SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 93
Baixar para ler offline
VALIDACIÓN DE LA PRESCRIPCIÓN
•  Evaluación de la prescripción médica por el farmacéutico
comprobando antes de la dispensación la idoneidad del
tratamiento prescrito a un paciente, considerando:

–  Objetivos terapéuticos
–  Características del paciente
–  Características del medicamento
1999
El IOM publica:

“To Err is Human”
1 año:
!  -44.000 y 98.000 muertes por
!  EM " EAS
!  -7.400 muertes por errores de
medicación
!  -1 cirugía del lado incorrecto por día.
PACIENTE
Farmacéutico
•  Prescripción

Médico

•  Validación
•  Dispensación

•  Administración

Enfermera
•  Debemos demostrar que la actuación del farmacéutico
consigue verdaderamente estos objetivos
¿Dónde?
VALIDACIÓN DE LA PRESCRIPCIÓN
•  Evaluación de la prescripción médica por el farmacéutico
comprobando antes de la dispensación la idoneidad del
tratamiento prescrito a un paciente, considerando:

–  Objetivos terapéuticos
–  Características del paciente
–  Características del medicamento
Objetivos terapéuticos
•  Motivo de ingreso
•  Problemas actuales
•  Antecedentes médicos de interés.
•  Enfermedades crónicas.
•  Tratamiento crónico.
•  Alergias y/o intolerancias.

DIAGNÓSTICO
Es la utilización consciente, explícita y juiciosa de la
mejor evidencia científica clínica disponible para
tomar decisones sobre el cuidado de pacientes
individuales.
Objetivos terapéuticos
•  Indicación
•  Duplicidades
•  Necesidad de tratamiento adicional
•  Duración del tratamiento
•  Alternativas?
Características del paciente
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Paciente en Urgencias
Paciente en sala clínica médica
Paciente en UCI
Paciente en Cirugía
Paciente en Pediatría
Paciente en Geriatría
Paciente en Neonatología
Características del paciente
Características del paciente
Características del paciente
Características del paciente
•  PACIENTES CON POTASIO SÉRICO ALTERADO Y FÁRMACOS QUE
AFECTAN A LOS NIVELES DE POTASIO
–  AINES/ IECA’s

•  PACIENTES CON HIPONATREMIA Y FÁRMACOS QUE AFECTAN LOS
NIVELES DE SODIO
•  PACIENTES CON HIPO O HIPERGLUCEMIA Y FÁRMACOS QUE AFECTAN
LOS NIVELES DE GLUCOSA
•  PACIENTES CON DIETA SOSA Y FÁRMACOS QUE APORTAN SODIO
–  (efervescentes, ej: acetilcisteína " reemplazar x alternativa NO-efervescente?)
CARACTERÍSTICAS DEL PACIENTE
Paciente en Urgencias
en la transición asistencial
Paciente en UCI
•  Complejidad de los
tratamientos
•  Empleo de medicamentos
de alto riesgo
•  Gravedad de los pacientes
•  Administración EV
ESTABILIDAD Y COMPATIBILIDAD DE FÁRMACOS: MÚLTIPLES INFUSIONES
ENDOVENOSAS EN PACIENTES CRÍTICAMENTE ENFERMOS: ¿CÓMO ESTÁ
INDICADA LA ADMINISTRACIÓN? : JUNTOS /SEPARADOS/ BOMBA DE INFUSIÓN
Pacientes Adultos mayores

La selección de un medicamento no es un ejercicio de austeridad,
sino de “inteligencia clínica”.
Joan Ramón Laporte
¿POR QUÉ DESPRESCRIBIR?
POLIMEDICADOS
POLIM
¿CÓMO DESPRESCRIBIR?
¿Continuar el tratamiento?
¿Ajustar la dosis?
¿Suspender el tratamiento?
¿Cómo identificar los fármacos inapropiados y retirarlos?
¿Cómo medir la adecuación terapéutica?
Criterios STOPP/START
Screening Tool of Older Person’s potentially inappropriate Prescriptions
Screening Tool to Alert doctors to the Right indicated Treatment

68 STOPP

+

22 START
Algoritmos de desprescripción
Paciente en Pediatría /Neo

EXCIPIENTES

ERRORES DE CÁLCULO
Nadie ha medido los niveles de excipientes utilizados en
medicamentos para los bebés y, aunque estamos contentos con
los que se utilizan actualmente en la práctica clínica, sería útil
saber más acerca de cómo el cuerpo maneja los excipientes
utilizados en la actualidad. También ayudaría a los farmacéuticos
en el desarrollo de nuevos medicamentos para su uso en bebés
para asegurarse de que sólo los sustancias que son necesarios
se incluyen en las formulaciones.
Características del medicamento
•  Vía de administración
–  Terapia secuencial
–  SNG
–  Otra vía?

•  Monitorización eficacia/seguridad
•  Fluidoterapia
–  Volumen
–  Tipo de suero
–  Diluyente medicación
–  Volumen mínimo
Ventajas de la vía oral
•  Menor costo
•  Menor necesidad de accesorios y dispositivos
•  Menor tiempo de preparación de las dosis.
•  Administración más sencilla y con menor tiempo de dedicación del
personal de enfermería.
•  Proporciona al paciente mayor confort, movilidad e independencia.
•  Permite acortar la estadía en el hospital.
•  Menor riesgo de complicaciones
Terapia secuencial
•  Más de 48 h de tratamiento intravenoso
•  Está recibiendo otra medicación o alimentación por vía
oral más de 24 h
•  ¿medicamentos con indicación en nauseas/vómitos/
diarrea/alteraciones de la motilidad? ¿malabsorción?
•  Paciente estable: rotar a la vía oral
ALERTAS DE
REACCIÓN
ADVERSA A
MEDICAMENTOS
Vía de administración: es necesaria una vía
central?
Características del medicamento

Se reporta el caso de un niño con una gastrostomía a
quien se le prescribe Claritromicina, la suspensión fue
preparada y dispensada con instrucciones para su
administración, luego de 2 días la gastrostomía quedó
completamente ocluída. El niño ingresa al hospital para
reemplazo de la gastrostomía y rotación del antibiótico.
Características del medicamento
Características del medicamento
Características del medicamento
PRESCRIPCIÓN ELECTRÓNICA
Resumiendo….
INDICACIÓN

• 
• 
• 
• 
• 

POSOLOGÍA

(las preguntas que deberíamos hacernos ante una prescripción)

¿Es la terapia necesaria?
¿Está siendo efectiva?
¿Hay una indicación no tratada?
¿Existe duplicidad?
¿Es el fármaco más costo-efectivo?

•  ¿Es la dosis correcta para ese paciente?
•  ¿Es la frecuencia de administración más correcta para ese
paciente?
•  ¿Po qué vía se elimina el fármaco?
•  ¿Necesita ajuste de dosis?
•  ¿La duración es correcta?
VÍA DE ADMIS
INTERACCIÓN
EFECTOS
ADVERSOS

•  ¿Es la vía de administración más correcta para ese
paciente?
•  ¿Cómo está indicada la administración? (horario, dilución,
reconstitución, etc)

•  ¿Interacciones?
–  Fármaco-fármaco
–  Fármaco-alimento
–  Fármaco-pruebas de laboratorio
• 
• 
• 
• 

¿Es el fármaco más seguro para este paciente?
¿Qué perfil de efectos adversos tiene?
¿Presenta el paciente alergias?
¿Qué parámetros son útiles para monitorizar los efectos adversos?
Conclusiones
•  Numerosas oportunidades de optimización de la
farmacoterapia.
•  Mayor beneficio cuando está integrado en el
equipo.
•  Conocer la HC y los objetivos farmacoterapéuticos
permite realizar intervenciones con mayor beneficio
para el paciente.
Validación de la prescripción médica
Validación de la prescripción médica

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Modulo II-Farmacia clinica farmacias y boticas de establecimientos de salud p...
Modulo II-Farmacia clinica farmacias y boticas de establecimientos de salud p...Modulo II-Farmacia clinica farmacias y boticas de establecimientos de salud p...
Modulo II-Farmacia clinica farmacias y boticas de establecimientos de salud p...Botica Farma Premium
 
Sistema de Distribucion de Medicamentos por Dosis Unitaria
Sistema de Distribucion de Medicamentos por Dosis UnitariaSistema de Distribucion de Medicamentos por Dosis Unitaria
Sistema de Distribucion de Medicamentos por Dosis UnitariaDavid Vizcaino
 
BUENAS PRACTICAS DE OFICINA FARMACEUTICA (ATENCION FARMACEUTICA)
BUENAS PRACTICAS DE OFICINA FARMACEUTICA (ATENCION FARMACEUTICA)BUENAS PRACTICAS DE OFICINA FARMACEUTICA (ATENCION FARMACEUTICA)
BUENAS PRACTICAS DE OFICINA FARMACEUTICA (ATENCION FARMACEUTICA)Botica Farma Premium
 
(9)LIBROS OFICIALES EN LA OFICINA FARMACÉUTICA grupo (9).pptx
(9)LIBROS OFICIALES EN LA OFICINA FARMACÉUTICA grupo (9).pptx(9)LIBROS OFICIALES EN LA OFICINA FARMACÉUTICA grupo (9).pptx
(9)LIBROS OFICIALES EN LA OFICINA FARMACÉUTICA grupo (9).pptxSHEYLAFIORELAABANTOM
 
Tecnologías de conservación y transporte de medicamentos en farmacias - Denni...
Tecnologías de conservación y transporte de medicamentos en farmacias - Denni...Tecnologías de conservación y transporte de medicamentos en farmacias - Denni...
Tecnologías de conservación y transporte de medicamentos en farmacias - Denni...Dennis Senosain Timana
 
Mapa conceptual servicio faramceutico dependiente e independiente colombia
Mapa conceptual servicio faramceutico dependiente e  independiente  colombiaMapa conceptual servicio faramceutico dependiente e  independiente  colombia
Mapa conceptual servicio faramceutico dependiente e independiente colombiaRobinson Orlando Torres
 
Buenas practicas de distribucion (2)
Buenas practicas de distribucion (2)Buenas practicas de distribucion (2)
Buenas practicas de distribucion (2)mnilco
 
Problemas relacionados con medicamentos
Problemas relacionados con medicamentosProblemas relacionados con medicamentos
Problemas relacionados con medicamentosMirna Murillo
 
LEY 29459 NORMAS DE CONTROL DE CALIDAD.pptx
LEY 29459 NORMAS DE CONTROL DE CALIDAD.pptxLEY 29459 NORMAS DE CONTROL DE CALIDAD.pptx
LEY 29459 NORMAS DE CONTROL DE CALIDAD.pptxNildajudithrodrigoga1
 
Procesos del servicio farmaceutico
Procesos del servicio farmaceuticoProcesos del servicio farmaceutico
Procesos del servicio farmaceuticoHarold Robles
 
Documentos contables en una oficina farmaceutica
Documentos contables en una oficina farmaceuticaDocumentos contables en una oficina farmaceutica
Documentos contables en una oficina farmaceuticaEnith Quispe
 
Tecnovigilancia. Vigilancia de Dispositivos Médicos.
Tecnovigilancia. Vigilancia de Dispositivos Médicos.Tecnovigilancia. Vigilancia de Dispositivos Médicos.
Tecnovigilancia. Vigilancia de Dispositivos Médicos.Felipe Mejia Medina
 
Distribucion de Medicamentos
Distribucion de Medicamentos Distribucion de Medicamentos
Distribucion de Medicamentos SENA
 

Mais procurados (20)

Modulo II-Farmacia clinica farmacias y boticas de establecimientos de salud p...
Modulo II-Farmacia clinica farmacias y boticas de establecimientos de salud p...Modulo II-Farmacia clinica farmacias y boticas de establecimientos de salud p...
Modulo II-Farmacia clinica farmacias y boticas de establecimientos de salud p...
 
Bpd
BpdBpd
Bpd
 
Bpd
BpdBpd
Bpd
 
Seguimiento farmacoterepautico
Seguimiento farmacoterepauticoSeguimiento farmacoterepautico
Seguimiento farmacoterepautico
 
Sistema de Distribucion de Medicamentos por Dosis Unitaria
Sistema de Distribucion de Medicamentos por Dosis UnitariaSistema de Distribucion de Medicamentos por Dosis Unitaria
Sistema de Distribucion de Medicamentos por Dosis Unitaria
 
BUENAS PRACTICAS DE OFICINA FARMACEUTICA (ATENCION FARMACEUTICA)
BUENAS PRACTICAS DE OFICINA FARMACEUTICA (ATENCION FARMACEUTICA)BUENAS PRACTICAS DE OFICINA FARMACEUTICA (ATENCION FARMACEUTICA)
BUENAS PRACTICAS DE OFICINA FARMACEUTICA (ATENCION FARMACEUTICA)
 
(9)LIBROS OFICIALES EN LA OFICINA FARMACÉUTICA grupo (9).pptx
(9)LIBROS OFICIALES EN LA OFICINA FARMACÉUTICA grupo (9).pptx(9)LIBROS OFICIALES EN LA OFICINA FARMACÉUTICA grupo (9).pptx
(9)LIBROS OFICIALES EN LA OFICINA FARMACÉUTICA grupo (9).pptx
 
PNT 5: dosis unitarias
PNT 5: dosis unitariasPNT 5: dosis unitarias
PNT 5: dosis unitarias
 
Tecnologías de conservación y transporte de medicamentos en farmacias - Denni...
Tecnologías de conservación y transporte de medicamentos en farmacias - Denni...Tecnologías de conservación y transporte de medicamentos en farmacias - Denni...
Tecnologías de conservación y transporte de medicamentos en farmacias - Denni...
 
Digemid 1
Digemid 1Digemid 1
Digemid 1
 
Mapa conceptual servicio faramceutico dependiente e independiente colombia
Mapa conceptual servicio faramceutico dependiente e  independiente  colombiaMapa conceptual servicio faramceutico dependiente e  independiente  colombia
Mapa conceptual servicio faramceutico dependiente e independiente colombia
 
Buenas practicas de distribucion (2)
Buenas practicas de distribucion (2)Buenas practicas de distribucion (2)
Buenas practicas de distribucion (2)
 
Farmacia clinica dosis unitaria
Farmacia clinica  dosis unitariaFarmacia clinica  dosis unitaria
Farmacia clinica dosis unitaria
 
Problemas relacionados con medicamentos
Problemas relacionados con medicamentosProblemas relacionados con medicamentos
Problemas relacionados con medicamentos
 
LEY 29459 NORMAS DE CONTROL DE CALIDAD.pptx
LEY 29459 NORMAS DE CONTROL DE CALIDAD.pptxLEY 29459 NORMAS DE CONTROL DE CALIDAD.pptx
LEY 29459 NORMAS DE CONTROL DE CALIDAD.pptx
 
Dosis unitaria
Dosis unitariaDosis unitaria
Dosis unitaria
 
Procesos del servicio farmaceutico
Procesos del servicio farmaceuticoProcesos del servicio farmaceutico
Procesos del servicio farmaceutico
 
Documentos contables en una oficina farmaceutica
Documentos contables en una oficina farmaceuticaDocumentos contables en una oficina farmaceutica
Documentos contables en una oficina farmaceutica
 
Tecnovigilancia. Vigilancia de Dispositivos Médicos.
Tecnovigilancia. Vigilancia de Dispositivos Médicos.Tecnovigilancia. Vigilancia de Dispositivos Médicos.
Tecnovigilancia. Vigilancia de Dispositivos Médicos.
 
Distribucion de Medicamentos
Distribucion de Medicamentos Distribucion de Medicamentos
Distribucion de Medicamentos
 

Destaque

Guía farmacoterapéutica
Guía farmacoterapéuticaGuía farmacoterapéutica
Guía farmacoterapéuticaJorge Soro
 
Dispensación de medicamentos
Dispensación de medicamentosDispensación de medicamentos
Dispensación de medicamentosnianbarrera
 
Farmacologia del apto respiratorio
Farmacologia del apto respiratorioFarmacologia del apto respiratorio
Farmacologia del apto respiratoriomechasvr
 
dispensación de medicamentos
dispensación de medicamentosdispensación de medicamentos
dispensación de medicamentosFernanda Cardenas
 
Fluidoterapia y monitoreo 2015
Fluidoterapia y monitoreo 2015Fluidoterapia y monitoreo 2015
Fluidoterapia y monitoreo 2015Sergio Butman
 
Conciliación de la medicación en el paciente polimedicado.
Conciliación de la medicación en el paciente polimedicado.Conciliación de la medicación en el paciente polimedicado.
Conciliación de la medicación en el paciente polimedicado.Rafael Bravo Toledo
 
Conciliacion medicacion
Conciliacion medicacionConciliacion medicacion
Conciliacion medicacioniliturgi
 
Implantació de prescripció electrònica assistida i registre electrònic de l’a...
Implantació de prescripció electrònica assistida i registre electrònic de l’a...Implantació de prescripció electrònica assistida i registre electrònic de l’a...
Implantació de prescripció electrònica assistida i registre electrònic de l’a...Fòrum Català d’Informació i Salut
 
Medicamentos sometidos a especial control médico: Situación actual y propuest...
Medicamentos sometidos a especial control médico: Situación actual y propuest...Medicamentos sometidos a especial control médico: Situación actual y propuest...
Medicamentos sometidos a especial control médico: Situación actual y propuest...Plan de Calidad para el SNS
 
Tema10 analisis de los sistemas de salud en mexico
Tema10 analisis de los sistemas de salud en mexicoTema10 analisis de los sistemas de salud en mexico
Tema10 analisis de los sistemas de salud en mexicoSaam Ha
 
Principios De Prescripcion
Principios De PrescripcionPrincipios De Prescripcion
Principios De PrescripcionKurai Tsukino
 
CAMPO DE TRABAJO DEL QUIMICO FARMACEUTICO
CAMPO DE TRABAJO DEL QUIMICO FARMACEUTICOCAMPO DE TRABAJO DEL QUIMICO FARMACEUTICO
CAMPO DE TRABAJO DEL QUIMICO FARMACEUTICOLau Vidal
 

Destaque (20)

Guía farmacoterapéutica
Guía farmacoterapéuticaGuía farmacoterapéutica
Guía farmacoterapéutica
 
Dispensación de medicamentos
Dispensación de medicamentosDispensación de medicamentos
Dispensación de medicamentos
 
Como elaborar una Guia farmacoterapéutica
Como elaborar una Guia farmacoterapéuticaComo elaborar una Guia farmacoterapéutica
Como elaborar una Guia farmacoterapéutica
 
Gestión Económico Financiera
Gestión Económico FinancieraGestión Económico Financiera
Gestión Económico Financiera
 
Conciliación de la medicación. Medidas de mejora hospitalaria.
Conciliación de la medicación. Medidas de mejora hospitalaria.Conciliación de la medicación. Medidas de mejora hospitalaria.
Conciliación de la medicación. Medidas de mejora hospitalaria.
 
Farmacologia del apto respiratorio
Farmacologia del apto respiratorioFarmacologia del apto respiratorio
Farmacologia del apto respiratorio
 
dispensación de medicamentos
dispensación de medicamentosdispensación de medicamentos
dispensación de medicamentos
 
Fluidoterapia y monitoreo 2015
Fluidoterapia y monitoreo 2015Fluidoterapia y monitoreo 2015
Fluidoterapia y monitoreo 2015
 
Farmacologia clinica
Farmacologia clinicaFarmacologia clinica
Farmacologia clinica
 
Conciliación de la medicación en el paciente polimedicado.
Conciliación de la medicación en el paciente polimedicado.Conciliación de la medicación en el paciente polimedicado.
Conciliación de la medicación en el paciente polimedicado.
 
Conciliacion medicacion
Conciliacion medicacionConciliacion medicacion
Conciliacion medicacion
 
Gacela
GacelaGacela
Gacela
 
Implantació de prescripció electrònica assistida i registre electrònic de l’a...
Implantació de prescripció electrònica assistida i registre electrònic de l’a...Implantació de prescripció electrònica assistida i registre electrònic de l’a...
Implantació de prescripció electrònica assistida i registre electrònic de l’a...
 
Medicamentos sometidos a especial control médico: Situación actual y propuest...
Medicamentos sometidos a especial control médico: Situación actual y propuest...Medicamentos sometidos a especial control médico: Situación actual y propuest...
Medicamentos sometidos a especial control médico: Situación actual y propuest...
 
Prescripción médica
Prescripción médicaPrescripción médica
Prescripción médica
 
Tema10 analisis de los sistemas de salud en mexico
Tema10 analisis de los sistemas de salud en mexicoTema10 analisis de los sistemas de salud en mexico
Tema10 analisis de los sistemas de salud en mexico
 
Principios De Prescripcion
Principios De PrescripcionPrincipios De Prescripcion
Principios De Prescripcion
 
Gestión de riesgos, AMFE & seguridad del paciente
Gestión de riesgos, AMFE &  seguridad del pacienteGestión de riesgos, AMFE &  seguridad del paciente
Gestión de riesgos, AMFE & seguridad del paciente
 
La Dispensacion
La DispensacionLa Dispensacion
La Dispensacion
 
CAMPO DE TRABAJO DEL QUIMICO FARMACEUTICO
CAMPO DE TRABAJO DEL QUIMICO FARMACEUTICOCAMPO DE TRABAJO DEL QUIMICO FARMACEUTICO
CAMPO DE TRABAJO DEL QUIMICO FARMACEUTICO
 

Semelhante a Validación de la prescripción médica

gWew1yWc83xJ5BhXFWp9kafBuP9e2Wcn7CqMctVUPm4.pdf
gWew1yWc83xJ5BhXFWp9kafBuP9e2Wcn7CqMctVUPm4.pdfgWew1yWc83xJ5BhXFWp9kafBuP9e2Wcn7CqMctVUPm4.pdf
gWew1yWc83xJ5BhXFWp9kafBuP9e2Wcn7CqMctVUPm4.pdfLorenaRivera88876
 
Administracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udiAdministracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udiavrguerrero
 
Administracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udiAdministracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udiavrguerrero
 
Administración de medicamentos
Administración de medicamentosAdministración de medicamentos
Administración de medicamentosblanca170412
 
Intervenciones Del FarmacéUtico
Intervenciones Del  FarmacéUticoIntervenciones Del  FarmacéUtico
Intervenciones Del FarmacéUticoEduardo Echarri
 
Seminario 6: Pronóstico y Valorización de Tratamiento
Seminario 6: Pronóstico y Valorización de TratamientoSeminario 6: Pronóstico y Valorización de Tratamiento
Seminario 6: Pronóstico y Valorización de Tratamientobego_fluxi
 
El Paciente Polimedicado
El Paciente PolimedicadoEl Paciente Polimedicado
El Paciente PolimedicadoPatriRoth
 
Polifarmacia
PolifarmaciaPolifarmacia
Polifarmaciajoregui
 
Nursing process in the administration of medications
Nursing process in the administration of medicationsNursing process in the administration of medications
Nursing process in the administration of medicationsEnfermera Clinica de Dolor
 
Atención farmacéuticaal paciente VIH. Erlantz Sánchez Garmendia
Atención farmacéuticaal paciente VIH. Erlantz Sánchez GarmendiaAtención farmacéuticaal paciente VIH. Erlantz Sánchez Garmendia
Atención farmacéuticaal paciente VIH. Erlantz Sánchez GarmendiaFarmaHospHUNSC
 
ENF05_Torres_Adm segura de medicamentos.pdf
ENF05_Torres_Adm segura de medicamentos.pdfENF05_Torres_Adm segura de medicamentos.pdf
ENF05_Torres_Adm segura de medicamentos.pdfZeus Corporation
 
Sistemas Personalizados de Dosificación (SPD)
Sistemas Personalizados de Dosificación (SPD)Sistemas Personalizados de Dosificación (SPD)
Sistemas Personalizados de Dosificación (SPD)ANTARES CONSULTING
 
ATENCIÓN SEGURA DEL PACIENTE CRITICO.pptx
ATENCIÓN SEGURA DEL PACIENTE CRITICO.pptxATENCIÓN SEGURA DEL PACIENTE CRITICO.pptx
ATENCIÓN SEGURA DEL PACIENTE CRITICO.pptxFelipemiguel49
 

Semelhante a Validación de la prescripción médica (20)

gWew1yWc83xJ5BhXFWp9kafBuP9e2Wcn7CqMctVUPm4.pdf
gWew1yWc83xJ5BhXFWp9kafBuP9e2Wcn7CqMctVUPm4.pdfgWew1yWc83xJ5BhXFWp9kafBuP9e2Wcn7CqMctVUPm4.pdf
gWew1yWc83xJ5BhXFWp9kafBuP9e2Wcn7CqMctVUPm4.pdf
 
Administracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udiAdministracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udi
 
Administracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udiAdministracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udi
 
Administracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udiAdministracion de medicamentos_udi
Administracion de medicamentos_udi
 
Clase ISSSTE 2.pptx
Clase ISSSTE 2.pptxClase ISSSTE 2.pptx
Clase ISSSTE 2.pptx
 
Polimedicación y desprescripción
Polimedicación y desprescripciónPolimedicación y desprescripción
Polimedicación y desprescripción
 
Administración de medicamentos
Administración de medicamentosAdministración de medicamentos
Administración de medicamentos
 
GERIA - 16 de agost final.pptx
GERIA - 16 de agost final.pptxGERIA - 16 de agost final.pptx
GERIA - 16 de agost final.pptx
 
Intervenciones Del FarmacéUtico
Intervenciones Del  FarmacéUticoIntervenciones Del  FarmacéUtico
Intervenciones Del FarmacéUtico
 
Deprescripción
DeprescripciónDeprescripción
Deprescripción
 
Seminario 6: Pronóstico y Valorización de Tratamiento
Seminario 6: Pronóstico y Valorización de TratamientoSeminario 6: Pronóstico y Valorización de Tratamiento
Seminario 6: Pronóstico y Valorización de Tratamiento
 
El Paciente Polimedicado
El Paciente PolimedicadoEl Paciente Polimedicado
El Paciente Polimedicado
 
Polifarmacia
PolifarmaciaPolifarmacia
Polifarmacia
 
Nursing process in the administration of medications
Nursing process in the administration of medicationsNursing process in the administration of medications
Nursing process in the administration of medications
 
Atención farmacéuticaal paciente VIH. Erlantz Sánchez Garmendia
Atención farmacéuticaal paciente VIH. Erlantz Sánchez GarmendiaAtención farmacéuticaal paciente VIH. Erlantz Sánchez Garmendia
Atención farmacéuticaal paciente VIH. Erlantz Sánchez Garmendia
 
ABP 6 ppt.pptx
ABP 6 ppt.pptxABP 6 ppt.pptx
ABP 6 ppt.pptx
 
ENF05_Torres_Adm segura de medicamentos.pdf
ENF05_Torres_Adm segura de medicamentos.pdfENF05_Torres_Adm segura de medicamentos.pdf
ENF05_Torres_Adm segura de medicamentos.pdf
 
Presentaciohuelva rb
Presentaciohuelva rbPresentaciohuelva rb
Presentaciohuelva rb
 
Sistemas Personalizados de Dosificación (SPD)
Sistemas Personalizados de Dosificación (SPD)Sistemas Personalizados de Dosificación (SPD)
Sistemas Personalizados de Dosificación (SPD)
 
ATENCIÓN SEGURA DEL PACIENTE CRITICO.pptx
ATENCIÓN SEGURA DEL PACIENTE CRITICO.pptxATENCIÓN SEGURA DEL PACIENTE CRITICO.pptx
ATENCIÓN SEGURA DEL PACIENTE CRITICO.pptx
 

Último

asincronias ventilatorias-ventilacion mecanica
asincronias ventilatorias-ventilacion mecanicaasincronias ventilatorias-ventilacion mecanica
asincronias ventilatorias-ventilacion mecanicaAlexaSosa4
 
666105651-Farmacologia-Rios-2-Editorial-Sketch-Med-2024.pdf
666105651-Farmacologia-Rios-2-Editorial-Sketch-Med-2024.pdf666105651-Farmacologia-Rios-2-Editorial-Sketch-Med-2024.pdf
666105651-Farmacologia-Rios-2-Editorial-Sketch-Med-2024.pdfLuisHernandezIbarra
 
LA MEDICINA GRECORROMANA HIPOCRATES, HEROFILO Y GALENO
LA MEDICINA GRECORROMANA HIPOCRATES, HEROFILO Y GALENOLA MEDICINA GRECORROMANA HIPOCRATES, HEROFILO Y GALENO
LA MEDICINA GRECORROMANA HIPOCRATES, HEROFILO Y GALENOGENAROMIGUELRISCOIPA
 
Diabetes Mellitus 2024 y fisiologia y datos.pdf
Diabetes Mellitus 2024 y fisiologia y datos.pdfDiabetes Mellitus 2024 y fisiologia y datos.pdf
Diabetes Mellitus 2024 y fisiologia y datos.pdfAbelPerezB
 
Generalidades de fisiología del equilibrio-Medicina.pptx
Generalidades de fisiología del equilibrio-Medicina.pptxGeneralidades de fisiología del equilibrio-Medicina.pptx
Generalidades de fisiología del equilibrio-Medicina.pptx Estefa RM9
 
Recién Nacido y escalas para determinar la edad gestacional
Recién Nacido y escalas para determinar la edad gestacionalRecién Nacido y escalas para determinar la edad gestacional
Recién Nacido y escalas para determinar la edad gestacionalrdjaforever
 
ANATOMÍA DE PERINÉ ..................pdf
ANATOMÍA DE PERINÉ ..................pdfANATOMÍA DE PERINÉ ..................pdf
ANATOMÍA DE PERINÉ ..................pdfgalmchris6
 
indicadores para el proceso de esterilización de ceye .pdf
indicadores para el proceso de esterilización de ceye .pdfindicadores para el proceso de esterilización de ceye .pdf
indicadores para el proceso de esterilización de ceye .pdfALICIAMARIANAGONZALE
 
Histología del pelo o cabello-Medicina.pptx
Histología del pelo o cabello-Medicina.pptxHistología del pelo o cabello-Medicina.pptx
Histología del pelo o cabello-Medicina.pptx Estefa RM9
 
ESCALAS DE VALORACION EN ENFERMERIA.pptx
ESCALAS DE VALORACION EN ENFERMERIA.pptxESCALAS DE VALORACION EN ENFERMERIA.pptx
ESCALAS DE VALORACION EN ENFERMERIA.pptxmfy7bkb299
 
317543696-CUMARINA-EXPOSICION-ORGANICA4.pptx
317543696-CUMARINA-EXPOSICION-ORGANICA4.pptx317543696-CUMARINA-EXPOSICION-ORGANICA4.pptx
317543696-CUMARINA-EXPOSICION-ORGANICA4.pptxLuisMalpartidaRojas
 
NORMATIVIDAD VE DE EDA-IRA EN EL PERU.pptx
NORMATIVIDAD VE DE EDA-IRA EN EL PERU.pptxNORMATIVIDAD VE DE EDA-IRA EN EL PERU.pptx
NORMATIVIDAD VE DE EDA-IRA EN EL PERU.pptxManuelJesus80
 
ANAMNESIS Y EXAMEN FISICO DEL SISTEMA RENAL.pptx
ANAMNESIS Y EXAMEN FISICO DEL SISTEMA  RENAL.pptxANAMNESIS Y EXAMEN FISICO DEL SISTEMA  RENAL.pptx
ANAMNESIS Y EXAMEN FISICO DEL SISTEMA RENAL.pptxCENTRODESALUDCUNCHIB
 
Infarto agudo al miocardio magisterio completa.pptx
Infarto agudo al miocardio magisterio completa.pptxInfarto agudo al miocardio magisterio completa.pptx
Infarto agudo al miocardio magisterio completa.pptxLUISEDUARDOPEREGRINO
 
casos clínicos hidrocefalia que es tratamiento sintomas
casos clínicos hidrocefalia que es tratamiento sintomascasos clínicos hidrocefalia que es tratamiento sintomas
casos clínicos hidrocefalia que es tratamiento sintomascoaquiracinthia34
 
MÚSCULOS DEL CUELLO DESCRIPCIÓN ORIGEN INSERCIÓN E INERVACION
MÚSCULOS DEL CUELLO DESCRIPCIÓN ORIGEN INSERCIÓN E INERVACIONMÚSCULOS DEL CUELLO DESCRIPCIÓN ORIGEN INSERCIÓN E INERVACION
MÚSCULOS DEL CUELLO DESCRIPCIÓN ORIGEN INSERCIÓN E INERVACIONPinedaValderrabanoAi
 
presentacion de CUMARINAS clase maestraa
presentacion de CUMARINAS clase maestraapresentacion de CUMARINAS clase maestraa
presentacion de CUMARINAS clase maestraaLuisMalpartidaRojas
 
Conceptos De pago Tarjeton digital del imss
Conceptos De pago Tarjeton digital del imssConceptos De pago Tarjeton digital del imss
Conceptos De pago Tarjeton digital del imsschristianjosecolorad
 
FARMCOCINÉTICA Y FARMACODINAMIA DE LOS MEDICAMENTOS TÓPICOS
FARMCOCINÉTICA Y FARMACODINAMIA DE LOS MEDICAMENTOS TÓPICOSFARMCOCINÉTICA Y FARMACODINAMIA DE LOS MEDICAMENTOS TÓPICOS
FARMCOCINÉTICA Y FARMACODINAMIA DE LOS MEDICAMENTOS TÓPICOSJaime Picazo
 

Último (20)

asincronias ventilatorias-ventilacion mecanica
asincronias ventilatorias-ventilacion mecanicaasincronias ventilatorias-ventilacion mecanica
asincronias ventilatorias-ventilacion mecanica
 
666105651-Farmacologia-Rios-2-Editorial-Sketch-Med-2024.pdf
666105651-Farmacologia-Rios-2-Editorial-Sketch-Med-2024.pdf666105651-Farmacologia-Rios-2-Editorial-Sketch-Med-2024.pdf
666105651-Farmacologia-Rios-2-Editorial-Sketch-Med-2024.pdf
 
LA MEDICINA GRECORROMANA HIPOCRATES, HEROFILO Y GALENO
LA MEDICINA GRECORROMANA HIPOCRATES, HEROFILO Y GALENOLA MEDICINA GRECORROMANA HIPOCRATES, HEROFILO Y GALENO
LA MEDICINA GRECORROMANA HIPOCRATES, HEROFILO Y GALENO
 
Diabetes Mellitus 2024 y fisiologia y datos.pdf
Diabetes Mellitus 2024 y fisiologia y datos.pdfDiabetes Mellitus 2024 y fisiologia y datos.pdf
Diabetes Mellitus 2024 y fisiologia y datos.pdf
 
Generalidades de fisiología del equilibrio-Medicina.pptx
Generalidades de fisiología del equilibrio-Medicina.pptxGeneralidades de fisiología del equilibrio-Medicina.pptx
Generalidades de fisiología del equilibrio-Medicina.pptx
 
Recién Nacido y escalas para determinar la edad gestacional
Recién Nacido y escalas para determinar la edad gestacionalRecién Nacido y escalas para determinar la edad gestacional
Recién Nacido y escalas para determinar la edad gestacional
 
ANATOMÍA DE PERINÉ ..................pdf
ANATOMÍA DE PERINÉ ..................pdfANATOMÍA DE PERINÉ ..................pdf
ANATOMÍA DE PERINÉ ..................pdf
 
indicadores para el proceso de esterilización de ceye .pdf
indicadores para el proceso de esterilización de ceye .pdfindicadores para el proceso de esterilización de ceye .pdf
indicadores para el proceso de esterilización de ceye .pdf
 
Histología del pelo o cabello-Medicina.pptx
Histología del pelo o cabello-Medicina.pptxHistología del pelo o cabello-Medicina.pptx
Histología del pelo o cabello-Medicina.pptx
 
ESCALAS DE VALORACION EN ENFERMERIA.pptx
ESCALAS DE VALORACION EN ENFERMERIA.pptxESCALAS DE VALORACION EN ENFERMERIA.pptx
ESCALAS DE VALORACION EN ENFERMERIA.pptx
 
317543696-CUMARINA-EXPOSICION-ORGANICA4.pptx
317543696-CUMARINA-EXPOSICION-ORGANICA4.pptx317543696-CUMARINA-EXPOSICION-ORGANICA4.pptx
317543696-CUMARINA-EXPOSICION-ORGANICA4.pptx
 
NORMATIVIDAD VE DE EDA-IRA EN EL PERU.pptx
NORMATIVIDAD VE DE EDA-IRA EN EL PERU.pptxNORMATIVIDAD VE DE EDA-IRA EN EL PERU.pptx
NORMATIVIDAD VE DE EDA-IRA EN EL PERU.pptx
 
ANAMNESIS Y EXAMEN FISICO DEL SISTEMA RENAL.pptx
ANAMNESIS Y EXAMEN FISICO DEL SISTEMA  RENAL.pptxANAMNESIS Y EXAMEN FISICO DEL SISTEMA  RENAL.pptx
ANAMNESIS Y EXAMEN FISICO DEL SISTEMA RENAL.pptx
 
Transparencia Fiscal Abril año 2024.pdf
Transparencia Fiscal Abril  año 2024.pdfTransparencia Fiscal Abril  año 2024.pdf
Transparencia Fiscal Abril año 2024.pdf
 
Infarto agudo al miocardio magisterio completa.pptx
Infarto agudo al miocardio magisterio completa.pptxInfarto agudo al miocardio magisterio completa.pptx
Infarto agudo al miocardio magisterio completa.pptx
 
casos clínicos hidrocefalia que es tratamiento sintomas
casos clínicos hidrocefalia que es tratamiento sintomascasos clínicos hidrocefalia que es tratamiento sintomas
casos clínicos hidrocefalia que es tratamiento sintomas
 
MÚSCULOS DEL CUELLO DESCRIPCIÓN ORIGEN INSERCIÓN E INERVACION
MÚSCULOS DEL CUELLO DESCRIPCIÓN ORIGEN INSERCIÓN E INERVACIONMÚSCULOS DEL CUELLO DESCRIPCIÓN ORIGEN INSERCIÓN E INERVACION
MÚSCULOS DEL CUELLO DESCRIPCIÓN ORIGEN INSERCIÓN E INERVACION
 
presentacion de CUMARINAS clase maestraa
presentacion de CUMARINAS clase maestraapresentacion de CUMARINAS clase maestraa
presentacion de CUMARINAS clase maestraa
 
Conceptos De pago Tarjeton digital del imss
Conceptos De pago Tarjeton digital del imssConceptos De pago Tarjeton digital del imss
Conceptos De pago Tarjeton digital del imss
 
FARMCOCINÉTICA Y FARMACODINAMIA DE LOS MEDICAMENTOS TÓPICOS
FARMCOCINÉTICA Y FARMACODINAMIA DE LOS MEDICAMENTOS TÓPICOSFARMCOCINÉTICA Y FARMACODINAMIA DE LOS MEDICAMENTOS TÓPICOS
FARMCOCINÉTICA Y FARMACODINAMIA DE LOS MEDICAMENTOS TÓPICOS
 

Validación de la prescripción médica

  • 1.
  • 2. VALIDACIÓN DE LA PRESCRIPCIÓN •  Evaluación de la prescripción médica por el farmacéutico comprobando antes de la dispensación la idoneidad del tratamiento prescrito a un paciente, considerando: –  Objetivos terapéuticos –  Características del paciente –  Características del medicamento
  • 3.
  • 4. 1999 El IOM publica: “To Err is Human” 1 año: !  -44.000 y 98.000 muertes por !  EM " EAS !  -7.400 muertes por errores de medicación !  -1 cirugía del lado incorrecto por día.
  • 6. Farmacéutico •  Prescripción Médico •  Validación •  Dispensación •  Administración Enfermera
  • 7. •  Debemos demostrar que la actuación del farmacéutico consigue verdaderamente estos objetivos
  • 9. VALIDACIÓN DE LA PRESCRIPCIÓN •  Evaluación de la prescripción médica por el farmacéutico comprobando antes de la dispensación la idoneidad del tratamiento prescrito a un paciente, considerando: –  Objetivos terapéuticos –  Características del paciente –  Características del medicamento
  • 10. Objetivos terapéuticos •  Motivo de ingreso •  Problemas actuales •  Antecedentes médicos de interés. •  Enfermedades crónicas. •  Tratamiento crónico. •  Alergias y/o intolerancias. DIAGNÓSTICO
  • 11. Es la utilización consciente, explícita y juiciosa de la mejor evidencia científica clínica disponible para tomar decisones sobre el cuidado de pacientes individuales.
  • 12.
  • 13.
  • 14.
  • 15. Objetivos terapéuticos •  Indicación •  Duplicidades •  Necesidad de tratamiento adicional •  Duración del tratamiento •  Alternativas?
  • 16. Características del paciente •  •  •  •  •  •  •  Paciente en Urgencias Paciente en sala clínica médica Paciente en UCI Paciente en Cirugía Paciente en Pediatría Paciente en Geriatría Paciente en Neonatología
  • 18.
  • 19.
  • 22. Características del paciente •  PACIENTES CON POTASIO SÉRICO ALTERADO Y FÁRMACOS QUE AFECTAN A LOS NIVELES DE POTASIO –  AINES/ IECA’s •  PACIENTES CON HIPONATREMIA Y FÁRMACOS QUE AFECTAN LOS NIVELES DE SODIO •  PACIENTES CON HIPO O HIPERGLUCEMIA Y FÁRMACOS QUE AFECTAN LOS NIVELES DE GLUCOSA •  PACIENTES CON DIETA SOSA Y FÁRMACOS QUE APORTAN SODIO –  (efervescentes, ej: acetilcisteína " reemplazar x alternativa NO-efervescente?)
  • 25.
  • 26. en la transición asistencial
  • 27.
  • 28. Paciente en UCI •  Complejidad de los tratamientos •  Empleo de medicamentos de alto riesgo •  Gravedad de los pacientes •  Administración EV
  • 29.
  • 30.
  • 31.
  • 32. ESTABILIDAD Y COMPATIBILIDAD DE FÁRMACOS: MÚLTIPLES INFUSIONES ENDOVENOSAS EN PACIENTES CRÍTICAMENTE ENFERMOS: ¿CÓMO ESTÁ INDICADA LA ADMINISTRACIÓN? : JUNTOS /SEPARADOS/ BOMBA DE INFUSIÓN
  • 33.
  • 34. Pacientes Adultos mayores La selección de un medicamento no es un ejercicio de austeridad, sino de “inteligencia clínica”. Joan Ramón Laporte
  • 35.
  • 38. ¿CÓMO DESPRESCRIBIR? ¿Continuar el tratamiento? ¿Ajustar la dosis? ¿Suspender el tratamiento? ¿Cómo identificar los fármacos inapropiados y retirarlos? ¿Cómo medir la adecuación terapéutica?
  • 39.
  • 40.
  • 41.
  • 42. Criterios STOPP/START Screening Tool of Older Person’s potentially inappropriate Prescriptions Screening Tool to Alert doctors to the Right indicated Treatment 68 STOPP + 22 START
  • 43.
  • 44.
  • 45.
  • 47.
  • 48.
  • 49.
  • 50.
  • 51.
  • 52.
  • 53.
  • 54.
  • 55. Paciente en Pediatría /Neo EXCIPIENTES ERRORES DE CÁLCULO
  • 56.
  • 57. Nadie ha medido los niveles de excipientes utilizados en medicamentos para los bebés y, aunque estamos contentos con los que se utilizan actualmente en la práctica clínica, sería útil saber más acerca de cómo el cuerpo maneja los excipientes utilizados en la actualidad. También ayudaría a los farmacéuticos en el desarrollo de nuevos medicamentos para su uso en bebés para asegurarse de que sólo los sustancias que son necesarios se incluyen en las formulaciones.
  • 58.
  • 59.
  • 60.
  • 61.
  • 62.
  • 63.
  • 64.
  • 65.
  • 66.
  • 67.
  • 68. Características del medicamento •  Vía de administración –  Terapia secuencial –  SNG –  Otra vía? •  Monitorización eficacia/seguridad •  Fluidoterapia –  Volumen –  Tipo de suero –  Diluyente medicación –  Volumen mínimo
  • 69. Ventajas de la vía oral •  Menor costo •  Menor necesidad de accesorios y dispositivos •  Menor tiempo de preparación de las dosis. •  Administración más sencilla y con menor tiempo de dedicación del personal de enfermería. •  Proporciona al paciente mayor confort, movilidad e independencia. •  Permite acortar la estadía en el hospital. •  Menor riesgo de complicaciones
  • 70. Terapia secuencial •  Más de 48 h de tratamiento intravenoso •  Está recibiendo otra medicación o alimentación por vía oral más de 24 h •  ¿medicamentos con indicación en nauseas/vómitos/ diarrea/alteraciones de la motilidad? ¿malabsorción? •  Paciente estable: rotar a la vía oral
  • 71.
  • 73. Vía de administración: es necesaria una vía central?
  • 74. Características del medicamento Se reporta el caso de un niño con una gastrostomía a quien se le prescribe Claritromicina, la suspensión fue preparada y dispensada con instrucciones para su administración, luego de 2 días la gastrostomía quedó completamente ocluída. El niño ingresa al hospital para reemplazo de la gastrostomía y rotación del antibiótico.
  • 75.
  • 80.
  • 81.
  • 82.
  • 83.
  • 84.
  • 85.
  • 86. Resumiendo…. INDICACIÓN •  •  •  •  •  POSOLOGÍA (las preguntas que deberíamos hacernos ante una prescripción) ¿Es la terapia necesaria? ¿Está siendo efectiva? ¿Hay una indicación no tratada? ¿Existe duplicidad? ¿Es el fármaco más costo-efectivo? •  ¿Es la dosis correcta para ese paciente? •  ¿Es la frecuencia de administración más correcta para ese paciente? •  ¿Po qué vía se elimina el fármaco? •  ¿Necesita ajuste de dosis? •  ¿La duración es correcta?
  • 87. VÍA DE ADMIS INTERACCIÓN EFECTOS ADVERSOS •  ¿Es la vía de administración más correcta para ese paciente? •  ¿Cómo está indicada la administración? (horario, dilución, reconstitución, etc) •  ¿Interacciones? –  Fármaco-fármaco –  Fármaco-alimento –  Fármaco-pruebas de laboratorio •  •  •  •  ¿Es el fármaco más seguro para este paciente? ¿Qué perfil de efectos adversos tiene? ¿Presenta el paciente alergias? ¿Qué parámetros son útiles para monitorizar los efectos adversos?
  • 88.
  • 89.
  • 90.
  • 91. Conclusiones •  Numerosas oportunidades de optimización de la farmacoterapia. •  Mayor beneficio cuando está integrado en el equipo. •  Conocer la HC y los objetivos farmacoterapéuticos permite realizar intervenciones con mayor beneficio para el paciente.