2013.urtea birpasatzeko Aralar alderdi politikoak argitaratutako urtekaria. === Anuario publicado por el partido político Aralar para repasar la actualidad del año 2013.

2. aurkezpena
Gazitik gozotik baino gehiago
G
azitik gozotik baino gehiago izan du 2013. urteak. Joan berri zaigun urtearen adierazle nagusirik izan bada,
bizi dugun egoera sozioekonomiko lazgarria izan da. Asko eta asko izan dira suntsitu diren enpleguak, sortu
direnak gutxi eta oso baldintza kaskarrekoak, eta miseria gorriaren atarian geratu diren herritarrak milaka
eta milaka dira. Horrekin zuzenean lotuta daude Espainiako Gobernutik hartutako neurri arduragabeak. Murrizketa
sozialak eta ekonomikoak alde guztietatik etorri dira, eta herritarrek eskubide urraketak ostiralero hartu ditu dekretuz Ministroen Kontseiluak, euskal herritarren bizi baldintzetan zuzen-zuzenean eraginez.
Horren aurrean, Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak ez dute behar besteko erantzukizunez jokatu, ez baitute Madrildik zetorren murrizketa lasterketa eroari aurre egin nahi izan, eta batean bai eta bestean ere bai makurtu
egin direlako inposaketa horien aurrean. Harritzekoa ere ez da, EAJk eta UPNk ia beste inork baino hobeto ordezkatzen dutelako krisi ekonomiko eta sozial honetan murgildu gaituen eredu neoliberala, eta proposatu dituzten
errezeta guztiak ustelduta eta akituta dagoen eredu horren oinarrietan dutelako funtsa.
Herri honek bizi duen bake eta normalizazio politiko prozesuan eman diren aurrerapausoak ere eskasak eta
ez-nahikoak izan dira, eta albiste baikor bakarrenetakoa EPPK presoen kolektiboaren eskutik etorri da ia urtearen
amaieran, gatazkan egindako kaltea onartzean aurrera pausoak emateko ateak parez pare irekita uztean. Berriro
ere aldebakarrekotasunetik etorri den urratsa izan da, Madril eta Parisetik etorri diren urrats bakarrak prozesua
oztopatzekoak izan direlako, beste behin. Agerian geratu da berriro ezin garela Madrilen zain geratu, eta Gernikako
Akordioak zehazten duen bide-orrian jasotako aldebakarrekotasunaren printzipiotik etorriko direla aurrera begirako
urratsak.
Horrenbestez, erronka latzak ditugu 2014. urteari begira. Egoera sozioekonomikoa bideratzeko iraultza soziala eraikitzen joatea, alde batetik. Bake eta normalizazio prozesuak aurrera egin dezan urratsak ematea eta gainontzeko
eragile guztiak bide beretik jartzea, beste aldetik. Eta, nola ez, erabakitzeko eskubidea praktikan jarri ahal izateko
urratsak ematen joatea. Urte erabakigarria izango da 2014a nazioen erabaki eskubidearentzat, eta Katalunian eta
Eskozian gertatuko denak eragin zuzena izango du Euskal Herrian. Hortxe dugu, esaterako, Legebiltzarrean abian
jarri den estatus berrirako lan-taldea. Aralarretik argi eta garbi diogu, erabaki eskubidea jasotzen ez duen estatus
berria ez da onargarria izango, erabaki eskubidea delako demokraziaren oinarria.
2 URTEKARIA

3. URRIA
ABUZTUA
AZAROA
El Gobierno impide que ALE visite a Otegi
MAIATZA
Iñarritu logra finalmente entrar en Sáhara
Chipre intervenida por la Troika.
Bateragune. Marcha a la cárcel de Logroño.
Militantes kurdas asesinadas en Paris
OTSAILA
Interior apuesta por la inhumanidad de las concertinas
UZTAILA
Presentación de la Carta de Derechos Sociales
Exigiendo jusitica por la muerte de Cabacas
APIRILA
Rechazo internacional a la intervención militar en Siria
Aralar pide la dimisión de Rajoy
URTARRILA
Manifestación por el Departamento vasco
Muro popular en torno a Luis Goñi
2013
MARTXOA
EKAINA
IRAILA
ABENDUA
ANUARIO 3

4. CAN, un misterio sin resolver
L
urtarrila
os diferentes abusos de poder que diferentes altos
cargos de UPN realizaron en Caja de Ahorros de Navarra han evidenciado la corrupción inherente a nuestra sociedad y al modelo neoliberal predominante. Fueron
varias las acusaciones y denuncias que presentaron en los
juzgados por parte de la asociación Kontuz y el partido político UPyD, pero todas esas denuncias han quedado en la
nada en lo referente al tema judicial, pero no, en cambio,
de cara a la opinión pública.
El conocido como 'caso CAN' ha copado portadas y portadas en los periódicos, con escándalos éticos como el cobro
de las dietas dobles por parte de la dirección de la caja, por
unas reuniones que todos los indicios hacen sospechar que
no existieron. Entre las personas que cobraron esas vergonzantes cantidades de dinero figuraban personalidades como la presidente de Navarra, Yolanda Barcina; el ex-presidente,
Miguel Sanz; o el consejero, Álvaro Miranda. Y también dirigentes del PSN, como Roberto Jiménez. Los documentos que salieron a la luz dejaron entrever una manera de gestionar la Caja con claro interés particular. Todas esas personas tuvieron
que declarar ante el juez en calidad de imputados, pero nunca serán juzgados por esa causa. Eso si, los documentos publicados por la plataforma Kontuz han dejado en evidencia ante la opinión pública a muy altos cargos de UPN y PSN.
Pero no era la trama de las dietas el único hilo de conductor del 'caso CAN'. También ha pasado este año por los juzgados
el asunto de las supuestas concesiones de créditos a familiares directos de la dirección de la Caja, es decir, dirigentes de
UPN y PSN. También esta trama quedo en la nada a nivel judicial, a pesar de los esfuerzos realizados por el juez Benito de
la Audiencia Provincial Navarra.
A todos estos asuntos judiciales turbios, hay que añadir la esperpéntica actuación de la Guardia Civil, que por orden judicial
registró la sede principal de CAN. Pero a pesar del registro, no se encontraron pruebas suficientes contra las personas integrantes de la dirección de la Caja. También en este contexto, llamó poderosamente la atención la declaración realizada por
Enrique Goñi, consejero delegado de la CAN, en el Parlamento de Navarra. También declaro en la principal cámara de Navarra
el ex-presidente Sanz. Sin lugar a dudas, el caso de la CAN ha dado este año como para un guión de una película policíaca
de serie B.
Aralar ha denunciado una y otra vez lo acontecido en torno
a la CAN, y ha solicitado aclarar todo lo ocurrido, tanto en
las instituciones como en las diferentes manifestaciones que
se han celebrado durante este año. El coordinador general
de Aralar y portavoz de Aralar-NaBai Patxi Zabaleta, señaló
que “los comportamientos que UPN y PSN han tenido en la
Caja de Ahorros de Navarra han hecho un daño irreparable a
Nafarroa”. Asimismo, exigió una y otra vez responsabilidades
por la desaparición en práctica de la CAN. “No podemos
aceptar que una de las herramientas más importantes para
impulsar la economía de Navarra desaparezca así por así.
Mucho menos podemos admitir que quienes los que en teoría debían velar por el futuro de la Caja de Ahorros de Navarra sean los que la han llevado al desastre y la desaparición,
y al parecer desviado el patrimonio de los navarros y navarras
a sus propios bolsillos”.
4 URTEKARIA
Euskalerria Irratia,
lizentziarik gabe
E
uropako Batzordeak esana zion Nafarroako Gobernuari: Euskalerria Irratiari emititzeko baimenik ez
emateko jokabidea berrikusteko. Euskalerria Irratia,
emisioak 1988an hasi zituenetik, lau aldiz aurkeztua da
irrati lizentzien lehiaketetara. Azkena, aurtengo urtarrilean, baina Nafarroako Gobernuak; Europaren esanari kasurik egin gabe, lizentziarik gabe utzi zuen Euskalerria
Irratia. Laugarrengoz. Lau puntugatik ez zuen lortu baimena —COPEk 76,05 puntu eskuratu ditu; Euskalerria Irratiak, 72,05—. “UPNri berdin zaizkio euskaldunon hizkuntz
eskubideak eta Europak dioena. Euskararen kontrako
eraso argia da hau”, esan zuen Nekane Perezek.

5. enero
Mundu bat Bilbon
H
errirak deituta, milaka eta milaka herritar el- zabal batek ere bat egin zuen deialdiarekin, eta urkartu ziren Bilboko kaleetan, presoen eskubi- tero bezala, Bilboko kaleetan izan ziren.
deak aldarrikatzeko. Aralarreko ordezkaritza
Urkullu
Espainiako Estatu
Buruarekin eta
Presidentearekin
U
rtarrilean, alde batetik, Urkullu EAEko Lehendakari gisa, bere burua aurkeztera joan zitzaion Estatu Buruari. Eta bestetik, Espainiako
Presidentearekin dituen “harreman zuhurren” baitan,
Bakea, autogobernua eta Kupoaren likidazioari buruzko
elkar trukaketa izan zuten. Bilera ostean, Urkulluk medioetan egindako adierazpenetan: “bilera ona izan da,
akordiorako ateak ireki ditugulako Raxoik eta biok”. Ia
urtebete pasa den honetan, ikusi dugu zeintzuk izan
diren elkarrizketa eta akordioaren ondorioak: bakean
blokeoa;erabaki eskubideari ateak itxita eta Kupoan,
txanpon batzuen trukaketa, euskal herritar eta erakundeei bizkar emanez.
Euskara irizpideak
kontratazio
publikoetan
G
ipuzkoako Aldundiak 2012ko urrian hasitako bideari, jarraipena eman zioten 2013ko urtarrilean
Gipuzkoako 36 udalerrik, Aldundiarekin, UEMA
– udalerri euskaldunen mankomunitatea -rekin eta
Urola Kostako udalen elkartearekin, elkarlanean, hizkuntza irizpideak kontratazio publikoetan txertatzeko.
Hau da: erakundeen ardurapeko lanetan eta zerbitzuetan langileei eta herritarrei hizkuntza eskubideak bermatzeko. Euskararen ofizialtasuna egikaritzean eta
normalkuntzan urrats beharrezkoa bezain bete beharrekoa bere burua euskaldun duen edozein erakunderentzat. Urteetan, euskararen ofizialtasun eta
normalkuntza lege erredakzio, testu huts eta maila sinbolikotik garatzeko oztopo eta zailtasun ugariak izan
baititugu. Zalantzarik gabe, ekin beharreko bidea euskararen arautze eta ofizialtasunean.
ANUARIO 5

6. Euskal kutxen desagertzea
Kutxabank-en eskutik
2011
otsaila
urtean erkidegoko hiru kutxen bat egitea eman zenean, fusioaren kontra bozkatzeko arrazoien artean,
izaera soziala zein kontrol publikoa desagertze bidean jartzea, gizartegintzaren mantenurako bermerik
ez eskaintzea, eta bankarizazio tradizionalerako oinarrietatik abiatzea, izan genituen irizpide nagusitzat.
Zoritxarrez denborak arrazoia eman digu. Kutxabank banka kapitalista tradizionalaren eredutik sortu izanak, helburu eta
estrategiatzat izan baititu logika sozialetik urrundu eta ildo espekulatiboari eustea. Guztia dago salgai, outlet finantzieroa
ireki zaigu euskal erkidegoan ere, herritar guztion diruarekin eraikitako harekin merkatu egiteko.
Uhin industrialarekin gertatzen ari dena begiratuz gero, Euskaltel-en zituen partizipazioen %52,93a saldu dela ohartzen
gara, Corte Inglesa mantentzeko 129 milioi jarri diren bitartean. Ibermatika ere saldu da; industria enpresetan dituen partizipazio guztiak, salgai baitaude. Eraikinak salgai dauden moduan. Fagor babesteko interesik ere ez da egon. Hori bai, San
Mames Barria eraikitzeko 60 milioitik gora jarri dira.
Inbertsioei begiratuz gero, Sareb edo banku txarrerako mila milioi euro jarri direla ohartzen gara; 500 milioitara ez dira
iristen ordea, Araba eta Gipuzkoako patronalarekin adostutako kreditu lerroak. Eta kopururik ez dugu ezagutzen autonomo
edo norbanakoentzat irekitako kreditu lerroei buruz.
Gizartegintza ere desagertze bidean da. Horrela, 2013 urte hasierako aurreikuspen eskasenak ere ez dira beteko. Herrigintza,
herri kultura, kirola, herritar guztion aurrezkiekin bideratzen ziren jardunak, babesik gabe geratu dira. Gasteizeko Legebiltzarrak emandako mandatuari muzin egin eta Gipuzkoako Onkologikoa pribatizazio bidean jarri da: Madrileko gerentea
ekarri, Osakidetzarekin bideratu beharreko erabateko integrazioa saihestu, aseguru etxe pribatuei ateak ireki, espazioak
alokairuan jarri. Osasunarekin negozia egiten hasi da.
Eta zer esan azaroak 1etik bertan behera geratu den IRPH indizea aplikatzen jarraitzeko agertu duen asmoarekin, ehunka
herritarrei hilero 200-400 euro gehiago ordaintzea hipoteka kontratuetan, ekarri diena. Edo etxe kaleratzeei eten beharrean
dozenaka exekutatzen jarraitu denean.
Bankarizazioa eman zenetik 750 lanpostu galdu dira, eta langileen lan baldintzak prekarizazio bidean jarri dira: kontratuen
egonkortasun eza, mugikortasun behartua, erdaldunak leihatiletan, praktika kontratuen hedapena, eta erreforma laboralen
eskutik etorri diren murrizketa ezagunak, Kutxabanken ere egonkortzen hasiak dira.
Azken astindua, PP, PSE eta PNVk Madrilen adostutako Izaera Bereziko Fundazioen Legetik dator, IV kapituluak argi jasotzen
baitu kutxa bakoitzak Kutxabanken duen partizipazioen %50 baino gutxiago izan beharko duela. Ireki da hemen ere akzioen
salmenta, eutsiko ez dieten kapital anpliazioekin egitea aurreikus dezakegularik.
Egoera honen aurrean, Aralarrek eta Euskal Herria Bilduk
kutxetan dituen ordezkariek, dozenaka proposamen zehatz egin dituzte hilabete hauetan zehar, aurrera egiterik izan ez dutenak PP, PSE, PNV, CCOO eta sindikatu
korporatibisten kontrako bozkekin.
Horregatik 2011ean egiten genuen proposamenak inoiz
baino balio handiagoa du: herritarren aurrezkiak herritarrengana itzuliak behar dira izan, euskal uhin industriala babestera jo behar da, gizartegintza indartzera,
klausula abusiboak bertan behera uztera, desjabetzak
gelditzera, Euskal Herrian inbertitu eta Euskal Herrirako
kudeatzera. Eta horretarako, euskal finantza sistema publikoa eta soziala behar dugu, Kutxabanken eredutik
urrunduz.
6 URTEKARIA
Seaskako afera
I
parraldeko ikastolen elkarteak, Seaskak, urte gogorra bizi behar izan du aurten, oraindik bideratzeke
dagoen arazoan. Hamarkadak darama Seaskak euskara hutsezko ereduan eskolak heziz, nahiz eta Frantziako estatuan arautu gabe egon. Baina aurten,
Baionako suprefetak aurreko mendeko arauetara jo, eta
debekatu egin die udalei Seaskako ikastolei laguntzak
ematea. Horrek kinka larrian utzi ditu Iparraldeko ikastolak, eta hainbat aldiz atera dira kalera beren egoera
salatzera.

7. febrero
Greba Gipuzkoako Zahar egoitzetan
H
ilabeteak egin dituzte greban aurten Gipuzkoako zahar tuen Adegiren esku horretarako, baina patronalak epaitegietara
egoitzetako langileak. Soldata igoerak KPIra egokitzea eraman zuen Diputazioa. Epaitegiek, baina, ez zuen aintzat
eta egunean 20 minutuko atsedena hartu ahal izatea hartu Adegiren salaketa.
eskatzen zuten. Gipuzkoako Diputazioak 8,5 milioi euro jarri zi-
Egiaztatze
Batzordea Euskal
Herrian
Fracking:
dos iniciativas
populares en 1 año
E
ientras en 2013 el Parlamento navarro prohibía el fracking, en la CAV Fracking Ez Araba ha
presentado dos Iniciativas Legislativas Populares con el mismo fin. La primera, de enero, la paralizaron PP y PNV en la mesa del Parlamento Vasco
esgrimiendo una propuesta de las JJGG de Araba para
prohibir el fracking solo en espacios protegidos. Tramitada esa propuesta, han vuelto a registrar una segunda ILP en diciembre para cuya admisión no puede
haber excusas.
giaztatze Batzordearen bisita izan genuen Euskal Herrian, eta aprobetxatu zuten eragile desberdinekin harremanak izateaz gain, alde guztiei “urratsak orain
egiteko eta konfiantza sortzeko neurriak har ditzaten” eskatzeko. Halaber, ziurtatu zuten ETAk bere konpromisoak
betetzen segitzen duela ziurtatzeko: “ETAk bere konpromisoak betetzen jarraitzen du, su eten orokor, iraunkor eta
egiaztagarria iragarri zirenetik bi urte eta jarduera armatua
behin betiko utzi zuenetik hamasei hilabete pasa diren honetan”.
M
ANUARIO 7

8. Udalbiltza, Euskal Herria Eraikitzen
martxoa
14
urte beranduago, lehen eguneko ilusio berberarekin,beste giro apalagoan bada ere, ekin dio bere
ibilbideari, Euskal Herriaren Nazio eraikuntza zio
eta helburu. Martxoan ekin zion bere ibilbide berriari, sorrerako printzipioak berretsiz eta 1.257 hautetsiren babesarekin.
Naziogintzan sakontzeko ezinbesteko tresna, Euskal Herria
Estatu gisa ulertzeko eta lantzeko oinarrizko tresna. Euskal
Herria hiru administrazioetan desitxuraturik dugun momentutik, euskal herritarron etorkizun komuna lantzeko
ezinbesteko tresna. Gure arteko harreman sozio-ekonomikotan sakondu, sareak areagotu, oinarri kulturalak bateratu,
udalen artean ezagutza elkarbanatu, etab. Ez dira gutxi bidean ditugun erronkak, baina, abertzale garen heinean jorratu behar ditugun erronkak direla deritzogu. Eta zergatik ez, abertzaleak
ez direnekin ere. Beraien iritziak errespetatuz eta kontutan izanez. Beraien kontzientzia demokratikoa astinduz, eta printzipio
demokratikoa den erabakitze eskubidearen bidean sartzeko ahaleginak eginez. Euskal Kontzientzia sortuz eta landuz. Inor baztertu
gabe, herritar guztiei ateak irekiaz.
Ez da ez, aldaparik gabeko ibilbidea. Aipatzekoa, garai berri hauetan, EAJren hutsunea. Lizarra –Garazi garaietatik urrun, ez soilik
denboran,baita borondate politikoan ere. Badirudi EAJk, bere izaera abertzaleari muzin eginik,Euskal Herriaren egituraketari, naziogintza bere jardunetik baztertu dituela. Eta Madrileri so, nahiago duela egonean egon; Euskal Herria ukatzen duten alderdien
bidelagun bilakatuz. Hala ere, etorkizunari itxaropenez begiratu nahi diogu. Itxaropenez eta ilusioz, inor alboratu gabe, eta elkartuko zaizkigunaren esperantzarekin. Beharrezkoak ditugun bidelagun guztiei eskua luzatuz. Eskua luzatuz, eta gure elkarlana
eskainiz guztion etxea den Euskal Herria eraikitzeko, eguneroko txikitasunetik, baina nortasun eta Herri baten handitasunetik.
Aipatu beharra, dagoeneko Udalbiltzak bere zereginak eta lehentasunak jasota dituen plangintza definitua eta garatzen hasia
duela. Plangintzan, lehentasun gisa Lurralde garapena eta kohesio sozioekonomikoa zehaztuz lehentasun gisa bere jardunean,
beti ere gainerako ardura eta esparruak ahantzi gabe: nazio egituratzea; nazioartekoa; herrien arteko saretzea, hurbiltze plana;
naziotasuna.
Euskararen
koloreak,
Korrikan
A
urten egin da AEK-k bi urtean behin antolatzen duen euskararen aldeko lasterketa erraldoia. Milaka eta milaka herritarrek parte hartu
dute Andoainen hasi eta Baionan bukatu den ekitaldi
arrakastatsu honetan. Horien artean izan dira, nola
ez, Aralarreko ordezkariak.
8 URTEKARIA

9. marzo
Chavezen azken hatsa
A
urten joan zaigu Hugo Chavez Venezuelako eta bere lana, eta Hegoamerikarako zein mundu osopresidentea, gaixotasun luze bat pairatu on- rako ezkerraren erreferente nagusietako bat izan dela
doren. Aralarrek gogora ekarri zuen bere figura azpimarratu zuen.
Aberri Eguna
2013
a, urte bat gehiago Euskal Herriaren historian, baina berriro
ere abertzaleok, Aberri Egun bateraturik ospatu ezinik. Alderdi Ezkertiar eta Abertzaleak, aurtengo Aberri Egunaren bezperan,
abertzaletasunaren urtebetze berezi bat ospatu
zuten Itsasun.
Izan ere, Iparraldean, direla 50 urte sortu zen ENBATA mugimendua. Hurrengo egunean, Independentistak “Etorkizuna, Independentzia” lelopean burutu
zuten aldarrikapen eta festa egunarekin bat eginez.
EAJk berriz, azken urteetako ohiturari jarraiki Bilbora
hurbildu zen, Euskal Herriaren aitorpena ardatz hartuta, Aberri eguna ospatzeko asmoarekin.
Nafarroako
ospitaleetako
janaria
Z
erbitzu sozialen narriaduraren eredu argienetako
Nafarroako ospitaleetako janarien kontura bizi
ahal izan ugu aurten. Nafarroako Gobernuak Mediterranea Catering enpresari eman zion zerbitzuaren
kudeaketa, eta hasiera-hasieratik kexak etorri ziren erabiltzaileen aldetik, eta ospitaleetan ematen zuten janariak gutxieneko kalitate baldintzak ez zituela
betetzen salatu zuten. Aralar-NaBaik eta Bilduk Marta
Vera Osasun kontseilariaren dimisioa eskatu zuen, arazoaren larritasuna ikusita.
ANUARIO 9

10. apirila
Moción de
censura contra
Barcina
C
orría el mes de abril cuando en el Parlamento
de Navarra se debatió la moción de censura presentada por Aralar-NaBai y Bildu contra la presidenta de la comunidad foral, Yolanda Barcina. Los dos
grupos firmantes de la moción afirmaban que la situación política, económica y social de Navarra era insostenible. UPN estaba (y sigue estando) contra las
cuerdas. La pérdida de apoyo parlamentario por parte
del PSN, la acuciante situación económica y laboral de la comunidad y los escándalos propiciados por el 'caso CAN' dibujaban
una fotografía desconcertante para la comunidad foral.
Pero el siempre aliado de UPN, que no es otro que el partido socialista, impidió una vez más el cambio democrático en Navarra,
y la moción de censura presentada por Aralar-NaBai y Bildu no prosperó al no contar con los votos suficientes. Para lo que sí
sirvió la moción de censura fue para demostrar la enorme necesidad de cambio político en Navarra y para dejar a las claras
que EH Bildu es la única herramienta real de cambio en Navarra.
El parlamentario de Aralar-NaBai, Juan Carlos Longas fue la persona elegida como candidata alternativa a presidente de la
comunidad foral. En su discurso, Longas explicó el por qué habían decidido presentar la moción de censura: “Hay varios argumentos que, a mi juicio, avalan este proceder. El primero, por supuesto, la situación de emergencia política, social y económica
que vive Navarra, con un hartazgo considerable en nuestra sociedad. Se le puede dar el valor que se quiera. Habrá quien no le
dé ninguno. Pero se detecta un clamor exigiendo una respuesta a la situación y que la ciudadanía pueda pronunciarse ante un
escenario radicalmente distinto al de hace dos años y ante una situación excepcional”. A lo que añadió que “es una obligación
en situaciones extremas en que el interés general queda lastimado por la propia actuación gubernamental”.
Etxegabetzeak,
“escrache”-ak eta
hipoteka lege
berria
P
AH hipotekak kaltetuen plataformak Herri Ekimen Legegilea aurkeztu zuen Espainiako Kongresuan hipoteka legea aldatzeko. Hipotekaren
ordain gisa etxebizitza ematea aski izan, etxegabetzeak eten eta alokairu sozialak lortzea zen ekimenaren helburua. “Escrache”-ak gorabehera, apirilean
onartutako erreformak ez ditu nahi horiek ase, aldarrikapen gehienak haintzat ez hartzearren edota
baldintza zorrotzak ezartzearren. Etxegabetzeen
dramak soluziorik gabe darrai.
10 URTEKARIA
Longas definió la situación social de Navarra como “desoladora”. “La crisis ha traído problemas, qué duda cabe, pero las
políticas de UPN los han convertido en auténticas desgracias
para la sociedad navarra, hasta el punto de generar un panorama desolador que bate récords continuamente, siempre para
mal”.
Asimismo, y en lo referente a la situación política de la comunidad foral, afirmó que es de “extrema gravedad”, ya que un año
más el Gobierno de Navarra seguía sin tener presupuestos
La propuesta presentada por Longas en nombre de los grupos
parlamentarios Aralar-NaBai y Bildu era abierta al consenso,
pero PSN apeló una vez más a argumentaciones inocuas para
no apoyar la moción de censura y permitir que Barcina siguiese
al frente del gobierno foral. Una postura la del partido socialista que fue criticada duramente por los dirigentes de Aralar,
ya que el partido de Roberto Jiménez volvió a salvar los muebles a UPN y bloqueó cualquier posibilidad de cambio político
en Navarra.

11. A
urtengo apirilean inauguratu zuten azkenean,
koke planta Muskizen. Azken urteotan egindako enpresa inbertsio erraldoiena bezala
saldu nahi izan zutena, egiaz Petronorrek (Repsol eta
Kutxabank) herri borondatearen gainetik egindako
inposizioa da. Ingurumen arauak ez betetzeagatik
hainbat sententzia tartean izan arren, Josu Jon Imaz
buru duen Petronorrek bere asmoa aurrera atera eta
koke planta eraikitzea eta martxan jartzea lortu
zuen. “Proiektu horrek korporazio handien interesei
bakarrik erantzuten die eta inolaz ere ez enpleguaren sorrerari edo eskualdearen beharretara egokitutako garapen ereduari”, salatu zuen EH Bilduk,
inaugurazio egunean.
Recortes en
Sanidad = Recortes
en Derechos
“T
odos los derechos para todas las personas. También
el derecho a la protección y asistencia Sanitaria”. Es
lo que hemos estado revindicando, junto diferentes
colectivos como Jatorri Anitz, desde que el Gobierno de Rajoy,
entre otras reformas, aprobó el Real Decreto 16/ 2012, más
conocido como el Repago o copago entre la ciudadanía. Un
decreto que va en contra de lo que hasta ahora ha sido el sistema de Salud Público, universal y equitativo. Un decreto que
conculca la universalidad y equidad; en la que todas las personas no tendrán acceso en igualdad a la protección y asistencia sanitaria. Y que significa mucho más que pagar algo
más, los fármacos que hasta ahora nos suponían menos cantidades económicas. O que 425 fármacos los hayan sacado de
la protección del sistema público.
abril
Koke planta,
inposizio baten
istorioa
Askegunea
U
daberriak desobedientzia zibilaren erakusketa
praktikoa ekarri zigun Euskal Herrira. Segiko kideak izateagatik epaitutako eta zigortutako hainbat kideren bila joan zen Ertzaintza Donostian
lehendabizi, eta Ondarroan gero. Herritarrek osatutako
herri-harresiak agerian utzi zuen gizarte honen borondate eta uste nagusia: epaiketa eta zigor politikoak inolako zentzurik ez dutela demokrazian.
ANUARIO 11

12. maiatza
LOMCE, el fin de la igualdad de
oportunidades
A
pesar de que se intensificaron las protestas… El gobierno de Rajoy siguió en su empeño, con la aprobación del Proyecto de
la Ley Orgánica para la Mejora de la Calidad Educativa, más conocida como LOMCE, en el Consejo de Gobierno. Y a la que
se le ha dado luz verde, este otoño, en el Congreso. Sin el visto bueno de la comunidad educativa, ni de la mayoría de la
sociedad.
Rajoy, Aznar, Barcenas, Montoro, Botella, WERT… Podemos seguir largo y tendido con la inagotable lista de los representantes del
Partido Popular. Lista larga y amplia de: fraude, imposición, violencia, destrucción, ignorancia, burradas, homofobia, de fracaso.
Da la sensación de que compiten entre ellos a ver quién consigue sacar adelante la reforma más ofensiva contra las personas, y
la igualdad de oportunidades, que se supone que tiene que ser el principio básico que tiene regir en un Estado que se denomina
como Estado de Bienestar. Marca España. Marca del fraude, del fracaso.
Reforma ideológica, recentralizadora, identitaria. Con el objetivo de finiquitar los derechos conseguidos durante muchos años de
lucha por la clase trabajadora. En nombre de la democracia y como no, de la libertad. Destruyendo todo lo que tocan, e imponiendo
el fracaso a toda la sociedad.
TAV, el tren que
va de ningún lado
a ninguna parte
E
n mayo, el Consejero de Fomento de Navarra, Luis
Zarraluki, reconoció que solamente se construiría
el tren de Alta Velocidad entre Castejón e Iruña.
La argumentación que utilizó esta vez para ocultar el fracaso
anunciado del proyecto, fue que había que adecuar el proyecto a la realidad económica y la modificación de plazos
en la ejecución. Pero la cruda realidad es tozuda: primero
Paris y después Madrid ya han adelantado tanto al gobierno
navarro como al vascongado que en estos momentos el TAV
no es su prioridad, y que ya se verá en el futuro. No tienen
voluntad de hacer la conexión Gasteiz-Burgos; en Navarra
tampoco entrará el TAV y hacia el norte París no va a hacer
el tramo Hendaia-Burdeos. Por lo tanto, ha quedado en evidencia el despilfarro al que nos han expuesto los gobiernos
anteriormente mencionados. Despilfarro del dinero público
en un proyecto que no da respuesta a nuestras necesidades
de transporte ni vertebra Euskal Herria. Pero a pesar de la
evidencia de los datos, se empecinan con seguir ejecutándolo, cuando el gasto por kilometro es de 10 millones de
euros en Navarra y 40 millones de euros en la CAV. Un cheque en blanco a unas pocas empresas privadas que regalan
UPN, PNV, PSN-PSE y PP..
12 URTEKARIA
La educación tampoco ha quedado a salvo de la imposición y de
la reforma. Los objetivos de la LOMCE son obvios:
-Finalizar con el derecho a la educación que nos corresponde a
todas las personas.
-Convertir en privilegio la educación. Convertiéndola en elitista.
La educación según el nivel económico de la persona.
- La educación dependiente del mercado imponiendo reválidas,
estableciendo “rankings” entre los centros educativos, reduciendo
la capacidad de decisión a los centros, familias, comunidad educativa; privatizando la educación, desmantelando el Sistema Público, actuando en contra de las lenguas cooficiales (euskara,
catalán, galego), uniformizando.
La ofensiva es brutal hacia la ciudadanía, seas de donde seas. Seas
Madrileño, extremeño, catalán o vasco. En el caso de nuestro
pueblo, el ataque aún es más violento. Ya que ataca nuestro sistema educativo, nuestra realidad, nuestra lengua y nuestra soberanía.
Pero ante esto, ¿Cuál ha sido la actitud de las consejerías de educación de los gobiernos de la CAV y Navarra? Una actitud pasiva.
De espera. De la no defensa de nuestro sistema. No han hecho
un frente común con los agentes educativos, sino que se han limitado a esconder la cabeza. Cuando es momento de actuar con
firmeza y determinación ante este ataque adoctrinador. Colaborando y actuando como equipo entre todos los agentes, todas
la personas que creen en nuestro sistema educativo propio y público; entre los que creemos en la igualdad de oportunidades
para todas las personas; entre los que creemos que es posible
una sociedad más justa y más solidaria.

13. E
spainiako estatuko finantza erakundeak erreskatatzeko plangintzaren barruan, baldintza zorrotzak ezarri zizkion Bruselak Espainiako Gobernuari,
besteak beste, bere defizit muga zorrotz zaintzea.
Indarrean jartzen ari ziren neurri basati eta zorrotzen
eraginkortasun eza bistakoa zen aurtengo urte hasieran,
Aralarren bere garaian aurreratu zuen bezala, eta Bruselak baldintzak samurtzea erabaki zuen. Era horretara, defizit muga malgutu zion Espainiako estatuari. Horren
ondorioz, aurtengo aurrekontuetan defizitarekin jokatzeko aukera handiagoa dute Hego Euskal Herriko instituzioek.
Zerga iruzurraren
kontrako borroka
Gipuzkoan
Z
erga iruzurraren kontrako bere ageriko asmoen gauzatzea egin zuen Gipuzkoako Diputazioak, aurteng maiatzean. Foru Gobernura iritsi zenetik fiskalitatearen arloan
harturiko neurri arautzaileez gainera, Diputazioak lan-talde
berezia osatu du aurten. Zerga-iruzurraren kontrako borroka
izango da soil-soilik lan-talde berri horren egiteko. Horrekin
batera, Gipuzkoako Diputazioak erabakia hartu zuen aurreko
urtean baino %12,5 diru gehiago bideratzea zeregin horretara.
Giza baliabide eta baliabide teknologiko handiagoak izatea
ahalbidetu zuen erabaki horrek.
mayo
Defizit muga
malguagoa
Beharrezko greba orokorra
A
zken urteotako zortzigarren greba orokorra egin genuen Hego Euskal Herrian, ELA, LAB, STEE-EILAS,
ESK, EHNE, Hiru, CGT eta CNT sindikatuek deituta.
Eragile deitzaileek emandako datien arabera, 86.000 izan
ziren egun horretako mobilizazioetan parte hartu zutenak.
Egoera sozioekonomiko eta eskubide sozial eta laboralen
aurrean, borroka egiteko premia egin zuen Aralarrek, eta
greba orokorreko mobilizazioetan parte aktiboa hartu zuen.
ANUARIO 13

14. ekaina
Ustelkeriaren
kiratsa barreiatu
da
K
risi ekonomikoak eragindako albiste larrien
ondoan Espainiako iritzi publikoa aztoratzea
lortu duten berriak ere izan dira aurten, eta
ia guztiak ustelkeria kasuekin lotutakoak izan dira.
Azaleratzea lortu den ustelkeria kasuak hainbat
izan arren, PP alderdi politikoaren eta Espainiako
Monarkiako hainbat kideren ustezko jarduera ustelek lokaztu dute aktualitate politikoa eta soziala.
Aurtengo ekaina zen, eta hainbat hilabete guztien
ahotan izatea lortu ondoren, Audientzia Nazionaleko Ruz epaileak Luis Barcenas PPko diruzain ohia
baldintzarik gabe espetxeratzeko agindua eman
zuen. Ordurako, PPren diru kontuetan izandako
mugimenduen eta balizko B kutxaren gaia herritar
ororen ahotan zen.
Izan ere, 'Barcenasen paperak' bezala ezagutuak
izan ziren agiriak argitaratu zirenean, erabateko eztanda mediatikoa gertatu zen Espainiako estatuan,
baina ez horrenbeste eztanda politikoa. Hedabide
ezagun batek argitaratutako eskuizkribuen arabera,
Alderdi Popularrak eskupeko handiak jaso zituen
urteetan hainbat enpresa handietatik.
Gainera, jasotako diru kopuru horrekin PPko goikargu askok gain-soldata handiak jasotzen aritu
ziren urteetan. Barcenasen paperen arabera, gainsoldata horiek jasotakoen artean izan ziren Mariano Rajoy Espainiako presidentea edota Maria Dolores de Cospedal PPko
idazkari nagusia. Epaitegietan ere deklaratu behar izan zuen Cospedalek
gai horrengatik.
Espainiako
Gobernuan
dagoen alderdiaz
gainera, ustelkeria
kasuek
Estatu-burua eta
haren familiako
zenbait kide ere
zipriztindu dute.
14 URTEKARIA
PP alderdia eta Espainiako Gobernua bera auziak eztanda egin zuenetik Barcenasengandik urruntzen ahalegindu izan dira, baina egindako presioen ondorioz, Rajoy presidenteak azalpenak eman behar izan zituen Kongresuan.
Ez zuen zehaztasun gehiegirik eman, eta ardurak diruzain ohiaren kolkoan
lagatzeko ahalegina egin zuen behin eta berriro. Horixe izan da Rajoyk Barcenasen izena aipatu duen aldi bakarra.
Baina Espainiako Gobernuan dagoen alderdiaz gainera, ustelkeria kasuek
Estatu-burua eta haren familiako zenbait kide ere zipriztindu dute. Iñaki
Urdangarin Juan Carlos Borboi erregearen suhiak egindako ustezko jardun
ustela albiste izan da. Diru-publikoa ebasteagatik inputatuta dago. Oraindik
argitzeke dago haren emazte eta Juan Carlos Borboiaren alaba Cristina in-

15. >>
Aralarrek uste du frankismotik eratorritako sistemak bere erraietan daramala ustelkeria, eta inoiz baino ageriago
geratu dela azken hilabeteetan. Era berean, ustelkeriarekin amaitzeko Zigor Kodea aldatu beharra dagoela azpimarratu zuen Patxi Zabaleta Aralarreko koordinatzaileak, eta hori egiteko proposamen zehatza ere aurkeztu zuen
Amaiurrek Kongresuan, Aralarren ekimenez.
Hauxe zioen Aralarren proposamenak: ustelkeria (koetxo) delituaren tipoa zabaldu, onurak jaso dituztenei ere ezarri
ahal izateko; gaitasun gabetzeko zigorra, bai politikagintzarako nola administrazioko zeregin eta kontratuetarako
zabaldurik eta bizitza osorako iraupenerainokoa ezarri ustelkeria (koetxo) delituaz kondenaturik gertatzen direnentzat; erantzunkizun zibil ordezkoa (subsidiarioa) ipini ustelkeria delitua egin duten politikarien alderdiei.
junio
putatua izango den edo ez, epaileek ikertzen jarraitzen dutelako oraindik.
Baina Zigor Kodea aldatzeko eta ustelkeria kasuan aurkako borroka areagotzeko Aralarren proposamena ez zen
aintzat hartua izan alderdi nagusiengatik, eta oraindik ere ateak irekita uzten zaizkie ustelkerian aritzen direnei eta
haiek babesten dituztenei.
Lortu da .eus domeinua izatea
S
ei urteko lan gogorraren ondoren, PuntuEus elkarteak aurtengo ekainean eman zuen berria: Interneteko domeinuak
kudeatzen dituen ICANN nazioarteko erakundeak oniritzia eman zion .eus domeinuari. Albiste horrek berebiziko garrantzia dauka euskararentzat eta euskal kulturarentzat eta,
Recomendaciones
del Foro Social
D
esde Aralar consideramos que estas recomendaciones son fundamentales y de obligado
cumplimiento; sin lugar a dudas, las 12 recomendaciones del Foro Social deben ser referenciales.
También la situación de los presos y refugidas, que reivindicamos que se solucione en un periodo de tiempo
limitado. Las recomendaciones del Foro Social deben
ser impulsadas por todos los agentes políticos y sociales y por la propia ciudadanía, para que sean cumplidas
en su integridad y con todas las garantías. Se trata de
unas recomendaciones que vienen a superar el inmovilismo del estado y que dan incluso un paso más, profundizando en el concepto de unilateralidad y
otorgando todo el protagonismo a la sociedad vasca.
Teniendo siempre como objetivo y pilar los derechos
humanos.
beraz, nazio eraikuntzarentzat, euskarak ikusgarritasuna irabaziko duelako Sarean. Dena dela, proiektuaren arduradunek
agertu zuten hurrengo urteko apirilerako itxaron beharko dela
webguneak .eus domeinuarekin erregistratu ahal izateko.
Lurralde Elkargoaren
aldarrikapena
Baionatik
E
kainean Baionan izandako mobilizazioan, 6000 lagunek Euskal Lurralde Elkargoari bidea irekitzeko exijitu
zioten Hollanderi. Hautetsien Kontseiluak, Garapen
Kontseiluak, Batera Plataformak, Auzepezen Biltzarrak eta
Baionako merkatal eta industria ganberak osatutako koordinazioak.
Ausardiaz jokatzeko eskatu zioten, egitura instituzionala
sortzeko dagoen mamia eta sostengua ikusirik.Parisen
erantzun ezkorra ikusirik, azken hilabeteetan Iparraldeko
alderdi eta eragileak ez dira atzera bota, eta lanean jarraitu
dute, Iparraldearen garapenerako ezinbestekotzat duten
instituzioaren alde. Hori dela eta, berriki, azaroak 30ean,
berriro ere mobilizazio arrakastatsua burutu zuten jai giroan, Maulen.
ANUARIO 15

16. Berrordainketa = Murrizketa
B
uztaila
errordainketa bat bera ere ez! Ez botiken berrordainketa bezala ezagutzen duguna, alegia 16/2012 dekretuaren bidez aplikatzen
dena, eta ez ospitaletako farmazietan helarazten diren sendagaiei ezarriko zaien kopagoa, Irailaren 10an, Nazio Osasun eta
Farmazia Sistemaren Zerbitzuen Oinarrizko Sailaren Zuzendaritzak onartutako aginduaren bidez ezarri nahi izan dena.
Beharrezkoa da gure Osasun Sistema Publikoaren unibertsaltasuna eta ekitatea defendatzea, pertsona guztiei eskubidez dagozkien
osasun babesa eta arreta defendatzeko. Eta eskubide hori bermatua izan dadin, sistema publikoa eraikitzea. Finean, Ongizate Estatu
soziala eraikuntzan sakontzeko, eta dagoeneko egina dugun bide apurra ez desegiteko. Askotan, administrazio publikoko arduradun
politiken ahoetatik behin eta berriro entzun beharra izaten dugu: Osasun Sistema Publiko, unibertsal, ekitatiboa eta kalitatezkoa.
Baina dagoeneko unibertsaltasuna ahultzen eta urratzen ari da; berditasuna ere bai. Beraz, non geratzen da kalitatea?
Izan ere, egia baita egunero toki desberdinetan hartzen dugun erabakiekin Euskal Estatua eraiki edo eta deseraiki egiten dugula.
Hartzen dugun erabaki txiki bakoitzak eragin zuzena, eta handia baitu, gure eskubideetan, gure erabaki gaitasunetan, eskumenetan,
gizarte eredu konkretu bat edo beste eraikitzeko norantzan. Eta osasun arloan zein da gure eredua? Bakoitzak duen maila ekonomikoaren araberako osasun babes eta arreta izatea? Pertsona guztiak berdin artatuak izango diren babes publikoa eraikitzea?
Baita herri bat, nazio bat eta estatu bat eraikitzerako orduan ere. Eta askotan, era inkontziente batean egiten dugu, baina egiten dugu.
Momentu honetan, Urkulluren eta Darpon jaunaren gobernua hartzen ari den erabakiekin ere: Osakidetzako langileen lan baldintzen
erabakiak alde bakarrekotasunez hartzerako orduan, autokontzertazioei bidea irekitzerako orduan, botiken berrordainketa aplikatzerako orduan…
Eta ildo horretan, guk argi daukagu Berrordainketa edo eta Kopagoaren gaia, ez dela murrizketa ekonomiko soil bat.
Argi daukagu fondo ideologiko sakoneko erreforma baten barruan sartzen dela, tantaz tanta planteatua, beste erreforma batzuen
artean (Lan erreforma,Tokiko Administrazioen erreforma, Lomce…) baina Sistema Publikoaren izaeran eragiten duena. Zeren guztiok
argi daukagu, azken kopago honek, ekonomikoki, bideragarritasun ekonomiko batetatik ere ez duela inolako justifikaziorik. Nonbaiten
justifikazio bilatzekotan... Argi esan du Darpon jaunak, Kopago ospitalario bezala ezagutzen dugunak soilik 220.000-ko aurrezpena
suposatzen duela.
Rajoyren eredua oso argia da, beraz: pertsona bakoitzak duen maila ekonomikoaren araberako babesa izatea, baina babes pribatua,
noski. Poliki-poliki babes publikoa, sistema publikoa deseginez. Urteetako borrokaren bidez lortutako eskubideekin amaituz, krisiaren
aitzakipean. Ondorioz, guztion osasunarekin ere amaituz.
Baina zein da, EAEko gobernuaren eredua? Darpon jauna eta bere gobernu kideak oso tinko agertu dira azken kopago honen aurka,
eta hala izango delakoan gaude. Inork ez du zalantzan jartzen Kopago honek bereziki katebegiko ahulenei eragiten diela. Baina,
botiken berrordainketari dagokionean, lehenengo berrordainketari dagokionean irmotasun hori ez dugu ikusi. Akaso, aurrezten diren
xoxak kopuru esanguratsua delako, eta irizpide ekonomikoak lehenesten dituelako Urkulluren gobernuak, pertsonen aurretik? Rajoyren
eredua konpartitzen duelako, eta irizpide ekonomikoak pertsonen eskubideen aurretik jartzen dituelako?
EAEko gobernua prest agertu da, 18.000 eurotik beherako errenta duten zenbait kolektiborentzat botiken berrordainketa (16/2012
dekretuaren bidez aplikatzen dena) indargabetzeko. Baina, bestalde, botiken berrordainketa indargabetzea posible dela erakusten
du neurri horrek. Nahiz eta oso neurri partziala eta ahula izan. Eta batzuentzat posible bada, zergatik ez herritar guztiontzat? Horrela
Osasun Sailak txanpon batzuk aurrezten dituelako?
Baina lehenengo etorri zitzaigun berrordainketan badira beste eduki eta neurri batzuk benetan kontutan izan beharrekoak, eta saiatu
direnak estaltzen, edo eta ahalik eta oharkabeen pasatzen. Hain zuzen ere, alde batetik 425 botika kanpo geratu direla oinarrizko
prestazioen zorrotik, eta gainera, kanpo geratu diren botika edo eta prestazio horien prezioak igo
egin direla. Eta bestetik, pertsonen egoera administratiboaren arabera, alegia “irregularra” edo
“erregularra” den, ukatu edo eta irizpide batzuen baitan baldintzatu egiten zaio osasun eskubidea.
Pertsonen arteko mailaketa eginez.
Osasun Sistema Publikoa, Unibertsala, Ekitatiboa eta Kalitatezkoa, ez dugu nahi eslogan hutsa
izatea. Edukiz bete beharko genuke. Eguneroko erabakiekin, langileen eta herritarren parte
hartzearekin eraikiz.
16 URTEKARIA

17. julio
Ikurrina, sanferminetako protagonista
A
urtengo sanferminek protagonista bat izan badute,
txupinazoaren egunean hiru 'arrantzalek' udaletxearen
balkoaiaren parean eskegitako ikurrina izan da. Ekintza
sinboliko horrekin, agerian utzi zuten Nafarroako agintari politikoen ezinegona Euskal Herriarekin zerikusia daukan edo-
zeren aurrean, txupinazoaren ekitaldia ikurrina kendu arte
atzeratzeaz gainera, inolako justifikaziorik ez daukan sorginehiza abiatu baitzuten ekintza horren egileen eta balizko laguntzaileen aurka.
San Mames barria, Eurodiputatu
esklabutzaren
kargua hartu du
zirkoa
Irazabalbeitiak
F
utbol-zelaia erabat amaitua ez dagoen arren, aurten inauguratu dute San Mames barria. Baina inaugurazioen eta
futbol-partiduen aurretik, obrak egiterakoan langileek pairatutako lan baldintza negargarriak izan ziren albiste. Langileek
salatu zutenez, esklabutza garaian bezalako baldintzetan egin
behar izan dute behar, orduak eta orduak lan eginez soldata miserable baten truke. Baina, zorionez, ez dira horrekoak izan administrazio publikoarekin zerikusia duten lanekin harremana
duten albiste guztiak. Izan ere, kudeatzen ditue instituzio guztiek
emandako lan publikoetan klausula sozialak ezartzeko derrigortasuna indarrean jarri baitu EH Bildu koalizioak.
U
ztailaren 11n hartu zuen eurodiputatu kargua Inaki
Irazabalbeitia Aralarren ordezkariak. ERC, BNG,
Chunta eta Berdeak alderdiekin koalizioan aurkeztu
zen Aralar azken Europako hauteskundeetara. Diputatu
kargu bat lortu zuen Herrien Europa koalizioak, eta txandakatze sistema erabili dute. Legealdiko azken txanpan, Irazabalbeitiari egokitu zaio ardura. Kargua hartzean esan
zuenez, «ETAk jarduera armatua behin betiko eten izanak
ireki dituen aukera errealitate bihurtzea» eta bestelako Europa bat aldarrikatzea, «demokratikoagoa eta sozialagoa»
izango dira bere bi helburu nagusiak.
ANUARIO 17

18. abuztua
2014. urtea mugarri Erabaki
Eskubidearentzat
2013an, azken urteen ibilbideari jarraiki, hainbat ekimen ikusteko aukera izan dugu Estaturik gabeko nazioen herritar, eragile desberdinen
eskutik. Herri bakoitzak bere prozesua darama, bakoitzak bere berezitasunarekin. Baina zalantzarik gabe, herri bakoitzean, nazio bakoitzean gertatzen denak eta gertatuko denak eragin zuzena izango du ondoko herrian. Beraz, eta ikusirik Eskoziak eta Kataluniak
daramaten ibilbidea, Euskal Herriari dagokion erabaki eskubidearentzat, erabakiorra izango da 2014. urtea. Eta komenigarria ez ezik,
beharrezkoa da herrien arteko elkarlana abiatzea.
2013an, arestian esan bezala ekimen desberdinak ikusi ditugu erabaki eskubidearen aldeko defentsan eta atxikimenduen bila. Esaterako
Amaiurrek, ERC eta BNGrekin batera, Espainiako Gorteetan Legez Besteko bat aurkeztu zuen abuztuan, Autodeterminazioari buruzko
eztabaida sustatzeko. Euskal Herria, Katalunia eta Galizako talde horiek, Diputatuen Kongresuan gogorarazi zuten Espainiak nazioartean
sinatuta dauzkan hainbat itunetan erabaki eskubidea jasotzen dela, eta eskubide hori legea urratu gabe bete dezakeela.
Kataluniako herriak, Diada egunean, Independentziaren aldeko, “Via Catalana” deituriko giza kate erraldoi bezain hunkigarria burutu
zuen. Eta hori gutxi balitz, Parlament-eko gehiengoak galdeketarako data, 2014ko azaroaren 9an, eta galderak ezarri zituen: Katalunia
estatu bat izatea nahi duzu?" eta halabalitz, Katalunia estatu independente izatea nahi duzu?".
Eskozia ere ez da atzean geratu 2013an, ikusita, Britainia Handiarekin adostua duen galdeketarako eguna hurbilduz doala. Alex Salmond
lehen ministroak Independentziarako Liburu Zuria aurkeztu zuen, non azaltzen den 2016ko martxoaren 26an lortuko lukeela Independentzia Eskoziak, datorren urteko erreferendumean baiezko botoa gailenduz gero. Bertan 650 galdera – erantzun baino gehiago
jaso dira, erreferendumean botoa emango dutenei zalantzak argitzeko asmoz.
Euskal Herrian ere hasia da eztabaida, nahiz eta oraindik giro epela izan gure artean. Legebiltzarrean Estatus Berriaren balizko ponentziaren, eta Gure Esku herri ekimenaren inguruan, ekainak 8an, Iruña eta Durango lotuko dituen giza katearen antolakuntza dela
eta. EH Bildutik ere, Euskal Bidea, gure bide propioa egiteko eskua eta eskaintza luzatu diegu Euskal Herriko eragile guztiei. Burujabetzaren bidea.
Ez dugu zalantzarik Nazioa den heinean, bere etorkizuna erabakitzea dagokiola Euskal Herriari. Eta oinarrizko giza eskubidea eta demokraziaren oinarria den heinean, erabaki eskubidea legearen gainetik dago. Bere burua demokratatzat duen herritar orok, abertzale
izan zein ez, erabakitzeko eskubidea babestu beharra du, demokrata izateagatik bakarrik. Baina, aldi berean, eta gure herriaren errealitatera etorrita, beharrezkoa da erabaki esparru bakoitza errespetatzea. Hala, beharrezkoa deritzogu Iparraldeko, Nafarroako edota
EAEko herritarrek erabaki eskubidea praktikan jartzeko prozesuei ahalik eta atxikimendu zabalena ematea.
Beraz, ez genuke ulertuko erabakitzeko eskubidea jasoko ez lukeen Estatus berririk. Etorkizuna herritarrena delako eta guztion artean
eraiki behar dugulako, eta ez elite batzuen artean. Herriari dagokion erabaki gaitasuna gauzatzeko, gure esku dagoen guztia egin
behar dugu.
18 URTEKARIA

19. Convenios, víctimas Larrialdirako
de la reforma laboral laguntzak, agortuta
A
buztuan ginen, eta ordurako Araba, Bizkai eta Gipuzkoako hamarnaka udalek salatua zuten gizarte larrialdi egoeretarako zeukaten aurrekontua agortua
zegoela. Jaurlaritzak jartzen du diru hori, 17 milioi euro 2013.
urterako, baina bistan denez, kopuru hori ez da nahikoa
izan. Jarritako diru hori udalei kudeatzea egokitzen zaie
gero. Egoera hori kontuan izanda, ekimena hartu zuen EH
Bilduk Legebiltzarrean, eta gizarte larrialdi egoeretarako
gordeta dagoen diru-partida bizi dugun errealitate ekonomiko eta sozial larrira egokitzea eskatu zuen.
agosto
E
l año 2013 ha estado indudablemente marcado
por la reforma laboral de 2012. El 8 de julio
cientos de miles de trabajadoras y trabajadoras
vascas se quedaron sin convenio, pasando a depender de convenios estatales o directamente del Estatuto de los Trabajadores, y el 1 de enero se repetirá
la situación. Mientras, cerramos este año con noticias de otra reforma en 2014 con la flexibilización de
los contratos a tiempo parcial y los minijobs en el
punto de mira.
Bilboko txupineraren auzia
A
urtengo udak protagonista triste bat izan
badu, Carlos Urquijo Espainiako Gobernuak
EAEn daukan ordezkaria izan da. Ikuskizun tamalgarria eskaini digu, beste behin Urquijok Bilboko
jaietako txupineraren auziarekin. Konpartsek eta Udalak osatutako jai batzordeak Jone Artola aukeratu
zuen txupinera, baina Urquijok epaitegietara eraman
zuen erabakia, Artola preso baten senidea dela argu-
diatuta. Gauza bera egin zuen Laudioko jaien pregoilari Pablo Gorostiaga preso politikoarekin. Epaileek
behin betiko erabakia hartu bitartean, ez Artolak eta
ez Gorostiagak ezin izan zuten bere egitekoa normaltasunez bete. Dena den, Urquijoren gehiegikeriei
aurre egiteko modua aurkitu zuten Bilboko zein Laudioko herriek, Espainiako Gobernuko ordezkariaren
haserrea eraginez.
ANUARIO 19

20. Juicio al franquismo en Argentina:
Verdad, Justicia y Reparación.
T
iraila
ras una andadura de más de tres años, la vía
abierta en la justicia argentina por el longevo
Darío Rivas de 87 años e hijo de alcalde ejecutado por los sublevados de Franco, llegaron en
septiembre los finos hilos de la red que con diligencia y esmero va tejiendo la jueza Maria Servini en
pos de de esclarecer los crímenes de lesa humanidad cometidos durante el Golpe de Estado y su
posterior dictadura, y a sus responsables.
Durante todo este tiempo, la adhesión de familiares
y víctimas del franquismo ha sido incesante, víctimas esperanzadas de encontrar allende los mares lo que el Estado español les ha negado una y otra vez: VERDAD, JUSTICIA y REPARACIÓN.
En ese mes llegó a la mesa del Ministro de Asuntos Exteriores, José Manuel Margallo, el exhorto de extradición y las ordenes internacionales de detención de Interpol para el ex escolta de Franco, Celso Galvan Abascal; el ex comisario Jose Ignacio Giralte; el
́
́
ex guardia civil, Jesus Munecas; y el ex inspector de la Policia Nacional, Juan Gonzalez Pacheco “Billy el Nino”. Ante esto, el gobierno
́ ̃
́
́
̃
español -que tantas veces a apelado, cuando no exigido, la colaboración policial y judicial a otros países-, inició toda una batería
de tretas a fin de dificultar que estos “presuntos” torturadores se enfrentaran a la justicia internacional. De los dos primeros dijo
simplemente que habían fallecido sin considerar necesario acreditarlo, de los otros dos, que si la prescripción de los delitos, que
si la Ley de Amnistía del 77, que si las ordenes de detención son escuetas, que si el exhorto no indica todos los detalles, que si...
Poco importa a la marca España, tratándose de los beneficiarios del franquismo, que entidades internacionales de relieve como
ONU o Amnistía internacional, le indiquen la conculcación de los tratados internacionales de Derechos Humanos suscritos por
el Estado español.
Sin embargo, la determinación de la jueza argentina, que cuenta con todo el apoyo institucional y político de su país, y social
tanto allí como aquí, va logrando forzar la voluntad del gobierno de Rajoya que cumpla con los protocolos establecidos para las
solicitudes de extradición y así el juez Ruz les retiró el pasaporte como medida cautelar ante la negativa de “Billy el Niño” y “el
Muñecas” a ser extraditados. Pero no nos engañemos, eso no
anula la voluntad del gobierno del PP de poner en marcha nuevas triquiñuelas que impidan la extradición de estos dos torturadores y no porque les tengan en un alto aprecio, sino porque
saben que abriendo esa puerta pueden seguirles ministros, jueces, funcionarios de alto rango, etc. Entre ellos, el suegro del ministro Gallardón, José Utrera Molina, señalado por la hermana
kasturte politikoa hasi eta berehala, Espainiako
de Salvador Puig Antich como principal responsable de la cruel
PPren gobernuak iragarri zuen hurrengo urtera beejecución de su hermano a garrote vil.
girako pentsioetan aldaketa handirik ez zela
Los pueblos navarro y vasco han expresado alto y claro su apoyo egongo: KPIa baino %0,25 gehiago ez zen igoko, eta
a la querella contra la impunidad del franquismo a través de sus %0,25 gutxiago ere ez. Baina azken urteetan penparlamentos y de una larga lista de ayuntamientos y diputacio- tsioekin egindako ariketek, agerian uzten dute pennes, al igual que el andaluz, el catalán, etc., porque una demo- tsio sistema pribatizatzeko ezkutuko asmoa duela
cracia que se asienta en la impunidad del genocidio no es tal, eskuinak, batez ere PPk, era horretara elite ekonomiko
por mucho que los viejos partidos firmantes de la Transición lo eta finantzieroen aspaldiko ametsa gauzatuko delako.
avalen.
Pentsioekin
jolasean
I
20 URTEKARIA

21. septiembre
Xabi Lasa Nafarroako koordinatzaile
berria
I
railean egin zuen Nafarroako Aralarrek bere II. tanteek. Era horretara, Xabi Lasa Barañaingo alkatea
Konferentzia Politikoa. Ildo politikoa onartzeaz eta parlamentariak hartu du Nafarroako Aralar gidagainera, zuzendaritza berria aukeratu zuten mili- tzeko ardura, Aritz Romeori lekukoa hartuta.
Herriraren aurkako
operazioa
B
este garai politikoekin lotzen genuen polizia operazioa
bizi izan genuen joan den irailean, kasu honetan euskal
presoen eskubideak aldarrikatzeaz arduratzen den
Herrira plataformaren aurka. Polizia operazio erraldoia izan
zen, guardia zibil kopuru handia mugitu zuena Herriraren
egoitza ezberdinetan. Aldi berean, asko izan ziren atxilotuta
eraman zituzten pertsonak, hemezortzi, hain zuzen. Hasierahasieratik, euskal gizartearen sektore zabal batek gogor egin
zuen operazioaren aurka. Aralarrek ere herri eta hirietako
kaleetan egindako mobilizazioetan parte hartu zuen, eta
egindakoaren zentzugabekeria azpimarratu zuen.
Acuerdo fiscal
A
l inicio del curso político llegó lo que toda la
clase política había anunciado meses atrás: el
pacto PNV-PSE. En un principio, los protagonistas se empecinaron en presentarlo como un acuerdo
que se ceñía exclusivamente a la materia fiscal, pero
en el debate presupuestario de las instituciones se
pudo evidenciar que el pacto alcanzado iba mucho más
allá. Semanas después, fue el PP el que se unió al pacto.
EH Bildu denunció desde un principio que los pactos
alcanzados por el PNV con socialistas y populares respondían más a las necesidades particulares de los partidos firmantes que a las verdaderas necesidades de
nuestra sociedad.
ANUARIO 21

22. Ikur baten
gainbehera
urria
U
rte guztia gogorra eta lazgarria
izan da herri honen langabazia
eta egoera sozio-ekonomikoari
dagokionean. Hilabeteak joan eta hilabeteak etorri, gure sare ekonomikoan
esanguratsuak diren enpresen itxierak
ezagutzen joan gara. Corrugados Azpeitia, Incoesa... Baina, zalantza barik, urrian
heldu zen kolperik gogorrena, Fagor
Etxetresnak enpresak ateak itxiko zituela
jakin genuenean.
Izan ere, Fagor Etxetresnak enpresa bat baino zerbait gehiago da gure sare ekonomiko berezituan, kooperatibismoak eta horrek ordezkatzen duen guztiaren ikurra da. Zorrak itota, eta Mondragon Corporación kooperatiben erabakigue nagusiak bizkarra eman ondoren, hartzekodunen lehiaketara joateko erabakia baino ez zitzaion geratu Fagorri. Guztira, 1.800 langile baino gehiago kanporatuak,
kooperatibako bazkideak gehienak. Mondragon Corporacionek hasieratik esan zuen langile horien taldeko beste kooperatiba batzuetan
birkokatuko zituela. Baina ondorioak ez ziren soilik horientzat, Fagorrentzat lan egiten zuten beste enpresa asko eta asko daudelako
barreiatuta Euskal Herrian, Debagoiena eskualdean, bereziki. Azpeitiako Grumal enpresa izan zen kaltetu nagusietako bat, horrek ere
ateak itxi behar izan baititu. Fagor Etxetresnak enpresaren barruan dagoen Basauriko Edesa enpresak ere ez du bere jarduerarekin jarraituko.
Aralar “oso kezkatuta” azaldu zen Fagorren itxieraren albistearekin, eta neurri eraginkorrak hartzea ezinbestekoa dela azpimarratu
zuen Igor Lopez de Munain Hegoaldeko Zuzendaritzako kideak eta legebiltzarkideak. “gure instituzioek sektore estrategikoei buruzko
hausnarketa sakona egin behar dutela. Lanpostu asko hartzen dituzte eta, gainera, gure produkzio ehunean oso errotuta daude. Era
horretara, sektore estrategiko horietan plangintza bereziak abian jarri behar dira, Fagorren gertatzen den bezala. Kontua ez da lehen
52 milioi euro eman zirela eta orain beste 170 behar direla. Sektore estrategikoa da? Gure ustez, bai; izan ere, 1.800 lanpostu zuzen
eta zeharkako beste 4.000 eragiten ditu. Arazo larriak zeuzkan Fagorrek? Bistakoa da baietz. Eta bistakoa da aspaldi hartu behar
zirela neurri publikoak, egoera hain dramatikoetara ez iristeko”.
Donapeako
plangintza,
baztertua
E
rantzun politiko eta sozial handia izan zuen
Donapeako plan sektoriala baztertzea erabaki
zuen azkenean Nafarroako Gobernuak, aurretik
Nafarroako Uniertsitateak proiektutik erretiratzeko
asmoa azaldu eta gero. Plan horren arabera, Donapeako institutua eraistea eta bertan hiru laborategi
egiteko asmoa zeukan Opusen Nafarroako Unibertsitateak. Aralarrek esan zuen albiste ona zela poiektua baztertzea, bai arlo sozialetik eta bai arlo
ekonomikotik, “UPNren gobernuaren asmoa zelako
Nafarroako gizartea beste erokeria batean sartzea”.
22 URTEKARIA
Horrekin batera, etorkizunean sektore estrategikoak zeintzuk
izango diren asmatu beharra dagoela azaldu zuen Lopez de Munainek. “Eta zer egingo duen sektore publikoak sektore horiek estrategikoak izateko. Automozioa eta aeronautika aipatzen dira
behin eta berriro, baina horien balizko balio estrategikoaren
inguruan datu bat bera ere ez da jartzen mahai gainean. Deskolazioa nagusi den bi sektoretaz ari gara, eta marko ekonomiko eta
legal propiorik ez izatean, eta eraikitzeko ere gaitasunik ez dugunez, horrek erabat ahultzen gaitu. Eta batez ere, erregai fosiletan
oinarritzen diren bi sektore dira, eta egun energia krisi sakonean
sartuta gaude”.
“Beharrezkoak diren urratsak eman behar dira industria berdea
eraikitzen joateko, ez marka berdedun industria, baizik eta hazkunde arduratsuan oinarritutakoa, energia beriztagarrien alde
egingo duena eta horiek gure industrian txertatzea ekarriko duena”,
gaineratu zuen.

23. Parot
permanentes como son los derechos humanos, que
son y debieron haber sido de aplicación siempre y
para siempre. Resultando patética y escandalosa la
actuación del Gobierno español. Es por lo que creemos que aparte del cumplimiento estricto de la sentencia, lo que procede es repararles a todas las
personas que se les ha aplicado la Doctrina Parot, por
los perjuicios ocasionados con dicha aplicación injusta.
octubre
E
ntre la impotencia y malas noticias, también nos
llego alguna buena noticia en el 2013. Esta vez,
la buena noticia llegó de la mano del Tribunal
de Derechos Humanos de Estrasburgo. Llegó la sentencia definitiva, que a nuestro entender ha sido una
victoria de los derechos humanos y de Euskal Herria.
Una victoria de quienes buscamos la convivencia y la
paz. La denominada Doctrina Parot ha sido injusta
siempre y su derogación se basa en unos principios
2013. urtean oraindik makro-epaiketak
indarrean
I
raganeko mamuek hartu zuten urrian, berriro ere,
euskal gizartea, herritar gehiengoaren bake eta demokrazia nahien aurka. Berriro ere, indarrez, eskubide
zibil eta politikoak urratuz, makro-epaiketa bi abian.
Gazte mugimendu independentistaren aurka, 26/11 sumario bezala ezagutzen dena, eta 40 gazte Audientzia
Nazionalaren aulkietan eseri dituena; eta 35/02 bezala
ezagutzen dena, eta hainbat ordezkari politiko eta He-
rriko Taberna zein elkarteko ordezkariak epaitiko dituena. Guztira 80 euskal herritar auziperatuen aulkian.
Zio eta helburu politiko argiak dituen epaiketa baten
aurrean gaude, dena ETA da, estrategiaren baitan. Bakearen eraikuntza eta normalizazio politikoa oztopatuz;
euskal herritarron eta erakundeen eskubide zibil eta politikoak ukatuz. Agerian utziz Estatuko botere desberdinen jokabide eta izaera antidemokratikoa.
ANUARIO 23

24. azaroa
No habrá
incineradora
en Gipuzkoa
D
espués de diez años de interminables discusiones, de polémicas estériles y de tensión social, en Gipuzkoa, volvemos al sendero que nunca debimos haber abandonado.
El capítulo de la incineradora de residuos parece definitivamente
cerrado, gracias al acuerdo alcanzado entre el Consorcio de Residuos de Gipuzkoa y las empresas encargadas de su construcción. El PNV lo dejó todo atado y bien atado, a pesar de que los
votos populares le habían dado la espalda en las elecciones forales y municipales del 2011. Pero, para que preocuparse de la voluntad popular si el negocio estaba a salvo, ¿verdad?. Lo cierto
es que la realidad es tozuda y resulta impensable, en pleno siglo
XXI, un tratamiento a los residuos sólidos urbanos que no pase
fundamentalmente por el reciclaje y el compostaje. No lo entendieron así nuestros próceres de la patria, los ínclitos descendientes putativos de Policarpo, aquel que nació en Abando.
En el 2002 aprobaron el Plan de Gestión de Residuos, en el que ni se planteaban la recogida selectiva y compostaje de los residuos
orgánicos que todos producimos en casa. En lugar de eso, plantearon enviarlos a una incineradora, por aquello de que nada arde
mejor que la peladura de un plátano o la espina de una anchoa.
Pero cuando desplegaron el mapa de Gipuzkoa para decidir en qué pueblo situar la magnífica infraestructura limpia y moderna,
descubrieron con horror que, por si acaso, nadie la quería cerca de su casa, ni tan siquiera sus propios alcaldes.
Para entonces la sociedad civil empezaba a movilizarse en contra de la incineradora, a la par que la conciencia ciudadana a favor de
la recogida selectiva, del compostaje y del reciclaje se multiplicaba exponencialmente. Eso es algo que siempre habremos de
agradecer a los jeltzales.
Es por ello que la conciencia de la sociedad guipuzcoana de hace diez años no tiene nada que ver con la que existe hoy en día. En
muchos pueblos de Gipuzkoa se ha ido implantando el sistema de recogida puerta a puerta, que incluye también, como no podía
ser de otra manera, la recogida de los residuos orgánicos.
Los policarpos de turno abanderan ahora el quinto contendedor, aquel que denostaban hasta anteayer. Incluso les parece bien que
la recogida selectiva sea obligatoria. Nola aldatzen diren gauzak, kamarada! Bienvenidos sean, pues, a los planteamientos sostenibles
en la gestión de los residuos urbanos. Les ha costado un rato largo, pero rectificar es de sabios.
Y esa rectificación es la que ha permitido que en otros pueblos de Gipuzkoa se vayan tejiendo acuerdos para experimentar otros
sistemas de recogida selectiva, porque lo realmente importante es alcanzar la mayor tasa posible para que el reciclaje y la reutilización
de los residuos vayan acercándose, en la medida de lo posible, a la filosofía de “zero zabor”.
Y no solamente nos lo agradecerá el medio ambiente o los habitantes de Zubieta, a los cuales les tocó “acoger” la incineradora de
todo el territorio, sino el conjunto de los guipuzcoanos, ya que nos vamos a ahorrar la friolera de unos 300 millones de euros que
costaba el invento. Y en los tiempos que corren no estamos como para quemar recursos públicos.
Pero la cosa no acaba aquí. Tenemos la conciencia ciudadana y el empuje político para que esa conciencia cristalice. Sin embargo,
nos faltan las infraestructuras amigas necesarias para llevar a buen término el camino comenzado. Esa es la tarea a la que tanto la
Diputación Foral, como las Mancomunidades deberán hacer frente. El primer jalón será la planta de compostaje de Bergara, pero
esperamos que hagan falta muchas más porque nadie duda ya del éxito de la experiencia. Ni Policarpo.
24 URTEKARIA

25. noviembre
Igeldo, Gipuzkoako 89. udalerria
U
rteetan zain egon ondoren, Igeldok udalerri izatea nahi
zuen edo ez bozkatu zuten igeldotarrek, azaroaren 10ean.
Baiezkoak izan ziren emandako botien %61, eta horren
ondorioz, bidea ireki zitzaion udalerri izateari. Legeak hala baimentzen ez duenez, ez zen berez galdeketa loteslea, baina erabaki
ahalemena duen Gipuzkoako Diputazioak adierazia zeukan galdeketaren emaitza errespetatuko zuela. Handik aste batzuetara,
Igeldo Gipuzkoako 89. udalerria bihurtzea erabaki zuen Diputazioak. Dena den, Donostiako Udaleko oposizioak (EAJ-PP-PSE)
epaitegietara eramango du erabakia.
Lau ertzain inputatuta Cabacasen
heriotzagatik
2012
ko apirilean ertzainek jaurtitako pilotakada baten ondorioz hil zen
Iñigo Cabacas gaztea. Aurten, egun
horretan ertzainek izandako elkarrizketen grabazioak argitaratu ziren. Bertan, Ertzaintzaren jokabidea ezegokia
Juicio contra los
'tartalaris'
E
n el mes de noviembre se celebró el juicio contra
los tres 'tartalaris' que arrojaron tartas a Yolanda
Barcina en el estado francés, en un acto del TAV,
para denunciar, precisamente, el sinsentido de la obra
faraónica. A pesar de ser claramente un acto de desobediencia civil, como bien nos mostró la justicia francesa, la presidenta de Navarra presentó una denuncia
de atentado contra los 'tartalaris', que fueron condenados a condenas de cárcel, en otro claro ejemplo de
la utilización política de un tribunal de excepción
como es la Audiencia Nacional.
agerian geratu zen. Hilabete batzuen ondoren, azaroan,
lau ertzain inputatzeko erabakia hartu zuen Ana Torres
Bilboko 10. Instrukzio Epaitegiko epaileak. Dena den, inputatuen artean ez zegoen pilotakadak jaurtitzeko agindua eman zuen ertzaina.
Irakasleen
kontrako jazarpena
Nafarroan
2013
. urtearen amaieran frankismo garaiko
zenbait egoera ekarri dizkigu gogora.
UPNko gobernuak eta Guardia Zibilak Nafarroako D ereduko irakasleen aurka abiatutako gurutzada horren adibide garbiena da. UPNko zenbait agintarik salatu zuten
ETA foru erkidegoko hezkuntza sisteman sartzen ari zela, eta
froga bezala Guardia Zibilak egindako txosten bat aipatu zuen.
Txosten horren arabera, Nafarroako 1.500 irakasle jazartu
zituzten guardia zibilek.
ANUARIO 25

26. Abortando la vida
abendua
A
nte tanto recorte y pérdida de derechos, debemos de insistir que
las mujeres seguimos padeciendo y luchando por enfrentar una crisis
múltiple desde siempre, conscientes que en situaciones de emergencia generalizada, la vulneración de derechos se vuelve en contra de nosotras con mayor fuerza.
Los recortes en prestaciones sociales están generando que aquellos servicios
antes públicos y ahora privatizados en los hogares, supongan mayores cargas
para las mujeres. A lo que hay que sumar los decretos laborales que nos
vuelven a situar en los márgenes del empleo y del trabajo invisibilizado, reducciones salariales y eliminaciones de prestaciones que nos abocan a tener
que enfrentar jornadas de trabajo múltiples, o subidas de precios que nos
obligan a engrosar las filas de quienes sobreviven de una beneficiencia que
está comenzando a ser estructural. Violencias todas ellas de claro sesgo androcéntrico, cuya máxima expresión la encontramos en el rebrote de agresiones a la libertad de decisión, a la autonomía económica, o a la libertad
afectivo sexual.
Pero hay más en la vulneración de los derechos de ciudadanía hacia las mujeres. Y es la modificación de la ley del aborto que Gallardón
ha presentado y aprobado el PP. Único decreto que no se acompaña de justificación económica alguna, y es meramente ideológica,
de control sobre la vida y decisión de las mujeres. Decreto que supondrá además una clara diferenciación de clase, pues quienes disponen de capacidad económica para irse al extranjero así lo harán, mientras que aquellas que no tengan su situación administrativa
en regla o no dispongan de ingresos suficientes, se verán abocadas a practicarse abortos clandestinos con todos los riesgos que ello
conlleva, pretende limitarnos nuestra ciudadanía libre y soberana. Y así se nos sitúa en tiempos que creíamos pasados, donde el olor
a incienso y los ejecutares franquistas decidían sobre nosotras.
Cabe recordar que quienes últimamente dicen defender el derecho a la vida, no se han movilizado para denunciar y combatir los
múltiples efectos que genera el terrorismo machista. Lejos de denunciar la precarización de la vida y la pérdida de la dignidad que
los decretos y recortes aprobados en Madrid e impulsados por
Gasteiz y Nafarroa, las amparan. Nada dicen sobre la repercusión
que los desahucios, las reducciones sanitarias y formativas, el paro,
los efectos que el empobrecimiento tienen en las y los menores.
Mientras nos niegan el derecho a la inseminación artificial si somos
mujeres solas o lesbianas, es decir si no nos adecuamos a los parámetros tradicionalmente heteropatriarcales, o se nos niega la
posibilidad a adoptar en países extranjeros si nos alejamos de los
mencionados modelos familiares tradicionales.
Ley de Seguridad
Ciudadana, más
allá de una ley
antiprotestas
Por todo ello, el mensaje ha de ser claro ante los lobbys del opus
y grupos católicos fundamentalistas, ante las derechas que pretenden regir nuestras vidas, ante quienes a golpe de imposición
heteropatriarcal desean seguir controlando nuestras vidas y nuestro
derecho a decidir: desde una defensa absoluta por defender la vida
digna y libre, sin tutelajes ni imposiciones externas, es que debemos
de seguir luchando por unos derechos que a duras penas hemos
logrado mantener desde los márgenes. Porque sobre nuestro
cuerpo, nuestra vida y nuestro derecho a decidir, mandamos nosotras.
26 URTEKARIA
E
l Consejo de Ministros del gobierno español
aprobó el 29 de noviembre una nueva Ley de
Seguridad Ciudadana que vulnera derechos y
libertades democráticas fundamentales, restringiendo la libertad de expresión y los derechos de
reunión y manifestación. La ley contempla, entre
otras cuestiones, cuantiosas sanciones administrativas, así como la creación de “listas negras” de personas infractoras, dando un paso más en la
criminalización de la discrepancia.

27. E
H Bildu aprovechó el día Internacional de Los
Derechos Humanos, el 10 de diciembre, mediante un acto que realizó en Gernika para mostrar su compromiso con todas la víctimas, sin ninguna
excepción. Y hacer un llamamiento al conjunto de la
sociedad, y a los partidos políticos como una expresión de la misma, para poner todo nuestro trabajo al
servicio de los siguientes objetivos:
diciembre
10 de Diciembre:
Día Internacional
de Derechos
Humanos
-Erradicar toda expresión vulneradora de derechos;
Mandelaren
heriotza
U
rteko azken hilabeteak, Nelson Mandela Hegoafrikako presidente ohiaren eta giza eskubideen defendatzaile sutsuenetako baten
heriotza ekarri digu. 95 urterekin joan zaigu Mandela;
horietako 27 urte espetxeratuta eman zituen, 'apartheid'-aren kontra borrokatzeagatik. Elkarbizitzaren
eraikuntzan eta giza eskubideen aldarrikapenean eta
defentsan eredu izateagatik goraipatu zuen Aralarrek
Mandela, bere heriotzaren berri izatean.
EPPKren
aurrerapausoa
U
rtearen amaierarekin batera etorri da EPPKren agiria.
Horren bidez, presoen kolektiboak bere gain hartzen du gatazkan zehar izan duen erantzukizuna. Halaber, preso bakoitzari bere eskubide indibidual propioak
dagozkiola azpimarratzen du. Aralarrek balorazio baikorra
egin zuen, eta EPPK-k herri honekiko eta bake prozesuarekiko erakutsi duen konpromisoa azpimarratu zuen. Halaber,
erantzukizun maila berarekin jokatzeko eskatu zien Rebeka
Ubera antolaketa idazkariak Madril eta Pariseko gobernuei.
-Lograr el reconocimiento y la reparación de todas
las víctimas sin excepciones
-Establecer la garantía de no repetición de lo ocurrido.
Pasos necesarios
Asimismo remarcando la necesidad de implementar
y desarrollar:
-Políticas de reconocimiento y reparación de todas
las víctimas de vulneraciones de derechos humanos,
sin excepciones.
- Definición de una estrategia vasca de convivencia
cuyo objetivo será la culminación de un proceso en
el que todos y todas seamos vencedores, y el vencido
sea la vulneración de derechos y la fractura social.
- Desarrollar iniciativas y acciones que den comienzo
al trabajo de reconciliación.
- Promover la convivencia democrática, la superación
de las razones del conflicto y reparar sus consecuencias.
- La reconstrucción de las relaciones dañadas por las
violencias, pasa también por un cambio de actitudes.
En este sentido, se trata de adoptar una actitud de
querer escuchar y entender a la “otra persona” que
asuma la igualdad humana y que hace suyo el principio de respeto de todas las ideas y opiniones.
ANUARIO 27