1. HISTORIAURREA

2. GIDOIA
• Denbora lerroa
• Iturri historikoak
• Historiaurrean dauden bi era : Paleolitoa
eta Neolitoa.
• Zer da Paleolitoa eta zer ezaugarri dituen.
• Zer da Neolitoa eta zer ezaugarri dituen.
• Historiaurrea Euskal Herrian.

3. DENBORA LERROA
DENBORA LERROA
PALEOLITOA
NEOLITOA
ANTZINAROA ERDI
AROA
ARO
MODERNOA
ARO
GARAIKIDEA

4. ITURRI HISTORIKOAK
Iturri historikoa da, iraganeko informazioa
ematen duen gauza. Hainbat mota daude:
• Ahozkoak: abestiak, ahozko kontaketak …
• Idatziak: liburuak, aldizkariak…
• Grafikoak: pinturak, argazkiak…
• Materialak: armak, arropa…
Historiak bost aro
ditu : Historiaurrea, Antzinaroa, Erdi Aroa,
Aro Modernoa eta Aro Garaikidea.

5. TRIKUHARRIA

6. PALEOLITOA
Paleolitoa gizakiekin hasi zen, duela bi milioi
urte. Amaitu zen Kristo jaio baino 10.000
urte lehenago, sortu zirenean nekazaritza
eta abeltzaintza.
Aro horretan, lau ezaugarri desberdinak
zeuden:

7. ·Nomadak: gizakiak leku batetik bestera
joaten ziren janaria bilatzera. Ehizatzen
eta arrantzatzen zuten eta basoko
fruituak hartzen zituzten.
·Talde txikiak kobazuloetan bizi ziren eta
animalien larruekin bizi ziren txaboletan.
·Sua pizten zekiten. Erremintak egiten
zituzten harriekin, hezurrekin eta
egurrekin. Eta animalien larruekin janzten
ziren.

8. ·Pinturak eta grabatuak egiten zituzten
kobetako hormetan. Estatu txikiak, bastoiak
eta apaingarriak lantzen zituzten.

10. NEOLITOA
Neolitoan nekazaritza eta abeltzaintzari
esker, ez zuten joan behar beste leku
batera janariaren bila. Idazkera asmatu zen
k.a. 3.000. urtean. Aldi horretan gizakien
ezaugarriak hauek ziren:
·Sendentarioak ziren.
·Sortu zituzten biztanle askoko herriak.

11. ·Zeramikazko ontziak egiten zituzten
zerealak gordetzeko. Erreminta berriak
egiten zituzten nekazaritza lanak egiteko.
Ehunak egiten zituzten.
·Neolitoren amaieran, monumentu handiak
egiten zituzten harriekin. Ikasi zuten
metalezko lanak egiten eta egiten zituzten
kobrezko eta brontzezko objektuak.

13. HISTORIAURREA EUSKAL
HERRIAN
• Historiaurrea Euskal Herrian, Paleolitoa
eta Neolitoa bizi zuten.
• Paleolitoan zehar, Autonomia-Erkidegoko
lurraldean jende asko egon zen.
• Aztarnarik zaharrenak duela 150.000
urtekoak dira. Aztarna horiek, harrizko
tresnak dira. Bost koba aurkitu dira,
Bizkaian, Santimamiñen eta Gipuzkoan,
Ekain.

14. PALEOLITOA

15. • Neolitoa: nekazaritza eta abeltzaintzari
esker, Neolitoko biztanleak sedentarioak
bihurtu ziren. Gure autonomia-erkidegoko
gehienak hegoaldean bizi ziren eta
nekazaritzan lan egiten zuten. 800 dolmen
edo trikuharri inguru aurkitu dira, gehienak
iparraldean. Neolitoen amaieran, herrixken
aztarnak aurkitu dira. Sasoi honetan,
lehenengo zeltak sartu ziren Pirinioetan.
Nafarroan aztarna gutxi aurkitu dira.

16. NEOLITOA