ICT biedt de mogelijkheid om ons onderwijs meer oefengestuurd in te richten. Met de komst van adaptieve oefenvolgsystemen, zoals Rekentuin en Taalzee, kunnen alle leerlingen automatisch op hun eigen niveau oefenen. Tegelijkertijd analyseert het programma automatisch de data en geeft het leerkracht en leerling inzicht in de prestaties. Een volgende stap is een oefengestuurde, in plaats van een instructiegestuurde, leercyclus waarbij instructies worden aangeboden op basis van de oefenresultaten.

1. Adaptief oefengestuurd
onderwijs
Marthe Straatemeier
1Oefenweb @ Cito toer
Van oefenvolgsysteem naar instructie op maat

2. Wie zijn Oefenweb?
• Spin-off van de Universiteit van Amsterdam
• Voortgekomen uit onderzoek naar
ontwikkelingsprocessen
• Complexe systemen moeten intensief gemeten worden
– Maar dagelijks toetsen in de klas is onhaalbaar
• Oefenvolgsystemen: Rekentuin & Taalzee
– 1500 scholen, 200.000 gebruikers
Oefenweb @ Cito toer 2

3. Vormen van onderwijs
Oefenweb @ Cito toer 3
1 op 1
1 op 30
Het positieve effect van een-op-een
onderwijs is zeer groot!
Bloom’s 2σ probleem

4. Maar …..
• Individuele verschillen zijn enorm
– Ruim 20% uit groep 4 > gemiddelde groep 5
– 8% scoort > gemiddelde groep 6
• ICT biedt nieuwe mogelijkheden
– Laptops en tablets
– Snel internet
Oefenweb @ Cito toer 4

5. • Er zijn vele goede rekenmethoden maar 4 observaties:
– Er is een vaste leervolgorde
– Differentiatie blijft behelpen
– Kinderen hebben (bijna) geen toegang
tot instructiemateriaal
– Weinig terugkoppeling van fouten
naar instructie
Huidige rekenmethoden
Oefenweb @ Cito toer 5

6. optellen
•Tot 10
•Tot 20
•Tot 100
aftrekken
•Tot 10
•Tot 20
•Tot 100
keer
•Tafels 1,2,5,10
•Tafels 3,4,6
•Tafels 7,8,9
Etc.
optellen
Tot 10
Tot 20
Tot 100
aftrekken
Tot 10
Tot 20
Tot 100
keer
1,2,5,10
3,4,6
7,8,9
Etc.
Methode: Verticaal
Nadeel: volgorde
willekeurig
Internet: Horizontaal
Nadeel: geen structuur
6Oefenweb @ Cito toer
Volgorde in instructie dilemma

7. Alternatief:
Netwerk van instructies
Oefenweb @ Cito toer 7
Mogelijke instructiebronnen:
• Verzameling rekenvideo’s
(Laat eens zien!, Khan Academy)
• Papieren overzichten
(binas boek rekenen)
• Instructiemateriaal internet
• Leerkracht, ouder, bijles,
• Skype teacher
+ tot 10
+ tot 20
- tot 10
- tot 20
- tot 100
x 1,2,5,10
x 3,4,6
x 7,8,9
……
……
……
tot 100

8. Creëer een automatische leercyclus
voor elk kind
Niet-lineaire methode
Oefenweb @ Cito toer 8
Instructie
?
Geïsoleerde
module
Oefenen
Analyse
Instructie
Oefenen
Instructie
Oefenen
Klassieke lineaire
methode

9. Oefengestuurd leren
Oefenweb @ Cito toer 9
Oefenen
AnalyseInstructie
Leerkracht
motivatie
volgen
deels
geven

10. Voorbeelden
Oefenweb @ Cito toer 10

11. Web based computer adaptieve
oefenvolgsystemen
Computer
Basisidee: Digitale schriftjes
Adaptief
Elk kind op eigen niveau
Oefenvolgsysteem
Oefenen en volgen
Geen nakijkwerk
Dagelijkse ontwikkeling
Web based
School & thuis
Computer & tablet
Centrale database
11Oefenweb @ Cito toer

12. CAT (Computer Adaptief Testen)
Oefenweb @ Cito toer 12
✓ ✕✓✓✓✓✓ ✓ ✕✕✓✓
Vragen (Moeilijkheid)
Kind (Vaardigheid)
Laag Hoog

13. Hoe vind je een gelijkwaardige tegenstander?
Oefenweb @ Cito toer 13

14. Laag Hoog
Schaken: Elo ratings
Oefenweb @ Cito toer 14

15. Laag Hoog
Schaken: Elo ratings
Oefenweb @ Cito toer 15

16. Laag Hoog
Kinderen (Vaardigheid)
Vragen (Moeilijkheid)
2+3
Rekentuin: Elo ratings
Oefenweb @ Cito toer 16

17. Elo in werking
Oefenweb @ Cito toer 17
Vragen (Moeilijkheid)
Kinderen (Vaardigheid)
Laag Hoog

18. Welk probleem is moeilijker?
Oefenweb @ Cito toer 18
19 + 58
80 + 10
2 + 244 + 3
8 + 9
9 + 66
1 + 70
3 + 6

19. Voordelen nieuw CAT systeem
• Zelf-organiserend
• Na elk antwoord wordt niveau aangepast
• Docent hoeft niets in te stellen
• Methode-onafhankelijk
• Vaardigheid = gegeven antwoorden & reactietijd
• Elk kind maakt altijd 75% van de opgaven goed
Oefenweb @ Cito toer 19

20. Spelmotivaties Rekentuin
Groei planten =
vaardigheid
Basis- & bonustuin
= belang vaardigheden
Aantal munten =
inzet /
speelfrequentie
Verdorring / gieters =
onderhouden van
vaardigheden
20Oefenweb @ Cito toer

21. Rekentuin
Voor alle leeftijden (PO, VO, MBO & HO)
21Oefenweb @ Cito toer
Basis
Tellen
Cijferreeksen
Getallen
Basisoperaties
Optellen
Aftrekken
Vermenigvuldiging
Delen
Speed mix / Slow mix
Andere rekenvaardigheden
Breuken / % / Verhoudingen
Klokkijken
Rekenvolgorde
Cijfers (puzzels)
Kangoeroe
Overige vaardigheden
Bloemencode
Werkgeheugen
1-2-3-tje

22. Leerkrachtgedeelte
Oefenweb @ Cito toer 22

23. Inzet op school
23Oefenweb @ Cito toer
• Met welk doel?
• Oefenen
• Motiveren
• Toetsen/monitoren
• Voor wie?
– Alle leerlingen
– Zwakke/goede leerlingen
– School/thuis
• Methode-onafhankelijk
• Methode vervangend (O4nt, Exova)

24. Stap naar instructie
Oefenweb @ Cito toer 24

25. Hoe kiest het systeem de juiste instructie?
1. Terugkomende typische fouten
• 34+8=32, 34+19=43, etc.
2. Geen stijging meer in
vaardigheidsscore (rating)
Oefenweb @ Cito toer 25
Behoefte aan specifieke
remediërende instructie (bv. lenen)
Behoefte aan algemene instructie
(conceptuele uitleg, handige strategieën
voor snel optellen tot 100).

26. Instructiefilmpjes
Koppeling met Laat eens zien!
Koppeling beschikbaar voor scholen met beide producten.
26Oefenweb @ Cito toer

27. Oefengestuurde instructie
Rol leerkracht?
• Leerproces efficiënter
• Individuele leerlijnen
• Tijd voor groepsactiviteiten
• Tijd voor zwakke leerling
• Tijd voor andere leerdomeinen
Oefenweb @ Cito toer 27
Oefenen
AnalyseInstructie
Leerkracht
motivatie
volgen
deels
geven

28. Is dit ver weg?
28
Oefenvolgsystemen
aanwezig
Instructiemateriaal
aanwezig op internet
Oefenweb @ Cito toer
Onderwijsaanbieders kunnen hierin samenwerken

29. Kanttekeningen?
• Randvoorwaarden nog niet overal
aanwezig
• Misschien niet voor alle kinderen,
niet voor alle leerkrachten
– Impact op schoolorganisatie?
Maar veel van het vaardighedenonderwijs (rekenen en taal)
leent zich goed voor dit model!
Oefenweb @ Cito toer 29

30. Het kan stap voor stap!
Onderwijsvernieuwing is een evolutie van ‘best practices’
30

31. Nieuws & contact
Volg onze blog of bezoek ons op twitter,
facebook en LinkedIn
31Oefenweb @ Cito toer
Oefenweb.nl
Rekentuin.nl
Taalzee.nl
Wordsandbirds.nl
fb.com/oefenweb
fb.com/rekentuin
fb.com/taalzee
fb.com/wordsandbirds
#oefenweb
#rekentuin
#taalzee
#wordsandbirds
linkedin.com/company/oefenweb.nl