Կենսաբանության դաս

1. Քարաքոսներ
Նյութի հեղինակ՝ 7-1 դասարանի աշակերտ Արամ
Բարսեղյան

2. Քարաքոսներ
Քարաքոսերը բազմամյա ստորակարգ բույսեր են:
Հայտնի է մոտ 26 հզ. տեսակ: Քարաքոսերի
բազմազան տեսակներով առավել հարուստ են
արևադարձային և մերձարևադարձային
շրջանները: Քարաքոսի մարմինը կազմված է
ջրիմուռից և սնկից, որոնց փոխհարաբերությունը
դիտվում է որպես փոխադարձ մակաբուծություն՝
սնկի կողմից ավելի խիստ արտահայտված:

3. Քարաքոսերի տեսակները
տարածված են խիստ որոշակի
պայմաններում և կոնկրետ
հիմնանյութերի վրա, ըստ որի՝
տարբերում են էպիլիտ , էպիֆիտ
, էպիքսիլ , էպիֆիլ , էպիգեյ ,
էպիբրիոֆիլ, ամբիֆիլ
էկոլոգիական խմբեր:

4. Քարաքոսերն իրենց բաղադրիչներից տարբերվում են ձևակազմաբանական,
ֆիզիոլոգիակենսաքիմիական և էկոլոգիական առանձնահատկություններով:
Արտաքին կառուցվածքով լինում են կեղևանման, տերևանման, թփանման,
գույնով` սպիտակ, գորշ, դեղնականաչավուն, նարնջագույն և այլն:
Տարբերվում են համաչափ և տարաչափ կազմաբանական կառուցվածքներով:
Բազմանում են վեգետատիվ, անսեռ և սեռական ճանապարհներով:

5. Քարաքոսերը բնակվում են այնպիսի հիմնանյութերի վրա, որոնք պիտանի չեն
այլ բույսերի համար, սակայն աստիճանաբար քայքայվելով՝ բարենպաստ
պայմաններ են ստեղծում բարձրակարգ բույսերի համար: Քարաքոսերը
պահանջկոտ չեն արտաքին միջավայրի պայմանների նկատմամբ, կարող են
հեշտությամբ գոյատևել նաև ջրազուրկ միջավայրում: Խիստ զգայուն են օդի
աղտոտվածության նկատմամբ և օգտագործվում են որպես կենսացուցիչներ:
Որոշակի կլիմայական պայմաններում քարաքոսերի տարեկան աճի
կայունությունն օգտագործվում է լեռնային ապարների, հնագիտական
հուշարձանների տարիքը որոշելու համար: Հյուսիսում քարաքոսերն աճում են
շատ առատ. եղջերվաբուծության հիմնական կերային հումքն են:
Կենսագործունեության ընթացքում քարաքոսերն առաջացնում են
յուրահատուկ քարաքոսային նյութեր: Որոշ տեսակներից ստանում են
հակաբիոտիկներ, եթերայուղեր, լակմուս և այլն:

6. Վերջ