бүгд найрамдах сингапур улсад зохион байгуулсан авлигатай тэмцэх ажлын туршлага судлах сургалт (2011. 2014 )

Á¯ÃÄ ÍÀÉÐÀÌÄÀÕ ÑÈÍÃÀÏÓÐ ÓËÑÀÄ
ÇÎÕÈÎÍ ÁÀÉÃÓÓËÑÀÍ ÀÂËÈÃÀÒÀÉ
ÒÝÌÖÝÕ ÀÆËÛÍ ÒÓÐØËÀÃÀ ÑÓÄËÀÕ
ÑÓÐÃÀËÒ
2011 îíû 6 ñàðûí 27-íîîñ 7 ñàðûí 1,
2014 îíû 2 ñàðûí 10-14-íû ºäð¿¿ä

3Á¯ÃÄ ÍÀÉÐÀÌÄÀÕ ÑÈÍÃÀÏÓÐ ÓËÑÀÄ ÇÎÕÈÎÍ ÁÀÉÃÓÓËÑÀÍ ÀÂËÈÃÀÒÀÉ ÒÝÌÖÝÕ ÀÆËÛÍ ÒÓÐØËÀÃÀ ÑÓÄËÀÕ ÑÓÐÃÀËÒ
Ñóðãàëòûí òóõàé
Àçèéí ñàí íü ÀÍÓ-ûí Îëîí óëñûí õºãæëèéí àãåíòëàãèéí ñàíõ¿¿æèëòýýð
Ìîíãîë Óëñàä Àâëèãàòàé òýìöýõýä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ òºñëèéã 2006-2011 îíä,
Ìîíãîë Óëñàä Çàñàãëàë, èë òîä áàéäëûã äýìæèõ õºòºëáºðèéã 2012-2014 îíä
õýðýãæ¿¿ëñýí. Òóñ òºñºë àâëèãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, îëîí íèéòèéã ñî¸í
ãýãýýð¿¿ëýõ, èðãýíèé íèéãìèéí áàéãóóëëàãóóä áîëîí õóâèéí õýâøëèéã àâëèãûí
ýñðýã õ¿÷èí ÷àðìàéëòàä òàòàí îðîëöóóëàõ çýðýã îëîí ÷èãëýëýýð àæèëëàæ èðñýí.
Ýíý õ¿ðýýíä àâëèãûí ãýìò õýðãèéã ¿ð ä¿íòýé ìºðäºí øàëãàõ, ïðîêóðîðûí
õÿíàëò òàâèõ, ø¿¿õýýð àìæèëòòàé øèéäâýðëýõ óð ÷àäâàðûã íýìýãä¿¿ëýõ,
áàéãóóëëàãóóäûí àæëûí óÿëäàà, õàìòûí àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ ÷èãëýëýýð
Àâëèãàòàé òýìöýõ ãàçàð, Óëñûí Åðºíõèé Ïðîêóðîðûí ãàçàð, Íèéñëýëèéí
Ïðîêóðîðûí ãàçàð, Óëñûí Äýýä ø¿¿õ áîëîí áóñàä ø¿¿õ¿¿ä, Ø¿¿õèéí Åðºíõèé
Çºâëºëòýé õàìòðàí àæèëëàñàí áèëýý. Ýíýõ¿¿ õàìòûí àæèëëàãààíû õ¿ðýýíä òóñ
ñàí Ñèíãàïóð óëñûí àâëèãàòàé òýìöñýí òóðøëàãààñ ñóäëàõ ñóðãàëòûã Ñèíãàïóðûí
Ãàäààä õàðèëöààíû ÿàì, Òºðèéí àëáàíû êîëëåæòîé õàìòðàí 2 óäàà çîõèîí
áàéãóóëñàí. Òóñ ñàí ñóðãàëòààñ îëæ àâñàí ìýäëýã ìýäýýëëèéã Àâëèãàòàé òýìöýõ
÷èãëýëýýð àæèëëàæ áóé õàìòðàã÷ áàéãóóëëàãóóäûí àæèëòàí, àëáàí õààã÷ íàðòàé
õóâààëöàõ çîðèëãîîð ñóðãàëòûí ìàòåðèàë, òàéëàí áîëîí õîëáîãäîõ óóëçàëò,
õýëýëö¿¿ëãèéí ìàòåðèàëûã áýëòãýâ.

4 Á¯ÃÄ ÍÀÉÐÀÌÄÀÕ ÑÈÍÃÀÏÓÐ ÓËÑÀÄ ÇÎÕÈÎÍ ÁÀÉÃÓÓËÑÀÍ ÀÂËÈÃÀÒÀÉ ÒÝÌÖÝÕ ÀÆËÛÍ ÒÓÐØËÀÃÀ ÑÓÄËÀÕ ÑÓÐÃÀËÒ
Ñèíãàïóð Óëñ
Ñèíãàïóð Óëñ íü 5 ñàÿ îð÷èì õ¿í àìòàé, àðëûí îðîí þì. Ãàçàð íóòãèéí õóâüä
åðäºº 712.4 êì2
áºãººä äýëõèéí õàìãèéí èõ õ¿í àìûí íÿãòðàëòàé óëñóóäûí
íýã þì. Ñèíãàïóðûí õ¿í àì èõýâ÷ëýí Õÿòàä, Ýíýòõýã áîëîí Ìàëàé÷óóä áàéäàã.
Òèéìýýñ îëîí ÿíçûí ¸ñ çàíøèë, èòãýë ¿íýìøèëòýé õ¿ì¿¿ñ àìüäàðäàã. Ìàëàé
(¿íäýñíèé õýë), Àíãëè (çàõèðãààíû õýë), Õÿòàä áîëîí Òàìèë õýë ãýñýí àëáàí ¸ñíû
4 õýëòýé. Òóñãààð òîãòíîëîî çàðëàñíààñ õîéø áóþó 1965-1999 îíä Ñèíãàïóðûí
äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í (ÄÍÁ) æèëä äóíäæààð 8.6 õóâèàð ºññºí áàéäàã. Ãýâ÷
ñ¿¿ëèéí 10 æèëèéí õóãàöààíä, ÿëàíãóÿà 1997 îíû Àçèéí ñàíõ¿¿ãèéí õÿìðàë,
2001 îíû ÀÍÓ-ä áîëñîí òåððîðèñò õàëäëàãà, 2003 îíû SARS ºâ÷èí, ìºí äýëõèé
íèéòèéí ñàíõ¿¿ãèéí õÿìðàë çýðýã íü äýýðõ ºñºëò áóóðàõàä íºëººëæýý.
Ñèíãàïóðûã àíõ 1819 îíîîñ Àíãëè÷óóä õóäàëäààíû áîîìò õýëáýðýýð àøèãëàæ
áàéãààä, óëìààð 1824 îíä Àíãëèéí êîëîíè áîëñîí áàéíà. Ãàçàð ç¿éí àøèãòàé
áàéðëàë íü òîìîîõîí õóäàëäààíû òºâ áîëîõ öààøäûí õºãæèëä íü íºëººëñºí
áàéíà. 1942 îíä Ñèíãàïóð ßïîíû ýçýíò ã¿ðíèé ìýäýëä îðñíîîð ýíý õºãæèë
óäààøèðñàí. Ýíý ¿å Ñèíãàïóðûí ò¿¿õýí äýõ õàìãèéí õ¿íä õýö¿¿ öàã ¿åä
òîîöîãääîã. Äýëõèéí 2-ð äàéíû äàðàà Ñèíãàïóð äàõèí Àíãëèéí ìýäýëä î÷ñîí.
1965 îíû 8 äóãààð ñàðûí 9-íèé ºäºð Ñèíãàïóð Óëñ òóñãààð òîãòíîñîí. Ñèíãàïóð
Óëñàä òóõàéí ¿åä îëîí õ¿í àì, ãàçàð ç¿éí òààòàé íºõöºë áîëîí õºðø îðíóóäààñ
ººð ç¿éë áàéñàíã¿é. Öýâýð óñíû õîìñäîë, àæèëã¿é÷¿¿ä ãýýä òóëãàìäñàí àñóóäàë
îëîí áàéâ.
Ñèíãàïóð íü Àíãëèéí Âýñòìèíñòåðèéí òîãòîëöîîíä òóëãóóðëàñàí Ïàðëàìåíòûí
çàñàãëàëòàé. Çàñàãëàëûí õóâüä õóóëü òîãòîîõ, ã¿éöýòãýõ, ø¿¿õ çàñàãëàëààñ
á¿ðääýã. Ñèíãàïóðûí Çàñãèéí ãàçàð õàð òàìõèòàé õîëáîîòîé àñóóäàëä ìàø
õàòóó õÿíàëòòàé. Ìºí õîðèãëîñîí öýã¿¿äýä òàìõè òàòàõ, õîã õàÿõàä 500-1000
àì.äîëëàðûí òîðãóóëü íîãäóóëäàã. Ò¿¿í÷ëýí áîõü çàæèëàõ õîðèîòîé.

Ñèíãàïóðûí òóðøëàãà
Àâëèãàòàé òýìöýõ ¿éë àæèëëàãààíû òàëààð óëñ îðíû óäèðäàã÷èä ñàéòàð
îéëãîëòòîé áàéõ ¸ñòîé. Òýä óäèðäàã÷ õ¿íèé õóâüä õ¿ñýë ýðìýëçëýëòýé, áóñäûí
òºëºº ãýõ èòãýë ¿íýìøèëòýé, ¿íäñýðõýã, ïðàãìàòèê, õóâèà õè÷ýýõ ¿çýëã¿é áàéõ
ó÷èðòàé. Ñèíãàïóðûí Çàñãèéí ýðõèéã áàðüæ áóé íàìûí õóâüä öýâýð, õýýë
õàõóóëèàñ àíãèä áàéõ íü ò¿¿íèé óäèðäàõ 6 çàð÷ìûí íýã áºãººä ¿íýí÷ øóäàðãà
áàéõûã õ¿ñýõ áóñ, õàðèí çààâàë áèåë¿¿ëýõ øààðäëàãà òàâüäàã. Òèéìýýñ àâëèãàòàé
àìæèëòòàé òýìöýõ ¿íäýñ ñóóðü áîë óëñ òºðèéí õ¿ñýë çîðèã þì.
“Ýõëýýä áèä ººðñäºº æèøèã òîãòîîñîí. Õýðýâ ñàéä íàð àâëèãàä ºðòñºí áîë
õóâèéí òóñëàõ íü ¿¿íèéã ìýäýæ ë òààðíà. Òèéìýýñ çºâõºí àâëèãàã¿é áèø,
áàñ ýäèéí çàñàã, ñàíõ¿¿ãèéí õóâüä àðâè÷ õÿìãà÷ áàéõ æèøèã òîãòîîõûã
çîðüñîí. Áèä çàñãèéí ãàçðûí çàðäëûã òàíàõûí òóëä ìàø ýíãèéí áàéäëààð
¿éë àæèëëàãààã ÿâóóëñàí. ßìàð ÷ ãàðçäàëã¿é, ÿìàð íýã ¿ðýëãýí çóãàà
öýíãýëã¿é, òîì îôôèñûí áàéðã¿é ýõýëñýí. Áèä èéì æèøãèéã òîãòîîñíîîð
áóñàä íü äàãàëäñàí” Åðºíõèé ñàéä Ëè Êóàí Èþ
Òºð çàñãèéí õýòèéí çîðèëãî, áîäëîãî, õóóëü òîãòîîìæ õýð ñàéí áàéõààñ ¿ë
õàìààðàí òýäãýýðèéã áîäèò ¿éë àæèëëàãàà áîëãîõ ¸ñòîé ãîë àðãà õýðýãñýë áîë
Çàñãèéí ãàçàð þì. Ãýâ÷ òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé øàò á¿ðò àâëèãà áóãøñààð áàéãàà
íºõöºëä Çàñãèéí ãàçàð îðøèí òîãòíîõ áîëîìæã¿é ãýäãèéã óëñ òºð÷èä á¿ðýí
õ¿ëýýí çºâøººðäºã. Òèéì ÷ ó÷ðààñ àâëèãûí áîëîìæóóäûã òàñëàí çîãñîîõûí òóëä
õóóëèéí áîëîí çàõèðãààíû á¿õ àðãà õýìæýý, áîëîìæòîé á¿õ ¿éë àæèëëàãààã
ÿâóóëæ, àâëèãûí õýðýãò ñýæèãëýãäñýí, ò¿¿íä õîëáîãäñîí ýòãýýä¿¿äèéã èëð¿¿ëýõ,
õ¿íäýýð øèéòãýõ ¿éë ÿâöûã ò¿ðãýòãýõ øààðäëàãàòàé áàéäàã.
“Òîìîîõîí àëáàí òóøààëòíóóä àâëèãàä ºðòºõ áîëîìæ íýýëòòýé, ºíäºð
ò¿âøíèé ñòàíäàðòûí øààðäëàãà ñóë áàéãàà ¿åä çàñàã çàõèðãààíû øóäàðãà
áàéäàë ñóëàð÷, óëìààð íóðàí óíàõ áîëîìæòîé. Óëñ òºðèéí ìàíëàéëëûí
¿íýí÷ øóäàðãà áàéäàë íü òóõàéí íèéãýì äýâøèëòòýéãýýð õºãæèæ áóé, íýãýí
õýâèéí çîãñîíãè áàéãàà ýñâýë óõàð÷ áóé ýñýõèéã òîäîðõîéëîõ èõýýõýí ÷óõàë
õ¿÷èí ç¿éë áàéäàã áºãººä óëñ òºð÷äèéí àâëèãûí àñóóäàë íü àëü íýã óëñûã
á¿òýýí áîñãîõ ýñâýë ñ¿éð¿¿ëýõèéã øèéääýã ãîë ç¿éë þì” Ñòðàéòñ Òàéìñ
ñîíèíû íèéòëýë, 1997 îíû 1 ñàðûí 19
Ñèíãàïóð óëñ òóñãààð òîãòíîõ ¿åäýý àâëèãàä èõýýõýí àâòñàí óëñ îðîí áàéñàí áîë
ºíººäºð àâëèãûí õóâüä õàìãèéí áàãà õýìýýí ¿íýëýãäýõ îðíóóäûí íýã áîëîîä
áàéíà. Òóõàéëáàë, Òðàíñïàðåíñè Èíòåðíåéøíë áàéãóóëëàãûí ñóäàëãààãààð
õàìãèéí áàãà àâëèãàòàé óëñ îðíóóäûí æàãñààëòàä 4 ä¿ãýýð áàéðò, ìºí óëñ òºð,
ýäèéí çàñãèéí ýðñäëèéí ñóäàëãàà õèéãäýõ áîëñîíîîñ õîéø Àçèéí îðíóóäûí äóíä
1 ä¿ãýýðò æàãñàæ áàéíà. Áèä àâëèãûã õÿíàõ ãîë á¿òýö áîëîõ 4À-èéí çàð÷ìûã
õýðýãæ¿¿ëñýí. Ýäãýýð íü ¿ð íºëººòýé Anti-Corruption àgency áóþó Àâëèãàòàé
òýìöýõ áàéãóóëëàãà, Acts áóþó õóóëü òîãòîîìæ, Adjudication áóþó ø¿¿í òàñëàõ
¿éë ÿâö, Administration áóþó çàõèðãààíû õÿíàëò çîõèöóóëàëò þì.

Àâëèãàòàé òýìöýõ áàéãóóëëàãà
Áèä ¿éë àæèëëàãàà íü îãò ¿ð ä¿íä õ¿ðýýã¿é Àâëèãàòàé òýìöýõ áàéãóóëëàãûí ¿íñ
íóðàì äóíäààñ Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îîã äàõèí áàéãóóëñàí.
Ç¿ãýýð íýã áàéãóóëëàãûã äàõèí áàéãóóëààã¿é. Ñýòãýë ç¿éí äàâóó òàëóóäûã
àøèãëàí õ¿ðýýëýë áîëîí òºñººëºë áèé áîëãîæ ìýðãýæëèéí íóóöëàã áàéäëûã
¿¿ñãýñýí. Ò¿¿í÷ëýí õóóëèóäûã èë¿¿ ÷àíä õàòóó áîëãîæ, Àâëèãàòàé òýìöýõ ãàçðûí
äàðãûí ýðõèéã ¯íäñýí õóóëèéí ò¿âøèíä õàíãàæ ºãñºí. Àâëèãûã ìºðäºí øàëãàõ
ãàçàðò ýðõ ìýäýë ºã÷, ¿éë àæèëëàãààãàà ÿìàð íýã àéäàñã¿é ÿâóóëàõ áîëîìæèéã
õàíãàñàí. ßìàð íýãýí ñààä òîòãîðîîñ çàéëñõèéõèéí òóëä øóóä Åðºíõèé ñàéäûí
óäèðäëàãàä ºãñºí. Ýíý íü àìæèëòûí ãîë ¿íäýñ áàéñàí. “Òîì çàãàñ” áàðèõ
õàíäëàãûã õýðýãæ¿¿ëýõ, Ñàéä íàð áîëîí òîäîðõîé òîîíû ºíäºð àëáàí òóøààëûí
ýòãýýä¿¿äòýé õàìààðàõ ¿éë àæèëëàãààã ÿâóóëñàí. Áóðõàíûã ÷ ãýñýí ìºðäºí
øàëãàõ ¸ñòîé ãýñýí çàð÷èì õýðýãæñýí.
• Àæèëòíóóä Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ áàéãóóëëàãàä ¿íýí÷ áàéæ,
ò¿¿íèé íýð õ¿íäèéã ºíäºðò ºðãºíº;
• Àæèëòíóóä ººðñäèéí ¿éë õºäëºëèéã á¿ðýí ÷èã÷ øóäàðãà, õàðààò áóñ, ç¿é
¸ñòîéãîîð àâ÷ ÿâíà;
• Àæèëòíóóä ÷èã ¿¿ðãýý áóñäààñ àéæ ýìýýõ, ýñâýë áóñäàä íàéð òàâèõã¿éãýýð
õýðýãæ¿¿ëíý;
• Àæèëòíóóä àâëèãûí õýðãèéã íÿãò íÿìáàé, õóðäàí øóóðõàé øàëãàæ
øèéäâýðëýíý;
• ªºðñäèéí íü õàðààò áóñ áàéäàëä íºëººëæ áîëçîøã¿é íºõöºëä àâëèãûí
õýðãèéã øàëãàõààñ òàòãàëçàíà;
• Àæèëòàí çàéëøã¿é øààðäëàãàòàéãààñ áóñàä òîõèîëäîëä àëáàíû àñóóäëûã
õýíòýé ÷ ÿðèëöàõã¿é;
• Àæèëòíóóä ÿìàð ÷ ìýäýýëýã÷èéí íýð, õàÿãèéã èë áîëãîõã¿é;
• Àæèëòíóóä ººðñäèéí àëáàí òóøààëûã ººðò ÿìàð íýã äàâóó òàë îëîõîä
àøèãëàõã¿é;
Ñèíãàïóðûí Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ
òîâ÷îîíû àæèëòíû ¸ñ ç¿éí ä¿ðýì
Àâëèãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ õóóëèéí äàãóó Åðºíõèéëºã÷ íü “Àâëèãûí õýðãèéã
ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îîíû äàðãûã òîìèëíî. Ìºí òóñ ãàçðûí Äýä äàðãà áîëîí
øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë áóñàä óäèðäàõ àæèëòíóóä, ìºðäºã÷ íàðûã ººðºº òîìèëæ
áîëíî. Ñèíãàïóð Óëñ òºðèéí àëáàí õààã÷èéí 1-10 çýðýãëýëòýé áºãººä ýíýõ¿¿
àíãèëëûí äàãóó õóóëüä çààñàí ÷èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëýõýä íü áîëîìæ îëãîñîí
õàìãààëàëòûã Ýð¿¿ãèéí õóóëèàð òîãòîîñîí áàéäàã. Ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îîíû
àæèëòàíä òóñãàéëàí îëãîãäñîí ýðõ äàðõ, õàìãààëàëò áàéõã¿é áîëîâ÷ çýðýãëýë
1-ä õàìààðàõ òºðèéí àëáàí õààã÷èéí õóâüä Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 172-190-ð ç¿éëä
çààñíû äàãóó äàðààõ áîëîí áóñàä ýðõòýé áàéäàã. ¯¿íä:

• Ýðõ á¿õèé òºðèéí àëáàí õààã÷èéí òóøààë çààâðûã äàãàõã¿é áàéõ, äóóäàõàä
íü î÷èõîîñ òàòãàëçàõ, çàéëñõèéõ;
• Ýðõ á¿õèé ýòãýýäýä áàðèìò áè÷èã ãàðãàí ºãºõã¿é áàéõ, ìýäýýëýë ºãºõã¿é
áàéõ;
• Òàíãàðàãëàõ, áàòàëãàà ãàðãàõ, áàðèìò áè÷èãò ãàðûí ¿ñýã çóðàõààñ
òàòãàëçàõ;
• Ýðõ á¿õèé òºðèéí àëáàí õààã÷ õóóëü ¸ñíû äàãóó ýä õºðºíãº õóðààõ, õóäàëäàí
áîðëóóëàõ ¿éë àæèëëàãààã ñààòóóëàõ;
• Òºðèéí àëáàí õààã÷èéí ÷èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààã ñààòóóëàõ;
• ×èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà òºðèéí àëáàí õààã÷èä òóñëàõààñ òàòãàëçàõ.
“Ñèíãàïóð óëñûã àâëèãààñ àíãèä áàéëãàõûí òóëä áè áîëîìæòîé á¿õ
ç¿éëèéã õèéõ áîëíî. ßìàð ÷ õýëáýðèéí àâëèãûã ¿ë òýâ÷èõ ¸ñòîé ãýäãèéã
õ¿í á¿ð çààâàë ìýäýæ áàéõ ¸ñòîé. Á¿õ ñàéä íàð, ïàðëàìåíòûí ãèø¿¿ä, á¿õ
òºðèéí àëáàí õààã÷èä áóñàääàà ñàéí ¿ëãýð æèøýý áîëîîñîé ãýæ áè õ¿ñ÷
áàéíà. Àðäûí ¿éë õýðãèéí íàìûí ãèø¿¿ä áîëîí á¿õ ñàéä íàð íàäàä, õàðèí
Åðºíõèé ñàéä Åðºíõèéëºã÷èä ãýð á¿ëèéíõýý ºì÷ õºðºíãèéã ìýä¿¿ëäýã.
Õýðýâ ýäãýýð àëáàí òóøààëòíóóä ºì÷ õºðºíãºº õóóëü áóñààð îëæ àâñàí ãýõ
ÿìàð íýã ñýæèã òààìàã áàéâàë òîâ÷îî ìºðäºí øàëãàõ áîëíî. Õýðýâ ºì÷
õºðºíãºº ìýä¿¿ëýýã¿é, ýñâýë ÿàæ îëæ àâñíàà òàéëáàðëàæ ÷àäàõã¿é áîë
àâëèãûí õýðýãò õàðèóöëàãàä òàòàõ áîëíî.” Åðºíõèé ñàéä Ãî ×îê Òîíã, 1993
îíä Ïàðëàìåíòàä õýëñýí ¿ãíýýñ
Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îî íü òýðã¿¿ëýõ çýðýãëýëèéí ìºðäºí
áàéöààõ áàéãóóëëàãà áàéõ, øóóðõàé, áàòàëãààòàé ¿éë àæèëëàãààð äàìæóóëàí
àâëèãàòàé òýìöýõ çîðèëãîòîé. Òóñ áàéãóóëëàãà ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íã
áàéíãà ñàéæðóóëàõ, òàãíóóëûí ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íä óðüä÷èëàí èäýâõòýé
¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéõ, èííîâàöûí ¿éë àæèëëàãàà áîëîí õ¿íèé íººöèéí
õºòºëáºðººð äàìæóóëàí òóñëàëöàà äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ, Àâëèãûã ýðñäýë ºíäºðòýé,
àøèã õîíæîî áàãàòàé ç¿éë áîëãîõ ºðãºí õ¿ðýýíèé 3 ñòðàòåãèéí çîðèëòîä
òýì¿¿ëñýí. Òóõàéëáàë 2002-2003 îíä ÿâóóëñàí ñóäàëãààãààð òóñ áàéãóóëëàãûã
îðîëöîã÷äûí 48% íü ÷àíä õàòóó áóþó õýò ÷àíãà, 9,5% áîëîìæèéí, 3% íü õýò ñóë
ãýæ ä¿ãíýæ áàéâ. Ìºí 2002 îíä ÿâóóëñàí ñóäàëãààãààð îëîí íèéòèéí 69,9 õóâü
íü Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îîã øóäàðãà, õàðààò áóñ áàéãóóëëàãà
ìºí ãýæ ¿çñýí áîë 2001 îíä àëáàí õààã÷äûí äóíä ÿâóóëñàí ñóäàëãààãààð òýäíèé
83% íü õàìò àæèëëàãñäàà øóäàðãà, õàðààò áóñ ãýæ ¿çñýí. Òóñ òîâ÷îîíû ãîìäëûí
¿íýëãýýíèé õîðîîã òîâ÷îîíû äàðãà äàðãàëäàã áºãººä 7 õîíîã á¿ð õóðàëäàæ,
ìýäýýëëèéã öààø íü øàëãàõ ýñýõýý øèéäâýðëýäýã. 2014 îíû áàéäëààð íèéò õ¿ëýýí
àâ÷ áóé ìýäýýëëèéí 50 îð÷èì õóâü íü íýð õàÿãã¿é ìýäýýëýë èðñýí áàéíà.

¯ð íºëººòýé õóóëü òîãòîîìæ
¯ð íºëººòýé õóóëü òîãòîîìæ ãýæ àâëèãûí ãýìò ¿éëäëèéã ìàø îéëãîìæòîé
òîäîðõîéëñîí, áîëçîøã¿é ãýìò õýðãýýñ çàéëñõèéõýä íºëºº ¿ç¿¿ëýõ¿éö
õýìæýýíèé ÿë øèéòãýë á¿õèé, ìºðäºí øàëãàõ, øèéäâýðëýõ àæèëëàãààã àìàð
õÿëáàð íºõöºë áàéäëûã á¿ðä¿¿ëñýí áàéõûã îéëãîíî. Ýíý òºðëèéí ãýìò õýðýã
õî¸ð òàëûí õ¿ñýë çîðèã íèéëäýã ó÷ðààñ çàðèì îíöëîã íºõöºë áàéäëûã çààâàë
òîîöîõ øààðäëàãàòàé:
• Àëèâàà øàí õàðàìæ, äàâóó áàéäàë îëæ àâàõûã àâëèãàä òîîöíî;
• Ãýì áóðóóã¿éãýý íîòëîõ ¿¿ðýã àâñàí ãýõ òàëä èë¿¿ îíîãäîíî;
• Øàí õàðàìæ, äàâóó áàéäëûã îëæ àâñàí ýòãýýä õàðèó äàâóó áàéäàë îëãîõ
ýðõ ìýäýëòýé, ýñâýë áîëîìæòîé áàéñàí ýñýõýýñ õàìààð÷ ãýì áóðóóòàéä
òîîöîãäîíî;
• ªì÷ õºðºíãº íü îðëîãîòîéãîî íèéöýõã¿é áîë ¿¿íèéã íýìýëò íîòëîõ
áàðèìòàä òîîöíî;
• Ñýæèãòýí ýòãýýä, ò¿¿íèé ãýð á¿ëèéí ãèø¿¿äèéí õºðºíãº îðëîãî áîëîí
Ñèíãàïóðààñ ãàäàãø øèëæ¿¿ëñýí õºðºíãº ìºíãºíèé òàëààð ìýä¿¿ëýã
ºãºõèéã ïðîêóðîð ÿìàð ÷ ýòãýýäýýñ øààðäàõ ýðõòýé;
• Ïðîêóðîð ìºðäºí øàëãàãäàæ áóé ýòãýýäèéí îðëîãûí òàëààðõ ìýäýýëëèéã
òàòâàðûí áàéöààã÷ààñ àâàõ ýðõòýé.
ßë øèéòãýë íü óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ íºëººòýé áàéõ ¸ñòîé. Òóõàéëáàë 100000
õ¿ðòýëõ ñèíãàïóð äîëëàðûí òîðãóóëü ýñâýë 5 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð õîðèõ ÿëûã
îíîãäóóëàõ. Ãýìò õýðýãò Ïàðëàìåíòûí ãèø¿¿í ýñâýë òºðèéí õóäàëäàí àâàëò,
ãýðýýíèé àñóóäàë õàðèóöñàí àëáàí õààã÷ õîëáîãäñîí áîë õîðèõ õóãàöààã 7 æèë
õ¿ðòýë íýìýãä¿¿ëäýã.
¯ð ä¿íòýé ø¿¿í òàñëàõ ¿éë àæèëëàãàà
Ø¿¿í òàñëàõ ¿éë àæèëëàãàà ¿ð ä¿íòýé áàéõûí òóëä ø¿¿õ áèå äààñàí, õàðààò áóñ,
èë òîä, íýýëòòýé áàéõ ãýñýí ¿íäñýí íºõöëèéã õàíãàñàí áàéõ ó÷èðòàé. ªºðººð
õýëáýë ÷àíä õàòóó, òààìàãëàõ áîëîìæòîé, íàéäâàðòàé òîãòîëöîî áóþó “õóóëü ¸ñ”
îðøèæ áàéõ ¸ñòîé. ¯ð ä¿íòýé ø¿¿í òàñëàõ ¿éë àæèëëàãàà íü ¿ð ä¿íòýé ø¿¿õèéí
òîãòîëöîî áîëîí ÿë øèéòãýëèéí ñèñòåìýýñ á¿ðäýíý. ßëûí áîäëîãî íü ø¿¿õ
õýðõýí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ, õýðã¿¿äèéã õýðõýí ø¿¿í òàñëàõûã òîäîðõîéëíî.
Ñèíãàïóðûí ÿëûí áîäëîãûí ¿íäýñ íü óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ÿâäàë áºãººä îëîí
íèéòèéí õýâ æóðàì, ñàõèëãà áàòûã õàíãàõàä ãîëëîí ÷èãëýõ ¸ñòîé. Ýð¿¿ãèéí ýðõ
ç¿éí òîãòîëöîî íü ðåöèäèâ ãýìò õýðãèéí ýñðýã òýìöýõ ¸ñòîé. ßëàíãóÿà áàéíãà
ººð÷ëºãäºæ áóé ýð¿¿ãèéí ãýìò õýðãèéí íºõöëººñ õàìààðàí ÿë øèéòãýëèéí
æèøèã õÿçãààðûã áàéíãà õÿíàí ¿çýæ, øèíý÷èëæ áàéõ ¸ñòîé.
Ñèíãàïóð óëñ 1992-1999 îíä ø¿¿õ ýðõ ìýäëèéí ºðãºí õ¿ðýýíèé øèíýòãýë õèéæ,
1000 ãàðóé ñàíàà÷èëãûã õýðýãæ¿¿ëñýí. ¯¿íä óäààí õ¿ëýýãäñýí îëîí òîîíû

õýðã¿¿äèéã øºíèéí ø¿¿õýýð ò¿ðãýâ÷ëýí øèéäýõ, ø¿¿õèéí õóäàëäààíû òîî
áîëîí á¿òýýìæèéã íýìýãä¿¿ëýõ, ø¿¿õýä õýðýã øèéäýõ ä¿ðýì æóðìûã ººð÷èëæ
àæèëëàãààã ò¿ðãýâ÷ëýõ, öàõèìæóóëàõ çýðýã àæëóóä õèéãäñýí. Ìºí ø¿¿õèéí 10
çàð÷ìûã ñàéòàð ìºðä¿¿ëæ ÷àäñàí:
1. Ø¿¿ã÷èéã ñîíãîí øàëãàðóóëàõ, àëáàí òóøààë äýâø¿¿ëýõýä èë òîä,
íýýëòòýé áàéäëûã õàíãàõ;
2. Õàíãàëòòàé öàëèí õàíãàìæ ºãºõ;
3. Áèå äààñàí áîëîâ÷ ¿éë àæèëëàãààíûõàà òºëºº õàðèóöëàãà õ¿ëýýõ
÷àäâàðòàé ø¿¿õ;
4. Õýðýã óäèðäàõ çîõèñòîé ñèñòåì;
5. Àæëûí ã¿éöýòãýëä òóëãóóðëàñàí ø¿¿ã÷èéí îíîîíû êàðòûã íýâòð¿¿ëýõ;
6. Ø¿¿õèéí ¿éë àæèëëàãààíä òîãòâîðòîé áºãººä îáüåêòèâ øàëãóóðóóäûã
àøèãëàõ;
7. ¨ñ ç¿éí ìàø òîäîðõîé õýì õýìæýý, ÷èãëýë óäèðäàìæèéã ìºðä¿¿ëýõ;
8. Íèéòëýã àëñûí õàðàà, ìàíëàéëëûã æèøèã áîëãîõ;
9. Ø¿¿õèéí ¿éë àæèëëàãààã á¿õ öàãò èë òîä áàéëãàõ;
10. ×àäâàðëàã õºãæèæ áàéãàà áóñàä áàéãóóëëàãààñ ñóðàëöàõ;
Ñèíãàïóð óëñûí ø¿¿õ áîëîí ø¿¿õ çàñàãëàë
Òóñ óëñûí ¯íäñýí õóóëèéí 93 äóãààð ç¿éë íü Ñèíãàïóð óëñûí ø¿¿õèéí äýýä
ýðõ ìýäëèéã Äýýä ø¿¿õ áîëîí àíõàí øàòíû ø¿¿õ¿¿äýä îëãîñîí áàéäàã. Ø¿¿õ
áàéãóóëëàãà íü Åðºíõèéëºã÷ººñ òîìèëñîí Äýýä ø¿¿õèéí äàðãà, äàâæ çààëäàõ
øàòíû áîëîí áóñàä ø¿¿ã÷äýýñ á¿ðääýã. Ø¿¿õ íü ã¿éöýòãýõ çàñàãëàë áîëîí õóóëü
òîãòîîõ çàñàãëàëààñ á¿ðýí óòãààðàà áèå äààñàí, õàðààò áóñ áàéäàã áºãººä ¿¿íèéã
¯íäñýí õóóëèàð áàòàëãààæóóëñàí áàéäàã.
• Äýýä ø¿¿õ íü äàâæ çààëäàõ áîëîí High Court (ªíäºð) ø¿¿õýýñ á¿ðäýíý.
Ýíý õî¸ð ø¿¿õèéí ¿éë àæèëëàãàà íü Äýýä ø¿¿õèéí ¿éë àæèëëàãààíû òóõàé
õóóëèàð çîõèöóóëàãääàã. Äàâæ çààëäàõ ø¿¿õ. Äàâæ çààëäàõ ø¿¿õýä Äýýä
ø¿¿õèéí äàðãà áîëîí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿ã÷èä õýðýã øèéäâýðëýíý. ªìíº
íü Àíãëè óëñûí ø¿¿õýä äàâæ çààëääàã õóóëüòàé áàéñíûã Ø¿¿õ çàñàãëàëûí
õîðîîíîîñ 1994 îíä ººð÷èëñíººð Äýýä ø¿¿õ íü Ñèíãàïóð óëñûí ø¿¿õèéí
äàâæ çààëäàõ õàìãèéí ýöñèéí øàò áîëñîí. Äàâæ çààëäàõ ø¿¿õ íü High Court-
îîñ øèéäâýðëýñýí á¿õ òºðëèéí èðãýíèé áîëîí ýð¿¿ãèéí õýðãèéí øèéäâýð,
òîãòîîëûã õ¿ëýýí àâ÷ õÿíàí øèéäâýðëýäýã. High Court (ªíäºð ø¿¿õ). Äýýä
ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ áîëîí ø¿¿õèéí á¿ðýí ýðõò òºëººëºã÷ íàð High Court (ªíäºð
ø¿¿õ)-ä õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýíý. High Court (ªíäºð ø¿¿õ) íü á¿õ òºðëèéí
èðãýíèé áîëîí ýð¿¿ãèéí õýðãèéã àíõàí øàòíû æóðìààð øèéäâýðëýõýýñ
ãàäíà Subordinate áóþó (Àíõàí øàòíû ø¿¿õ)-èéí øèéäâýðëýñýí õýðã¿¿äèéã
äàâæ çààëäàõ øàòíû æóðìààð õ¿ëýýí àâ÷ õÿíàí øèéäâýðëýäýã.

• Àíõàí øàòíû ø¿¿õ. Àíõàí øàòíû ø¿¿õ íü ä¿¿ðãèéí áîëîí ìàãèñòðàòûí
ø¿¿õýýñ á¿ðäýõ áºãººä ä¿¿ðãèéí ø¿¿ã÷ áîëîí ìàãèñòðàòóóä õýðýã
øèéäâýðëýíý. Ýäãýýð ø¿¿ã÷äèéã Äýýä ø¿¿õèéí åðºíõèé ø¿¿ã÷èéí ñàíàë
áîëãîñíîîðÅðºíõèéëºã÷òîìèëäîã.Ä¿¿ðãèéíø¿¿õýä10õ¿ðòýëæèëèéíõîðèõ
ÿë îíîãäóóëàõ ãýìò õýðýã, 250,000 ñèíãàïóð äîëëàðààñ èõã¿é íýõýìæëýëòýé
èðãýíèé õýðãèéã øèéäâýðëýäýã. Õàðèí ìàãèñòðàòûí ø¿¿õýä 3 æèë õ¿ðòýë
õîðèõ ÿë îíîãäóóëàõ ãýìò õýðýã, 60,000 äîëëàðààñ èõã¿é íýõýìæëýëòýé
èðãýíèé õýðãèéã øèéäâýðëýíý. Ìºí òóñ ø¿¿õ íü High Court (ªíäºð ø¿¿õ)-
ýýð øèéäýãäýõ çàðèì õýðãèéí óðüä÷èëñàí àæèëëàãààã ã¿éöýòãýäýã.
• Äýýð äóðäñàíààñ ãàäíà ãýð á¿ëèéí, íàñàíä õ¿ðýýã¿é÷¿¿äèéí, êîðîíåðûí
ãýõ ìýò òóñãàé ø¿¿õ¿¿ä àæèëëàäàã áºãººä òýäãýýð íü àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí
á¿ðýëäýõ¿¿íä áàãòàæ áàéäàã. Ãýð á¿ëèéí ø¿¿õ íü Ãýð á¿ë ñàëàëò, õ¿¿õýä
¿ð÷ëýõ, àñðàí õàìãààëàõ, ãýð á¿ëèéí õ¿÷èðõèéëýë áîëîí ãýð á¿ëèéí áóñàä
ìàðãààíûã õ¿ëýýí àâàõ áºãººä ýíý ø¿¿õýä ä¿¿ðãèéí ø¿¿ã÷ àæèëëàíà. Íàñàíä
õ¿ðýýã¿é÷¿¿äèéíø¿¿õýä16-ààñäîîøíàñíûõ¿¿õä¿¿ä,ºñâºðíàñíûõíû¿éëäñýí
ãýìò õýðãèéã øèéäâýðëýäýã. Êîðîíåðûí ø¿¿õ íü ãýíýòèéí áîëîí æàì áóñ
¿õýë, õ¿÷èðõèéëýë, ãàäíû íºëººòýé, ýñõ¿ë øàëòãààí íºõöºë íü òîäîðõîéã¿é
àìü íàñàà àëäñàí õýðã¿¿äèéã õ¿ëýýí àâíà. Æèæèã íýõýìæëýëèéí ø¿¿õýä
õóäàëäàà, ¿éë÷èëãýýòýé õîëáîîòîé 20.000 õ¿ðòýë äîëëàðûí íýõýìæëýëûã
õ¿ëýýí àâäàã. Òóñ ø¿¿õýä Äýýä ø¿¿õèéí åðºíõèé ø¿¿ã÷ýýñ ñàíàë áîëãîñíû
äàãóó Åðºíõèéëºã÷ººñ òîìèëîãäñîí òóñãàé ø¿¿ã÷ õýðýã øèéäâýðëýíý.
¯ð ä¿íòýé çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãàà
Áàéãóóëëàãûí ò¿âøèíä àâëèãà áèé áîëîõ ¿íäñýí øàëòãààí áîë ýðõ ìýäëèéí
òºâëºðºë áóþó ìîíîïîë÷ëîãäñîí ýðõ ìýäýë þì. Ëîðä Àêòîíû õýëñíýýð “Ýðõ
ìýäýë àâëèãûã áèé áîëãîäîã áà õýìæýýã¿é ýðõ ìýäýë áîë õýìæýýã¿é àâëèãûí
¿íäýñ” ãýæýý. Òèéìýýñ àëèâààä ¿çýìæýýð õàíäàõ íºõöºë á¿ðä¿¿ëñýí, õýâèéí
õýìæýýíýýñ õýòýðñýí ýðõ ìýäýë íü ººðèéí äóðààð àñóóäëûã øèéäâýðëýõ áîëîìæ
îëãîäîã ó÷ðààñ ¿¿íýýñ áàéãóóëëàãà óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ øààðäëàãàòàé.
• Ýðõ ìýäëýý óðâóóëàí àøèãëàñàí, õóóëü áóñ ¿éëäýë, ýñ ¿éëäýëä ÿìàð íýã
õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýäýãã¿é áàéõ íü àâëèãà äààìæðàõ øàëòãààí áîëäîã.
ªºðººð õýëáýë àëáàí òóøààëòíû õ¿ëýýõ ¿¿ðýã õàðèóöëàãà, àæëûí áàéðíû
òîäîðõîéëîëò òîäîðõîéã¿é, óäèðäëàãààñ òàâèõ õÿíàëò ñóë, “õàðèóöëàãà,
øèéòãýëýýñ ýìýýõ õ¿÷èí ç¿éë” äóòìàã, áàðèãäàõ ìàãàäëàë áàãà áàéãàà ¿åä
ë ýíý íºõöºë áàéäàë ¿¿ñíý.
Òèéìýýñ áàéãóóëëàãàä àâëèãààñ ñýðãèéëýõèéí òóëä õýí, õýçýý, ÿìàð õýìæýýãýýð,
ÿìàð õ¿ðýýíä ýðõ ìýäýë õýðýãæ¿¿ëýõèéã ä¿ðýì, æóðìààð ìàø òîäîðõîé áîëãîõ,
ïðàêòèê áîëæ òîãòñîí àëáàí áóñ æèøãèéã ººð÷ëºí àëáàæóóëàõ øààðäëàãàòàé.
Ìºí öººí òîîíû õ¿ì¿¿ñýýñ õýò õàìààðàëòàé áàéõ íü ýðõ ìýäýë òºâëºðºõ ýõëýë
áîëäîã.

• Áàéãóóëëàãûí ìýäýýëýë õààëòòàé áàéõ íü äóð çîðãîîðîî ààøëàõ, ç¿é áóñ
¿éëäëèéí õàëõàâ÷ áîëäîã. Òèéìýýñ ººðèéí õóâèéí ýðõ àøèãò íèéö¿¿ëýí
ìýäýýëëèéã àøèãëàõààñ ñýðãèéëæ ìýäýýëëèéí îðö, ãàðö, õºäºëãººíä
õàìòûí õÿíàëò òàâèõ øààðäëàãàòàé.
Àâëèãûã àíõàí øàòíààñ íü áàãà æèæèã ãýëã¿éãýýð õÿíàõ õýðýãòýé. Òóõàéëáàë,
áýëýã àâàõ, äàéëóóëàõ, ¿çâýð ¿éë÷èëãýýíä óðèãäàõ, àæèë õýðãèéí õîëáîîòîé
õ¿íòýé àõàí ä¿¿ñèéí õàðüöààòàé áàéõ, ñàíõ¿¿ãèéí äýìæëýã àâàõ, àæëààñ ãàäóóð
íýìýëò îðëîãî îëîõ íºõöºë áîëîìæóóäûã áàéíãà õÿçãààðëàõ ¸ñòîé. Õàðèí
¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõ ìåõàíèçì íü äîòîîä õÿíàëòûí ñèñòåì áóþó ìîíèòîðèíã,
äîòîîä àóäèò þì.
Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãàà
Ñèíãàïóðò ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ ¿éë àæèëëàãààíû áîëîí íîòîëãîîíû
æóðìûã òóñ óëñûí Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëü áîëîí Íîòîëãîîíû õóóëèàð
çîõèöóóëäàã. Àâëèãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ õóóëèéí äàãóó öàãäàí õîðèõ
øààðäëàãàòàé, ýñâýë ñýæèãòýí ýòãýýäèéí òàëààð ãîìäîë ìýä¿¿ëñýí, ìýäýýëýë
õ¿ëýýí àâñàí, ýñâýë ãýìò õýðýãò õîëáîãäñîí áàéæ áîëîõ õàíãàëòòàé ñýæèã á¿õèé
òîõèîëäîëä ñýæèãòýí ýòãýýäèéã çºâøººðºëã¿éãýýð áàðèâ÷èëæ áîëíî. Ìºí
ñýæèãòýí ýòãýýäèéã áàðèâ÷ëàõäàà ¿çëýã íýãæëýã õèéæ ãýìò õýðãèéí íîòîëãîî
áàéæ áîëçîøã¿é ãýæ ¿çñýí ýä ç¿éëñèéã õóðààí àâàõ ýðõòýé. Ýð¿¿ãèéí áàéöààí
øèéòãýõ õóóëèéí 36(2) äóãààð ç¿éëä çààñíààð öàãäàí õîðèõ õóãàöàà íü 24 öàã
áàéíà.
Ò¿¿í÷ëýí Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëüä çààñàí ãýð÷ áàéëöóóëàõ, òóõàéí
õýðãèéí òàëààð ìýäýæ áóé ýòãýýäèéã àñóóõ, ºãñºí ìýä¿¿ëãèéã áè÷ãýýð ãàðãóóëàí
àâàõ çýðýã ýðõòýé. ªºðèéí ýñðýã ìýä¿¿ëýã ºãºõººñ áóñäààð ÿìàð ÷ ýòãýýä ¿íýí
çºâ ìýä¿¿ëýã ºãºõ ¸ñòîé.
Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 122 äóãààð ç¿éëä çààñíààð ò¿ð¿¿÷ áîëîí
ò¿¿íýýñ äýýø àëáàí òóøààë á¿õèé ìºðäºí áàéöààã÷ “óðò ìýäýãäýë” ãýãääýã
ìýäýãäëèéã ñýæèãòíýýñ ãàðãóóëàí àâàõ ýðõòýé áàéäàã. Òóõàéí ìýäýãäýë íü
ãýð÷ áîëîí ñýæèãòýí ýòãýýäýýñ ¿íýí çºâ ìýäýýëýë àâàõ, ìýä¿¿ëãýýñ áóöàõààñ
ñýðãèéëýõ, ìºí òóõàéí ìýä¿¿ëãèéã àéëãàí ñ¿ðä¿¿ëýõ ýñâýë õóóðàí ìýõëýõ çàìààð
ãàðãóóëæ àâñàí ýñýõèéã ø¿¿õýä òîãòîîõîä ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé. Òóñ õóóëèéí
122(6)-ä çààñíû äàãóó ñýæèãòýí ýòãýýäýä ãýìò õýðýãò õîëáîãäñîí, ò¿¿íèéã ìºðäºí
øàëãàæ áóéã íü àíõ ìýäýãäñýíýýð “àíõààðóóëàõ ìýäýãäýë”-èéã ãàðãóóëàí àâäàã.
Òóõàéí íºõöºë áàéäàëä ìýäýæ áàéñàí, õýëýõ ¸ñòîé áàéñàí ìýäýýëýë, áàðèìò
ôàêòûã àíõààðóóëàõ ìýäýãäëèéí äàãóó õýëýõã¿é áàéõ íü òóõàéí õýðãèéã ø¿¿õýýð
øèéäâýðëýõ, ãýì áóðóóòàé ýñýõèéã òîãòîîõîä ñºðºã íºëººã ¿ç¿¿ëäýã.

ÀÍÕÀÀÐÓÓËÀÕ ÌÝÄÝÃÄÝË
“Òà ....................................................................................................................
...........................................................................................................................
......................................................... õýðýãò ñýæèãëýãäýí øàëãàãäàæ/õîëáîîòîé
áàéãàà òàëààð ìýäýýëýë èðýýä áàéíà.
Äýýðõ õýðýãòýé õîëáîîòîéãîîð òàíüä ìýäýãäýõ ç¿éë áàéíà óó? Õýðýâ ø¿¿õýä
òàíûã õàìãààëàõ ÿìàð íýã ìýäýýëýë, íîòëîõ áàðèìò áàéãàà áîë ýíý òàëààðàà
îäîî õýëýõèéã òàíä çºâëºæ áàéíà. Õýðýâ òà òóõàéí áàðèìòûã ø¿¿õýä ìýäýýëýõýýð
õàäãàëæ áàéãàà áîë òóõàéí ¿åä óã áàðèìòûã íîòëîõ áàðèìò ãýæ àâ÷ ¿çýõã¿é áàéõ
ìàãàäëàëòàé. Õýðýâ ÿìàð íýã áàðèìòûã ìýäýýëýõèéã õ¿ñýæ áóé áîë áè÷ãýýð
ãàðãàæ ºãíº ¿¿.
Àâëèãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ õóóëèéí 24(1) –ä çààñíààð ø¿¿ã÷ áîëîí òîâ÷îîíû
äàðãàä íýãæëýã õèéõ çºâøººðºë îëãîõ ýðõ îëãîãäñîí áàéäàã. Ç¿éë 24(2) íü
òîâ÷îîíû ò¿ð¿¿÷ýýñ äýýø öîë á¿õèé àæèëòíóóäàä íýãæëýã õèéõ çºâøººðºë õ¿ëýýõ
õóãàöààíä òóõàéí îáüåêòîä ººð÷ëºëò ãàðàõ ìàãàäëàëòàé òîõèîëäîëä çºâøººðºë
àâàëã¿éãýýð íýãæëýã õèéõ ýðõèéã îëãîñîí áàéäàã. Äýýðõ õóóëèéí 26 äóãààð ç¿éë
íü íýãæëýã õèéõýä ñààä ó÷ðóóëàõ òîõèîëäîëä 10000 õ¿ðòýë äîëëàðûí òîðãóóëü
íîîãäóóëàõ, íýã æèë õ¿ðòýëõ õóãàöààãààð õîðèõ øèéòãýëèéã äàíãààð íü áóþó
õîñëóóëàí íîîãäóóëàõààð çààñàí áàéäàã. ¯¿íä: Áàðèëãà, áàéøèíä íýâòð¿¿ëýõýýñ
òàòãàëçàõ, õ¿÷ õýðýãëýí ñààä ó÷ðóóëàõ, áóñàä õýëáýðýýð ñààòóóëàõ, àëáàí ¿¿ðãýý
áèåë¿¿ëýõ òàëààðõ õóóëü ¸ñíû øààðäëàãûã áèåë¿¿ëýõã¿é áàéõ, øààðäëàãàòàé
ìýäýýëëèéã ãàðãàæ ºãºõººñ òàòãàëçàõ, ¿ë òîîìñîðëîõ çýðýã áàãòàíà.
Õóóëèéí 18-ð ç¿éëä çààñíààð òóõàéí õýðýãò õàìààðàõ ìýäýýëýë, áàðèìòûã îëæ
àâàõûí òóëä ÿìàð ÷ ýòãýýäèéí áàíêíû äàíñ, õóâüöààíû äàíñ, õóäàëäàí àâàëòûí
äàíñ, çàðäëûí äàíñ áîëîí áóñàä á¿õ òºðëèéí äàíñ, áàíêèí äàõü õàäãàëàìæèéí
õàéðöàã çýðãèéã øàëãàõ, íýãæèõ çºâøººðëèéã òîâ÷îîíû àæèëòàíä ïðîêóðîð
îëãîíî. Øààðäñàíû äàãóó ìýäýýëëèéã ãàðãàí ºãººã¿é ýòãýýäýä 2000 õ¿ðòýë
äîëëàðûí òîðãóóëü íîîãäóóëàõ, íýã æèë õ¿ðòýëõ õóãàöààãààð õîðèõ øèéòãýëèéã
äàíãààð íü áóþó õîñëóóëàí íîîãäóóëàõààð çààñàí áàéäàã.
Ýð¿¿ãèéí õóóëüä çààñàí ãýìò õýðýãò õîëáîãäñîí òºðèéí áàéãóóëëàãûí àæèëòàí,
àëáàí õààã÷òàé õîëáîîòîé ÿìàð íýã ìýäýýëýë, íîòîëãîîã òóõàéí ýòãýýäèéí ãýð
á¿ëèéíãèø¿¿äýñâýëò¿¿íèéèòãýìæëýãäñýíòºëººëºã÷áóþóáàéãóóëëàãûíáàíêíû
ìýäýýëëýýñ îëæ àâàõ áîëîìæòîé ãýæ ¿çâýë òýäãýýðèéí áàíêíû äàíñûã øàëãàõ,
áàíêèíä íýâòðýí îðæ áàðèìòûã øàëãàõ, õàìààðàõ áàðèìòûã õóóëáàðëàí àâàõ
çºâøººðëèéã ïðîêóðîð òîâ÷îîíû äàðãà áîëîí ìºðäºí øàëãàã÷èä îëãîíî.
Ò¿¿í÷ëýí õóóëèéí 21(1)-ä çààñíààð ìºðäºí áàéöààëòûí ÿâöàä äàðààõ ìýäýýëýë
ºãºõèéã ïðîêóðîð øààðäàõ ýðõòýé:
• Òóõàéí ýòãýýäýýñ ýõíýð, õ¿¿õäèéí ýçýìøèëä áóé õºäëºõ áîëîí ¿ë õºäëºõ
õºðºíãèéí æàãñààëò áîëîí òýäãýýð õºðºíãèéã àíõ õýðõýí õóäàëäàí àâñàí,

áýëãýíä àâñàí, ºâëºí àâñàí ýñâýë áóñàä ÿìàð áàéäëààð îëæ àâñàí áîëîõûã
äóðäñàí ìýäýãäýë ãàðãàí ºãºõ;
• Òîäîðõîé õóãàöààíû òóðøèä òóõàéí ýòãýýäýýñ áîëîí ò¿¿íèé ýõíýð, õ¿¿õäýýñ
Ñèíãàïóðààñ ãàäàãø ãóéâóóëñàí, øèëæ¿¿ëñýí ìºíãº, õºðºíãèéí òàëààð
áè÷ãýýð ìýäýãäýë ãàðãàí ºãºõ;
• Òóõàéí ýòãýýä, ò¿¿íèé ãýð á¿ë, õ¿¿õä¿¿äòýé õîëáîî á¿õèé á¿õ ìýäýýëýë,
áîëîí òóõàéí áàðèìòóóäûí áàòàëãààæñàí õóóëáàðûã òàòâàðûí áàéöààã÷ààñ
ãàðãóóëàí àâàõ;
• Áóñàä áàéãóóëëàãà, òºðèéí àëáà, ò¿¿íèé ñàëáàð ýñâýë òýäãýýðèéí äàðãà,
åðºíõèéëºã÷, çàõèðàë, ìåíåæåð çýðãýýñ òóõàéí ýòãýýäýä õàìààðàõ á¿õ
ìýäýýëýë, áàðèìòûã ãàðãàí ºãºõèéã øààðäàõ.
Ø¿¿í òàñëàõ àæèëëàãààíû æóðàì íü ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèàð
çîõèöóóëàãääàã. ßìàð íýãýí ãýìò õýðãèéã çîõèõ øàòíû ø¿¿õýýð øèéäâýðëýõèéí
ºìíº óðüä÷èëñàí ø¿¿õ àæèëëàãàà ÿâàãäàíà. Óðüä÷èëñàí ø¿¿õ õóðàëäààíä
õîëáîãäîã÷èéã áàðèâ÷èëæ ýñâýë çàðëàí äóóäàæ ø¿¿õýä àâ÷ðàõ áºãººä ø¿¿õ
ïðîêóðîðûí ÿëëàõ ä¿ãíýëòòýé òàíèëöäàã. Õýðýâ ýíý ¿åä ìºðäºí áàéöààëò á¿ðýí
õèéãäñýí, ÿëëàõ ä¿ãíýëòèéã õ¿ëýýí àâñàí áîë ø¿¿õ õîëáîãäîã÷ ýòãýýäýýñ ãýì
áóðóóòàé ýñýõèéã àñóóæ ø¿¿õ àæèëëàãààã ¿ðãýëæë¿¿ëíý. Õàðèí íýìýëò àæèëëàãàà
øààðäëàãàòàé áîë õýðãèéã ìºðäºí áàéöààëòàä áóöààæ, ñýæèãòíèéã áàòëàí
äààëòàíä ãàðãàæ áîëíî.
Õýðãèéã õóðäàí øóóðõàé øèéäâýðëýõ çîðèëãîîð ø¿¿õèéí ºìíºõ õóðëûã (ø¿¿õèéí
òàíõèìä áóñ) ÿâóóëäàã ìºðäºí áàéöààëòûí ÿâöûí òàëààð ìýäýýëýë ºãºõ, çàðèì
àñóóäëûã íàðèéâ÷ëàí áàðèìò áîëîí õóóëèéí õ¿ðýýíä ñóäëàõ, ø¿¿õ õóðàëäààíû
òîâûã òîãòîîõ, ãýð÷¿¿äèéí íýðñèéí æàãñààëò ñîëèëöîõ, ìýä¿¿ëýã òàíèëöóóëàõ,
ä¿ãíýëò, áàðèìò ìàòåðèàë ø¿¿õýä ãàðãàæ ºãºõ áîëîìæ îëãîäîã. 1990-ýýä îíîîñ
ø¿¿õèéí ºìíºõ øàòíû õóðàëäààíûã õèéõ áîëñîí íü Ñèíãàïóð óëñàä ýð¿¿ãèéí
õýðãèéí ø¿¿õ àæèëëàãààã õýðýãæ¿¿ëýõýä èõýýõýí íºëºº ¿ç¿¿ëñýí. Ýíý íü òàëóóä
àñóóäëûã èë¿¿ ýíãèéí áàéäëààð ÿðèëöàæ, õýëýëöýõ áîëîìæ îëãîñîí ó÷ðààñ
õýðãèéã õóðäàí øèéäýæ, õ¿ëýýãäýæ áóé õýðãèéí òîîã èõýýõýí áóóðóóëñàí. Ìºí
ÿëëàã÷ áîëîí ºìãººëºã÷ òàë ø¿¿ã÷èéí îðîëöîîã¿éãýýð óóëçàæ (óðüä÷èëñàí
õóðëààñ ºìíº) çºð¿¿òýé àñóóäëûã íàðèéâ÷ëàõ, ÿë øèéòãýëèéí õýìæýý, õýëáýð
çýðýã äýýð òîõèðîëöîõ áîëîìæèéã Åðºíõèé ïðîêóðîðûí ãàçðààñ ýð¿¿ãèéí
õýðãèéí ìåíåæìåíòèéí øèíý÷ëýëèéí õ¿ðýýíä õýðýãæ¿¿ëæ ýõýëñýí.
Ñýæèãòíèéãöàãäààãèéíãàçàðò,ýñâýëø¿¿õäýýðöàãäàíõîðüæáîëíî.Òóõàéíýòãýýä
ÿëëàãäààã¿é, ìºí çºâøººðºëã¿éãýýð áàðèâ÷ëàãäñàí òîõèîëäîëä öàãäààãèéí
ãàçàð öàãäàí õîðèíî. Áàòëàí äààëòàä áàéõ õóãàöààíäàà õîëáîãäîã÷ íü òîäîðõîé
ãýð÷, íîòîëãîî ãàðãàí èðâýë öàãäàí õîðèõ òîãòîîëûã öóöàëæ áîëíî.
ßë øèéòãýë. Õóóëèàð òîãòîîñîí èõýíõ ÿëûã øèéòãýõ íü õîðèõ, òîðãîõ áîëîí
ñàâààäàõ ÿë áàéäàã. ßìàð ÷ òîõèîëäîëä 1 ãýìò õýðãèéí òºëºº ÿëûí òºðºë
äàâõàðäóóëàõûã õîðèãëîíî. Çàðèì òîõèîëäîëä òóõàéí ÿëûã ýäýëñýíèé äàðàà

öàãäààãèéí õÿíàëòàä áàéõ õóãàöààã òîãòîîæ ºãäºã. Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ öàãäàí
õîðèõ àðãà õýìæýýã íýã òàëààð îëîí íèéòèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ ¿¿äíýýñ
àâäàã. Õ¿í àìèíû áîëîí ìàíñóóðóóëàõ áîäèñ õóäàëäààëàõ çýðýã íîöòîé ãýìò
õýðýãò Ñèíãàïóð óëñ öààçààð àâàõ ÿë îíîîäîã.
Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëüä çààñíààð ø¿¿õ ººðèéí ¿çýìæýýð ãýìò õýðãýýñ
ó÷èðñàí õîõèðëûã òºëºõ, õîõèðîëã¿é áîëãîõ øèéäâýðèéã ãàðãàæ áîëíî. Ãýõäýý
ýíýõ¿¿ íºõºí òºëáºðèéã øèéòãýë ãýæ ¿çýõ ¸ñã¿é. Õàðèí ãýìò õýðãýýñ ó÷èðñàí
õîõèðëûã áàðàãäóóëàõ íü ò¿¿íä õàìààðàõ ÿë øèéòãýëýýñ çàéëñõèéõ ¿íäýñëýë
áîëîõã¿é.
Àâëèãûí áà ìºíãº óãààõ ãýìò õýðýã
Àâëèãà ºãºõ áîëîí àâàõ çàìààð îëñîí îðëîãûã õóóëü ¸ñíû áîëãîõ çîðèëãîîð
“ìºíãº óãààõ” ãýìò õýðýã ¿éëäýãääýã. Õýëáýðèéí õóâüä áàéðøóóëàõ áóþó õóóðàì÷
áè÷èã áàðèìò àøèãëàí ìºíãèéã ãàäààä (îôøîð) áîëîí äîòîîäûí áàíêóóäàä
áàéðøóóëàõ, äàëäëàõ áóþó ìºíãèéã ýõ ¿¿ñâýðýýñ íü õîë ãàçàð áàéðøóóëàõ,
(èíãýõäýý íóóö äàíñ phantom account, õóóëü ¸ñíû áèçíåñ ýðõýëäýã áîëîâ÷ õóóëü
áóñ ìºíãèéã äàìæóóëàí áàéðøóóëäàã êîìïàíèóäûã àøèãëàäàã), íèéë¿¿ëýõ
áóþó õóóëü ¸ñíû áèçíåñýýð äàìæóóëàí çàõ çýýëä áàéðøóóëàõ ãýñýí òºðºëòýé.
Èíãýõäýý ñàíõ¿¿ãèéí õóóðàì÷ áè÷èã áàðèìò, äóòóó ¿íýëýõ àðãà áîëîí õóóðàì÷
òºëáºð¿¿äèéã àøèãëàäàã.
Í¯Á-ûí Àâëèãûí ýñðýã êîíâåíö áàòëàãäñàíààð ýíý òºðëèéí ãýìò õýðýãòýé
òýìöýõ îëîí óëñûí õàìòûí àæèëëàãàà õºãæèæ áàéíà. Òóðøëàãààñ õàðàõàä ýíý íü
õºðºíãº õóðààõ ÷èãëýëýýð ¿¿ñýõ á¿õ àñóóäëûã øèéäýõ àðãà çàì áèø þì. Çàðèìäàà
àëáàí áóñ ñóâãóóäûã àøèãëàõ íü äýýð áàéäàã. Ýíý çºâõºí ìºðäºí áàéöààã÷èéí
ýðõ ¿¿ðýã áèø áºãººä çàñãèéí ãàçàð, áóñàä áàéãóóëëàãóóä èäýâõòýé õàìòðàõ
¸ñòîé ãýäãèéã ìàðòàæ áîëîõã¿é. Èõýíõ òîõèîëäîëä ãàäààä õàðèëöààíû ÿàìäààð
äàìæñàí çàñãèéí ãàçàð õîîðîíäûí õàðèëöàà áàéäàã. Ýíý ¿éë àæèëëàãààã
ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð äàðààõ àëõàì àâ÷ õýðýãæ¿¿ëýõèéã çºâëºäºã:
• Ø¿¿õèéí áàéãóóëëàãûã ýíý òºðëèéí ãýìò õýðãèéã øèéäâýðëýõ ÷èãëýëýýð
òóðøëàãàæóóëàõ;
• Âàëþò øèëæ¿¿ëãèéí òàéëàí, ñýæèãòýé ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààíû ìýäýýëýë
áîëîí ñýæèãòýé øèëæ¿¿ëãèéí òàéëàíã àðõèâëàõ ÷èã ¿¿ðãèéã ñàíõ¿¿ãèéí
çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãàä ºãºõ;
• Õóâü õ¿íèé òàëààðõ ìýäýýëýë (îâîã íýð ãýõ ìýò), îðøèí ñóóãàà õàÿã áîëîí
áóñàä òîäîðõîéëò, äàíñ íýýñýí ýòãýýäèéí òàëààðõ ìýäýýëýë, øèëæ¿¿ëãèéã
õèéæ áóé æèíõýíý ýçýí, àøèã õ¿ðòýæ áóé æèíõýíý ýçýí ãýõ ìýò ìýäýýëëèéã
ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãóóäàä òóñãàäàã áàéõ øààðäëàãûã õýðýãæ¿¿ëýõ;
• Òºâ áàíê, öàãäàà, àâëèãàòàé òýìöýõ ãàçàð, õàð òàìõè, ìàíñóóðóóëàõ áîäèñòîé
òýìöýõ ãàçàð, âàëüþòûí õîðîî, ¿íýò öààñíû õîðîî, ñàíãèéí ÿàì, òàòâàðûí
áàéãóóëëàãûí îðîëöîîòîé äàãàëäàõ á¿òöèéã áèé áîëãîõ;

• Ò¿¿í÷ëýí ñàíõ¿¿ãèéí òàãíóóëûí àëáûã çîõèöóóëàõ õîðîîíû äýðãýä áàéãóóëàõ
íü ¿ð ä¿íòýé. Óã àëáà íü á¿õ òàãíóóëûí áàéãóóëëàãàòàé àäèë ìýäýýëýëä
ä¿í øèíæèëãýý õèéæ, âàëüþò øèëæ¿¿ëãèéí òàéëàí, ñýæèãòýé øèëæ¿¿ëãèéí
òàéëàí, ìýäýýëýã÷èéí çýðýã áóñàä ýõ ñóðâàëæèéí ìýäýýëëèéã öóãëóóëàõ,
ìýäýýëýëä ä¿í øèíæèëãýý õèéæ, õóóëü ñàõèóëàõ áàéãóóëëàãóóä áîëîí
õîëáîãäîõ àãåíòëàãóóäàä ºã÷ íýìýëò íîòëîõ áàðèìò îëæ àâàõ ÷èã ¿¿ðýã
õýðýãæ¿¿ëäýã áàéõ ó÷èðòàé.
Ñèíãàïóðûí õóâüä ñ¿¿äðèéí ýäèéí çàñãààñ îðëîãî îëñîí áàíê, êîðïîðàöè áîëîí
õóâü õ¿ì¿¿ñò õàòóó ÷àíä øèéòãýë îíîãäóóëàõ ïðàêòèê õýðýãæ¿¿ëäýã. Òóõàéëáàë
ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãóóäûí õóâüä ìºíãº óãààõ ãýìò õýðãýýñ îëñîí àøãèéã
10 äàõèí íýìýãä¿¿ëýí òîðãîõ áîëîí 1 ñàÿ àì.äîëëàðààð òîðãîõ, ñýæèã á¿õèé
øèëæ¿¿ëãèéã ìýäýýëýýã¿é õóâü õ¿íèéã äýýä òàë íü 20,000 àì.äîëëàðààð òîðãîõ
çýðýã õàðèóöëàãà îíîãäóóëäàã.
Ýíý òºðëèéí ãýìò õýðýã äýýð ìºðäºí øàëãàõ ÿìàð àðãà áàðèë õýðýãëýõ âý? ãýäýã
àñóóäàë ÷óõàë. Ìºíãº óãààõ ãýìò õýðýã îëîí ¿å øàòòàé ¿éëäýãääýã òóë “õàëüñëàõ”
àðãà áàðèëûã õýðýãëýäýã. ªºðººð õýëáýë: “ìºíãºíèé àëõàì á¿ðèéã ìºøãèõ”
øààðäëàãà òóëãàðíà. Ýíý ÿâöàä áàíê, ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãóóä äàõü îëîí
òºðëèéí äàíñ, ÿâóóëñàí áîëîí õ¿ëýýí àâñàí ìºíãºí ãóéâóóëãà, àëò, ¿íýò ÷óëóó
ãýõ ìýò óëàìæëàëò ¿íýò ç¿éëñ, õóâüöàà, ¿íýò öààñ, êëóáèéí ãèø¿¿í÷ëýë, òýýâðèéí
õýðýãñýë ãýõ ìýòòýé õîëáîîòîé èõ õýìæýýíèé øàëãàõ ìýäýýëýë ãàð÷ èðäýã.
Èéìýýñ îëîí òºðëèéí ìýäýýëýë õºòëºõ, áàðèìòæóóëàõ íü ìàø ÷óõàë à÷
õîëáîãäîëòîé. Æèøýý íü áàíêíû á¿õ ã¿éëãýý êîìïüþòåðîîð õèéãääýã,
êîìïüþòåðûí ìýäýýëýë íü àðèëàøã¿é íîòîëãîî áîëîí ¿ëääýã òóë ñàéí íîòîëãîî
áîëæ ÷àääàã. Õàðèí ìºðäºí øàëãàõ ¿éë àæèëëàãàà ìóõàðäàëä îðâîë òàãíóóëûí
àæèëëàãàà õýðýãëýæ áîëíî. Õýëáýðèéí õóâüä èë áîëîí íóóö ìºðäëºãº áàéæ
áîëíî. Òóõàéëáàë õýðýãò õîëáîãäîã÷äîä ìýäýãäýëã¿éãýýð ò¿¿íèé õàìààðàë
á¿õèé õ¿ì¿¿ñèéã àëáàí ¸ñîîð ìýäýãäýæ ýñâýë ìýäýãäýëã¿éãýýð øàëãàõ,
(èíãýõäýý ã¿éöýòãýõ àæèëëàãàà õýðýãëýõã¿é), ýñâýë õîëáîãäîã÷äîä ìýäýãäýõ ýñâýë
ìýäýãäýëã¿éãýýð ã¿éöýòãýõ àæèëëàãàà õýðýãëýí øàëãàõ ãýñýí õóâèëáàðóóä áàéæ
áîëäîã.
Êîìïüþòåð áîëîí áóñàä òºõººðºìæèéí ñàíàõ îéä õàäãàëàãäñàí ìýäýýëýë
íü ø¿¿õèéí ºìíº íîòëîõ áàðèìò áîëîõ áîëîìæòîé áºãººä õóóëü ñàõèóëàõ
áàéãóóëëàãà íü ò¿¿íèéã óñòãàæ áîëîõã¿é. Ñ¿ëæýýíèé ñàíàõ îé, çººâðèéí
êîìïüþòåð, öàõèì øóóäàí, õóâèéí öàõèì òºõººðºìæ, äóíäûí õýðýãëýýíèé ñàíàõ
îé, óõààëàã ãàð óòàñ çýðýã ìýäýýëýë îëæ áîëîõ ýõ ñóðâàëæ îëîí áèé. Äàíñíû
àðãààð ¿éëäýãäñýí àâëèãûí ãýìò õýðýã ÷ áàéñàí ãýñýí “õýðãèéí ãàçàðò áàéíãà
î÷èæ áàé” ãýäýã ä¿ðýì ìºðäºãääºã.

Óëñûí Äýýä ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ Á.Áàò-Ýðäýíý òýðã¿¿òýé
òºëººëºã÷èä Á¿ãä Íàéðàìäàõ Ñèíãàïóð Óëñàä
õàìðàãäñàí ñóðãàëò
2011 îíû 6 ñàðûí 26-íààñ 7 ñàðûí 3-íû ºäð¿¿ä
Ñóðãàëòàä îðîëöîã÷èä:
Á.Áàò-Ýðäýíý, Óëñûí Äýýä ø¿¿õèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí òàíõèìûí ø¿¿ã÷
Ä.Äàìäèí-Îä, Íèéñëýëèéí ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷
Õ.Áàòáàÿð, Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí ø¿¿õèéí Åðºíõèé ø¿¿ã÷
Ä.Öîãòñàéõàí, ×èíãýëòýé ä¿¿ðãèéí ø¿¿õèéí Åðºíõèé ø¿¿ã÷
Ñ.Ñî¸ìáî-Ýðäýíý, Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðãèéí ø¿¿õèéí Åðºíõèé ø¿¿ã÷
Á.Áààòàð, Áàÿíç¿ðõ ä¿¿ðãèéí ø¿¿õèéí Åðºíõèé ø¿¿ã÷
¨.Öîãòçàíäàí, Õàí-Óóë ä¿¿ðãèéí ø¿¿õèéí Åðºíõèé ø¿¿ã÷
Æ.Ýðäýíý÷èìýã, Ñîíãèíî-Õàéðõàí ä¿¿ðãèéí ø¿¿õèéí Åðºíõèé ø¿¿ã÷
Á.Ýíõæèí, Àçèéí ñàíãèéí Çàñàãëàëûí õºòºëáºðèéí ìåíåæåð
À.Áàÿíìºíõ, Àçèéí ñàíãèéí Çàñàãëàëûí õºòºëáºðèéí àõëàõ àæèëòàí

Ñóðãàëò áîëîí òàíèëöàõ óóëçàëòûí òýìäýãëýëýýñ:
• Ñèíãàïóðûí àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îî íü 82 àëáàí õààã÷,
ò¿¿íýýñ 57 ìºðäºí áàéöààã÷òàé. Ñèíãàïóðûí òóðøëàãààñ õàðàõàä òîì
á¿òýö, èõ òºñºâòýé áàéõ íü àìæèëòûí ãîë ¿íäýñ áèø. Æèøýý íü òºñâººð
íü õàðüöóóëàõàä: Õîíã-Êîíã òºñâèéíõºº 0.40%, Ìàêàî 0.45%, Àâñòðàëè
0.06%, Ñèíãàïóð õàìãèéí áàãà áóþó 0.03% õóâèéã çàðöóóëäàã áàéíà.
• Àëèâàà óëñ îðíû àâëèãûí ýñðýã àæëûí ¿ð ä¿íã 3 ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëòýýð
õàðóóëäàã.
o Õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõààñ ýõëýí øèéäýõ õ¿ðòýë õýð õóðäàí øèéäâýðëýæ
áàéíà. (Ñèíãàïóðûí ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îî õýðãèéã äóíäæààð 1 ñàð
îð÷ìûí õóãàöààíä ìºðäºí øàëãàæ äóóñäàã.)
o Õýäýí õýðãèéã øèéäâýðëýñýí
o Õýð ¿ð ä¿íòýé, ÷àíàðòàé øèéäâýðëýñýí
• Ñèíãàïóð /ò¿¿í÷ëýí Õîíã-Êîíã-ä/ àâëèãûí õýðãèéí ìýäýýëëèéã íýð
õàÿãã¿éãýýð õ¿ëýýí àâäàã. Íèéò õ¿ëýýí àâäàã ãîìäîë ìýäýýëëèéí 80 îð÷èì
õóâü íü íýð õàÿãã¿é ìýäýýëýë áàéäàã. Ýíý íü èðãýäýýñ äýëãýðýíã¿é, ìàø
òîäîðõîé ìýäýýëýë ºãºõ áîëîìæèéã áèé áîëãîäîã áºãººä àâëèãûí òîâ÷îî
íü àñóóäëûã íóóö áàéäëààð ëàâøðóóëàí ñàéòàð øàëãàæ òîãòîîäîã áàéíà.
• Ñèíãàïóðûí ø¿¿õ òîãòîëöîîíä õýðýãæäýã íýã îíöëîã çàð÷èì áîë àâëèãûí
õýðýãò õîëáîãäñîí àëáàí òóøààëòàíû ãýì áóðóóòàéã ïðîêóðîð íîòëîõ áèø
õàðèí ãýì áóðóóòàí ººðèéí ãýì áóðóóã¿éã íîòëîõ ¿¿ðýãòýé áàéäàã. Òèéì
÷ ó÷ðààñ ãýì áóðóóòàéä òîîöîãäñîí ýñýõýýñ ¿ë õàìààðàí ýõ ¿¿ñâýðèéã íü
òàéëáàðëàæ ÷àäàõã¿é áàéãàà ýä õºðºíãèéã øóóä óëñûí îðëîãî áîëãîõ
çîõèöóóëàëò ¿éë÷èëäýã.
• Ñèíãàïóðò áàéãóóëëàãà, àãåíòëàãûí ò¿âøèíä àâëèãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
ìàø òîäîðõîé ìåíåæìåíòûí áîëîí ä¿ðýì æóðìûí øèíæòýé ìåõàíèçìûã
áèé áîëãîæ õýðýãæ¿¿ëæ ÷àäñàí.
• Òóõàéëáàë, Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îî íü ýð¿¿ãèéí õýðýã
áîëãîæ ÷àäàõã¿é, íîòëîõ áàðèìò õàíãàëòã¿é õýðãýý îðõèäîãã¿é. Çàõèðãààíû
õàðèóöëàãûí àðãà õýìæýý àâàõóóëàõààð öààø íü àæèëëàãàà õèéäýã íü èõ ¿ð
ä¿í ºãäºã. Æèøýý íü õîëáîãäîõ æóðìûí äàãóó ñèíãàïóðûí öàãäààãèéí àëáàí
õààã÷ íü àëáàíû õàðèëöààòàé, ýñâýë õýðãèéã íü øàëãàæ áàéãàà ýòãýýä, áóþó
ò¿¿íòýé õàìààðàë á¿õèé ýòãýýäòýé îëîí íèéòèéí ãàçàð, ýíãèéí áàéäëààð
óóëçàõûã õîðèãëîñîí áàéäàã. Õýðýâ öàãäààãèéí àëáàí õààã÷ ñýæèãòýíòýé
óóëçàæ áàéãàà /æèøýý íü öóã õîîëîíä îðæ áàéãàà íü ôîòî çóðãààð/
íîòëîãäîæ áàéâàë ò¿¿íèéã æóðàì çºð÷ñºí ¿íäýñëýëýýð çàõèðãààíû àðãà
õýìæýý àâàõóóëàõ õ¿ñýëò óäèðäëàãàä íü õ¿ðã¿¿ëæ, øèéäâýðë¿¿ëäýã áàéíà.
• Ò¿¿í÷ëýí öàãäààãèéí àëáàí õààã÷ ºäðèéí àæëûíõàà á¿ðýí òýìäýãëýë õºòëºõ
¿¿ðýã õ¿ëýýäýã. Õýðýâ àæèëòàí àâëèãûí õýðýãò õîëáîãäîîä ãýì áóðóóòàé
¿éëäýë õèéãýýã¿é ãýäãýý òýìäýãëýëèéí äýâòðèéí ìýäýýëëýýðýý íîòîëæ
÷àäàõã¿é áîë áóðóóòàéä òîîöîæ çàõèðãààíû àðãà õýìæýý àâàõ ¿íäýñëýë
áîëäîã.
• Ñèíãàïóð óëñ íîòîëãîîíû áèå äààñàí õóóëüòàé. Ìýä¿¿ëãèéí áîäèòîé
áàéäëûã õàíãàõûí òóëä ºìíº íü õýëñýí ç¿éëýýñýý áóöàõ, ìýäýæ áàéñíàà
õýëýýã¿é áîë òýð øèíý ìýä¿¿ëãèéã íü äàðàà íü ø¿¿õýä õ¿ëýýæ àâàõã¿é ãýäýã
àíõààðóóëãûã Àíõààðóóëàõ õóóäñààð ºã÷, ãàðûí ¿ñýã çóðóóëæ àâäàã. Ýíý íü

ìýä¿¿ëãýýñ áóöàõ ãýõ ìýò àñóóäëûã ãàðãàäàãã¿é.
• Ãàäààäàä áàéðøñàí àâëèãûí îðëîãûã áóöààí àâàõ òàëààð Ñèíãàïóð ñàéí
àæèëëàäàã.
• Ò¿¿í÷ëýí ìºðäºí áàéöààëòûí ºìíº áîëîí õîéíî ñýæèãòýí, ÿëëàãäàã÷èä
ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿çëýã õèéãääýã.
Ñèíãàïóðûí ñóðãàìæ
• Ñàéí, öýâýð çàñàãëàë áîëîí ñèñòåìèéã ýõíýýñ íü áèé áîëãîõ íü àâëèãàä
àâòàæ, ýìõ çàìáàðààã¿é áîëñîí îð÷íûã öýâýðëýñíýýñ õàâüã¿é èë¿¿ ¿ð ä¿íòýé.
Àâëèãàòàé òýìöýõ áàéãóóëëàãà íü Çàñãèéí ãàçàð áèäíèéã ÿìàð áàéãààñàé
õýìýýí õ¿ñýæ áóéí àäèë ë ¿ð ä¿íòýé áàéõ áîëíî.
• Óëñòºðèéíõ¿ñýëçîðèãíüàâëèãàòàéòýìöýõ¿éëàæèëëàãààíûãîë¿íäýññóóðü,
¿ð ä¿íä õ¿ðãýõ ¿íäñýí õºäºëãºã÷ õ¿÷ áàéäàã. Àâëèãûí ýñðýã õºäºëãººíèéã ¿ð
ä¿íòýé, òîãòâîðòîé áàéëãàõàä ò¿ëõýö áîëäîã.
• Óëñ òºðèéí õ¿ñýë çîðèãèéã êîìïàíèóäûí õ¿ñýë çîðèã ìºí äýìæèõ õýðýãòýé
áºãººä ¿¿í äýýð íýìýãäýýä Àâëèãàòàé òýìöýõ áàéãóóëëàãûí ýðñ øèéäýìãèé
¿éë àæèëëàãàà ìºí äýìæëýã áîëæ ºãäºã.
• Òºðèéí ìàíëàéëàë á¿õèé àâëèãûí ýñðýã ñàíàà÷èëãà íü õ¿÷èðõýã
ìàíëàéëàëòàé òîõèîëäîëä èë¿¿ ¿ð ä¿íä õ¿ðäýã.
• Ñî¸ë áîëîí óëàìæëàëûí øàëòãààíòàé àâëèãûí àñóóäëûã çàñàõ áîëîìæã¿é,
äàâàí òóóëàõàä òºâºãòýé ìýòýýð îéëãîõ íü áóðóó.
• Óëñ òºðèéí ìàíëàéëàã÷ íàð áîëîí òºðèéí áóñàä àïïàðàòûí èäýâõòýé ¿¿ðýã
ðîëü íü õàðààò áóñ áèå äààñàí áàéãóóëëàãûã áèé áîëãîõîä èõýýõýí ¿¿ðýãòýéí
çýðýãöýý õàðààò áóñ áàéãóóëëàãà ãýæ þó áîëîõûã òîäîðõîéëîõûã øààðääàã.
Ãýõäýý õÿçãààðã¿é õàðààò áàéäàë ãýæ ¿ã¿é.
• Çºâõºí á¿òýö òîãòîëöîî, ¿éë ÿâö àìæèëòûí ¿íäýñ áîëæ ÷àäàõã¿é;
o Ãîë íü çîðèëãîäîî íèéöýæ áàéõ;
o ¯éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ çºâ îð÷èí á¿ðäýõ;
o Áîäèò ¿ð ä¿í, ÷àíàðòàé õýðýãæ¿¿ëýõ íü ÷óõàë.
• Òîãòîëöîîã çàñâàðëàõûí çýðýãöýý ç¿ðõ ñýòãýë, ñýòãýë ç¿é, õàíäëàãûã
çàñâàðëàõ øààðäëàãàòàé.
• Ýíãèéí, ãî¸ë ÷èìýãëýëã¿é, ¿íäñýíäýý õýðýãæèëòýä ñóóðèëñàí õàíäëàãûã áèä
àøèãëàñàí.
• Ýíãèéí õÿëáàð áàéæ, á¿ðýí ã¿éöýä, ÷àíàðòàé ã¿éöýòãý.
• Òîäîðõîé çîðèëãîäîî òºâëºð÷, íýãäìýë çîðèëãîòîé áàéñíààð ¿éë àæèëëàãàà
àìæèëòàíä õ¿ðíý.
• Àìæèëò íü àìæèëòûã áèé áîëãîäîã áºãººä íýã àìæèëò äàðààãèéí àìæèëòûí
ñóóðü áîëäîã.
• Îëîí íèéòèéí äýìæëýã èõýýõýí ÷óõàë áºãººä àâëèãûí ýñðýã èäýâõòýé ¿éë
àæèëëàãàà ýíýõ¿¿ äýìæëýãèéã áèé áîëãîíî. ¯¿íèé òóëä:
o Àðüñ ºíãº, øàøèí áîëîí àìüæèðãààíû ò¿âøíýýñ ¿ë õàìààðàí
o Øóäàðãà, íÿãò áàéäëààð ÿìàð íýãýí àéäàñã¿é ã¿éöýòãýõ íü ÷óõàë
• Òîãòâîðòîé ¿ðãýëæëýõ àëõàìóóä ë àâëèãûã õÿíàõ áîëîìæèéã õàíãàäàã.
• Ñèíãàïóðûí àâëèãàòàé òýìöýõ ñàíàà÷ëàãûí ãàðàë ¿¿ñýë íü ¿íäýñíèé
õýìæýýíèé õ¿ñýë çîðèãûí èëýðõèéëýë áºãººä ¿éë àæèëëàãààíä
òóëãóóðëàñíààðàà ÿëãàðäàã.

Á¯ÃÄ ÍÀÉÐÀÌÄÀÕ ÑÈÍÃÀÏÓÐ ÓËÑÀÄ ÕÈÉÑÝÍ ÀÂËÈÃÀ,
ÀËÁÀÍ ÒÓØÀÀËÛÍ ÃÝÌÒ ÕÝÐÝÃÒÝÉ ÒÝÌÖÝÕ ÎËÎÍ ÓËÑÛÍ
ÒÓÐØËÀÃÀ ÑÝÄÝÂÒ ÑÓÐÃÀËÒÛÍ ÒÀÉËÀÍ
2011.9.13
Ìîíãîë Óëñûí Äýýä ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ Á.Áàò-Ýðäýíý òýðã¿¿òýé òºëººëºã÷èä 2011
îíû 6 äóãààð ñàðûí 27-íû ºäðººñ 7 äóãààð ñàðûí 2-íû ºäð¿¿äýä Ñèíãàïóð
Óëñûí Òºðèéí àëáàíû êîëëåæèä àâëèãà, àëáàí òóøààëûí ãýìò õýðýãòýé
òýìöýõ, ¿ð ä¿íòýé øèéäâýðëýõ ÷èãëýëýýð ñóðãàëòàä õàìðàãäàæ, Ñèíãàïóðûí
Äýýä ø¿¿õ, Ïðîêóðîðûí ãàçàð, Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îî çýðýã
áàéãóóëëàãóóäàä çî÷èëëîî. Ñóðãàëòàä õàìðàãäñàíû äàãóó Ñèíãàïóð óëñûí
àìæèëòûí ¿íäýñ áîëñîí ¿éë àæèëëàãàà áîëîí Ìîíãîë Óëñàä õýðýãæ¿¿ëýõ
ç¿éëèéí ñàíàë, çºâëºìæèéã äàðààõü áàéäëààð òàíèëöóóëæ áàéíà.
Íýã. Ñèíãàïóðûí òóðøëàãà, àìæèëòûí ¿íäýñ
Ñèíãàïóð óëñ íü 1965 îíû 8 äóãààð ñàðûí 09-íèé ºäºð òóñãààð òîãòíîñîí
áºãººä òóõàéí ¿åä àâëèãàä èõýýõýí àâòàãäñàí îðîí áàéæýý. Õàðèí ºíººäðèéí
áàéäëààð Ñèíãàïóð óëñ íü îëîí óëñûí Òðàíñïàðåíñè Èíòåðíåéøíë áàéãóóëëàãûí
ä¿ãíýëòýýð äýëõèéä õàìãèéí áàãà àâëèãàòàé îðíóóäûí æàãñààëòûí 4 ä¿ãýýðò, Óëñ
òºð, ýäèéí çàñãèéí ýðñäëèéí ñóäàëãàà õèéãäýõ áîëñíîîñ õîéø Àçèéí îðíóóäûí
äóíä 1 ä¿ãýýðò áè÷èãäýõ àìæèëòàíä õ¿ðñýí áàéíà.
Äýýðõ àìæèëòàä:
• Ñèíãàïóð óëñûã ýíýõ¿¿ àìæèëòàä õ¿ðýõýä ÿìàð “èä øèä” íºëººëñºí áý?
• ¯éë àæèëëàãàà, ñèñòåì áîëîí ¿éë ÿâö íü õàâüã¿é ñàéí áàéñàí óó?
• Õóóëü òîãòîîìæèéã ¿ð ä¿íòýé õýðýãæ¿¿ëñýíèé ¿ð ä¿í ¿¿?
• Áîäëîãî íü õýðýãæèõ áîëîìæòîé áàéñíûõ óó ýñâýë çºâ áîäëîãî ãàðãàí
õýðýãæ¿¿ëñíèéõ ¿¿?
• ¯éë àæèëëàãààíû õóâüä íîó-õàó ñàéòàé ó÷ðààñ èéì àìæèëòàä õ¿ð÷ áàéíà
óó?
• ¯éë àæèëëàãààíû îð÷íîîñ øàëòãààëñàí óó ?
• Äýëõèé äýýðõ õàìãèéí àâëèãà áàãàòàé 4 äýõ, Àçè òèâ äýõ 1 äýõ óëñ áîëîõûí
òóëä ÿìàð çàì òóóëñàí áý?
• Àìæèëòàä õ¿ðãýñýí õàìãèéí òîì õ¿÷èí ç¿éë, äàðõëàà íü þó áàéñàí áý?
• Ñèíãàïóð óëñûí òóðøëàãà äýýð ñóóðèëñàí çàãâàð áóñàä îðîíä ÿìàð õýìæýýíä
õýðýãæèõ áîëîìæòîé âý? ãýñýí àñóóëòóóä ãàð÷ èðäýã.
Ñèíãàïóð óëñûí àìæèëòûí ¿íäýñ íü óëñ òºðèéí õ¿ñýë çîðèãòîéãîîð çàñàãëàëûí
äàðààõ 4 çàð÷ìûã áàðèìòëàí, àâëèãûã õÿíàõ ¿éë àæèëëàãààã ¿ð ä¿íòýé, òóóøòàé
õýðýãæ¿¿ëñýí ÿâäàë þì:
à/ ìàíëàéëàë áîë ò¿ëõ¿¿ð;
á/ ººð÷ëºëòèéã ìýäýð÷ öàã ¿åòýéãýý õºë íèéë¿¿ëýõ;
â/ àæëûã óðàìøóóë, óðàìøóóëëûí òºëºº àæèëëàõ;
ã/ õ¿í á¿ðò õóâü õ¿ðòýý, á¿ãäýä áîëîìæ îëãî.

Àâëèãàòàé òýìöýõ àæëûí 4 ¿íäñýí òóëãóóð áàéäàã. Ýäãýýð íü:
• ANTI CORRUPTION AGENCY – ¯ð ä¿íòýé Àâëèãàòàé òýìöýõ
áàéãóóëëàãà
• ADJUDICATION – ¯ð ä¿íòýé ø¿¿í òàñëàõ ¿éë ÿâö
• ADMINISTRATION - ¯ð ä¿íòýé çàõèðãàà
• ACTS – ¯ð ä¿íòýé õóóëü òîãòîîìæ
ANTI CORRUPTION AGENCY (hatchet man which takes action) Øóóðõàé,
ýðãýëçýýã¿é àæèëëàãààã ýðõýìëýñýí Ñèíãàïóðûí àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí
øàëãàõ òîâ÷îî íü òóñ óëñûí Åðºíõèé ñàéäûí óäèðäëàãàä áàéäàã áºãººä íèéò 82
àëáàí õààã÷, ò¿¿íýýñ 57 ìºðäºí áàéöààã÷òàé ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëæ áàéíà.
Ñèíãàïóðûí òóðøëàãààñ õàðàõàä òîì á¿òýö, èõ òºñºâòýé áàéõ íü àìæèëòûí ãîë
¿íäýñ áèø. Æèøýý íü òºñâººð íü õàðüöóóëàõàä: Õîíã-Êîíã òºñâèéíõºº 0.40%,
Ìàêàî 0.45%, Àâñòðàëè 0.06%, Ñèíãàïóð õàìãèéí áàãà áóþó 0.03% õóâèéã
çàðöóóëäàã áàéíà. 100,000 õ¿íä íîîãäîõ àëáàí õààã÷èéí òîîã õàðüöóóëàõàä
/1999-2004 îíû áàéäëààð/: Ñèíãàïóð–1,97, Õîíã-Êîíã–19,80, Àâñòðàëè – 1,88,
Ìàêàî – 17,62 õóâüòàé áàéíà.
Ñèíãàïóð óëñ ¿éë àæèëëàãàà íü îãò ¿ð ä¿íä õ¿ðýýã¿é Àâëèãàòàé òýìöýõ ãàçðûí
¿íñýí äýýð äàõèí Àâëèãûã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îîã áàéãóóëñàí. Èíãýõäýý ç¿ãýýð
íýã áàéãóóëëàãûã äàõèí áàéãóóëààã¿é áà íºõöºë áàéäëûã àâ÷ ¿çýí, áàéð ñóóðèéã
íü äàðààõ áàéäëààð òîãòîîñîí:
- Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îîíû çàõèðëûí ýðõèéã ¯íäñýí õóóëèéí
òºâøèíä õàíãàæ ºãñºí;
- Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îîíä ýðõ ìýäýë ºã÷, ¿éë àæèëëàãààãàà
ÿìàð íýãýí àéäàñã¿é ÿâóóëàõ áîëîìæèéã õàíãàñàí;
- ßìàð íýãýí ñààä òîòãîðîîñ çàéëñõèéõèéí òóëä øóóä Åðºíõèé ñàéäûí
óäèðäëàãàä õàìðóóëñàí. /Ýíý íü àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îîã
îðîëäîíî ãýäýã íü “ÝÇÍÈÉÃ” íü îðîëäîæ áàéíà ãýñýí ¿ã. Íýãýí æèøýý
äóðüäàõàä Ñèíãàïóðûí òîìîîõîí ñàéä àâëèãûí õýðýãò õîëáîãäñîíûõîî
äàðàà òýðýýð Åðºíõèé ñàéäòàé óóëçàõ õ¿ñýëò ãàðãàõàä Åðºíõèé ñàéä ø¿¿õèéí
øèéäâýð ãàðñíû äàðàà óóëçàÿ ãýñýí õàðèóã ºãñºí áàéäàã. Õàðèí óã ñàéä
õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõýýñ ºìíº ººðèéí àìèà åã¿¿òãýñýí.
- ¨ñ ç¿éí õóâüä òóñ áàéãóóëëàãûã äýìæèæ ºãñíººð ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ
îð÷íûã á¿ðä¿¿ëæ ºãñºí. /Ýíý íü àìæèëòûí ãîë ¿íäýñ/;
- Õóóëèéã èë¿¿ ÷àíãàòãàæ ºãñºí;
Ò¿¿í÷ëýí àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îî íü óëñ òºð÷èä, ñàéä
áîëîí ºíäºð àëáàí òóøààëûí ýòãýýä¿¿ä õîëáîãäñîí íýðã¿é ìýäýýëýë èðñýí
òîõèîëäîëä çààâàë øàëãàäàã;
- “Áóðõàíûã ÷ ãýñýí ìºðäºí øàëãà” ãýäýã çàð÷èì ¿éë÷èëäýã;
- Øóäàðãà õ¿í øóäàðãà áàòàëãààíû êåéñ ãýñýí çàð÷ìûã õýðýãæ¿¿ëäýã.

ACTS ¯ð ä¿íòýé õóóëü òîãòîîìæèéã áîëîâñðóóëàí ïàðëàìåíòààð áàòëóóëñàí.
Èíãýõäýý õóóëü òîãòîîìæäîî Àâëèãà ãýæ þóã îéëãîõ âý? ãýäãèéã ºðãºí õ¿ðýýíä
ìàø îéëãîìæòîé òîäîðõîéëæ, ãàðãàñàí õóóëü òîãòîîìæèéã àìüäðàëä øóäàðãààð
ÿãøòàë õýðýãæ¿¿ëæ, õýýë õàõóóëüòàé õîëáîîòîé õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ ¿éë
àæèëëàãààã õºíãºâ÷èëñºíººð õýðýãæèëòèéã õÿëáàðøóóëàõ, õóóëü òîãòîîìæèéí
öîîðõîéã àðèëãàõ, øèíý÷èëæ áàéõûí òóëä áàéíãà ýðãýí àâ÷ ¿çäýã áîëñîí.
Ñèíãàïóð óëñ íü ¯íäñýí õóóëü, Àâëèãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ õóóëü, Ýð¿¿ãèéí
õóóëü, Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëü, Íîòîëãîîíû òóõàé õóóëü, Ýä õºðºíãº
õóðààõ çýðýã õóóëèóäûí õ¿ðýýíä àâëèãàòàé òýìöýõ, óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿éë
àæèëëàãàà ÿâóóëäàã áàéíà.
Ñèíãàïóð óëñûí Ýð¿¿ãèéí õóóëüä òóõàéí ýòãýýäýä äàâóó òàë áîëîìæ îëãîõ ýðõ
á¿õèé ýòãýýä áèø áàéñàí ÷ ãýñýí õ¿ëýýí àâñàí ë áîë, ýä õºðºíãº íü îðëîãîòîéãîî
íèéöýõã¿é õýìæýýíä áóé áîë ýäãýýðèéã àâëèãà õýìýýí ¿çýæ ãýì áóðóóòàéä
òîîöäîã. Ìºí òºðèéí àëáàí õààã÷èéã ìºðäºí øàëãàõàä òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ õýí
á¿õýíä ò¿¿íèé ººðèéí, ãýð á¿ë áîëîí õ¿¿õä¿¿äèéí õºðºíãº îðëîãî, Ñèíãàïóðààñ
ãàäàãø øèëæ¿¿ëñýí õºðºíãèéí òàëààð ìýä¿¿ëýã ºãºõèéã ïðîêóðîðûí ç¿ãýýñ
øààðäàõ, ïðîêóðîð ìºðäºí øàëãàæ áóé õýí á¿õíèé òàëààðõ ìýäýýëëèéã òàòâàðûí
áàéöààã÷ààñ àâàõ ýðõòýé, ìºðäºí øàëãàãäàæ áóé õýí á¿õýí çààâàë ìýä¿¿ëýã ºã÷
áàéõààð õóóëüä çààñàí.
Àâëèãûí ãýìò õýðãèéí ñóáüåêòûã ºðãºí õ¿ðýýíä àâ÷ ¿çäýã. Æèøýý íü Ñèíãàïóðûí
øóóäàíãèéí íýãýí êîìïàíèéí øóóäàí çººã÷ çàðèì ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ýýñ ìºíãº àâñàí
íü òîãòîîãäñîí ó÷èð àâëèãà àâñàí ãýì áóðóóòàéä òîîöñîí áàéíà. Ó÷èð íü óã
øóóäàí çººã÷ õ¿í á¿ðò òýãø ¿éë÷ëýõ ¸ñòîé áàéòàë ìºíãº àâñíààðàà áóñäàä äàâóó
òàë îëãîæ áàéíà õýìýýí ¿çñýí.
ßë øèéòãýëèéí õóâüä:
- 100.000 õ¿ðòýëõ äîëëàðûí òîðãóóëü ýñõ¿ë 5 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð õîðèõ
ÿëûã äàíãààð áîëîí õîñëóóëàí íîãäóóëàõ;
- Òóõàéí õýðýã íü Çàñãèéí ãàçðûí ãýðýý áîëîí ïàðëàìåíòûí ãèø¿¿í
õàìààðàëòàé áîë õîðèõ õóãàöààã 7 æèë õ¿ðòýë íýìýãä¿¿ëæ áîëíî;
- Àâñàí õàõóóëèéí õýìæýýòýé èæèë òýíö¿¿ ìºíãèéã ãàðãóóëæ óëñûí îðëîãî
áîëãîäîã.
Ñ¿¿ëèéí ¿åä Ñèíãàïóð óëñ ãàäààä óëñàä áàéðøóóëñàí àâëèãûã óëñûí
îðëîãî áîëãîõ òàë äýýð ò¿ëõ¿¿ àæèëëàæ áàéãàà áºãººä ýíý òàëààðõè õóóëü
òîãòîîìæèéã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ, îëîí óëñòàé õàìòðàí àæèëëàõ ãýðýý
áàéãóóëàõàä àíõààð÷ àæèëëàæ áàéãàà áîëíî.
Ñèíãàïóðûí õóóëü òîãòîîìæèéã http://statutes.agc.gov.sg/ õàÿãààð îëæ àâ÷
áîëíî.

ADMINISTRATION áóþó ¯ð ä¿íòýé óäèðäëàãà, çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãàà áóþó
ñàéí çàñàãëàëûí çàð÷ìûã õýðýãæ¿¿ëñýí. Ýíý çàð÷ìûã õýðýãæ¿¿ëýõýä óëñ òºðèéí
õ¿ñýë ýðìýëçýë èõ à÷ õîëáîãäîëòîé áàéäàã. Ñèíãàïóð óëñûí çàñãèéí ýðõ áàðüæ
áóé íàìûí õóâüä öýâýð, õýýë õàõóóëèàñ àíãèä áàéõ íü òýäíèé óäèðäàõ çóðãààí
çàð÷ìûí íýã áîëäîã.
Ýäãýýð óëñ òºðèéí õ¿ñýë çîðèã, òîäîðõîéëîëò áîëîí óäèðäàõ çàð÷ìóóä íü:
- Àâëèãàòàé òýìöýõ ¿éë àæèëëàãààíû òàëààð óëñ îðíû òýðã¿¿ëýã÷ íàð /¿¿ñãýí
áàéãóóëàã÷ ýöýã áîëñîí õ¿ì¿¿ñ/ íü ñàéòàð îéëãîëòòîé áàéõ;
- Áóñäûí òºëºº, ¿íäñýðõýã áîëîí ïðàãìàòèê áàéõ;
- Õóâèà õè÷ýýñýí áóñ áàéõ.
Çàñãèéí ãàçðûí ãîë áàðèìòëàõ çàð÷ìóóä:
- Àâëèãûã õÿíàõ íü òóõàéí óëñûí ¿íäýñíèé õºãæèëä ÷óõàë à÷ õîáãäîëòîéã
óõàìñàðëàõ;
- Òºðèéí ñàíàà÷èëãààð, òºð çàñãèéí á¿õ ò¿âøèíä õýðýãæ¿¿ëýõ;
- Ñàéä íàð áîëîí òîäîðõîé òîîíû ºíäºð àëáàí òóøààëòíóóäàä õàìààðàõ
òîäîðõîé ¿éë àæèëëàãààã ÿâóóëàõ;
- Àâëèãàòàé òýìöýõýä äýýðýýñ äîîø ÷èãëýñýí áàéõ íü àìæèëòàä õ¿ðýõ èë¿¿
áîëîìæòîé.
ADJUDICATION áóþó ¯ð ä¿íòýé ø¿¿í òàñëàõ, øèéäâýðëýõ àæèëëàãàà
¯ðä¿íòýéø¿¿íòàñëàõàæèëëàãààíûõàìãèéíãîëàñóóäàëòîìèëãîîíûàñóóäàëãýæ
¿çäýã. Ñèíãàïóð óëñ ø¿¿ã÷èéã çàñãèéí ãàçðààñ ºðãºí ìýä¿¿ëñíýýð Åðºíõèéëºã÷
á¿õ íàñààð íü òîìèëäîã áàéíà. Ø¿¿õèéí áàéãóóëëàãûí ¿éë àæèëëàãààíû çàðäëûã
çàñãèéí ãàçðààñ øààðäëàãàòàé õýìæýýãýýð íü áàòàëæ ºãäºã.
Ñèíãàïóð óëñûí àíõàí øàòíû ø¿¿õ 79 ø¿¿ã÷òýé áà æèëä 400,000 õýðýã ìàðãààíûã
õÿíàí øèéäâýðëýäýã. ¯¿íýýñ 150,000 íü ýâèéí ø¿¿õýýð øèéäâýðëýãääýã áàéíà.
Ø¿¿õ íü äîòðîî èðãýí, ýð¿¿, ãýð á¿ë, õºäºëìºð, ýâèéí ø¿¿õ, òàòâàðûí, ãýõ ìýò
ìýðãýøñýí ø¿¿ã÷ íàðûí áàã àæèëëàäàã. Òàëóóä ýâëýðýýã¿é íºõöºëä ºðãºäºë
ãîìäîë, íýõýìæëýëèéã ýâèéí ø¿¿õ áîëîí áóñàä õàðúÿà ø¿¿õýä øèëæ¿¿ëäýã.
Ñèíãàïóð óëñ ø¿¿õèéí ¿éë àæèëëàãàà òàñðàëòã¿é áàéõ áîëîìæèéã õàíãàõ ¿¿äíýýñ
øºíèéí ø¿¿õèéã àæëóóëæ áàéíà.
1990 îíîîñ ýõëýýä ø¿¿õèéí ºìíºõ øàòíû õóðàëäààíûã õèéõ áîëñîí íü Ñèíãàïóð
óëñàä ýð¿¿ãèéí õóóëèéã õýðýãæ¿¿ëýõýä èõýýõýí íºëºº ¿ç¿¿ëñýí áºãººä òàëóóäûí
õîîðîíäûí øóóä õýëýëö¿¿ëýã, ìýòãýëöýýíèéã áèé áîëãîñíîîð ø¿¿õýýð øèéäýõ
õýðãèéí òîîã áóóðóóëñàí áàéíà. Ìºí ø¿¿õèéí õóâüä öàã, õºðºíãº õýìíýõ áîëîìæ
îëãîñîí ãýæ ¿çäýã áàéíà. Ýíý ñèñòåìèéí õ¿ðýýíä ïðîêóðîðûí õÿíàëò áîëîí
õàìãààëàëò íü òóõàéí õýðýã äýýðýý òºâëºðºí õýðãèéã íàðèéâ÷ëàí àâ÷ ¿çýæ, ø¿¿õ
õóðàëäààíààñ ºìíº õýðãèéã õ¿ëýýí çºâøººð¿¿ëýõ ÿâäàë èõýññýí áàéíà. Õýðãèéã

ø¿¿õ õóðàëäààíààñ ºìíº òàëóóäûí ýðõ àøèãò íèéö¿¿ëýí øèéäýæ áàéãàà òóë ø¿¿õ
õóðàëäààíû òîî áóóðñàí áàéíà.
Ñèíãàïóðûí ø¿¿õ òîãòîëöîîíä õýðýãæäýã íýã îíöëîã çàð÷èì áîë àâëèãûí õýðýãò
õîëáîãäñîí àëáàí òóøààëòíû ãýì áóðóóòàéã ïðîêóðîð íîòëîõ áèø õàðèí ãýì
áóðóóòàí ººðèéí ãýì áóðóóã¿éã íîòëîõ ¿¿ðýãòýé áàéäàã. Òèéì ÷ ó÷ðààñ ãýì
áóðóóòàéä òîîöîãäñîí ýñýõýýñ ¿ë õàìààðàí ýõ ¿¿ñâýðèéã íü òàéëáàðëàæ ÷àäàõã¿é
áàéãàà ýä õºðºíãèéã øóóä óëñûí îðëîãî áîëãîõ çîõèöóóëàëò ¿éë÷èëäýã. Ñèíãàïóð
óëñûí ø¿¿õýä ãýì áóðóóãàà õ¿ëýýâýë øóóä ÿë øèéòãýë îíîîäîã. Ãýì áóðóóã¿é
ãýäãýý íîòëîíî ãýâýë ø¿¿õ õóðàëäààí áîëîõ ºäðºº òîâëîäîã. Ñèíãàïóð óëñûí
ø¿¿õ àðèóí ãóðâàë áóþó ¿ð ä¿íòýé õóóëü, ¿ð ä¿íòýé õýðýãæèëò, ¿ð ä¿íòýé ø¿¿í
òàñëàõ ¿éë àæèëëàãàà ãýñýí çàð÷ìûã áàðèìòàëæ ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéíà.
¯ð ä¿íòýé ø¿¿í òàñëàõ ¿éë àæèëëàãàà íü ¿ð ä¿íòýé ø¿¿õèéí ñèñòåì, ¿ð ä¿íòýé ÿë
øèéòãýëèéí ñèñòåìýýñ á¿ðäýíý.
Ñèíãàïóðò áàéãóóëëàãà, àãåíòëàãûí ò¿âøèíä àâëèãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
ìàø òîäîðõîé ìåíåæìåíòûí áîëîí ä¿ðýì æóðìûí øèíæòýé ìåõàíèçìûã áèé
áîëãîæ õýðýãæ¿¿ëæ ÷àäñàí. Òóõàéëáàë, Àâëèãûí õýðãèéã ìºðäºí øàëãàõ òîâ÷îî
íü ýð¿¿ãèéí õýðýã áîëãîæ ÷àäàõã¿é, íîòëîõ áàðèìò õàíãàëòã¿é õýðãýý îðõèäîãã¿é.
Çàõèðãààíû õàðèóöëàãûí àðãà õýìæýý àâàõóóëàõààð öààø íü àæèëëàãàà õèéäýã
íü èõ ¿ð ä¿í ºãñºí. Æèøýý íü õîëáîãäîõ æóðìûí äàãóó Ñèíãàïóðûí öàãäààãèéí
àëáàí õààã÷ íü àëáàíû õàðèëöààòàé, ýñâýë õýðãèéã íü øàëãàæ áàéãàà ýòãýýä,
áóþó ò¿¿íòýé õàìààðàë á¿õèé ýòãýýäòýé îëîí íèéòèéí ãàçàð, ýíãèéí áàéäëààð
óóëçàõûã õîðèãëîñîí áàéäàã. Õýðýâ öàãäààãèéí àëáàí õààã÷ ñýæèãòýíòýé óóëçàæ
áàéãàà, /æèøýý íü öóã õîîëîíä îðæ áàéãàà íü ôîòî çóðãààð áàðèìòæñàí/
íîòëîãäîæ áàéâàë ò¿¿íèéã æóðàì çºð÷ñºí õýìýýí çàõèðãààíû àðãà õýìæýý
àâàõóóëàõ õ¿ñýëò óäèðäëàãàä íü õ¿ðã¿¿ëæ, øèéäâýðë¿¿ëäýã áàéíà.
Ò¿¿í÷ëýí öàãäààãèéí àëáàí õààã÷ ºäðèéí àæëûíõàà òàëààð á¿ðýí òýìäýãëýë
õºòëºõ ¿¿ðýã õ¿ëýýäýã. Õýðýâ àæèëòàí àâëèãûí õýðýãò õîëáîãäîîä ãýì áóðóóòàé
¿éëäýë õèéãýýã¿éãýý òýìäýãëýëèéí äýâòðèéí ìýäýýëëýýðýý íîòîëæ ÷àäàõã¿é áîë
áóðóóòàéä òîîöîæ çàõèðãààíû àðãà õýìæýý àâàõ ¿íäýñëýëòýé áîëäîã.
Ñèíãàïóð óëñ íîòîëãîîíû áèå äààñàí õóóëüòàé. Ìýä¿¿ëãèéí áîäèòîé áàéäëûã
õàíãàõûí òóëä ºìíº íü õýëñýí ç¿éëýýñýý áóöàõ, ìýäýæ áàéñíàà õýëýýã¿é áîë
òýð øèíý ìýä¿¿ëãèéã íü äàðàà íü ø¿¿õýä õ¿ëýýæ àâàõã¿é ãýäýã àíõààðóóëãûã
Àíõààðóóëàõ õóóäàñààð ºã÷, ãàðûí ¿ñýã çóðóóëæ àâäàã. Ýíý íü ìýä¿¿ëãýýñ áóöàõ
ãýõ ìýò àñóóäëûã ãàðãàäàãã¿é äàâóó òàëòàé áàéäàã.
Õî¸ð. Ñàíàë, çºâëºìæ
Ñóðãàëòàä îðîëöîã÷äîîñ äàðààõü ç¿éëèéã Ìîíãîë Óëñàä àâëèãà, àëáàí òóøààëûí
ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ õ¿ðýýíä õýðýãæ¿¿ëýõýýð ñàíàë áîëãîæ áàéíà. ¯¿íä:
1. Ø¿¿õýýñ øèéäñýí àâëèãûí õýðýã ìàðãààíû òàëààð îëîí íèéòýä áîëîí
øààðäëàãàòàé áîë òóõàéí ñàëáàðûí áóþó õàðèóöñàí áàéãóóëëàãà, ò¿¿íèé
óäèðäëàãàä çîðèóä ìýäýýëæ, õ¿ðã¿¿ëäýã áàéõ;
2. Àâëèãûí ýñðýã êîíâåíöèä Ìîíãîë óëñ íýãýíò íýãäñýí ó÷ðààñ êîíâåíöèéã
øóóä õýðýãëýõ áîëîìæèéã ñóäëàæ õýðýãæ¿¿ëýõ. Èíãýñíýýð õóóëü òîãòîîã÷èä

ÿâààíäàà ¿íäýñíèé õóóëü òîãòîîìæèéã êîíâåíöèä íèéö¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé
áîëíî;
3. Àâëèãûí õýðãèéí ìýäýýëëèéã íýð õàÿãã¿éãýýð õ¿ëýýí àâäàã ýðõ ç¿éí îð÷íûã
áèé áîëãîõ;
4. Òîìîîõîí àëáàí òóøààëòíû áóþó òîì õýðãèéã øèéäâýðëýõ òàêòèêèéã
áîëîâñðóóëæ õýðýãæ¿¿ëýõ;
5. Àâëèãà, àëáàí òóøààëûí ãýìò õýðãèéã çºâõºí íýã áàéãóóëëàãà øàëãàæ,
øèéäâýðëýäýã áàéõ õýðýãòýé áàéíà. Ìàíàé óëñàä Ïðîêóðîðûí äýðãýäýõ
ìºðäºí áàéöààõ àëáà ãýõ ìýò òóñäàà á¿òýö áàéõ øààðäëàãàã¿é;
6. Õóóëèíäòºñâèéíòîäîðõîéõóâèéãàâëèãûíýñðýã¿éëàæèëëàãààíäçàðöóóëäàã
áàéõààð õóóëèíä ººð÷ëºëò îðóóëàõ;
7. Ýð¿¿ãèéí õóóëèíä ººð÷ëºëò îðóóëæ, øàí õàðàìæèéã àâëèãûí ãýìò õýðýã ãýæ
¿çýæ õóóëü÷ëàõ;
8. Àâëèãàòàé òýìöýõ ãàçàð òîäîðõîé íýã àëáàí òóøààëòíûã øàëãàõ øèéäâýð
ãàðãàæ, àëáàí áè÷èã ÿâóóëàõäàà õóâèéã íü åðºíõèé ñàéä ýñâýë õàðüÿàëàõ
ñàéäàä íü èëãýýäýã áàéõ. Ýíý íü òóõàéí ñàëáàðûã õàðèóöñàí óäèðäàõ àëáàí
òóøààëòàíä ìýäýýëýë ºãºõººñ ãàäíà òýäíèé õàðèóöëàãûã íýìýãä¿¿ëýõ, áóñàä
äîîä àëáàí òóøààëòíóóä õàðèóöëàãààñ çàéëñõèéõ áîëîìæèéã áóóðóóëàõ ¿ð
íºëººòýé áàéíà;
9. Ñèíãàïóðûí òºðèéí ÿìàð ÷ àëáàí òóøààëòàíä õàëäàøã¿é áàéäàë ãýæ
áàéäàãã¿é. Õàëäàøã¿é áàéäàë ãýäýã íü àëáàí òóøààëòàí ãýìò õýðãýýñ
çàéëñõèéõ õàëõàâ÷ áîëæ áàéãàà òóë ýíý áàéäëûã ººð÷ëºõ õóóëü òîãòîîìæèéã
øèéäâýðëýõ íü ç¿éòýé. Õàëäàøã¿é áàéäëûí òóõàé àñóóëò òºëººëºã÷èä àñóóõàä
Ñèíãàïóðûí ø¿¿ã÷, ïðîêóðîðóóä îãò îéëãîõã¿é áàéñíûã äóðäàõ íü ç¿éòýé;
10. Àâëèãûí ãýìò õýðãèéí ñóáüåêòèéã òîäîðõîé áîëãîõ øààðäëàãàòàé. Àëáàí
òóøààëûí ãýìò õýðãèéí ñóáüåêòèéã ºðãºí óòãààð íü òîìü¸îëæ îðóóëàõ.
ªíººãèéí õóóëèàð ñóáüåêòýä ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿ä õàìààðäàãã¿é. Àâëèãûí
¿éëäëèéã á¿õ ìýðãýæèë, ñàëáàð õàìààðàõ áàéäëààð òîìü¸îëîõ;
11. Àâëèãà, àëáàí òóøààëûí ãýìò õýðãèéí ÿëûí áîäëîãî ÷àíãà áàéõ íü ç¿éòýé
(Ñèíãàïóðûí òóðøëàãààñ õàðàõàä àñóóäëûí àìèí ñ¿íñ íü ÿëûí áîäëîãî
áàéäàã);
12. Ãàäààäàä áàéðøñàí àâëèãààñ îëñîí õóóëü áóñ îðëîãûã áóöààí àâàõ òàëààð
õîëáîãäîõ ñóäàëãàà õèéæ àðãà õýìæýý àâàõ;
13. Àâëèãààñ ñýðãèéëýõ çàõèðãààíû æóðàì çºð÷ñºí àëáàí õààã÷èéí àñóóäëûã
çàõèðãààíû æóðìààð õÿíàí øèéäâýðë¿¿ëýõ ýðõ ç¿éí áîëîìæèéã áèé áîëãîõ.
Ìàíàéä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãààñ ìóëòàðñàí áîë ººð õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõ
çîõèöóóëàëò áàéäàãã¿é. Òèéìýýñ ýíý òîãòîëöîîã áèé áîëãîõ;
14. Ø¿¿õèéí áàéãóóëëàãàä àâëèãà áàéãàà òàëààð õàðäëàãà ñýðäëýã áàéäàã.
¯¿íèéã áàãàñãàõ, ø¿¿õèéí íýð õ¿íäèéã äýýøë¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð òîäîðõîé àðãà
õýìæýý àâ÷ õýðýãæ¿¿ëýõ;
15. Ø¿¿õèéí ¿éë àæèëëàãàà òàñðàëòã¿é áàéõ áîëîìæèéã õàíãàõ ¿¿äíýýñ øºíèéí
ø¿¿õèéã àæèëëóóëàõ;

16. Ýâëýð¿¿ëýí çóó÷ëàõ àëáûã á¿õ ø¿¿õýä áèé áîëãîõ;
17. Ìýä¿¿ëýãòýé õîëáîîòîéãîîð àíõààðóóëàõ õóóäàñ áîëîí ìºðäºí áàéöààëòûí
ºìíº áîëîí õîéíî ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿çëýã õèéäýã çýðýã à÷ õîëáîãäîëòîé
ïðàêòèêèéãõýðýãá¿ðòãýõìºðäºíáàéöààõáàéãóóëëàãàòàéõàìòðàíÿðèëöàæ,
õýðýãæ¿¿ëæ ¿çýõ;
18. Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 79 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñàí íîòëîõ áàðèìòàä
îðëîãîîñ äàâñàí õýìæýýíèé õºðºíãèéí òàëààðõ íîòîëãîîã òóñëàõ ÷àíàðûí
íîòîëãîî áîëãîõ çààëòûã õóóëüä íýìýëò ººð÷ëºëò îðóóëàõ;
19. Íîòîëãîîíû òóõàé õóóëü áîëîâñðóóëàõ;
20. Áýëòãýë ø¿¿õ õóðàë ãýäýã ïðàêòèêèéã Ìîíãîëä íýâòð¿¿ëýõ òàëààð ñóäëàõ,
õîëáîãäîõ õóóëüä ººð÷ëºëò îðóóëàõ;
21. Çºâøººðºë, ëèöåíç îëãîäîã àëáàí òóøààëä òîäîðõîé õóãàöààãààð
àæèëëóóëäàã ïðàêòèêèéã õýðýãëýõ, õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæèä íü ººð÷ëºëò
îðóóëàõ;
22. Àâëèãàä ºðòºõ ìàãàäëàëòàé àëáàí òóøààëòàí ºäðèéí òýìäýãëýë õºòºëäºã
ïðàêòèêèéã òóðøèí õýðýãëýæ ¿çýõ;
23. Ýð¿¿ãèéí õóóëèíä ø¿¿ãäýã÷ õîõèðëûã òºëæ áàðàãäóóëñàí, ãýì áóðóóãàà
õ¿ëýýâýë õ¿íä, õºíãºí õýðãèéã á¿ãäèéã íü õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð /ø¿¿õ
õóðëûã/ ø¿¿ã÷ äàíãààð øèéääýã áîëîõ. Èíãýõèéí òóëä ìºðäºí øàëãàõ
àæèëëàãààã ÷àíàðòàé ñàéí ÿâóóëàõ òàëààð ÝÁØÕ-ä òóñãàõ;
24. Ø¿¿ãäýã÷ íü õ¿íä ãýìò õýðýã ¿éëäñýí áîëîâ÷ õîõèðëîî íºõºí òºëñºí ¿åä
îíîãäóóëàõ õîðèõ ÿëûã òýíñýí õÿíàí õàðãàëçàõ çààëòûã Ýð¿¿ãèéí õóóëüä
îðóóëàõ;
25. Îíö õ¿íä õýðãèéí ãýìò õýðýãòýí áîëîí öàãäàí õîðèõ àðãà õýìæýýã ñóíãàõ ¿åä
çààâàë ø¿¿õ õóðàëäààíä îðîëöóóëàõã¿éãýýð âèäåî, òåõíèê õýðýãñýë àøèãëàí
õèéäýã Ñèíãàïóðûí òóðøëàãà /òåõíîëîãûí ø¿¿õ/-ûã ø¿¿õýä íýâòð¿¿ëýõ. Ìºí
ýíý àñóóäëûã ãýð÷èéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ çîðèëãîîð àøèãëàæ áîëíî;
26. Àâëèãàòàé òýìöýõ óëñ òºðèéí õ¿ñýë çîðèãèéã òºðèéí àëáàí õààã÷ààñ
àâàõóóëààä èðãýäýä òºëºâø¿¿ëýõ òàëààð ÀÒÃ ºðãºí öàð õ¿ðýýòýé àæèë
ÿâóóëàõ.

бүгд найрамдах сингапур улсад зохион байгуулсан авлигатай тэмцэх ажлын туршлага судлах сургалт (2011. 2014 )

бүгд найрамдах сингапур улсад зохион байгуулсан авлигатай тэмцэх ажлын туршлага судлах сургалт (2011. 2014 )

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (18)

More from Bilguun Jargalsaikhan

More from Bilguun Jargalsaikhan (8)

бүгд найрамдах сингапур улсад зохион байгуулсан авлигатай тэмцэх ажлын туршлага судлах сургалт (2011. 2014 )