SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 98
Baixar para ler offline
Infosessies geluidsnormen muziek
Meettechniek voor handhavers

Koen Mandonx
Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Afdeling Milieu-inspectie
Overzicht van de presentatie
1. Fysisch kader
         Het oor
         Enkele akoestische begrippen
2. Metingen volgens het “muziek”besluit
            De meetapparatuur
            De metingen
            De meetplaats
            Bijkomende maatregelen
3. Metingen volgens Vlarem
4. Maatregelen




Meettechniek voor handhavers              2
Het slakkenhuis




Meettechniek voor handhavers   3
Verband blootstellingstijd - beschadiging

30000                                                     4,5
               Schade 85 dB over 8 uur
                                                           4
25000          = Schade 90 dB over 2,5 uur
                                                          3,5
               = Schade 105 dB over 3 min
                                                           3
20000          = Schade 130 dB over 1 sec
                                                          2,5
15000
                                                           2


10000                                                     1,5


                                                           1
 5000
                                                          0,5


    0                                                      0
        85       90      95     100     105   110   115         85   90      95   100    105   110       115


                      lineair                                             logaritmisch

             Meettechniek voor handhavers                                                            4
= +6 dB
               afstand
Afname van het geluid in het vrije veld

                   2
Ideaal geval :
         enkel voor een puntbron.
         reflecties van de grond.
         absorptie door de lucht.


Een luidspreker is geen ideaal geval:
het geluidniveau stijgt per halvering
van afstand met 3 - 5 dB.

Er is een verschil tussen luidspreker:
         op een festivalweide (± vrije veld)
         in een zaal (→ galmveld)


Meettechniek voor handhavers                    5
Afname van het geluid in zaal

                               Door reflecties ontstaat
                               een galmveld.




                               Ideaal geval:
                               Door absorptie van de
                               wanden neemt het geluid
                               af met de afstand.
                               Hoe meer wanden, hoe
                               meer absorptie, hoe meer
                               afname.
Meettechniek voor handhavers                              6
De luidheid van muziek.
verdubbeling geluidsterkte ≠ verdubbeling van de luidheid
Als sterkte van het muziekgeluid verdubbelt betekent dit niet
dat de muziek ook tweemaal zo luid klinkt.

     basis                - 1 dB   - 3 dB   - 6 dB   - 10 dB

Een verschil van 1 dB is nauwelijks hoorbaar
    ►muziekinstallatie best instellen met sonometer
Vanaf 3 dB wordt het duidelijk merkbaar.

Uit de praktijk blijk dat:
+ 10 dB: verdubbeling luidheid
+ 3 dB: verdubbeling geluidsterkte
     > 85 dB: 2X geluidsterkte = 2X risico hoorschade
Meettechniek voor handhavers                                   7
Overzicht van de presentatie – Deel 2
1. Fysisch kader
2. Metingen volgens het nieuwe besluit
            Meetapparatuur
            Gebruikte grootheden in de wet
            Wanneer stel je PV op
            Voorbeelden
            De meetplaats
            Het geluidsplan
3. Metingen volgens Vlarem
4. Maatregelen




Meettechniek voor handhavers                  8
Meettoestellen van de handhaver
VLAREM zegt:
        De meetketen moet bestaan uit apparatuur die minstens
        voldoet aan de eisen gesteld voor klasse 1-meetinstrumen-ten
        in de IEC-normen.
        Vóór elke meting of reeks van metingen moet de meetketen
        met behulp van een akoestische ijkbron worden geijkt volgens
        de aanwijzingen van de fabrikant.
                                           (Bijlage 4.5.1. Vlarem II)

De nauwkeurigheid bedraagt 1 dB. (volgens ISO 1996)




Meettechniek voor handhavers                                    9
Voldoet mijn geluidsmeter aan de norm?
Hoe weet je of je meter aan de standaarden voldoet?
Een producent moet zijn meter naar een nationaal
referentielabo sturen om hem te laten testen. Dit lab kan dan
een “Pattern Approval certificate” uitreiken.
In Europa is het befaamdste lab het PTB in Duitsland
(Physikalisch-Technische Bundesanstalt). De kostprijs voor
een dergelijk certificaat is duur. Daarom worden niet alle
meters getest.




Meettechniek voor handhavers                             10
De gebruikte eenheden
1. LAeq,15min & LAeq,60min
            ook meting als voortschrijdend gemiddelde
            relevant voor gehoorschade
            Laat ruimte voor dynamiek muziek
            ook in Nederland 103 dB(A) LAeq,15min
2. LASlow,max,
         de eenheid uit het KB van ‘77 is behouden.
         het maximaal A-gewogen niveau van de geluidsdruk,
          gemeten met de trage (1 sec) tijdswegingkarakteristiek S
         max ≠ piekwaarde ≠ LAeq,1sec
3. LA95,5min
         dit vervangt LAmin,5min uit KB



Meettechniek voor handhavers                                    11
LAeq, t

    100

dB(A) 90

     80

     70

     60                                                  LAeq,3min= 61 dB(A)

     50

     40

     30

     20

                                          tijd (3 min)




           Meettechniek voor handhavers                              12
Voortschrijdend gemiddelde LAeq,15min




Meettechniek voor handhavers            13
LA95,5min
                Solo 060521     Le 1s A
                                  q               N 19/02/12 00h55m00    97.2 dB N 19/02/12 00h59m59   88.3 dB
                  110



                 105



                 100



LAeq = 96 dB       95



LA95 = 91 dB       90



LAmin = 86 dB      85



                   80
                        00h55             00h56       00h57             00h58             00h59         01h00



                Meettechniek voor handhavers                                                           14
Verband LAeq,t – beschadiging van het oor

30000                                                     4,5

                 LAeq 85 dB over 8 uur                     4
25000            = LAeq 90 dB over 2,5 uur                3,5
                 = LAeq 105 dB over 3 min
20000                                                      3
                 = LAeq 130 dB over 1 sec
                                                          2,5
15000
                                                           2


10000                                                     1,5


                                                           1
 5000
                                                          0,5


    0                                                      0
        85       90      95     100     105   110   115         85   90      95   100    105   110        115


                      lineair                                             logaritmisch

             Meettechniek voor handhavers                                                            15
Lopend gemiddelde LAeq,15min & LAeq,60 min
Op de huidige meettoestellen ontbreekt een functie om het
maximale niveau van het voortschrijdend gemiddelde op het
scherm te tonen (LAeq,15min ). De wetgeving is nog te recent.
Wat kan je doen:
• Alle toestellen kunnen een LAeq,-waarde over 15 minuten
     weergeven. De volgende waarde komt pas 15 min later,
     zodat je alle tijd hebt om de meetwaarde te noteren.
• Bij sommige merken laat de software die bij de
     geluidsmeter werd geleverd toe om de gegevens te
     analyseren op je PC.
• Op website LNE vind je een rekenblad om op basis van
     geëxporteerde LAeq,sec. -waarden het LAeq,15min te bepalen.
• Op basis van Laeq,15min kan men ook eenvoudig de Laeq,60 min
     .
•
Meettechniek voor handhavers                                 16
Wat ga je meten?
“Muziek”: alle vormen van elektronisch versterkte
muziekemissie voortkomend uit blijvende of tijdelijke
geluidsbronnen.
Het geluidsniveau van de activiteit = elektronisch versterkte
muziek + achtergrondgeluid in de inrichting.

Vlarem                   Norm dB(A)          Toetsing dB(A)      Wat?

Niet-ingedeeld LAeq,15min ≤ 85               LAslow, max ≤ 92    muziek

Klasse 3                 LAeq,15min ≤ 95     LAslow, max ≤ 102   activiteit

Klasse 2                 LAeq, 60min ≤ 100   LAeq,15min ≤ 102    activiteit


Meettechniek voor handhavers                                                  17
Norm & Toetsingwaarde
Controleer steeds de toetsingswaarde en de norm wanneer
je de muzieksterkte wenst te controleren.
Beiden moeten zijn overschreden om een PV op te stellen.
Enkel een overschrijding van de toetsingswaarde volstaat
niet.
Vermeld steeds nauwkeurig de plaats waar je gemeten hebt.




Meettechniek voor handhavers                         18
Hoe(lang) moet je meten?
De normen en toetsingswaarden en plaats waar ze gelden
liggen vast. De meetomstandigheden niet. De evaluatie van
de norm is een vorm van een beperkt akoestisch onderzoek.
De wetgever geeft de toezichthouder hierin een grote
vrijheid.
Je mag de beide metingen gelijktijdig opstarten. Je kunt de
meting altijd onderbreken als blijkt dat de toetsingswaarde
niet gehaald wordt.
Je mag meten zo lang als je wilt.
Kan je korter dan 15 minuten meten en toch een overtreding
vaststellen? Ja! Hoewel de grootte van de overtreding pas
blijkt na de voorziene evaluatietijd.



Meettechniek voor handhavers                           19
SEL - Sound Exposure Level

    100

dB(A) 90
                                                         LAmax= 78 dB(A)
     80                                                  LAeq,3min= 61 dB(A)
     70                                                  SEL = 84 dB(A)
     60

     50                                                          dB            tijd      SEL

     40
                                                                85 dB      15 min      114,5 dB
                                                                95 dB      15 min      124,5 dB
     30
                                                               102 dB      15 min      131,5 dB
     20
                                                               100 dB          1 uur   135,6 dB
                                          tijd (3 min)




           Meettechniek voor handhavers                                                        20
Controle via SEL
Als het vergunde energiequotum wordt opgebruikt voordat
de evaluatietijd is verstreken, dan is dit hetzelfde alsof het
LAeq,t is overschreden.
Er zijn klasse 1-meters die toelaten om op het scherm de
evolutie van het SEL te volgen (soms aangeduid als LAE).
Omdat dB een logaritmische schaal is de SEL-waarde soms
snel bereikt.




Meettechniek voor handhavers                              21
Het beperkt akoestisch onderzoek
“Beperkt akoestisch onderzoek": onderzoek dat enkel de
technische controle omvat, bedoeld in artikel 62, § 4, van
titel I van het VLAREM, en wordt uitgevoerd door of onder de
verantwoordelijkheid van de toezichthoudende ambtenaren;
§ 4. De technische controle op de geluidshinder omvat de
meting ter plaatse van het geluidsniveau en/of van trillingen
onder de volgende voorwaarden:
1° deze metingen geschieden volgens Belgische normen, of
bij ontstentenis daarvan volgens methoden aanvaard door
het bevoegd bestuur; het tijdstip waarop en de
bedrijfsomstandigheden waarbij de meting geschiedt,
worden door de bevoegde ambtenaren bepaald;



Meettechniek voor handhavers                            22
Subsidies
Sinds 1993 bestaat er een subsidiebesluit waarbij provincie-
en gemeentebesturen een subsidie kunnen ontvangen bij de
aankoop van apparatuur voor geluidsmetingen.
Per geluidsmeter of gelijkwaardige meetketen met
bijbehorende ijkbron bedraagt de subsidie 60 % van de
aankoopprijs, waarbij het maximumbedrag van de subsidie
beperkt wordt tot 2500 € (4000 € per toestel).




Meettechniek voor handhavers                            23
Inrichtingen tot 85 dB(A) – (niet-ingedeeld)
Maximaal geluidsniveau:
      LAeq,15min ≤ 85 dB(A)

Toetsingswaarde:
        LAslow, max ≤ 92 dB(A)

Bijkomende maatregelen:
      Geen meetverplichting

Opmerkingen:
      Enkel muziekgeluid


Meettechniek voor handhavers              24
Keuze van de meetplaats
De meting kan op gelijk welke plaats in de inrichting waar
zich in normale omstandigheden personen kunnen bevinden.
Meet niet dichter dan 1 m van de geluidsbronnen.
Zeer dicht bij een luidspreker (0,5 – 1,0 m) is de toename
van het geluidsniveau moeilijk exact te voorspellen maar het
geluidsniveau stijgt in ieder geval zeer snel.
Dit betekent uiteraard ook dat de organisator of exploitant er
moet op toezien dat het publiek minstens 1 m afstand houdt
van de geluidsbronnen.
Enkel het geluidsniveau van muziek wordt gemeten bij
controle, niet het achtergrondgeluid.




Meettechniek voor handhavers                             25
Voorbeelden
Hier vallen de doorsnee café’s onder,
maar ook kleine semi-akoestisch concerten blijven mogelijk,




Meettechniek voor handhavers                            26
Een rustig café




Meettechniek voor handhavers   27
Erasmus




Meettechniek voor handhavers   28
Een vol café…




Meettechniek voor handhavers   29
Amadée




Meettechniek voor handhavers   30
Optreden in kader van Jazz Ora




Meettechniek voor handhavers     31
Meetresultaten




Meettechniek voor handhavers   32
Bespreking van de resultaten
Het meetpunt werd genomen op een hoogte van 3 meter in
het midden van de zaal ter hoogte van het mengpaneel.
Bij het einde van het optreden is een overschrijding van de
norm LAslow, max. De reden hiervoor is het applaus.
Het publiek bevond zich net onder de microfoon.
Het drumstel maakt hier weinig lawaai omdat er “brushes”
werden gebruikt.
Bij optredens is het niet echt aangewezen om doorheen het
publiek te lopen.
De meting werd even onderbroken om de meetduur te
kunnen verlengen.




Meettechniek voor handhavers                            33
Inrichting tot 95 dB(A) – Klasse 3
Maximaal geluidsniveau:
      LAeq,15min ≤ 95 dB(A)

Toetsingswaarde:
        LAslow, max ≤ 102 dB(A)

Bijkomende maatregelen:
      Vaste meetplaats
      Geluidsbegrenzer of meettoestel
      Geen registratieverplichting




Meettechniek voor handhavers            34
Eisen aan de meetketen exploitant
De meet- en registratieapparatuur moet:
1. voldoen aan de eisen gesteld voor klasse 2-
   meetinstrumenten in de Belgische normen;
2. niet gemanipuleerd kunnen worden.
   Ook de meetmicrofoon: deze moet zo geïnstalleerd worden
   dat hij niet afgeschermd wordt voor het geluid waaraan de
   bezoekers worden blootgesteld;
3. de volledige activiteit kunnen meten;
4. te allen tijde gecontroleerd kunnen worden door de
   toezichthoudende overheid;




Meettechniek voor handhavers                           35
De meetplaats
De meetplaats is wettelijk bepaald. Hier gelden de normen
en dit is dus de plaats waar de controle plaatsvindt.
Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning, voldoet de
meetplaats aan de volgende voorwaarden:
1. Hoogte tussen 1,5 en 3 meter boven de vloer en op ten
   minste 0,5 meter van het plafond en de wanden;
2. Ter hoogte van de mengtafel, voor zover de mengtafel
   zich tussen het publiek en centraal tussen de belangrijkste
   luidsprekers bevindt; zo niet, dan bevindt de meetplaats
   zich tussen het publiek en centraal tussen de belangrijkste
   luidsprekers;
3. Toegankelijk voor de toezichthoudende overheid.



Meettechniek voor handhavers                              36
Meethoogte
                               te hoog dB:
                               Reflectie
                               te laag dB:
                               gerichte
                               luidsprekers

                               OK
                               0,5 m – 2 m
                               >publieksvlak


                               te laag dB :
                               afscherming


Meettechniek voor handhavers          37
Meethoogte
Minstens 1,5 m: door het meten achter de rug van het
publiek wordt het geluid afgeschermd. Er wordt dan ook
aanbevolen om indien mogelijk een hoogte van ongeveer
0,5 m boven het publieksvlak aan te houden.
Maximum meethoogte 3 m: dit voorkomt dat men te ver
boven het publiek gaat meten. Een positie waarbij de
microfoon meer dan 2 m boven het publieksvlak zweeft, is
niet gewenst. Luidsprekers zijn in het hoogfrequente domein
tamelijk directief en gericht naar het publiek. Mocht men te
hoog boven het publiek meten, dan is er kans dat men te
lage geluidsniveaus registreert, in het bijzonder in de hogere
frequenties. Dit geldt zeker bij het gebruik van array
luidsprekers die bijzonder directief kunnen zijn.


Meettechniek voor handhavers                              38
Meethoogte
Minstens 0,5 m van het plafond: om invloeden van reflectie
en dergelijke te vermijden. Hierbij is rekening gehouden met
de kleinere zalen met betrekkelijk laag plafond. In het ideale
geval zou, wanneer men de microfoon afhangt van het
plafond, de afhanghoogte minimaal 1 m moeten zijn en bij
hogere zalen minimaal 2 m. Een te korte afstand geeft
mogelijk een vertekend beeld omdat net aan het oppervlak
van een wand het geluidsniveau snel stijgt.




Meettechniek voor handhavers                              39
Meetplaats




Meettechniek voor handhavers   40
Aanvullingen bij de keuze van de meetplaats
Toelichting uit de technische handleiding:
Wanneer de luidsprekers de muziek in één bepaalde richting
verspreiden, bevindt de meetplaats zich bij voorkeur op deze
as:
         Bij openluchtoptredens: op 2/3 van de afstand tussen het
          podium en het verste punt van de publieksruimte met een
          maximum van 70 m.
         Bij zaaloptredens: op 1/3 tot 1/2 van de afstand tussen het
          podium en het verste punt van de publieksruimte.
Wanneer de luidsprekers de muziek in verschillende
richtingen over de publieksruimte verspreiden, bevindt de
meetplaats zich centraal tussen de luidsprekers, op de
kruising van de denkbeeldige assen door alle luidsprekers,


Meettechniek voor handhavers                                      41
Voorbeelden




Meettechniek voor handhavers   42
Danscafé




Meettechniek voor handhavers   43
Meetresultaten




Meettechniek voor handhavers   44
Bespreking van de resultaten
1. Danscafé met DJ. Voornamelijk een iets oudere cliënteel.
2. Meting gebeurde na voorafgaande verwittiging.
3. Moeilijk om een goede meetplaats te vinden. Er werd
   gekozen voor een meetpunt bij de draaitafel aan de toog.
   Voor de toog stonden twee boxen. Wanneer er veel volk
   aanwezig is
4. Het meetpunt lag op een hoogte van 2 meter en minder 50
   cm van de wand. Dit gaf waarschijnlijk een verhoging van
   de meetwaarden.
5. De meting gebeurde vroeg op de avond (23:00). Later in
   de nacht wordt het geluidsvolume verhoogd. Een klassiek
   scenario: de oren van de klanten raken verdoofd waardoor
   ze het geluid als zwakker ervaren. Om de klanten te
   behouden moeten ze opnieuw “geprikkeld” worden.
Meettechniek voor handhavers                           45
Danscafé




Meettechniek voor handhavers   46
Meetresultaten




Meettechniek voor handhavers   47
Bespreking
1. Danscafé met DJ.
2. Meting gebeurde na voorafgaande verwittiging.
3. Moeilijk om een goede meetplaats te vinden. Er werd
   gekozen voor een meetpunt bij de draaitafel aan de toog.
   De dansvloer was net voor de toog. Het meetpunt lag
   voldoende hoog.
4. Het meetpunt lag te dicht tegen de wand vol flessen wat
   een verhoging gaf van de meetwaarden.
5. Er is tijdelijk een lichte overschrijding van de LAeq,15 min
   maar dit valt binnen de afwijkingen van de meter.




Meettechniek voor handhavers                                48
Inrichting tot 100 dB(A) – Klasse 2
Maximaal geluidsniveau:
      LAeq, 60 min ≤ 100 dB(A)

Toetsingswaarde:
       LAeq,15 min ≤ 102 dB(A)

Bijkomende maatregelen:
      Geluidsbegrenzer of
      Meettoestel op vaste meetplaats en
      Meetgegevens ter beschikking houden
      Geluidsplan opstellen, enkel bij vaste installaties
      Gratis oordopjes ter beschikking stellen

Meettechniek voor handhavers                         49
Geluidsplan
Het geluidsplan bevat minstens de volgende gegevens:
1. de optimale opstelling en keuze van de luidsprekers
2. de meetplaats;
3. het geluidsniveau ter hoogte van de meetplaats en
   ten minste vier andere beoordelingsplaatsen;
4. de plaats waar het geluidsniveau geregeld wordt;
5. de plattegrond van de publiek toegankelijke ruimte
Het geluidsplan wordt opgemaakt door een milieudeskundige
die erkend is in de discipline geluid en trillingen.
Het geluidsplan is aanwezig in de inrichting en ligt ter inzage
van de toezichthoudende overheid.
Enkel verplicht bij vaste installaties. In categorie tot 100 dB.


Meettechniek voor handhavers                               50
De meetgegevens van de exploitant
Het geluidsniveau is continu zichtbaar voor en wordt bewaakt
door de exploitant of zijn vertegenwoordiger.
► NIET voor publiek.
De geregistreerde gegevens, gemeten als LAeq,60min, moeten
gedurende minstens een maand ter beschikking gehouden
worden van de toezichthoudende overheid.
Meetgegevens zijn GEEN basis voor een PV:
        Certificering van klasse 2-meters is niet gegarandeerd.
        De kalibratie is niet verplicht.
        Meetresultaten zijn niet beveiligd opgeslagen.
De gegevens zijn wel bruikbaar door de toezichthoudende
overheid voor de opvolging van de muziekactiviteiten.
De meting start vanaf het moment dat de muziekactiviteit
toegankelijk is voor het publiek. Achtergrondmuziek en
soundcheck worden mee gemeten.
Meettechniek voor handhavers                                      51
Geluidsbegrenzer
“Geluidsbegrenzer”: een toestel dat ontworpen is om elke
overschrijding van een vooraf ingesteld maximaal
geluidsniveau te corrigeren, hetzij door een volledige
stopzetting van de muziekproductie, hetzij door het
geleidelijk aftoppen van het geluidsniveau.
In het verre verleden waren dergelijke toestellen niet erg
geliefd bij publiek of exploitanten. Maar ook hier heeft een
technische evolutie plaatsgevonden.




Meettechniek voor handhavers                               52
Geluidsbegrenzers evolueren
Nieuwe toestellen met geavanceerde eigenschappen:
         Dynamische verzwakking van het geluid bij overschrijding.
         Geavanceerde correctiemechanismen waarbij zowel
          muziekgeluid als zaalgeluid afzonderlijk kunnen beoordeeld
          worden.
         Logging van incidenten en sabotage:
                 -   Stroom onderbroken
                 -   Microfoon afgeschermd
                 -   Externe geluidsbron
         Opslag van data naar een beveiligde centrale server.
         Controle en aanpassing van de geluidslimieten op afstand.
         Begrenzing op niveau van de frequentiebanden zodat de
          limiter kan inspelen op de akoestische eigenschappen van
          de muren van de aanpalende panden.


Meettechniek voor handhavers                                   53
Aankopen of huren van toestellen
Het is voor organisatoren en exploitanten niet altijd nodig om
zelf een geluidsmeter aan te kopen. Dergelijke apparatuur
kan worden gehuurd, bijvoorbeeld bij de verhuurfirma van de
geluidsapparatuur of de gemeentelijke of provinciale
uitleendienst.




Meettechniek voor handhavers                              54
Voorbeelden
Deze voorbeelden zijn afkomstig uit de studie uitgevoerd in
opdracht van de Vlaamse Overheid door het bouwfysisch
ingenieursbureau “Daidalos Peutz”.




Meettechniek voor handhavers                            55
Jeugdhuis Club 9 – Koersel-Beringen




Meettechniek voor handhavers          56
Grondplan met meetpunt




Meettechniek voor handhavers   57
Meetresultaten




Meettechniek voor handhavers   58
Bespreking van de resultaten

geluidniveaus hoog: LAeq,15 min ≅ 100 - 102 dB(A).
Door de kleine ruimte met beperkte geluidabsorptie zijn de

Door de kleine vloeroppervlakte en de beperkte
geluidabsorptie varieert het geluidniveau over de
publiekszone met 6 dB(A).
In deze zeer kleine ruimte is het moeilijk een goede positie
voor de meetmicrofoon te vinden: is ofwel dicht bij publiek,
ofwel dicht bij wanden/plafond van de ruimte.
Er is geen mengpaneel in de zaal, maar naast het podium,
wat de beheersing van het geluid bemoeilijkt.




Meettechniek voor handhavers                              59
Jeugdhuis “Kroenkel”




Meettechniek voor handhavers   60
Grondplan met meetpunt




Meettechniek voor handhavers   61
Meetresultaten




Meettechniek voor handhavers   62
Jeugdhuis Paddenstoel – Groot Bijgaarden




Meettechniek voor handhavers         63
Grondplan met meetpunt




Meettechniek voor handhavers   64
Meetresultaten




Meettechniek voor handhavers   65
Bespreking van de resultaten
Het geluidniveau bedraagt LAeq,15 min ≅ 101 - 105 dB(A). Dit
hangt deels samen met het muziekgenre (metal), deels met
de beperkte afmetingen van de ruimte.
Een niet versterkte drumsolo is reeds opvallend luid, met
maxima tot 105 dB(A).
Het geluidniveau varieert over de ruimte, met ongeveer
10 dB(A): de zone aan de bar, achter een hoek, deels
afgeschermd van het directe geluid, zorgt voor deze variatie.




Meettechniek voor handhavers                             66
Jeugdhuis Kavka - Antwerpen




Meettechniek voor handhavers   67
Grondplan met meetpunt




Meettechniek voor handhavers   68
Meetresultaten




Meettechniek voor handhavers   69
Jeugdhuis Kaddish - Schoten




Meettechniek voor handhavers   70
Grondplan met meetpunt




Meettechniek voor handhavers   71
Jeugdhuis




Meettechniek voor handhavers   72
Bespreking van de resultaten

LAeq,15 min ≅ 93 dB(A) voor een rustige groep
LAeq,15 min ≅ 99 dB(A) voor luidere groepen
Er is een duidelijk verschil volgens het muziekgenre:




LAeq,15 min ≅ 99 dB(A): technicus van de (huur) installatie
LAeq,15 min ≅ 102 dB(A): technicus van de band zelf
Er is een duidelijk verschil volgens de regeltechnicus:



Het geluidniveau varieert sterk over de ruimte.
Geluidsverschil bedraagt meer dan 10 dB(A),
door de lage ruimte met een goed geluidsabsorberend plafond.




Meettechniek voor handhavers                            73
Overzicht van de presentatie – Deel 3
1. Fysisch kader
2. Meting in de inrichting
3. Meting in de omgeving
      Metingen binnenshuis
      Metingen in open lucht
4. Maatregelen




Meettechniek voor handhavers            74
Meting volgens VLAREM binnenshuis
 NIET voor die inrichtingen die een toelating hebben van
  het gemeentebestuur voor “maximaal 12 gelegenheden
  per jaar”.

 Niet-ingedeelde inrichtingen
        omzetting KB
 Klasse 2 & Klasse 3
        de bestemming op het gewestplan
        het tijdstip van de exploitatie




Meettechniek voor handhavers                           75
Uitzonderingen op de emissiemetingen
Dit kan wanneer er vooraf toestemming werd aangevraagd
bij en verleend door het college van burgemeester en
schepenen;
Die toelating kan evenwel alleen gegeven worden indien de
muziekactiviteit:
1) plaats vindt tussen 12:00 en 00:00 uur en maximaal 3 uur
   duurt; (niet bij laagste categorie tot 85 dB) of
2) gekoppeld is aan een bijzondere gelegenheid en plaats-
   vindt in een feestzaal of lokaal waarin aan beide volgende
   criteria wordt voldaan:
         maximaal 12 gelegenheden per jaar;
         maximaal 2 gelegenheden per maand;
Indien punt 2 van kracht is gelden de Vlarem-emissienormen
voor de omgeving niet.
Meettechniek voor handhavers                             76
Niet ingedeelde inrichtingen
Beoordeling naar analogie met het vroegere KB.
LAslow, max gemeten in de buurt, mag een norm op basis van het
achtergrondgeluidsniveau niet overschrijden.

buurt = alle in de onmiddellijke omgeving gelegen lokalen of
gebouwen, waarin zich personen bevinden.
achtergrondgeluidsniveau = het geluidsniveau, gemeten als
LA95,5min, bij uitschakeling van alle muziekbronnen.
(in het vroegere KB was dit LAmin,5min)

De metingen worden uitgevoerd overeenkomstig de Vlarem-
bepalingen voor metingen binnenshuis.
(artikel 2, §3 en artikel 3 van bijlage 4.5.1. van Vlarem)

Meettechniek voor handhavers                             77
Referentiewaarde voor LAslow, max
50


45


40


35


30


25


20


15


10           LA95,5min + 5 dB                 35 dB        LA95,5min
 5


 0
     20                      25          30           35               40        45




          Meettechniek voor handhavers                                      78
Meetvoorwaarden – Vlarem
De geluidsmetingen binnenshuis vinden plaats op een
hoogte boven de vloer begrepen tussen 1,2 m en 1,5 m en,
zo mogelijk, op minstens 1,5 m van de wanden en de
vensters.
De deuren en vensters van de vertrekken waarin de
geluidsmetingen gebeuren zijn gesloten tijdens de metingen.
Er worden geen bijkomende maatregelen getroffen die de
geluidsoverdracht kunnen beïnvloeden.




Meettechniek voor handhavers                           79
Klasse 2 & 3 – Meting binnenshuis


                                Nieuw of
                               Verandering


           Ja                                Nee




        ≤ RW - 3                             ≅ RW



Meettechniek voor handhavers                        80
Nieuwe of bestaande inrichting
Inrichting is bestaand als ze op 31 december 2012:
1. NIET ingedeeld was en de stedenbouwkundige vergunning
   is verleend vóór 1 juli 2012;
2. ingedeeld was en in uitbating en de stedenbouwkundige
   vergunning is verleend vóór 1 januari 1999;
3. ingedeeld was in de derde klasse en in uitbating en
   waarvoor vóór 1 september 2012 een
   milieuvergunningsaanvraag werd ingediend;”




Meettechniek voor handhavers                       81
Richtwaarden voor geluid binnenshuis
Ter beoordeling van het geluid van inrichtingen die een gemene
muur en/of vloer hebben met bewoonde vertrekken gelden de
aangegeven waarden in dB(A) als richtwaarden voor binnenshuis
waaraan het specifieke geluid van een inrichting wordt getoetst.

Gebied                                     dag   avond    nacht
1° landelijke gebieden en gebieden voor     30     25      25
verblijfsrecreatie
2° industriegebieden,                       36     31      31
dienstverleningsgebieden, gebieden voor
gemeenschapsvoorzieningen en openbare
nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden
tijdens de ontginning
3° woongebieden en alle andere gebieden     33     28      28
uitgezonderd deze sub 1° en sub 2°

Meettechniek voor handhavers                                 82
Meting volgens VLAREM in open lucht
 NIET voor die inrichtingen die een toelating hebben van
  het gemeentebestuur voor “maximaal 12 gelegenheden
  per jaar”.
 NIET voor niet-ingedeelde inrichtingen

 Het specifiek geluid van de inrichting moet voldoen aan
  een norm die afhangt van:
             de bestemming op het gewestplan
             het tijdstip van de exploitatie.




Meettechniek voor handhavers                           83
Invloed van gewestplan op geluidsnorm
                                                                MILIEUKWALITEITSNORMEN IN dB(A) IN OPEN
                               Gebied                                             LUCHT

                                                                OVERDAG        'S AVONDS      'S NACHTS


1° Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie.        40             35             30
2° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m              50             45             45
    gelegen van industriegebieden of van gebieden voor
    gemeenschapsvoorzieningen en openbare nut
3° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m              50             45             40
    gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en
    KMO ondernemingen, van dienstverleningsgebieden
4° Woongebieden                                                    45             40             35
5° Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor      60             55             55
    openbare nutsvoorzieningen
5bis° Agrarische gebieden                                          45             40             35
6° Recreatiegebieden, uitgezonderd gebieden voor                   50             45             40
    verblijfsrecreatie
7° Alle andere gebieden                                            45             40             35
8° Bufferzones                                                     55             50             50
9° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m              55             50             45
    gelegen van ontginningsgebieden tijdens de ontginning

Meettechniek voor handhavers                                                                    84
Invloed van gewestplan op geluidsnorm




Opgelet: Als een gebied valt onder twee
of meer punten van de tabel dan is in dat
gebied de hoogste richtwaarde van
toepassing.


               Meettechniek voor handhavers            85
Overzicht van de presentatie – Deel 4
1. Fysisch kader
2. Metingen volgens het “muziek”-besluit
3. Metingen volgens Vlarem
4. Maatregelen




Meettechniek voor handhavers               86
Administratief ingrijpen
1. Raadgevingen en aanmaningen
            Geen administratieve rechtshandeling – niet afdwingbaar
            Bestuurshandeling – Beginsel behoorlijk bestuur
            Schriftelijk of mondeling
            Raadgeving = preventief (zonder PV)
            Aanmaning = curatief
2. Bestuurlijke maatregel
            Bestuurshandeling en administratieve rechtshandeling
            Afdwingbaar
            Schriftelijk of mondeling
            Kan verschillende vormen aan nemen
                 -   Regularisatiebevel
                 -   Stopzettingsbevel
                 -   Bestuursdwang

Meettechniek voor handhavers                                        87
Veiligheidsmaatregelen
Veiligheidsmaatregelen zijn maatregelen waarbij de
personen, vermeld in artikel 16.4.6, alle handelingen kunnen
stellen of opleggen die zij onder de gegeven
omstandigheden nodig achten om een aanzienlijk risico voor
mens of milieu uit te schakelen, tot een aanvaardbaar niveau
in te perken of te stabiliseren.
1. GEEN strafrechterlijke of bestuurlijke handhaving.
2. WEL administratieve rechtshandeling → AFDWINGBAAR
3. Alle maatregelen die noodzakelijk zijn
4. Kosten vallen ten laste van exploitant
5. Mondeling of schriftelijk




Meettechniek voor handhavers                            88
Aanpassing vergunningsvoorwaarden
Na gemotiveerd advies kan het college van burgemeester en
schepenen per dossier strengere normen en bijkomende
maatregelen opleggen bij de toelating, bij de melding of het
verlenen van een milieuvergunning.
Een, herhaaldelijke, overschrijding van de norm LAeq, t is niet
enkel een overtreding van de norm, het geeft ook aan dat de
inrichting in de verkeerde Vlarem-klasse is ingedeeld.




Meettechniek voor handhavers                              89
Meting en beoordeling in jeugdhuizen
                               studie bij jeugdhuizen door het
                               ingenieursbureau Daidalos
                               Peutz (november 2011)




                               Voor meer informatie:
                               Het rapport is terug te vinden
                               op de website LNE

Meettechniek voor handhavers                               90
Technische ingrepen in zaal
Voornaamste aanbevelingen bij de studie bij jeugdhuizen
door het ingenieursbureau Daidalos Peutz:
1. Bewustzijn dat het muziekgenre impact heeft op de hoogte
   van het geluidsniveau.
2. Regel geluid af met hulp sonometer ipv op het gehoor.
3. Vermijd zeer korte afstand tussen publiek en luidsprekers.
4. Scherm de luidste natuurlijke geluidsbron af: het drumstel.
5. Gesofisticeerde geluidversterking (array luidsprekers)
   heeft in kleine, lage ruimten meestal geen zin.
6. Plaats bijkomende geluidabsorptie in de ruimte.
7. Gecombineerd effect van maatregelen



Meettechniek voor handhavers                             91
Keuze van de muziekgroepen
Verschillende groepen, van een ander muziekgenre, maar in
dezelfde zaal en gemixt door dezelfde personen, leiden tot
een verschil tot 5 dB(A).
Bij de luidste muziekgenres werden waarden gemeten tot
LAeq, 60 min = 103 dB(A). Het is het duidelijk dat er ook genres
zijn die nooit boven de grens van 100 dB(A) komen, ook niet
in kleine jeugdhuizen, dichter bij het podium.




Meettechniek voor handhavers                                92
Plaatsing van bijkomende geluidsabsorptie
Met bijkomende geluidabsorptie kan het geluidniveau dalen
met 1 - 4 dB(A). De grootste daling verkrijgt men in ruimten
met weinig of geen geluidsabsorberende afwerkingen.
In ruimten waar reeds geluidsabsorberende afwerking is, in
het bijzonder in ruimten met een volledig geluidsabsorberend
plafond, is de daling van het geluidniveau door bijkomende
absorptie niet hoger dan 2 dB(A).
Kostprijs geluidsabsorberende afwerking:
         plafondafwerking 100 €/m².
         wanden 150 - 250 €/m².




Meettechniek voor handhavers                           93
Geluidsniveau regelen met sonometer
Verschillende groepen, binnen hetzelfde muziekgenre, in
dezelfde zaal, maar gemixt door verschillende personen,
leiden tot een verschil van 1 - 3 dB(A), Dit hangt samen met
de persoonlijke voorkeur van de geluidstechnicus en/of de
band.
Tijdens een concert moet de geluidstechnicus permanent het
geluidniveau kunnen aflezen. Door het volume niet op het
gehoor in te regelen, maar met behulp van een sonometer
bedraagt de mogelijke winst 1 - 3 dB(A).
Kostprijs geluidmeter:
1000 - 1.200 € (exclusief btw, klasse 2).




Meettechniek voor handhavers                           94
Afstand tussen publiek en luidsprekers
Houd het publiek op voldoende afstand
van de hoofdluidsprekers. Op korte
afstand van luidsprekers wordt men snel
aan hogere tot zeer hoge geluidniveaus
blootgesteld.
Richt het podium zo in dat het publiek de
luidsprekers onmogelijk dichter kan
naderen dan 1 m, en bij voorkeur op
1.5 - 2 m van de luidsprekers blijft.
Zorg voor een permanente voorziening,
een herinrichting van het podium met een
vaste plaats voor de luidsprekers,
afgeschermd van het publiek.
Kostprijs: 2.500 €.

Meettechniek voor handhavers                95
Gesofisticeerde geluidversterking
                               1. Middelen voor een betere
                                  geluidversterking
                                    Meerdere luidsprekers
                                    Gerichte luidsprekers
                                    Array luidsprekers
                               2. Geluidversterking met zeer gesofisticeerde
                                  luidsprekers- systemen heeft voor
                                  jeugdhuizen, doordat het ruimten zijn met
                                  een beperkte oppervlakte en meestal
                                  kleine hoogte, weinig zin. Er is geen
                                  systematisch aantoonbare winst in de
                                  vorm van een meer gelijkmatig gespreid
                                  geluidniveau in alle jeugdhuizen.


Meettechniek voor handhavers                                           96
Afschermen van de luidste bron
De luidste natuurlijke geluidsbron bij een concert is het
drumstel.
Door op het podium het drumstel te omringen met een
geluidscherm, bij voorkeur aangevuld door
geluidsabsorberende panelen in de rug van de drummer,
tegen de achterwand, kan men het geluidniveau laten dalen
met 3 - 5 dB(A).
De kostprijs:
Aankoop: 3000 - 4000 €,
Verhuur: 50 - 100 €.




Meettechniek voor handhavers                          97
BBT
Inzake BBT bepaalt artikel 4.1.2.1. §2 weliswaar dat de
naleving van de voorwaarden in Vlarem II en/of de
milieuvergunning wordt geacht overeen te stemmen met de
BBT verplichting. In bepaalde sectoren leidt dit ertoe dat met
name voor betreft de geluidshinder, de vergunning wordt
gezien als een vrijbrief. Met name wat betreft geluidsoverlast
door muziek wordt hierbij door exploitanten vaak een voor de
hand liggende BBT, namelijk de volumeknop, uit het oog
verloren.

Mondelinge opmerking van Luc LAVRYSEN tijdens de voorstelling
van het jaarboek milieurecht, Leuven, 30 maart 2000.




Meettechniek voor handhavers                               98

Mais conteúdo relacionado

Mais de Departement Omgeving - Vlaamse overheid

Sluiten van de kringloop door aanbieden van leasingcontracten voor bureaustoe...
Sluiten van de kringloop door aanbieden van leasingcontracten voor bureaustoe...Sluiten van de kringloop door aanbieden van leasingcontracten voor bureaustoe...
Sluiten van de kringloop door aanbieden van leasingcontracten voor bureaustoe...Departement Omgeving - Vlaamse overheid
 

Mais de Departement Omgeving - Vlaamse overheid (15)

Workshop infosessie interreg
Workshop infosessie interreg Workshop infosessie interreg
Workshop infosessie interreg
 
Een Interreg Project – Hoe begin ik er aan?
Een Interreg Project – Hoe begin ik er aan?Een Interreg Project – Hoe begin ik er aan?
Een Interreg Project – Hoe begin ik er aan?
 
Focus op LNE-thema’s bij de Operationele Programma’s
Focus op LNE-thema’s bij de Operationele Programma’sFocus op LNE-thema’s bij de Operationele Programma’s
Focus op LNE-thema’s bij de Operationele Programma’s
 
Algemeen kader efro interreg 2
Algemeen kader efro interreg 2Algemeen kader efro interreg 2
Algemeen kader efro interreg 2
 
Voedselverlies: infographics
Voedselverlies: infographicsVoedselverlies: infographics
Voedselverlies: infographics
 
Milieuverantwoorde consumptie - perceptie en maatschappelijk gedrag
Milieuverantwoorde consumptie - perceptie en maatschappelijk gedrag Milieuverantwoorde consumptie - perceptie en maatschappelijk gedrag
Milieuverantwoorde consumptie - perceptie en maatschappelijk gedrag
 
Managing your waste… managing your materials
Managing your waste… managing your materialsManaging your waste… managing your materials
Managing your waste… managing your materials
 
Financiering van Groene Projecten
Financiering van Groene ProjectenFinanciering van Groene Projecten
Financiering van Groene Projecten
 
Sluiten van de kringloop door aanbieden van leasingcontracten voor bureaustoe...
Sluiten van de kringloop door aanbieden van leasingcontracten voor bureaustoe...Sluiten van de kringloop door aanbieden van leasingcontracten voor bureaustoe...
Sluiten van de kringloop door aanbieden van leasingcontracten voor bureaustoe...
 
Key-note: Duurzaamheid als bedrijfsstrategie
Key-note: Duurzaamheid als bedrijfsstrategieKey-note: Duurzaamheid als bedrijfsstrategie
Key-note: Duurzaamheid als bedrijfsstrategie
 
Groene economie: ‘What’s in a name’?
Groene economie: ‘What’s in a name’?Groene economie: ‘What’s in a name’?
Groene economie: ‘What’s in a name’?
 
Vorderen door samenwerking: het verhaal van Leuven klimaatneutraal
Vorderen door samenwerking: het verhaal van Leuven klimaatneutraal Vorderen door samenwerking: het verhaal van Leuven klimaatneutraal
Vorderen door samenwerking: het verhaal van Leuven klimaatneutraal
 
Sensibilisatie
SensibilisatieSensibilisatie
Sensibilisatie
 
Handhaving: bestuurlijke handhaving
Handhaving: bestuurlijke handhavingHandhaving: bestuurlijke handhaving
Handhaving: bestuurlijke handhaving
 
Regelgeving
RegelgevingRegelgeving
Regelgeving
 

Meettechniek voor handhavers

  • 1. Infosessies geluidsnormen muziek Meettechniek voor handhavers Koen Mandonx Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-inspectie
  • 2. Overzicht van de presentatie 1. Fysisch kader  Het oor  Enkele akoestische begrippen 2. Metingen volgens het “muziek”besluit  De meetapparatuur  De metingen  De meetplaats  Bijkomende maatregelen 3. Metingen volgens Vlarem 4. Maatregelen Meettechniek voor handhavers 2
  • 4. Verband blootstellingstijd - beschadiging 30000 4,5 Schade 85 dB over 8 uur 4 25000 = Schade 90 dB over 2,5 uur 3,5 = Schade 105 dB over 3 min 3 20000 = Schade 130 dB over 1 sec 2,5 15000 2 10000 1,5 1 5000 0,5 0 0 85 90 95 100 105 110 115 85 90 95 100 105 110 115 lineair logaritmisch Meettechniek voor handhavers 4
  • 5. = +6 dB afstand Afname van het geluid in het vrije veld 2 Ideaal geval :  enkel voor een puntbron.  reflecties van de grond.  absorptie door de lucht. Een luidspreker is geen ideaal geval: het geluidniveau stijgt per halvering van afstand met 3 - 5 dB. Er is een verschil tussen luidspreker:  op een festivalweide (± vrije veld)  in een zaal (→ galmveld) Meettechniek voor handhavers 5
  • 6. Afname van het geluid in zaal Door reflecties ontstaat een galmveld. Ideaal geval: Door absorptie van de wanden neemt het geluid af met de afstand. Hoe meer wanden, hoe meer absorptie, hoe meer afname. Meettechniek voor handhavers 6
  • 7. De luidheid van muziek. verdubbeling geluidsterkte ≠ verdubbeling van de luidheid Als sterkte van het muziekgeluid verdubbelt betekent dit niet dat de muziek ook tweemaal zo luid klinkt. basis - 1 dB - 3 dB - 6 dB - 10 dB Een verschil van 1 dB is nauwelijks hoorbaar ►muziekinstallatie best instellen met sonometer Vanaf 3 dB wordt het duidelijk merkbaar. Uit de praktijk blijk dat: + 10 dB: verdubbeling luidheid + 3 dB: verdubbeling geluidsterkte > 85 dB: 2X geluidsterkte = 2X risico hoorschade Meettechniek voor handhavers 7
  • 8. Overzicht van de presentatie – Deel 2 1. Fysisch kader 2. Metingen volgens het nieuwe besluit  Meetapparatuur  Gebruikte grootheden in de wet  Wanneer stel je PV op  Voorbeelden  De meetplaats  Het geluidsplan 3. Metingen volgens Vlarem 4. Maatregelen Meettechniek voor handhavers 8
  • 9. Meettoestellen van de handhaver VLAREM zegt: De meetketen moet bestaan uit apparatuur die minstens voldoet aan de eisen gesteld voor klasse 1-meetinstrumen-ten in de IEC-normen. Vóór elke meting of reeks van metingen moet de meetketen met behulp van een akoestische ijkbron worden geijkt volgens de aanwijzingen van de fabrikant. (Bijlage 4.5.1. Vlarem II) De nauwkeurigheid bedraagt 1 dB. (volgens ISO 1996) Meettechniek voor handhavers 9
  • 10. Voldoet mijn geluidsmeter aan de norm? Hoe weet je of je meter aan de standaarden voldoet? Een producent moet zijn meter naar een nationaal referentielabo sturen om hem te laten testen. Dit lab kan dan een “Pattern Approval certificate” uitreiken. In Europa is het befaamdste lab het PTB in Duitsland (Physikalisch-Technische Bundesanstalt). De kostprijs voor een dergelijk certificaat is duur. Daarom worden niet alle meters getest. Meettechniek voor handhavers 10
  • 11. De gebruikte eenheden 1. LAeq,15min & LAeq,60min  ook meting als voortschrijdend gemiddelde  relevant voor gehoorschade  Laat ruimte voor dynamiek muziek  ook in Nederland 103 dB(A) LAeq,15min 2. LASlow,max,  de eenheid uit het KB van ‘77 is behouden.  het maximaal A-gewogen niveau van de geluidsdruk, gemeten met de trage (1 sec) tijdswegingkarakteristiek S  max ≠ piekwaarde ≠ LAeq,1sec 3. LA95,5min  dit vervangt LAmin,5min uit KB Meettechniek voor handhavers 11
  • 12. LAeq, t 100 dB(A) 90 80 70 60 LAeq,3min= 61 dB(A) 50 40 30 20 tijd (3 min) Meettechniek voor handhavers 12
  • 14. LA95,5min Solo 060521 Le 1s A q N 19/02/12 00h55m00 97.2 dB N 19/02/12 00h59m59 88.3 dB 110 105 100 LAeq = 96 dB 95 LA95 = 91 dB 90 LAmin = 86 dB 85 80 00h55 00h56 00h57 00h58 00h59 01h00 Meettechniek voor handhavers 14
  • 15. Verband LAeq,t – beschadiging van het oor 30000 4,5 LAeq 85 dB over 8 uur 4 25000 = LAeq 90 dB over 2,5 uur 3,5 = LAeq 105 dB over 3 min 20000 3 = LAeq 130 dB over 1 sec 2,5 15000 2 10000 1,5 1 5000 0,5 0 0 85 90 95 100 105 110 115 85 90 95 100 105 110 115 lineair logaritmisch Meettechniek voor handhavers 15
  • 16. Lopend gemiddelde LAeq,15min & LAeq,60 min Op de huidige meettoestellen ontbreekt een functie om het maximale niveau van het voortschrijdend gemiddelde op het scherm te tonen (LAeq,15min ). De wetgeving is nog te recent. Wat kan je doen: • Alle toestellen kunnen een LAeq,-waarde over 15 minuten weergeven. De volgende waarde komt pas 15 min later, zodat je alle tijd hebt om de meetwaarde te noteren. • Bij sommige merken laat de software die bij de geluidsmeter werd geleverd toe om de gegevens te analyseren op je PC. • Op website LNE vind je een rekenblad om op basis van geëxporteerde LAeq,sec. -waarden het LAeq,15min te bepalen. • Op basis van Laeq,15min kan men ook eenvoudig de Laeq,60 min . • Meettechniek voor handhavers 16
  • 17. Wat ga je meten? “Muziek”: alle vormen van elektronisch versterkte muziekemissie voortkomend uit blijvende of tijdelijke geluidsbronnen. Het geluidsniveau van de activiteit = elektronisch versterkte muziek + achtergrondgeluid in de inrichting. Vlarem Norm dB(A) Toetsing dB(A) Wat? Niet-ingedeeld LAeq,15min ≤ 85 LAslow, max ≤ 92 muziek Klasse 3 LAeq,15min ≤ 95 LAslow, max ≤ 102 activiteit Klasse 2 LAeq, 60min ≤ 100 LAeq,15min ≤ 102 activiteit Meettechniek voor handhavers 17
  • 18. Norm & Toetsingwaarde Controleer steeds de toetsingswaarde en de norm wanneer je de muzieksterkte wenst te controleren. Beiden moeten zijn overschreden om een PV op te stellen. Enkel een overschrijding van de toetsingswaarde volstaat niet. Vermeld steeds nauwkeurig de plaats waar je gemeten hebt. Meettechniek voor handhavers 18
  • 19. Hoe(lang) moet je meten? De normen en toetsingswaarden en plaats waar ze gelden liggen vast. De meetomstandigheden niet. De evaluatie van de norm is een vorm van een beperkt akoestisch onderzoek. De wetgever geeft de toezichthouder hierin een grote vrijheid. Je mag de beide metingen gelijktijdig opstarten. Je kunt de meting altijd onderbreken als blijkt dat de toetsingswaarde niet gehaald wordt. Je mag meten zo lang als je wilt. Kan je korter dan 15 minuten meten en toch een overtreding vaststellen? Ja! Hoewel de grootte van de overtreding pas blijkt na de voorziene evaluatietijd. Meettechniek voor handhavers 19
  • 20. SEL - Sound Exposure Level 100 dB(A) 90 LAmax= 78 dB(A) 80 LAeq,3min= 61 dB(A) 70 SEL = 84 dB(A) 60 50 dB tijd SEL 40 85 dB 15 min 114,5 dB 95 dB 15 min 124,5 dB 30 102 dB 15 min 131,5 dB 20 100 dB 1 uur 135,6 dB tijd (3 min) Meettechniek voor handhavers 20
  • 21. Controle via SEL Als het vergunde energiequotum wordt opgebruikt voordat de evaluatietijd is verstreken, dan is dit hetzelfde alsof het LAeq,t is overschreden. Er zijn klasse 1-meters die toelaten om op het scherm de evolutie van het SEL te volgen (soms aangeduid als LAE). Omdat dB een logaritmische schaal is de SEL-waarde soms snel bereikt. Meettechniek voor handhavers 21
  • 22. Het beperkt akoestisch onderzoek “Beperkt akoestisch onderzoek": onderzoek dat enkel de technische controle omvat, bedoeld in artikel 62, § 4, van titel I van het VLAREM, en wordt uitgevoerd door of onder de verantwoordelijkheid van de toezichthoudende ambtenaren; § 4. De technische controle op de geluidshinder omvat de meting ter plaatse van het geluidsniveau en/of van trillingen onder de volgende voorwaarden: 1° deze metingen geschieden volgens Belgische normen, of bij ontstentenis daarvan volgens methoden aanvaard door het bevoegd bestuur; het tijdstip waarop en de bedrijfsomstandigheden waarbij de meting geschiedt, worden door de bevoegde ambtenaren bepaald; Meettechniek voor handhavers 22
  • 23. Subsidies Sinds 1993 bestaat er een subsidiebesluit waarbij provincie- en gemeentebesturen een subsidie kunnen ontvangen bij de aankoop van apparatuur voor geluidsmetingen. Per geluidsmeter of gelijkwaardige meetketen met bijbehorende ijkbron bedraagt de subsidie 60 % van de aankoopprijs, waarbij het maximumbedrag van de subsidie beperkt wordt tot 2500 € (4000 € per toestel). Meettechniek voor handhavers 23
  • 24. Inrichtingen tot 85 dB(A) – (niet-ingedeeld) Maximaal geluidsniveau: LAeq,15min ≤ 85 dB(A) Toetsingswaarde: LAslow, max ≤ 92 dB(A) Bijkomende maatregelen: Geen meetverplichting Opmerkingen: Enkel muziekgeluid Meettechniek voor handhavers 24
  • 25. Keuze van de meetplaats De meting kan op gelijk welke plaats in de inrichting waar zich in normale omstandigheden personen kunnen bevinden. Meet niet dichter dan 1 m van de geluidsbronnen. Zeer dicht bij een luidspreker (0,5 – 1,0 m) is de toename van het geluidsniveau moeilijk exact te voorspellen maar het geluidsniveau stijgt in ieder geval zeer snel. Dit betekent uiteraard ook dat de organisator of exploitant er moet op toezien dat het publiek minstens 1 m afstand houdt van de geluidsbronnen. Enkel het geluidsniveau van muziek wordt gemeten bij controle, niet het achtergrondgeluid. Meettechniek voor handhavers 25
  • 26. Voorbeelden Hier vallen de doorsnee café’s onder, maar ook kleine semi-akoestisch concerten blijven mogelijk, Meettechniek voor handhavers 26
  • 27. Een rustig café Meettechniek voor handhavers 27
  • 29. Een vol café… Meettechniek voor handhavers 29
  • 31. Optreden in kader van Jazz Ora Meettechniek voor handhavers 31
  • 33. Bespreking van de resultaten Het meetpunt werd genomen op een hoogte van 3 meter in het midden van de zaal ter hoogte van het mengpaneel. Bij het einde van het optreden is een overschrijding van de norm LAslow, max. De reden hiervoor is het applaus. Het publiek bevond zich net onder de microfoon. Het drumstel maakt hier weinig lawaai omdat er “brushes” werden gebruikt. Bij optredens is het niet echt aangewezen om doorheen het publiek te lopen. De meting werd even onderbroken om de meetduur te kunnen verlengen. Meettechniek voor handhavers 33
  • 34. Inrichting tot 95 dB(A) – Klasse 3 Maximaal geluidsniveau: LAeq,15min ≤ 95 dB(A) Toetsingswaarde: LAslow, max ≤ 102 dB(A) Bijkomende maatregelen: Vaste meetplaats Geluidsbegrenzer of meettoestel Geen registratieverplichting Meettechniek voor handhavers 34
  • 35. Eisen aan de meetketen exploitant De meet- en registratieapparatuur moet: 1. voldoen aan de eisen gesteld voor klasse 2- meetinstrumenten in de Belgische normen; 2. niet gemanipuleerd kunnen worden. Ook de meetmicrofoon: deze moet zo geïnstalleerd worden dat hij niet afgeschermd wordt voor het geluid waaraan de bezoekers worden blootgesteld; 3. de volledige activiteit kunnen meten; 4. te allen tijde gecontroleerd kunnen worden door de toezichthoudende overheid; Meettechniek voor handhavers 35
  • 36. De meetplaats De meetplaats is wettelijk bepaald. Hier gelden de normen en dit is dus de plaats waar de controle plaatsvindt. Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning, voldoet de meetplaats aan de volgende voorwaarden: 1. Hoogte tussen 1,5 en 3 meter boven de vloer en op ten minste 0,5 meter van het plafond en de wanden; 2. Ter hoogte van de mengtafel, voor zover de mengtafel zich tussen het publiek en centraal tussen de belangrijkste luidsprekers bevindt; zo niet, dan bevindt de meetplaats zich tussen het publiek en centraal tussen de belangrijkste luidsprekers; 3. Toegankelijk voor de toezichthoudende overheid. Meettechniek voor handhavers 36
  • 37. Meethoogte te hoog dB: Reflectie te laag dB: gerichte luidsprekers OK 0,5 m – 2 m >publieksvlak te laag dB : afscherming Meettechniek voor handhavers 37
  • 38. Meethoogte Minstens 1,5 m: door het meten achter de rug van het publiek wordt het geluid afgeschermd. Er wordt dan ook aanbevolen om indien mogelijk een hoogte van ongeveer 0,5 m boven het publieksvlak aan te houden. Maximum meethoogte 3 m: dit voorkomt dat men te ver boven het publiek gaat meten. Een positie waarbij de microfoon meer dan 2 m boven het publieksvlak zweeft, is niet gewenst. Luidsprekers zijn in het hoogfrequente domein tamelijk directief en gericht naar het publiek. Mocht men te hoog boven het publiek meten, dan is er kans dat men te lage geluidsniveaus registreert, in het bijzonder in de hogere frequenties. Dit geldt zeker bij het gebruik van array luidsprekers die bijzonder directief kunnen zijn. Meettechniek voor handhavers 38
  • 39. Meethoogte Minstens 0,5 m van het plafond: om invloeden van reflectie en dergelijke te vermijden. Hierbij is rekening gehouden met de kleinere zalen met betrekkelijk laag plafond. In het ideale geval zou, wanneer men de microfoon afhangt van het plafond, de afhanghoogte minimaal 1 m moeten zijn en bij hogere zalen minimaal 2 m. Een te korte afstand geeft mogelijk een vertekend beeld omdat net aan het oppervlak van een wand het geluidsniveau snel stijgt. Meettechniek voor handhavers 39
  • 41. Aanvullingen bij de keuze van de meetplaats Toelichting uit de technische handleiding: Wanneer de luidsprekers de muziek in één bepaalde richting verspreiden, bevindt de meetplaats zich bij voorkeur op deze as:  Bij openluchtoptredens: op 2/3 van de afstand tussen het podium en het verste punt van de publieksruimte met een maximum van 70 m.  Bij zaaloptredens: op 1/3 tot 1/2 van de afstand tussen het podium en het verste punt van de publieksruimte. Wanneer de luidsprekers de muziek in verschillende richtingen over de publieksruimte verspreiden, bevindt de meetplaats zich centraal tussen de luidsprekers, op de kruising van de denkbeeldige assen door alle luidsprekers, Meettechniek voor handhavers 41
  • 45. Bespreking van de resultaten 1. Danscafé met DJ. Voornamelijk een iets oudere cliënteel. 2. Meting gebeurde na voorafgaande verwittiging. 3. Moeilijk om een goede meetplaats te vinden. Er werd gekozen voor een meetpunt bij de draaitafel aan de toog. Voor de toog stonden twee boxen. Wanneer er veel volk aanwezig is 4. Het meetpunt lag op een hoogte van 2 meter en minder 50 cm van de wand. Dit gaf waarschijnlijk een verhoging van de meetwaarden. 5. De meting gebeurde vroeg op de avond (23:00). Later in de nacht wordt het geluidsvolume verhoogd. Een klassiek scenario: de oren van de klanten raken verdoofd waardoor ze het geluid als zwakker ervaren. Om de klanten te behouden moeten ze opnieuw “geprikkeld” worden. Meettechniek voor handhavers 45
  • 48. Bespreking 1. Danscafé met DJ. 2. Meting gebeurde na voorafgaande verwittiging. 3. Moeilijk om een goede meetplaats te vinden. Er werd gekozen voor een meetpunt bij de draaitafel aan de toog. De dansvloer was net voor de toog. Het meetpunt lag voldoende hoog. 4. Het meetpunt lag te dicht tegen de wand vol flessen wat een verhoging gaf van de meetwaarden. 5. Er is tijdelijk een lichte overschrijding van de LAeq,15 min maar dit valt binnen de afwijkingen van de meter. Meettechniek voor handhavers 48
  • 49. Inrichting tot 100 dB(A) – Klasse 2 Maximaal geluidsniveau: LAeq, 60 min ≤ 100 dB(A) Toetsingswaarde: LAeq,15 min ≤ 102 dB(A) Bijkomende maatregelen: Geluidsbegrenzer of Meettoestel op vaste meetplaats en Meetgegevens ter beschikking houden Geluidsplan opstellen, enkel bij vaste installaties Gratis oordopjes ter beschikking stellen Meettechniek voor handhavers 49
  • 50. Geluidsplan Het geluidsplan bevat minstens de volgende gegevens: 1. de optimale opstelling en keuze van de luidsprekers 2. de meetplaats; 3. het geluidsniveau ter hoogte van de meetplaats en ten minste vier andere beoordelingsplaatsen; 4. de plaats waar het geluidsniveau geregeld wordt; 5. de plattegrond van de publiek toegankelijke ruimte Het geluidsplan wordt opgemaakt door een milieudeskundige die erkend is in de discipline geluid en trillingen. Het geluidsplan is aanwezig in de inrichting en ligt ter inzage van de toezichthoudende overheid. Enkel verplicht bij vaste installaties. In categorie tot 100 dB. Meettechniek voor handhavers 50
  • 51. De meetgegevens van de exploitant Het geluidsniveau is continu zichtbaar voor en wordt bewaakt door de exploitant of zijn vertegenwoordiger. ► NIET voor publiek. De geregistreerde gegevens, gemeten als LAeq,60min, moeten gedurende minstens een maand ter beschikking gehouden worden van de toezichthoudende overheid. Meetgegevens zijn GEEN basis voor een PV: Certificering van klasse 2-meters is niet gegarandeerd. De kalibratie is niet verplicht. Meetresultaten zijn niet beveiligd opgeslagen. De gegevens zijn wel bruikbaar door de toezichthoudende overheid voor de opvolging van de muziekactiviteiten. De meting start vanaf het moment dat de muziekactiviteit toegankelijk is voor het publiek. Achtergrondmuziek en soundcheck worden mee gemeten. Meettechniek voor handhavers 51
  • 52. Geluidsbegrenzer “Geluidsbegrenzer”: een toestel dat ontworpen is om elke overschrijding van een vooraf ingesteld maximaal geluidsniveau te corrigeren, hetzij door een volledige stopzetting van de muziekproductie, hetzij door het geleidelijk aftoppen van het geluidsniveau. In het verre verleden waren dergelijke toestellen niet erg geliefd bij publiek of exploitanten. Maar ook hier heeft een technische evolutie plaatsgevonden. Meettechniek voor handhavers 52
  • 53. Geluidsbegrenzers evolueren Nieuwe toestellen met geavanceerde eigenschappen:  Dynamische verzwakking van het geluid bij overschrijding.  Geavanceerde correctiemechanismen waarbij zowel muziekgeluid als zaalgeluid afzonderlijk kunnen beoordeeld worden.  Logging van incidenten en sabotage: - Stroom onderbroken - Microfoon afgeschermd - Externe geluidsbron  Opslag van data naar een beveiligde centrale server.  Controle en aanpassing van de geluidslimieten op afstand.  Begrenzing op niveau van de frequentiebanden zodat de limiter kan inspelen op de akoestische eigenschappen van de muren van de aanpalende panden. Meettechniek voor handhavers 53
  • 54. Aankopen of huren van toestellen Het is voor organisatoren en exploitanten niet altijd nodig om zelf een geluidsmeter aan te kopen. Dergelijke apparatuur kan worden gehuurd, bijvoorbeeld bij de verhuurfirma van de geluidsapparatuur of de gemeentelijke of provinciale uitleendienst. Meettechniek voor handhavers 54
  • 55. Voorbeelden Deze voorbeelden zijn afkomstig uit de studie uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse Overheid door het bouwfysisch ingenieursbureau “Daidalos Peutz”. Meettechniek voor handhavers 55
  • 56. Jeugdhuis Club 9 – Koersel-Beringen Meettechniek voor handhavers 56
  • 59. Bespreking van de resultaten geluidniveaus hoog: LAeq,15 min ≅ 100 - 102 dB(A). Door de kleine ruimte met beperkte geluidabsorptie zijn de Door de kleine vloeroppervlakte en de beperkte geluidabsorptie varieert het geluidniveau over de publiekszone met 6 dB(A). In deze zeer kleine ruimte is het moeilijk een goede positie voor de meetmicrofoon te vinden: is ofwel dicht bij publiek, ofwel dicht bij wanden/plafond van de ruimte. Er is geen mengpaneel in de zaal, maar naast het podium, wat de beheersing van het geluid bemoeilijkt. Meettechniek voor handhavers 59
  • 63. Jeugdhuis Paddenstoel – Groot Bijgaarden Meettechniek voor handhavers 63
  • 66. Bespreking van de resultaten Het geluidniveau bedraagt LAeq,15 min ≅ 101 - 105 dB(A). Dit hangt deels samen met het muziekgenre (metal), deels met de beperkte afmetingen van de ruimte. Een niet versterkte drumsolo is reeds opvallend luid, met maxima tot 105 dB(A). Het geluidniveau varieert over de ruimte, met ongeveer 10 dB(A): de zone aan de bar, achter een hoek, deels afgeschermd van het directe geluid, zorgt voor deze variatie. Meettechniek voor handhavers 66
  • 67. Jeugdhuis Kavka - Antwerpen Meettechniek voor handhavers 67
  • 70. Jeugdhuis Kaddish - Schoten Meettechniek voor handhavers 70
  • 73. Bespreking van de resultaten LAeq,15 min ≅ 93 dB(A) voor een rustige groep LAeq,15 min ≅ 99 dB(A) voor luidere groepen Er is een duidelijk verschil volgens het muziekgenre: LAeq,15 min ≅ 99 dB(A): technicus van de (huur) installatie LAeq,15 min ≅ 102 dB(A): technicus van de band zelf Er is een duidelijk verschil volgens de regeltechnicus: Het geluidniveau varieert sterk over de ruimte. Geluidsverschil bedraagt meer dan 10 dB(A), door de lage ruimte met een goed geluidsabsorberend plafond. Meettechniek voor handhavers 73
  • 74. Overzicht van de presentatie – Deel 3 1. Fysisch kader 2. Meting in de inrichting 3. Meting in de omgeving  Metingen binnenshuis  Metingen in open lucht 4. Maatregelen Meettechniek voor handhavers 74
  • 75. Meting volgens VLAREM binnenshuis  NIET voor die inrichtingen die een toelating hebben van het gemeentebestuur voor “maximaal 12 gelegenheden per jaar”.  Niet-ingedeelde inrichtingen omzetting KB  Klasse 2 & Klasse 3 de bestemming op het gewestplan het tijdstip van de exploitatie Meettechniek voor handhavers 75
  • 76. Uitzonderingen op de emissiemetingen Dit kan wanneer er vooraf toestemming werd aangevraagd bij en verleend door het college van burgemeester en schepenen; Die toelating kan evenwel alleen gegeven worden indien de muziekactiviteit: 1) plaats vindt tussen 12:00 en 00:00 uur en maximaal 3 uur duurt; (niet bij laagste categorie tot 85 dB) of 2) gekoppeld is aan een bijzondere gelegenheid en plaats- vindt in een feestzaal of lokaal waarin aan beide volgende criteria wordt voldaan:  maximaal 12 gelegenheden per jaar;  maximaal 2 gelegenheden per maand; Indien punt 2 van kracht is gelden de Vlarem-emissienormen voor de omgeving niet. Meettechniek voor handhavers 76
  • 77. Niet ingedeelde inrichtingen Beoordeling naar analogie met het vroegere KB. LAslow, max gemeten in de buurt, mag een norm op basis van het achtergrondgeluidsniveau niet overschrijden. buurt = alle in de onmiddellijke omgeving gelegen lokalen of gebouwen, waarin zich personen bevinden. achtergrondgeluidsniveau = het geluidsniveau, gemeten als LA95,5min, bij uitschakeling van alle muziekbronnen. (in het vroegere KB was dit LAmin,5min) De metingen worden uitgevoerd overeenkomstig de Vlarem- bepalingen voor metingen binnenshuis. (artikel 2, §3 en artikel 3 van bijlage 4.5.1. van Vlarem) Meettechniek voor handhavers 77
  • 78. Referentiewaarde voor LAslow, max 50 45 40 35 30 25 20 15 10 LA95,5min + 5 dB 35 dB LA95,5min 5 0 20 25 30 35 40 45 Meettechniek voor handhavers 78
  • 79. Meetvoorwaarden – Vlarem De geluidsmetingen binnenshuis vinden plaats op een hoogte boven de vloer begrepen tussen 1,2 m en 1,5 m en, zo mogelijk, op minstens 1,5 m van de wanden en de vensters. De deuren en vensters van de vertrekken waarin de geluidsmetingen gebeuren zijn gesloten tijdens de metingen. Er worden geen bijkomende maatregelen getroffen die de geluidsoverdracht kunnen beïnvloeden. Meettechniek voor handhavers 79
  • 80. Klasse 2 & 3 – Meting binnenshuis Nieuw of Verandering Ja Nee ≤ RW - 3 ≅ RW Meettechniek voor handhavers 80
  • 81. Nieuwe of bestaande inrichting Inrichting is bestaand als ze op 31 december 2012: 1. NIET ingedeeld was en de stedenbouwkundige vergunning is verleend vóór 1 juli 2012; 2. ingedeeld was en in uitbating en de stedenbouwkundige vergunning is verleend vóór 1 januari 1999; 3. ingedeeld was in de derde klasse en in uitbating en waarvoor vóór 1 september 2012 een milieuvergunningsaanvraag werd ingediend;” Meettechniek voor handhavers 81
  • 82. Richtwaarden voor geluid binnenshuis Ter beoordeling van het geluid van inrichtingen die een gemene muur en/of vloer hebben met bewoonde vertrekken gelden de aangegeven waarden in dB(A) als richtwaarden voor binnenshuis waaraan het specifieke geluid van een inrichting wordt getoetst. Gebied dag avond nacht 1° landelijke gebieden en gebieden voor 30 25 25 verblijfsrecreatie 2° industriegebieden, 36 31 31 dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens de ontginning 3° woongebieden en alle andere gebieden 33 28 28 uitgezonderd deze sub 1° en sub 2° Meettechniek voor handhavers 82
  • 83. Meting volgens VLAREM in open lucht  NIET voor die inrichtingen die een toelating hebben van het gemeentebestuur voor “maximaal 12 gelegenheden per jaar”.  NIET voor niet-ingedeelde inrichtingen  Het specifiek geluid van de inrichting moet voldoen aan een norm die afhangt van:  de bestemming op het gewestplan  het tijdstip van de exploitatie. Meettechniek voor handhavers 83
  • 84. Invloed van gewestplan op geluidsnorm MILIEUKWALITEITSNORMEN IN dB(A) IN OPEN Gebied LUCHT OVERDAG 'S AVONDS 'S NACHTS 1° Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie. 40 35 30 2° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m 50 45 45 gelegen van industriegebieden of van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nut 3° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m 50 45 40 gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en KMO ondernemingen, van dienstverleningsgebieden 4° Woongebieden 45 40 35 5° Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor 60 55 55 openbare nutsvoorzieningen 5bis° Agrarische gebieden 45 40 35 6° Recreatiegebieden, uitgezonderd gebieden voor 50 45 40 verblijfsrecreatie 7° Alle andere gebieden 45 40 35 8° Bufferzones 55 50 50 9° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m 55 50 45 gelegen van ontginningsgebieden tijdens de ontginning Meettechniek voor handhavers 84
  • 85. Invloed van gewestplan op geluidsnorm Opgelet: Als een gebied valt onder twee of meer punten van de tabel dan is in dat gebied de hoogste richtwaarde van toepassing. Meettechniek voor handhavers 85
  • 86. Overzicht van de presentatie – Deel 4 1. Fysisch kader 2. Metingen volgens het “muziek”-besluit 3. Metingen volgens Vlarem 4. Maatregelen Meettechniek voor handhavers 86
  • 87. Administratief ingrijpen 1. Raadgevingen en aanmaningen  Geen administratieve rechtshandeling – niet afdwingbaar  Bestuurshandeling – Beginsel behoorlijk bestuur  Schriftelijk of mondeling  Raadgeving = preventief (zonder PV)  Aanmaning = curatief 2. Bestuurlijke maatregel  Bestuurshandeling en administratieve rechtshandeling  Afdwingbaar  Schriftelijk of mondeling  Kan verschillende vormen aan nemen - Regularisatiebevel - Stopzettingsbevel - Bestuursdwang Meettechniek voor handhavers 87
  • 88. Veiligheidsmaatregelen Veiligheidsmaatregelen zijn maatregelen waarbij de personen, vermeld in artikel 16.4.6, alle handelingen kunnen stellen of opleggen die zij onder de gegeven omstandigheden nodig achten om een aanzienlijk risico voor mens of milieu uit te schakelen, tot een aanvaardbaar niveau in te perken of te stabiliseren. 1. GEEN strafrechterlijke of bestuurlijke handhaving. 2. WEL administratieve rechtshandeling → AFDWINGBAAR 3. Alle maatregelen die noodzakelijk zijn 4. Kosten vallen ten laste van exploitant 5. Mondeling of schriftelijk Meettechniek voor handhavers 88
  • 89. Aanpassing vergunningsvoorwaarden Na gemotiveerd advies kan het college van burgemeester en schepenen per dossier strengere normen en bijkomende maatregelen opleggen bij de toelating, bij de melding of het verlenen van een milieuvergunning. Een, herhaaldelijke, overschrijding van de norm LAeq, t is niet enkel een overtreding van de norm, het geeft ook aan dat de inrichting in de verkeerde Vlarem-klasse is ingedeeld. Meettechniek voor handhavers 89
  • 90. Meting en beoordeling in jeugdhuizen studie bij jeugdhuizen door het ingenieursbureau Daidalos Peutz (november 2011) Voor meer informatie: Het rapport is terug te vinden op de website LNE Meettechniek voor handhavers 90
  • 91. Technische ingrepen in zaal Voornaamste aanbevelingen bij de studie bij jeugdhuizen door het ingenieursbureau Daidalos Peutz: 1. Bewustzijn dat het muziekgenre impact heeft op de hoogte van het geluidsniveau. 2. Regel geluid af met hulp sonometer ipv op het gehoor. 3. Vermijd zeer korte afstand tussen publiek en luidsprekers. 4. Scherm de luidste natuurlijke geluidsbron af: het drumstel. 5. Gesofisticeerde geluidversterking (array luidsprekers) heeft in kleine, lage ruimten meestal geen zin. 6. Plaats bijkomende geluidabsorptie in de ruimte. 7. Gecombineerd effect van maatregelen Meettechniek voor handhavers 91
  • 92. Keuze van de muziekgroepen Verschillende groepen, van een ander muziekgenre, maar in dezelfde zaal en gemixt door dezelfde personen, leiden tot een verschil tot 5 dB(A). Bij de luidste muziekgenres werden waarden gemeten tot LAeq, 60 min = 103 dB(A). Het is het duidelijk dat er ook genres zijn die nooit boven de grens van 100 dB(A) komen, ook niet in kleine jeugdhuizen, dichter bij het podium. Meettechniek voor handhavers 92
  • 93. Plaatsing van bijkomende geluidsabsorptie Met bijkomende geluidabsorptie kan het geluidniveau dalen met 1 - 4 dB(A). De grootste daling verkrijgt men in ruimten met weinig of geen geluidsabsorberende afwerkingen. In ruimten waar reeds geluidsabsorberende afwerking is, in het bijzonder in ruimten met een volledig geluidsabsorberend plafond, is de daling van het geluidniveau door bijkomende absorptie niet hoger dan 2 dB(A). Kostprijs geluidsabsorberende afwerking:  plafondafwerking 100 €/m².  wanden 150 - 250 €/m². Meettechniek voor handhavers 93
  • 94. Geluidsniveau regelen met sonometer Verschillende groepen, binnen hetzelfde muziekgenre, in dezelfde zaal, maar gemixt door verschillende personen, leiden tot een verschil van 1 - 3 dB(A), Dit hangt samen met de persoonlijke voorkeur van de geluidstechnicus en/of de band. Tijdens een concert moet de geluidstechnicus permanent het geluidniveau kunnen aflezen. Door het volume niet op het gehoor in te regelen, maar met behulp van een sonometer bedraagt de mogelijke winst 1 - 3 dB(A). Kostprijs geluidmeter: 1000 - 1.200 € (exclusief btw, klasse 2). Meettechniek voor handhavers 94
  • 95. Afstand tussen publiek en luidsprekers Houd het publiek op voldoende afstand van de hoofdluidsprekers. Op korte afstand van luidsprekers wordt men snel aan hogere tot zeer hoge geluidniveaus blootgesteld. Richt het podium zo in dat het publiek de luidsprekers onmogelijk dichter kan naderen dan 1 m, en bij voorkeur op 1.5 - 2 m van de luidsprekers blijft. Zorg voor een permanente voorziening, een herinrichting van het podium met een vaste plaats voor de luidsprekers, afgeschermd van het publiek. Kostprijs: 2.500 €. Meettechniek voor handhavers 95
  • 96. Gesofisticeerde geluidversterking 1. Middelen voor een betere geluidversterking  Meerdere luidsprekers  Gerichte luidsprekers  Array luidsprekers 2. Geluidversterking met zeer gesofisticeerde luidsprekers- systemen heeft voor jeugdhuizen, doordat het ruimten zijn met een beperkte oppervlakte en meestal kleine hoogte, weinig zin. Er is geen systematisch aantoonbare winst in de vorm van een meer gelijkmatig gespreid geluidniveau in alle jeugdhuizen. Meettechniek voor handhavers 96
  • 97. Afschermen van de luidste bron De luidste natuurlijke geluidsbron bij een concert is het drumstel. Door op het podium het drumstel te omringen met een geluidscherm, bij voorkeur aangevuld door geluidsabsorberende panelen in de rug van de drummer, tegen de achterwand, kan men het geluidniveau laten dalen met 3 - 5 dB(A). De kostprijs: Aankoop: 3000 - 4000 €, Verhuur: 50 - 100 €. Meettechniek voor handhavers 97
  • 98. BBT Inzake BBT bepaalt artikel 4.1.2.1. §2 weliswaar dat de naleving van de voorwaarden in Vlarem II en/of de milieuvergunning wordt geacht overeen te stemmen met de BBT verplichting. In bepaalde sectoren leidt dit ertoe dat met name voor betreft de geluidshinder, de vergunning wordt gezien als een vrijbrief. Met name wat betreft geluidsoverlast door muziek wordt hierbij door exploitanten vaak een voor de hand liggende BBT, namelijk de volumeknop, uit het oog verloren. Mondelinge opmerking van Luc LAVRYSEN tijdens de voorstelling van het jaarboek milieurecht, Leuven, 30 maart 2000. Meettechniek voor handhavers 98