2. XVIII. mendea,
LURRIN MAKINAREN mendea,
argien mendea:
Despotismo ilustratua
ILUSTRAZIOA Liberalismo politikoa
Liberalismo ekonomikoa
INDUSTRI IRAULTZA
IRAULTZA LIBERALAK Kolonia britaniarren independentzia
Erregimen zaharraren krisia Frantziako iraultza
Borboiak
Espainiako ondorengotza gerra. Planta Berriko Dekretuak
Oreka kontinentala
Arte neoklasikoa
17. Liberalismo
politikoa
Horren ondorioz, zenbait gizaki gizarte
batean biltzen direnean eta horietako
bakoitzak lege naturala betearazteko
botereari uko egiten dionean –komunitateari
ematen baitio-, orduan eratzen da gizarte
politikoa edo zibila.
Horregatik, baimena ematen zaio gizarteari edo, beste modu batean esanda, bere botere
legegileari haren izenean legeak egiteko –herriaren edo gizartearen onerako- eta lege horiek
betearazteko, betiere, bere laguntza beharrezko bada (beraren erabakiak izango balira). Horrek
ateratzen ditu gizakiak natura egoera batetik, eta gizarte zibil baten baitan jartzen ditu, alegia,
mundu honetan eztabaida guztietan erabakitzeko eta gizarteko edozein kidek izandako kalte
guztiak konpontzeko agintea duen epaile bat jartzeak.
Epaile hori botere legegilea da, bai eta botere legegileak berak izendatutako magistratuak ere.
J. Locke, Gobernu zibilari buruzko bi tratatu
19. Despota ilustratuek:
• Akademiak sortzen dituzte,
eredu klasikoak zorrotz jarraitzen dituzte,
espedizio zientifikoak antolatzen dituzte,
• Museoak antolatzen dituzte,
Karlos III.a Borboia,
Monarkia absolutua
eta despotismo ilustratua.
20. Winckellman alemaniarrak
tenplu klasikoak neurtzen ditu
(Paestum, Magna Grezian)
eta grabatuen bitartez
“Historia del Arte en la Antigüedad”
liburuan Arrazoian oinarritutako
edertasun klasikoko eredu idealak
finkatzen ditu.
21. Napoleonek ere Caesarren
LA MADELAINE eliza, PARÍS. eredu klasikoak erabiltzen ditu
ALEXANDRE PIERRE VIGNON, bere inperio unibertsalaren
1807-1845. ideiari eusteko
26. ARKITEKTURA
NEOKLASIKOA
Grezia klasikoko ereduak
hartzen dira berriz (frontoiak,
ordena klasikoak, kupulak).
Estatuek (liberalek?) eraiki behar
zituzten erekunde berriak,
parlamentu, akademia, burtsa,
liburutegi, museo, ideal hauekin
diseinatu zituzten.
Pompeya eta Herculanoko
induzketetan agerturiko hiriak ere
neurtu eta aztertu zituzten.
(Napoliko errege, geroago
Espainiako errege izanen zena
Karlos III.ak antolatuta).
27. Antzinate klasikoko balore errepublikarrak,
monarkia absolutuaren kontrakoak miresten zituzten,
Ez barrokoaren puzkeriarik…
35. GLIPTOTEKA MUNICH,
ALEMANIA.
LEO VON KLENZE,
1816-1834
Errege Plazan, Munichen, Gliptoteka.
Klenzek ordena joniarra erabiltzen du
monumentaltasun handiz.
Gliptotekan Throvaldsenek aintzinateko
eskultura bilduma ederra antolatu zuen.
53. … Giza gertakarietan zehar batek
Giza gertakarietan zehar, herri
beste batekiko zituen lotura politikoak
apurtu beharra duenean…
independentzia eta berdintasun maila
hartu behar duenean…
Egia hauek berez nabariak direla uste dugu:
gizaki guztiak berdin jaiotzen direla;
beren Kreatzaileak eskubide besterenezin
batzuk eman dizkiela –besteak beste,
bizitzarena, askatasunarena, eta zoriona
bilatzearena-; gizakiek, eskubide horiek bermatzeko, beren artean
gobernuak eratzen dituztela, eta gobernuen bidezko boterea
gobernatuen onespenetik datorrela; gobernu batek… helburu horiek
alde batera uzten baditu, herriak hura aldatzeko edo deuseztatzeko
eskubidea duela, bai eta gobernu bat eratzeko ere, printzipio horietan
oinarritzen dena… Estatu Batuetako Independentzia Deklarazioa
1776ko uztailaren 4a
61. William Thornton, Benjamin Henry Latrobe, Charles Bulfinch, Thomas U.
Walter, Montgomery C. Meigs (1793-1865)
62.
63.
64.
65.
66.
67. NEOKLASIZISMOra trantsizioa
IRUÑEKO KATEDRALA.
VENTURA RODRÍGUEZ
(1717-1785)
San Fernandoren akademiak,
1780rean, Espainian eraikitzen
den guztia kontrolatzen du.
Italiara eta Parisera bidaltzen
ditu bekadunak.
95. Pintoreek
Iraultzaren gertaera nagusiak irudikatu
eta erromatar mitoak goretsi zituzten,
iraultaren balioekin parekatu zituzten.
Edertasun perfektua
eta oreka bilatu zuten,
Eskultura grekoaren eragina: figura lauak, sakontasunik gabeak,
Kolore argiak,
Ingerakada zehatzak,
Marrazkia, linea, xehetasuna, estatikoa
Perfekzio teknikoa, akademizismoa,
Jarrera irmoak, teatralitatea, monumentaltasuna