
 
Die geschichtevonjackeline1
Die geschichtevonjackeline1Die geschichtevonjackeline1
Die geschichtevonjackeline1
 

Ähnlich wie Französische Orgelmusik im 19. Jahrhundert, Orgelbau, Organisten

NAXOS Deutschland CD Neuheiten August 2011
NAXOS Deutschland CD Neuheiten August 2011NAXOS Deutschland CD Neuheiten August 2011
NAXOS Deutschland CD Neuheiten August 2011NAXOS Deutschland GmbH
 
Album booklet rode p 12 etudes for violin solo d
Album booklet   rode p 12 etudes for violin solo dAlbum booklet   rode p 12 etudes for violin solo d
Album booklet rode p 12 etudes for violin solo dSaulo Gomes
 
Naxos Deutschland CD Neuheiten Mai 2011
Naxos Deutschland CD Neuheiten Mai 2011Naxos Deutschland CD Neuheiten Mai 2011
Naxos Deutschland CD Neuheiten Mai 2011NAXOS Deutschland GmbH
 
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten November 2013 Nr. 3 (Im Vertrieb der NAXOS Deu...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten November 2013 Nr. 3 (Im Vertrieb der NAXOS Deu...Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten November 2013 Nr. 3 (Im Vertrieb der NAXOS Deu...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten November 2013 Nr. 3 (Im Vertrieb der NAXOS Deu...NAXOS Deutschland GmbH
 
NAXOS-Neuheiten vom Label und aus dem Vertrieb 09. Dezember 2016
NAXOS-Neuheiten vom Label und aus dem Vertrieb 09. Dezember 2016NAXOS-Neuheiten vom Label und aus dem Vertrieb 09. Dezember 2016
NAXOS-Neuheiten vom Label und aus dem Vertrieb 09. Dezember 2016NAXOS Deutschland GmbH
 
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten März 2014 Nr. 2 (Im Vertrieb der NAXOS Deutsch...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten März 2014 Nr. 2 (Im Vertrieb der NAXOS Deutsch...Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten März 2014 Nr. 2 (Im Vertrieb der NAXOS Deutsch...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten März 2014 Nr. 2 (Im Vertrieb der NAXOS Deutsch...NAXOS Deutschland GmbH
 

Ähnlich wie Französische Orgelmusik im 19. Jahrhundert, Orgelbau, Organisten (8)

NAXOS Deutschland CD Neuheiten August 2011
NAXOS Deutschland CD Neuheiten August 2011NAXOS Deutschland CD Neuheiten August 2011
NAXOS Deutschland CD Neuheiten August 2011
 
NAXOS-Neuheiten im Mai 2015
NAXOS-Neuheiten im Mai 2015NAXOS-Neuheiten im Mai 2015
NAXOS-Neuheiten im Mai 2015
 
NAXOS-Neuheiten im Januar 2014
NAXOS-Neuheiten im Januar 2014NAXOS-Neuheiten im Januar 2014
NAXOS-Neuheiten im Januar 2014
 
Album booklet rode p 12 etudes for violin solo d
Album booklet   rode p 12 etudes for violin solo dAlbum booklet   rode p 12 etudes for violin solo d
Album booklet rode p 12 etudes for violin solo d
 
Naxos Deutschland CD Neuheiten Mai 2011
Naxos Deutschland CD Neuheiten Mai 2011Naxos Deutschland CD Neuheiten Mai 2011
Naxos Deutschland CD Neuheiten Mai 2011
 
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten November 2013 Nr. 3 (Im Vertrieb der NAXOS Deu...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten November 2013 Nr. 3 (Im Vertrieb der NAXOS Deu...Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten November 2013 Nr. 3 (Im Vertrieb der NAXOS Deu...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten November 2013 Nr. 3 (Im Vertrieb der NAXOS Deu...
 
NAXOS-Neuheiten vom Label und aus dem Vertrieb 09. Dezember 2016
NAXOS-Neuheiten vom Label und aus dem Vertrieb 09. Dezember 2016NAXOS-Neuheiten vom Label und aus dem Vertrieb 09. Dezember 2016
NAXOS-Neuheiten vom Label und aus dem Vertrieb 09. Dezember 2016
 
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten März 2014 Nr. 2 (Im Vertrieb der NAXOS Deutsch...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten März 2014 Nr. 2 (Im Vertrieb der NAXOS Deutsch...Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten März 2014 Nr. 2 (Im Vertrieb der NAXOS Deutsch...
Blu-ray, DVD- und CD-Neuheiten März 2014 Nr. 2 (Im Vertrieb der NAXOS Deutsch...
 

Französische Orgelmusik im 19. Jahrhundert, Orgelbau, Organisten

  • 1. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Die Pariser Orgelszene im 19. Jahrhunderts 1) Instrumente • Von der französischen Barockorgel zur romantisch/symphonischen Orgel • Werkaufbau, Registergruppen, „Mélanges“ • Orgue expressif/Harmonium 2) Kirchen, Orgeln, Organisten 3) Ausbildung, Lehrer-Schüler-Beziehungen 4) Fazit zur Entwicklung im 19. Jh. 5) Anhang Disposition Olten Friedenskirche 1
  • 2. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Französische Barockorgel Typische Disposition (nach Busch) 40/IV/P 2 Positif (de dos) Grand-Orgue Récit Écho Pédale Fonds Montre+Bourdon 16’ (Flûte 16’) Montre+Bourdon 8’ Montre+Bourdon 8’ Flûte 8’ Prestant 4’ Prestant 4’ (Flûte 4’) (Flûte 4’) Flûte 4’ Doublette 2’ Doublette 2’ Cornets Tierce 3 1/5’ Cornet 5 f. Cornet 5 f. Nasard 2 2/3’ Nasard 2 2/3’ Quarte de nasard 2’ Quarte de nasard 2’ Tierce 1 3/5’ Tierce 1 3/5’ Larigot 1 1/3’ Cornet 5f. ab c’ Plein Jeux Fourniture Fourniture Cymbale Cymbale Anches Cromorne 8’ Trompette 8’ Trompette 8’ (Bombarde 16’) (Trompette 8’) Clairon 4’ Trompette 8’ (Clairon 4’) Voix humaine 8’ Clairon 4’
  • 3. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.20143 Nicolas Séjan (1745–1819) Organist an der Chapelle royale erster Lehrer am Conservatoire Premier Noël Instrumente | Französische Barockorgel
  • 4. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.20144 Instrumente | Paris Saint Roche
  • 5. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Übergangsorgeln Paris Saint-Roch (Dallery 1805) 46/V/P 5 Positif Grand-Orgue Bombarde Récit Écho Pédale Fonds Montre+Bd 16’ Flûte 16’ Montre+Bd 8’ Montre+Bd 8’ Bourdon 8’ Flûte 8’ 1e+2e Flûte 8’ 1e+2e Flûte 8’ Flûte 8’ Flûte 8’ Prestant 4’ Prestant 4’ Flûte 4’ Doublette 2’ Galoubet 2’ Cornets Nasard 2 2/3’ Nasard 2 2/3’ Cornet V Cornet IV Gros Nazard Tierce 1 3/5’ Plein Jeux Fourniture IV Cymbale III Plein jeu II Anches Trompette 8’ Trompette 8’ Bombarde 16’ Trompette 8’ Trompette 8’ Bombarde 16’ Clairon 4’ Clairon 4’ Trompette 8’ Hautbois 8’ Clairon 4’ Trompette 8’ Cromorne 8’ Voix humaine 8’ Clairon 4’ Clairon 4’ Hautbois 8’
  • 6. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.20146 Guillaume Lasceux (1740– 1831) Magnificat en Ré Mineur 1812 Instrumente | Übergangsorgeln 3. Flûte 4. Dialogue de Voix humaine et de Hautbois
  • 7. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Übergangsorgeln Paris Saint-Roch (Cavaillé-Coll 1842) 53/IV/P 7 Positif Grand-Orgue Bombarde Récit expressif Pédale Fonds Montre+Bd. 16’ Flûte 16’ Montre+Bd. 8’ Montre+Bd. 8’ Bourdon 8’ Flûte harm. 8’ 1e+2e Flûte hm. 8’ Flûte harm. 8’ Flûte 8’ Prestant 4’ Salicional 8’ Dulciane 4’ Prestant 4’ Flûte octav. 4’ Flûte 4’ Doublette 2’ Doublette 2’ Octavin 2’ Cornets Nasard+Tierce Nasard 2 2/3’ Cornet V Cornet IV Gros Nazard Cornet Cornet Plein Jeux Fourniture IV Cymbale+Plein jeu Basson 16’ Anches Trompette 8’ Trompette 8’ Bombarde 16’ Clair.+Hautb 8’ Bombarde 16’ Clairon 4’ Clairon 4’ 2xTrompette 8’ Clarinette 8’ Trompette 8’ Cromorne 8’ Voix humaine 8’ Clairon 4’ Trompette 8’ Clairon 4’ Hautbois 8’ Clairon-Db. 2’ Voix humaine 8’ Clairon-Db. 2’
  • 8. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.20148 Instrumente | Paris St. Denis
  • 9. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Übergangsorgeln Paris Saint-Denis (Cavaillé-Coll 1841) 69/III/P 9 I Positif II Orgue II Bombarde III Récit expr. Pédale Fonds Montre 32’ Flûte 32’ Bourdon 16’ Montre+Bd. 16’ Bourdon 16’ Flûte 16’ Montre+Bd. 8’ Montre+Bd. 8’ Bourdon 8’ Bourdon 8’ Flûte 8’ Flûte harm. 8’ Fl. trav.+cônique 8’ Flûte harm. 8’ Flûte harm. 8’ Violoncelle 8’ Prestant+Bd 4’ Viole 8’ Flûte octav. 4’ Flûte octav. 4’ Flûte 4’ Flûte octav. 4’ Prestant 4’ Bourdon 16’ Octavin 2’ Doublette 2’ Flûte octaviante 4’ Bourdon 16’ Octavin 2’ Doublette 2’ Cornets Nasard+Tierce Nasard 2 2/3’ Naz.+Cornet V Nazard Quinte 5 1/3’ Plein Jeux Fourn+Cymb IV Grosse Four+Cym III Tierce Fourn+Cymb III Bombarde 16’ Contrebom. 32’ Anches Trompette 8’ 1e Trompette 8’ 1e Trompette 8’ Trompette 8’ Bombarde 16’ Cromorne 8’ 2e Trompette 8’ 2e Trompette 8’ Voix humaine 8’ Trompette 8’ Hautbois 8’ Cor anglais 8’ 1e Clairon 4’ Clairon 4’ Basson 8’ Clairon 4’ Clairon 4’ 2e Clairon 4’ Clairon 4’
  • 10. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201410 Instrumente | Paris St. Denis
  • 11. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201411 Instrumente | Paris La Madeleine
  • 12. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Symphonische Orgeln Paris La Madeleine (Cavaillé-Coll 1846) 48/IV/P 12 Grand-Orgue Positif Bombarde Récit expressif Pédale Fonds Montre 16’ Soubasse 16’ Flûte 16’ Gambe 16’ Montre 8’ Basse 8’ Montre 8’ Gambe 8’ Flûte harm. 8’ Bourdon 8’ Bourdon 8’ Flûte harm. 8’ Flûte 8’ Flûte trav. 8’ Flûte harm. 8’ Flûte 8’ Salicional 8’ Voix céleste 8’ Flûte octav. 4’ Flûte octav. 4’ Prestant 4’ Octavine 4’ Octavin 2’ Octavin 2’ Flûte 4’ Quinte 2 2/3’ Dulciane 4’ Doublette 2’ Plein Jeux Fourniture V Cymbale V Bombarde 16’ Trompette 8’ Bombarde 32’ Anches Trompette 8’ Trompette 8’ 1e Trompette 8’ Voix humaine 8’ Basson 16’ Cor Anglais 8’ Basson-Hautbois 8’ 2e Trompette 8’ Musette 8’ Trompette 8’ Voix humaine 8’ Clairon 4’ Clairon 4’ Clairon 4’ Clairon 4’
  • 13. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201413 Instrumente | Paris La Madeleine
  • 14. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201414 Louis-James-Alfred Lefébure-Wély L‘Office Catholique 1861 87 Communion (Hautbois et Flûte 4 | Montre ou Flûte 8) 101 Élévation (Jeux doux du Récit) 102 Sortie (Grand Choeur) 105 Communion (Voix Humaine, Bd 8, Tremblant | Gambe) 108 Verset (Flûte harmonique | Bd 8) Instrumente | Symphonische Orgel
  • 15. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Symphonische Orgeln Disposition St. Clothilde, Cavaillé-Coll 1858 45/III/P 15 Grand-Orgue Positif Récit Pédale Fonds Montre 16’ Sousbasse 32’ Bourdon 16’ Bourdon 16’ Contrebass 16’ Montre 8’ Montre 8’ Flûte harmonique 8’ Basse 8’ Flûte harmonique 8’ Gambe 8’ Bourdon 8’ Gambe 8’ Flûte 8’ Viole de Gambe 8’ Bourdon 8’ Unda maris 8’ Voix céleste 8’ Prestant 4’ Prestant 4’ Flûte octaviante 4’ Octave 4’ Octave 4’ Flûte octaviante 4’ Quinte 2 2/3’ Quinte 2 2/3’ Doublette 2’ Doublette 2’ Octavine 2’ Plein Jeux Plein Jeu VII 1 1/3’ Plein jeux harm. III-IV Anches Bombarde 16’ Trompette 8’ Trompette harm. 8’ Bombarde 16’ Trompette 8’ Clairon 4’ Basson-Hautbois 8’ Basson 16’ Clairon 4’ Clarinette 8’ Voix humaine 8’ Trompette 8’ Clairon 4’ Clairon 4’
  • 16. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201416 Instrumente | Paris Ste Clothilde
  • 17. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Symphonische Orgeln Zweimanualige Orgel, Katalog Cavaillé-Coll 1889 17 Grand-Orgue Récit Pédale Fonds Bourdon 16’ Contrebass 16’ Montre 8’ Sousbasse16’ Flûte harmonique 8’ Flûte traversière 8’ Basse 8’ Salicional 8’ Viole de Gambe 8’ Bourdon 8’ Voix céleste 8’ Prestant 4’ Flûte octaviante 4’ Flûte douce 4’ Doublette 2’ Octavine 2’ Plein Jeux Plein Jeu Anches Basson 16’ Trompette 8’ Bombarde 16’ Trompette 8’ Basson-Hautbois 8’ Clairon 4’ Voix humaine 8’
  • 18. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Werkaufbau der franz. Orgeln Werkaufbau der klassischen Barockorgel • Positif de dos – Grand Orgue – Récit (– Echo) Récit und Echo sind schwach besetzt, teils nur mit Cornet, Tonumfang oft nur Diskant Werkaufbau der symphonischen Orgel • Grand Orgue (– Bombarde) – Positif (expressif) – Récit expressif Récit ist schwellbar und typischerweise stark besetzt mit Zungen • Mit „Appels d’anches“ verfügt jedes Manual über zwei dynamische Grundstufen, die mit einem Fusstritt umschaltbar sind: Fonds bzw. Fonds+Anches. Bei drei Werken ergeben sich sechs Stufen, durch Koppelung noch18
  • 19. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Werkaufbau der franz. Orgeln Gebrauch des Récit expressif (und Positif expressif) • Ausdruck von p bis ppp in sehr zarten Registrierungen (z. B. Voix céleste + Gambe), ähnlich wie bei der deutsch- romantischen Orgel. • Ausdruck von pp bis ff mit Grand Choeur (Fonds + Anches) auch gekoppelt zu Fonds G. O. Das Schwellwerk soll einen soliden Grundklang kraftvoll verstärken. • Dynamische Angaben in der Literatur beziehen sich oftmals nur auf die Öffnung des Schwellwerks, der Grundklang bleibt unverändert. • Feinstufige Register-Crescendos sind selten anzutreffen (z. B. Dubois: Fiat lux). 19
  • 20. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Symphonische Orgel Registergruppen • Jeux de fonds: Alle Labialen16’/8’ und Prestants 4’ • Jeux de combinaisons: Alle labialen Register ab Oktave 4’, Mixturen und Zungen • Appels d’anches: Fusstritt für starke Zungen inkl. Grundstimmen höher als 4’ Typische Klangfarben • Fonds: Montre 8’, Bourdon 8’, Gambe 8’, Prestant 4’ • Grand Choeur: Tutti ohne hohe Mixturen, ohne Schwebungen, ohne Voix humaine • Flûte harmonique: (auch Flûte octaviante) überblasende Soloflöte (Querflöte), kann u. U. mit Gedackt 8’ und/oder Flöten 8’, 4’ imitiert werden • Voix céleste: starke Schwebung zusammen mit Gambe 8’ (im Récit) • Flûte céleste: Schwebung mit Flûte harmonique 8’ (G.O., selten) • Voix humaine: Regal-artig, zusammen mit Bourdon 8’ und Schwebung 20
  • 21. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.201421 Verset 1 GO: Principaux 8 + 4 | Péd: Principal 16, Tirasse du GO Verset 2 GO: Fonds doux 8 | Récit: Gambe et Flûte 4 ou Voix h. Verset 3 „Duo pastoral“ Récit: Hautbois | GO: Flûte harm. Verset 4 Récit: Gambe et Voix cél. | Péd: Bourdon 16 Verset 5 GO: Fonds 8 + 4, Mixtures | Péd: Fonds 16 + 8, Tirasse GO Verset 6 Récit: Flûtes 8+4 | Péd: Bourdons 16 + 8 Instrumente | Symphonische Orgel Alexandre Guilmant L‘Organiste pratique Vol 2, op 41.2 Magnificat G-Dur (1874)
  • 22. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Instrumente | Harmonium Standarddisposition des Harmoniums 22 Bass Diskant Grundstimmen 1 Cor anglais 8’ 1 Flûte 8’ 2 Bourdon 16’ 2 Clarinette 16’ Zungen 3 Clairon 4’ 3 Fifre 4’ 4 Basson 8’ 4 Hautbois 8’ nicht immer vorhanden: Streicher 5 Harpe éolienne 5 Musette 16’ Schwebung 6 (VC) Voix céleste 16’ Spielhilfen: E Expression: schaltet den Magazinbalg aus, direktes Verändern der Lautstärke G Grand Jeu: Alle Register (evtl. ohne Schwebung) O Ouvert: öffnet ein Loch über den Zungen 3/4 zur Verstärkung, Bass/Diskant getrennt
  • 23. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Die Organistenszene in Paris Kirchen, Orgeln und Organisten 23 Notre-Dame St Sulpice La Madeleine St Eustache 1802–1806 Antoine Desprez 1783–1819 Nicolas Séjan 1842–1846 A.-Ch. Fessy 1854–1876 Antoine Batiste 1806–1834 Fr. Lacodre „Blin“ 1819–1849 Louis-N. Séjan 1847–1857 Lefébure- Wély 1876–1879 (keine Orgel) 1834–1840 Joseph Pollet 1850–1863 Georg Schmitt 1857–1877 Saint-Saëns 1879–1904 Henri Dallier 1840–1847 Félix Danjou 1863–1869 Lefébure- Wély 1877–1896 Théod. Dubois 1905 Alex. Périlhou 1847–1900 Eugène Sergent 1870–1934 Ch.-M. Widor 1896–1905 Gabriel Fauré 1906–1944 Joseph Bonnet 1900–1937 Louis Vierne 1905–1934 Henri Dallier 1730 Thierrys 1863/68 Cavaillé-Coll 86/V/P 1781 Clicquot 1862 Cavaillé-Coll 100/V/P 1846 Cavaillé-Coll 48/IV/P ca. 1855 Ducroquet, zur Zeit von Bonnet umgebaut Heute 110/V/P Heute 102/V/P Heute 58/IV/P 1989 Neubau 101/V/P
  • 24. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Die Organistenszene in Paris Kirchen, Orgeln und Organisten 24 St Germain-l’Auxerrois Ste Clotilde St Augustin La Trinité ab 1738 Louis-Claude Daquin 1859–1890 César Franck 1863–1925 Eugène Gigout 1867–1871 Alexis Chauvet Orgel zeitweise nicht spielbar 1890–1897 Gabriel Pierné 1871–1901 Alex. Guilmant 1840–1851 Alexandre Boëly 1897–1939 Ch. Tournemire 1901–1931 Charles Quef 1851–1909 Eugène Vast 1771 Clicquot ??/IV/P (gebaut für Sainte- Chappelle) 1791 hier aufgestellt 1838/40 Dallerey Revision 1850 Ducroquet 36/III/P Récit expressif, deutsches Pedal 1864 Merklin Revision 35/III/P 1859 Cavaillé-Coll 46/III/P Barker-Hebel für G.O.+Pos. 1868 Peschard 42/III/P el. Wartung durch Barker 1889 Cavaillé-Coll Revision 1897 Cavaillé-Coll mech. 1871 Cavaillé-Coll 46/III/P 1901 Merklin Revision Heute 32/III/P Heute 73/III/P Heute 53/III/P Heute 61/III/P
  • 25. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Ausbildungsstätten und Lehrer Institute mit Orgelklassen in Paris 25 Conservatoire École Niedermeyer 1800–1802 Nicolas Séjan 1819–1872 François Benoits 1853–1856 F. X. Wackenthaler 1872–1890 César Franck 1856–1858 Georges Schmitt 1890–1896 Charles-Marie Widor 1857–1909 Clément Loret 1896–1911 Alexandre Guilmant 1909–1911 Eugène Gigout 1911–1925 Eugène Gigout Schola Cantorum Institut National des Jeunes Aveugles 1896–1911 Alexandre Guilmant 1887–1924 Albert Mahaut 1911–1937 Louis Vierne 1888–1930 Adolphe Marty 1906–1915 Augustin Barié 1917–1959 André Marchal
  • 26. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
  • 27. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014
  • 28. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Fazit • Die Entwicklung der kirchlichen und konzertanten Orgelmusik in diesen hundert Jahren war enorm • Die Revolution hinterliess eine chaotische Kirchenmusik, kaputte Orgeln, unbenutzbare Kirchen, geschlossene Musikschulen und aufgelöste Chöre • Am Endes des Jahrhunderts waren die viele Kirchen mit weltberühmten Orgeln ausgestattet und wurden von brillanten Künstlern gespielt • Die Ausbildungsmöglichkeiten für Kirchenmusiker in Paris waren auch im internationalen Vergleich hervorragend 28
  • 29. Französische Orgelmusik des 19. Jahrhunderts Version 15.11.2014 Disposition Friedenskirche Olten 48/III/P 29 I Grand Orgue II Pos (schwellbar) III Récit (schwellbar) Pedal Fonds Principal 16’ Salicional 16’ Liebl. Bourdon 16’ Principal Bass 16’ Principal 8’ Hornprincipal 8’ Geigenprincipal 8’ Violonbass 16’ Bourdon 8’ Jubalflöte 8’ Flûte harmonique 8’ Subbass 16’ Flauto major 8’ Liebl. Gedeckt 8’ Dolce 8’ Echobass 16’ Gemshorn 8’ Flûte pastorale 4’ (Nachthorn 8’) Quintbass 10 2/3’ Octave 4’ Suavial 4’ Viola di Gamba 8’ Oktavbass 8’ Rohrflöte 4’ Gemsquinte 2 2/3’ Voix céleste 8’ Gedecktbass 8’ Ged. Quinte 2 2/3’ Flautino 2’ Traversflöte 4’ (Dolcebass 8’) Oktav 2’ Gemshorn 4’ Principal 4’ Violine 4’ Octavflöte 2’ Waldflöte 2’ Cornetts Cornett 8’ Sesquialter 2 2/3’ Plein Jeux Mixtur IV 2 2/3’ Zimbel III 2’ Mixtur III–V 2 2/3’ Anches Trompete 8’ Englisch Horn 8’ Trompette harm. 8’ Posaune 16’ Basson-Hautbois 8’ Trompetbass 8’ Anhang | Disposition Olten