Op dinsdag 1 juni 2010 organiseerde de DDMA commissie Datakwaliteit een debat "Balanceren op de Grens". Een gesprek over de inzet van data en techniek in marketing en maatschappij.

1. Event: DDMA DQ Debat
Thema: Balanceren op de grens
Spreker: Ellen Hoving – FPLC
Datum: 1 juni 2010, TNT Den Haag
www.ddma.nl
1

2. LIS: “datakwaliteit een brug te ver”
Ellen Hoving

3. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
Landelijk Informatiesysteem Schulden
Zienswijze College Bescherming
Persoonsgegevens
Kwaliteit LIS registratie
Datakwaliteit en haar dimensies
De kwetsbare burger
Stellingen
3

4. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
• Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS)
Doel LIS: Registratie van betalingsachterstanden om
het ontstaan van problematische schulden te
voorkomen;
• Informatie over financiële positie consument
• Fungeren als stelsel van kredietregistratie (BKR)
• Voorafgaand aan totstandkoming overeenkomst en tijdens
beheer daarvan in belang consument beoordelen of, ter
voorkoming van het ontstaan van problematische schulden,
het aangaan van die overeenkomst in de gevraagde vorm
verantwoord is
4

5. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
• Landelijk informatiesysteem Schulden (LIS)
Deelnemers en participanten:
• Leden Aedes Vereniging Woningcorporaties
• Leden Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK)
• Energie-retailbedrijven aangesloten bij EnergieNed /
Nederlandse Vereniging voor Marktwerking in Energie (VME)
• Stichting Leger des Heils Welzijns en Gezondheidszorg
• Gemeentelijke Sociale Diensten
• Participanten die deelnemen aan BKR
• Banken, creditcardmaatschappijen, telefoonbedrijven,
thuiswinkels e.d.
5

6. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
• Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS)
Problematische schuldsituatie volgens LIS Protocol:
“De situatie waarin op basis van bepaalde criteria redelijkerwijs kan worden
voorzien dat een natuurlijke persoon niet zal kunnen voortgaan met het
betalen van zijn schulden of niet meer aan zijn betalingsverplichting kan
voldoen”
Registratie criteria deelnemers:
• Energieschuld; 2 mnd aaneengesloten: €250,--
• Huurschuld; 2 mnd aaneengesloten: €750,--
• Eigen bijdrage Leger des Heils; 2 mnd aangesloten: €1000,-
• Schuld sociale dienst; 2 mnd aangesloten: €250,--
• Registratie met NVVK lid schuldhulpverlening start en leidt
tot plan van aanpak;
6

7. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
• Zienswijze College Bescherming Persoonsgegevens (sept 2009):
Objectieve criteria ontbreken; op grond van welke
criteria is voorzienbaar dat er een risico is op een
problematische schuldsituatie
Het LIS is een stigmatiserend systeem
De te registreren gegevens (o.a. achterstanden
betaling huur en energie) kunnen niet voldoende
juist en nauwkeurig zijn;
Er bestaat het risico dat mensen geregistreerd
worden die daar gezien de doelstelling van het
LIS niet thuishoren en te maken krijgen met de
negatieve gevolgen van registratie
7

8. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
• Kwaliteit LIS registratie
Ontbreken passende cijfers registratiecriteria
betrouwbare indicatoren voor het dreigen van
problematische schulden;
Stelling: Het niet betalen van gas en licht wordt
zo lang mogelijk uitgesteld; dus achterstand is
goede indicatie potentiële problematische schuld
Voorbeeld: in week 26 van 2008 hadden 253.268
mensen betalingsachterstand bij EnergieNed
Verband betalingsachterstand van twee maanden
en €250,- en bestaan van een problematische
schuldsituatie ontbreekt
8

9. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
• Kwaliteit LIS registratie
De te registreren gegevens niet voldoende juist en nauwkeurig
Monitor Betalingsachterstanden (2008)
581.000 huishoudens achterstallige rekening in
afgelopen 12 maanden
66,9% vanwege financiële reden
33% een ander reden, zoals vergeten, achterstand of
fouten in de administratie van de organisatie of
anderszins
Er bestaat het risico dat mensen geregistreerd worden die
daar gezien de doelstelling van het LIS niet thuishoren en te
maken krijgen met de negatieve gevolgen van registratie
9

10. Datakwaliteit en de dimensies
Informatiekwaliteit, Categorieën en dimensies volgens Wang
Categorie Dimensie
Intrinsieke Informatiekwaliteit Accuraatheid, objectiviteit, geloofwaardigheid,
reputatie
Toegankelijkheid Toegankelijkheid, beveiliging
Contextuele Informatiekwaliteit Relevantie, toegevoegde waarde,
tijdsafhankelijkheid, volledigheid, hoeveelheid
informatie
Informatiekwaliteit naar gebruikers Eenduidige interpretatie, gemakkelijk te begrijpen,
beknopte voorstelling, consistente voorstelling
10

11. Wang : 10 key datakwaliteitsproblemen
Leveranciers Beheerder Gebruikers
Informatie Informatie Informatie
productie opslag en onderhoud uitnutting
proces proces proces
Diverse Productie Analyse Privacy-eisen
bronnen fouten
Inconsistente
definities
Subjectieve
oordelen
Wijziging taken Delen informatie
Te veel Informatie niet
informatie toegankelijk
Informatie bronnen Informatie systemen Taak omgeving
infrastructuur
11

12. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
• Inzet van technologie creëert steeds meer een
kwetsbare burger:
Grote hoeveelheden verschillende typen (data, beeld ,
geluid) gegevens over
Kenmerken, gedrag en in de toekomst emoties en
gedachten van mensen
Door het combineren van verschillende technologieën
kunnen mensen in hun gedrag (in plaats, tijd en context) –
worden gevolgd, gestuurd en beïnvloed
Een niet in omvang en tijd beperkt systeemgeheugen wordt
gecreëerd, dat zichzelf vooralsnog niet corrigeert;
Fouten in één systeem woekeren door de gehele keten
12

13. LIS : “Datakwaliteit een brug te ver”
• Inzet van technologie creëert steeds meer een
kwetsbare burger:
Wat is de kwaliteit van de informatie?
Zeker als die onafhankelijk van de betrokkene
wordt verzameld en verwerkt
Wie waakt er over de juistheid van de gegevens
in vele bestanden?
Bij welk loket in de keten kan de burger terecht?
Hoe lang moet hij wachten voordat de correcties
in alle aangehaakte systemen zijn doorgevoerd?
13

14. Stellingen en discussie (1)
Het LIS moet een taak van de overheid zijn
en niet van het particulier initiatief, want anders
staat het belang van de consument niet centraal,
maar het belang van de deelnemer.
14 14

15. Stellingen en discussie (2)
Het koppelen van BKR, LIS, GBA en Kadaster moet kunnen,
dan krijgen we prima beeld in welke steden en wijken
de meeste schuldproblemen voorkomen.
15

16. Stellingen en discussie (3)
Datakwaliteit is een vergeten onderwerp
16

17. Stellingen en discussie
1) Het LIS moet een taak van de overheid zijn
en niet van het particulier initiatief, want anders staat
het belang van de consument niet centraal, maar het
belang van de deelnemer
2) Het koppelen van BKR, LIS, GBA en Kadaster moet
kunnen,
dan krijgen we prima beeld in welke steden en wijken
de meeste schuldproblemen voorkomen.
3) Datakwaliteit is een vergeten onderwerp
17