Psikologia ikasleek izango duten lehen froga prestatzeko laguntza.

1. ZER DA PSIKOLOGIA?
TALDEA: B2.C
IRAKASLEA: Yolanda Barrios
IES MIGUEL UNAMUNO DBH (VITORIA)
2012-13ko ikasturtea
1

2. Aurkibidea
1. Psikologiaren aztergaia eta definizioa.
2. Psikologiaren eremua.
3. Psikologia zientifikoaren jaiotza
XX.mendean: Wundt eta James.
4. XX.Mendeko paradigma psikologiko
nagusiak.
• Erreflexologia: Pavlov.
• Behaviorismoa: Watson.
• Psikoanalisia: Freud
• Psikologia humanistikoa: Maslow.
• Psikologia kognitiboa.
5. Psikologia eta sasipsikologia.
6. Psikologiaren metodologia zientifikoa.
2

3. Psikologiaren aztergaia eta
definizioa.
3

4. Psikologiaren aztergaia eta
definizioa.
Psikologia / Soziologia
(norbanakoa / taldea).
Psikologia + Biologia:
Psikobiologia edo Biopsikologia(gogamen
prozesuak prozesu biologikotzat hartzen ditu eta
zientifikoki ikertzen ditu)
4

5. Psikologiaren aztergaia eta
definizioa.
 Psikologia hitzaren jatorri
etimologikoa:
Psyché (arima edo gogamena)
+
Logos (hitza, arrazoian oinarritutako
azterketa, zientzia)
5

6. Psikologiaren aztergaia eta
definizioa.
PSIKOLOGIAREN SORRERAREN
HISTORIA LABURRA
 Grezia klasikoko sistema filosofikoetan
oinarritzen da.
 XIX. Mendearen aurretik psikologia filosofiaren
alorra zen.
 XIX. Mendean, psikologoak metodo
esperimentalak eta laborategiko ikerketak
erabiltzen hasi zirenean, zientzia autonomo
bihurtu zen.
6

7. Psikologiaren aztergaia eta
definizioa.
 Psikologiaren gaurko definizio
orohartzailea:
Jokabidea eta
gogamenezko prozesuak
animalia guztiengan
aztertzen dituen zientzia.
7

8. Psikologiaren aztergaia eta
definizioa.
JOKABIDEA: portaera, ekintzak.
EZTABAIDA:
¿GOGAMEN PROZESUAK
BEHAGARRIAK AL DIRA?
8

9. Psikologiaren aztergaia eta
definizioa.
GOGAMENEZKO PROZESUAK
Prozesu kognitiboak, batik bat.
Hautematea
Oroitzea
Arrazoitzea
Problemen ebazpena
Itxarotea
Amets egitea
Sentimenduak eta
emozioak
9

10. Psikologiaren aztergaia eta
definizioa.
ZIENTZIA
Behaketa
Esperimentazioa
Matematizazioa
Egiaztapena
10

11. GARAPENAREN
PSIKOLOGIA
Adinaren arabera, jokabidean
gertatzen diren aldaketak
aztertzen ditu
11

12. INDUSTRI PSIKOLOGIA
Lan eta ekonomia eremuko arazoez
arduratzen da, baita pertsonen hautapenaz
eta lanbide orientazioaz arduratzen da.
12

13. PSIKOLOGIA
KLINIKOA
Buruko eritasun eta nahasketen
jatorriaz, diagnostikoaz, pronostik
o eta sendabideez arduratzen da.
13

14. PSIKOFISIOLOGI
A
Gizakiaren eta animali portaeraren
oinarri fisiologikoen azterketa.
14

15. HEZKUNTZAREN
PSIKOLOGIA
Hezkuntza egitarauentzat materialak
eta prozedurak sortu, garatu eta
ebaluatu egiten ditu.
15

16. PSIKOLOGIA
SOZIALA
Jendeak
besteengan nola
eragiten duen
aztertzen du.
16

17. PSIKOLOGIA
ESPERIMENTALA
Fenomeno psikikoen eta
organismoen portaeraren
ikerkuntza esperimentala.
17

18. PSIKOLOGIA
OROKORRA
Jokabidearen lege orokorrez arduratzen dena.
18

19. PSIKOLOGIA
KONPARATUA
Psikologiaren sail desberdinetan lortutako
emaitzak erkatzen dituen psikologiaren
espezialitatea.
Giza eta animalien portaera erkatzen dituen
espezialitate psikologikoa. Oinarrian eboluzioaren
teoria dute.
19

20. PSIKOANALISIA
Sigmund Freud-en teorietan
oinarrituriko psikoterapia-praktika.
20

21. PSIKOLOGIA ZIENTIFIKOAREN
JAIOTZA XIX.MENDEAN
ESTRUKTURALISMOA
Wilhelm WUNDT (1832-1920)
Medikuntza eta fisiologia
ikasi zituen.
1879an Psikologia
esperimentaleko lehen
laborategi ofiziala sortu zuen
 Psikologia
esperimentalaren sortzailea.
21

22. PSIKOLOGIA ZIENTIFIKOAREN
JAIOTZA XIX.MENDEAN
ESTRUKTURALISMOA
(W. Wundt)
Aztertu zuena:
Kontzientziaren estruktura.
Sentimenezko esperientziak, modalitatearen
eta koalitatearen arabera.
Erreakio-denborak estimuluen aurrean.
Aditasunaren eremua.
22

23. PSIKOLOGIA ZIENTIFIKOAREN
JAIOTZA XIX.MENDEAN
ESTRUKTURALISMOA
(W. Wundt)
METODOA: INTROSPEKZIOA
Kontzientziazko prozesuak
zatietan banaturik daude eta
subjektuak behatzen ditu
zehetasun guztiak ezagutu ahal
izateko
23

24. PSIKOLOGIA ZIENTIFIKOAREN
JAIOTZA XIX.MENDEAN
FUNTZIONALISMOA
W. JAMES (1842-
1910)
Filosofo eta psikologo.
Pragmatismo mugimendua lideratu zuen.
Ipar Amerikan Psikologiako laborategien aitzindari izan
zen.
1890ean Psikologiaran printzipioak lana argitaratu
zuen.
Harvard-eko unibertsitatean irakasle izan zen.
24

25. PSIKOLOGIA ZIENTIFIKOAREN
JAIOTZA XIX.MENDEAN
W. JAMES (1842-
1910)
Pragmatismoa
Printzipio
teorikoen
balioa, bere
ondorio
praktikoak.
25

26. PSIKOLOGIA ZIENTIFIKOAREN
JAIOTZA XIX.MENDEAN
W. JAMES (1842-
1910)
FUNTZIONALISMOA
Gogoaren funtzionamendua interesatzen zitzaion.
Norbanakoaren moldakuntza ingurune aldakorrari aztertu zuen.
Interes praktikoa.
Darwinismoaren eragina.
26

27. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
Erreflexologia:
PAVLOV (1849-
1936)
ERREFLEXUA Organismoare
K n erreakzioak
Jokabidea=erantzu
na
Jaiotzetikoak
instintuak Ingurunear
en menpe
Psikologiaren
aztergaia
27

28. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
Erreflexologia:
PAVLOV (1849-
1936)
•Medikuntza ikasi zuen.
•Bihotzeko nebioen funtzionamendua aztertu zuen.
•1890an, laborategi baten zuzendaria.
•Fisiologia irakatsi zuen (1895-1924).
•San Petersburg-en Fisiologiako institutua zuzendu zuen (1924-1936).
•1904an: Urdail-glandulei buruzko lanagatik Nobel Saria eman zioten.
28

29. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
Erreflexologia:
PAVLOV (1849-
1936)
Liseriketa aztertzen ari zela baldintzapen /
kondizionamendu fenomenoaz ohartu zen.
Txakur baten bitartez frogatu zuen baldintzapeko
erreflexua.
29

30. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
Erreflexologia:
PAVLOV (1849-
1936) EKARPENAK
Erreflexuak eta instintuak ez dira aski ingurunera moldatzeko.
Baldintzapenaren bidez erantzun berriak eskura daitezke.
Erantzun baldintzatuak bereganatzeko gaitasuna, organismoaren
konplexutasunaren araberakoa.
Gizakia konplexua (animaliek baino instintu gutxiago) da
baldintzapena / ikaskuntza behar du.
30

31. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
Erreflexologia:
PAVLOV (1849-
1936)
Jokabidea, ikaskuntzaren menpe.
Ikaskuntza, ingurunearen menpe.
IRAKASPENA
Jokabidea
kontrolatzeko, ingurunea
kontrolatu beha da.
31

32. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
BEHAVIORISMOA
Psikologiak objektiboa izan behar
du.
Animali psikologiaren
printzipioak aplikatu
LABORATEGIAK
32

33. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
THORNDIKE (1874-1949)
ANIMALI PSIKOLOGIA
KATUEN ESPERIMENTUA
EFKETUAREN LEGEA:
Erantzun arrakastatsuek
ahalbidetzen dute
ikaskuntza.
33

34. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
J. WATSON (1878-1958)
Psikologia = jokabidearen
azterketa
 Psikologia, natur zientzia
 helburua: aurresatea eta kontrolatzea
 Animalia eta gizakien arteko jarraipena
 Kontzientzia, ez aipatu!
 Psikologiaren aztergaia, jokabide behagarria
 Psikologiak onuragarria izan behar du
gizartearentzat
34

35. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
J. WATSON
Behaviorismoaren fundatzailea eta lehen teorikoa:
1913an, Psychology as a
Behaviorist Views It
1914an, Behavior: An
1920an, Behaviorism EKARPENAK Introduction to Comparative
Psychology
1919an, Psychology from the
Standpoint of a Behaviorist
35

36. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
FREUD-ek (1856-1939)
Desoreka neurotikoak sendatzeko metodo
berri bat asmatu zuen
PSIKOANALISIA
Asoziazio askea
Ametzen interpretazioa
„Lapsus‟-ak kontuan izanda
INKONTZIENTEA
36

37. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
FREUD
Ohar biografiko batzuk
•1856-1939
•Moravian jaio, Vienan bizi eta Londresen hil zen.
•Medikuntza ikasi zuen.
•Irakaskuntzan eta medikuntzan aritu zen.
•J.M.Charcot-ekin, neurologo frantsesarekin, hipnosiaren aplikazioa histeria
sendatzeko ezagutu zuen.
•Psikoanalisia sortu zuen.
•1933an bere lanak erre zituzten Berlinen.
•Minbiziak jota erberstean hil zen.
37

38. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
1962-an iparamerikar psikologo talde batek sortu zuen
PSIKOLOGIA HUMANISTIKOA
Behaviorismoa Psikoanalisia
XX. mendeko lehen erdian,
eskola psikologiko nagusiak
38

39. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
PSIKOLOGIA HUMANISTIKOA
H
E ① Gizakia ezagutzeko bere esperientziak
P U
Z kontuan hartzekoak dira sentimenduak
S M
A eta emozioak ere garrantzitusak dira.
I A
U
K N
G
O I ② Pertsona normalen deskribapenarako
A
L S kontuan hartzen dituzte
R
O T aukeramena, sormena eta giza ahalmen
R orokorra.
G I
I
I K
A
A O ③ “Guztiok onak garela” esanda, giza
K
A duintasuna hobetu nahi dute.
39

40. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
PSIKOLOGIA HUMANISTIKOA
CARL ROGERS
Bizitzako
helmuga
norbera den
pertsona hori
benetan izatea
da.
40

41. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
PSIKOLOGIA HUMANISTIKOA
A. MASLOW
Bizitzako helmuga
norbera gizaki
norberrrealizatuta
izatea da.
41

42. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
Giza gogamena aztertzen duen zientzia kognitiboa.
Oinarrizko hipotesia
Aztergaia:
informazioaren harrera,
Giza gogamena hautapena eta
informazioa prozesatzen prozesaketa.
du.
PSIKOLOGIA KOGNITIBOA
42

43. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
ZIENTZIA KOGNITIBOA
ITURRIAK
oRazionalismoa
oGramatika eraldatzailea (Chomsky)
oSistemen Teoria Orokorra (Von Bertalauffy)
oInformazioaren Teoria
oAutoamten Teoria
oZibernetika
43

44. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
PSIKOLOGIA KOGNITIBOA
Oinarri teorikoak:
Estimuluak informazio-unitate funtsezkoak dira
(imput)
Gogamena aktiboa da: informazio-unitate
berriak eraikitzen ditu (output)
Egitekoa
Gogamenak burutzen duen informazio-
prozesatketaren mailak eta mekanismoak
aurkitzea jokabidea eta gogamen-
funtzionamendua ulertzeko.
44

45. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
PSIKOLOGIA KOGNITIBOA
GARAIAK
1 50eko hamarkadatik 80ko hamarkadaren erdirarte:
INFORMAZIO PROZESAKETAREN EREDUA.
2 80ko hamarkada bukaeratik gaurdaino
KONEXIONISMOA.
45

46. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
INFORMAZIO PROZESAKETAREN EREDUA.
Estimuluak informazio-unitateak dira.
Subjektua aktiboa da: unitate berriak
sortzen ditu.
Aldaketak, arauen araberakoak.
Prozesaketa seriala da: lehenbizi bat
prozesatzen da, gero bestea, etabar.
(ordenagailua)
46

47. XX.MENDEKO PARADIGMA
PSIKOLOGIKO NAGUSIAK
KONEXIONISMOA.
Informazio-unitate
esanahigabeak esanguratsu
bihurtzen dira
elkartzean.(neuronak)
Neuronek konexio-sareak
osatzen dituzte.
Prozesaketa paraleloa: unitateek
aldi berean prozesatzen dute
informazioa, leku desberdinetan
banatuta dagoena.
47